Wase Tinikaono

iTukutuku ni Marau Vei Ira na Kaivesu Era Yalolailai Tu

Aisea 55:1-13

1. Vakamacalataka mada na kedra ituvaki na Jiu era vesu tu mai Papiloni.

E GAUNA ca dina me bau sotava o Juta. Era vesu vakaukaua na tamata era veiyalayalati kei na Kalou mai na nodra vanua, ra qai lai vakabobulataki i Papiloni. E dina ni soli vei ira na galala mera cakava na ka era dau cakava e veisiga. (Jeremaia 29:4-7) So era vuli mera kenadau ena so na taba ni cakacaka, so era vakaitavi ena ka vakabisinisi.a (Niemaia 3:8, 31, 32) Ia, a sega ni ka rawarawa na bula vei ira na Jiu era tu vakavesu. Era a vesuki tu, vakayago, vakayalo tale ga. Ena sala cava beka? Meda raica mada.

2, 3. E lai tara vakacava na nodra qaravi Jiova na Jiu na nodra tu vakavesu?

² Nira vakarusai Jerusalemi ena 607 B.S.K. na mataivalu ni Papiloni, era sega ni vakarusa wale ga na matanitu; era vakacacana tale ga na sokalou dina. Era yauta na iyaya ni valenisoro i Jiova ra qai vakarusa na valenisoro, era vakaleqa sara ga na cakacaka vakabete ena nodra kauta vakabobula e so na kawa i Livai, e so tale era vakamatea. Ni sa sega nodra valenisoro na Jiu, sega nodra icabocabonisoro, qai sega na veiqaravi vakabete, sa sega ni rawa nira vakacaboisoro vua na Kalou dina me vaka e vakaroti ena Lawa.

³ Ia, se rawa tiko ga vei ira na Jiu yalodina mera vakatakilai ira tiko ga ena nodra cili, kei na nodra muria na Lawa se rawa nira muria. Me kena ivakaraitaki, se rawa nira vakatabui ira tiko ga mai na kakana e so, mera vakatatabutaka tale ga na Siga ni Vakacecegu. Ena nodra vakayacora oqo, era sa bolea kina na nodra veivakalialiai na vesuki ira voli, ni nodra iwalewale ni veiqaravi na Jiu e ka ni lasa vei ira na kai Papiloni. E rawa ni vakilai na nodra yalolailai na vesu tu oqo nida raica na nona qaqanivosa na daunisame: “Mai na uciwai mai Papiloni, eda a tiko sobu; io, eda a tagi, ni da a nanumi Saioni. Eda a vakarubeca na noda api e na wilou e na kena maliwa. Ia ko ira mai kea era a kauti keda vakabobula, era sa kerei keda me da ia na sere; kei ira era sa vakacacani keda [se, “vakalialiai keda,” NW] era sa kerea me da vakamarautaki ira, ka ra sa kaya, dou seretaka vei keimami e dua na sere vaka-Saioni.”​—Same 137:1-3.

4. Na cava ena tawayaga kina vei ira na Jiu mera vakararavitaka vei ira na veimatanitu na nodra vakabulai, ia o cei e rawa nira nuitaka me vakabulai ira?

⁴ O cei mera na rai vua na Jiu me vakacegui ira? Ena vu mai vei na nodra vakabulai? Sa na sega tu ga vei ira na veimatanitu voleka! Ni o ira kece ga na matanitu oqo era a malumalumu vei ira na mataivalu ni Papiloni, e levu tale ga era a kedra meca na Jiu. Ia, sega ni kena ibalebale ni sa na sega na nodra inuinui. O Jiova, na Kalou era a talaidredre vua ena gauna era se galala tu kina, e sureti ira ena yalo e veinanumi, ena gauna mada ga era se tu kina vakavesu.

“Dou Lako Mai ki na Wai”

5. Na cava na ibalebale ni vosa “dou lako mai ki na wai”?

⁵ Ni vosa tiko vakaparofisai o Jiova ena gusu i Aisea, e vaka sara ga e vosa tiko vei ira na Jiu era tu vakavesu mai Papiloni ena nona kaya: “Oi kemudou vakaaduaga sa viagunu, dou lako mai ki na wai; io ko koya sa sega vua nai lavo, dou lako mai, mai volia na kemudou, ka kania; io dou lako mai, mai volia, ka segai e nai lavo se nai voli, na waini kei na wai-ni-sucu.” (Aisea 55:1) E titobu na ibalebale ni veivosa oqo. Me kena ivakaraitaki, raica mada na veisureti oqo: “Dou lako mai ki na wai.” Ena sega na bula ke sega na wai. E rawa ni dua e mate ena loma ga ni dua na macawa ke sa sega tu ni gunu wai. O koya gona, e veiganiti sara nona vakayagataka o Jiova na wai me vakaraitaka na cakayaco ni nona vosa vei ira na Jiu era tu vakavesu. Ena vakabulabulataki ira na nona itukutuku, ena vaka na wainigunu batabata vinaka ena draki tunumaka. Ena vakaseavutaka nodra yalolailai, vakaotia nodra karamaca vakayalo, qai vakacegui ira nira sa na raica tale na ivalavala dodonu. Ena qai vakadeitaka e lomadra mera vakanamata ina gauna mera na sereki kina. Ia, me qai yaga oqo vei ira na Jiu era tu vakavesu, e dodonu mera gunuva na itukutuku ni Kalou, ra rogoca, ra muria sara.

6. Ena yaga vakacava vei ira na Jiu na nodra volia na “waini kei na wai-ni-sucu”?

⁶ E vakarautaka tale ga o Jiova na “waini kei na wai-ni-sucu.” Na sucu e vakaukauataka na yagodra na gone, e yaga tale ga vei ira ena nodra tubu. Na vosa tale ga i Jiova ena vakaukauataki ira vakayalo na nona tamata, ena vakauqeti ira tale ga mera vaqaqacotaka nodra veimaliwai kei koya. Vakacava na waini? Dau vakayagataki vakalevu na waini ena gauna ni soqo. Ena iVolatabu, e dau vakaibalebaletaki na waini ena sautu kei na marau. (Same 104:15) Ena nona tukuna vei ira nona tamata mera ‘voli waini,’ e vakadeitaka tiko vei ira o Jiova ni nodra suka mai vu ni lomadra taucoko ina sokalou dina ena kauta mai vei ira na “reki vakaidina.”​—Vakarua 16:15; Same 19:8; Vosa Vakaibalebale 10:22.

7. Na cava e vakasakiti kina na yalololoma i Jiova vei ira era tu vakavesu, na cava eda vulica kina me baleti koya?

⁷ Na nona vakarautaka o Jiova na ka mera vakabulabulataki tale kina vakayalo na Jiu era tu vakavesu e vakaraitaka na nona loloma levu. E vakasakiti dina na nona loloma nida vakasamataka na kedra itukutuku na Jiu ena nodra lakosese kei na nodra talaidredre. E sega ni ganiti ira na veivakadonui i Jiova. Ia, e vola ena vica na senitiuri yani i muri na daunisame o Tevita: “Sa yalololoma ko Jiova ka daulomasoli, sa daubera ni cudru, ka daulevu na nona yalololoma. Ena sega ni ia tikoga na veivunauci: Ena sega ni cudru tiko ka tawamudu.” (Same 103:8, 9) E sega ni loma i Jiova me biuti ira vakadua nona tamata, e liu tale o koya ena nona saga mera veivakameautaki. Io, o Jiova e dua dina na Kalou e ‘vinakata na yalololoma.’​—Maika 7:18.

Vakararavi ina Vunikau Vuca

8. Sa ra vakararavi voli e vei e levu na Jiu, ia na ivakasala cava sara mada sa tau oti vei ira?

⁸ Me yacova mai oqo, e levu na Jiu e sa sega ni taucoko na nodra vakararavitaka nodra bula vei Jiova. Me kena ivakaraitaki, ni bera ni bale o Jerusalemi, era a lai vakararavi na kena iliuliu vei ira na veimatanitu qaqa. E lai vaka voli kina na yalewa dautagane o Isireli vei Ijipita kei Papiloni. (Isikeli 16:26-29; 23:14) Sa rauta me vakaroti ira o Jeremaia: “Ena ca na tamata sa vakararavi ki na tamata, ka sa goleva na liga ni tamata, ka sa lako tani maivei Jiova na lomana.” (Jeremaia 17:5) Ia, oqori sara ga na ka era cakava na tamata ni Kalou!

9. Ena sala cava era ‘volitaka tiko kina na nodra ilavo ena ka e sega ni kakana’ na Jiu?

⁹ Oqo, era sa lai bobula ina dua na matanitu era a vakararavi tu mada kina. Sa ra qai vuli beka? Kena irairai ni levu era se sega ga ni vuli, ni qai taroga o Jiova: “A cava dou sa volitaka kina na nomudoui lavo e na ka sa sega ni kakana; kei na nomudou cakacaka e na ka dou sa sega ni mamau kina?” (Aisea 55:2a) Ke ra sa sega ni vakararavi vei Jiova na Jiu, sa ra vakararavi vua e dua tale, sa ra ‘volitaka tiko na nodra ilavo ena ka e sega ni kakana.’ Ena sega ni sereki ira vakadua o Papiloni, ni sega ni nona ivalavala me dau vakalaivi ira nona kaivesu mera suka i nodra. Na kena dina oqo, e gagadre nei Papiloni me vakacolasau e vuravura, me rawaka ena veivoli, e gu tale ga ena qaravi kalou lasu, ena sega gona ni kauaitaki ira vakalailai na Jiu!

10. (a) Ena vakaicovitaki ira vakacava na Jiu era tu vakavesu o Jiova ke ra vakarorogo vua? (b) Na veiyalayalati cava a cakava o Jiova vei Tevita?

¹⁰ E vakamasuti ira na nona tamata o Jiova: “Dou vakarorogo sara vei au, ka kania na ka sa yaga, ia na yalomudou ena qai marautaka na ka sa uro. Dou vakatu daligamudou, ka lako mai vei au; dou rogoca, ena qai bula na yalomudou; ka’u na ia kei kemudou na veiyalayalati e sega ni mudu, io na ka vinaka sa yalataki dina vei Tevita.” (Aisea 55:2b, 3) Na nodra inuinui duadua ga na ilawalawa tamata kana vakaca vakayalo oqo o Jiova, na Kalou e sa qai mai vosa oqo vakaparofisai vei ira ena gusu i Aisea. Na nodra bula e vakatau sara ga ena nodra rogoca na vosa ni Kalou, ni a kaya vei ira na Kalou ni nodra vakayacora oqo, ‘era na bula’ kina. Ia, na cava na “veiyalayalati e sega ni mudu” ena vakayacora o Jiova vata kei ira era vakarorogo vua? Na veiyalayalati oya e baleta tiko na “vinaka sa yalataki dina vei Tevita.” Ena vica na senitiuri sa oti, a yalataka vei Tevita o Jiova ni nona itikotiko vakaturaga ena “vakataudeitaki ka tawa mudu.” (2 Samuela 7:16) O koya gona, na “veiyalayalati e sega ni mudu” e cavuti tiko e ke e baleta na veiliutaki.

Tui Tawamudu ena Matanitu ena Sega ni Oti Rawa

11. Na cava ena ka ni tadra wale ga kina vei ira na Isireli era vesu tu e Papiloni na vosa ni yalayala ni Kalou vei Tevita?

¹¹ Vei ira na Jiu era tu vakavesu, na kena tukuni ni na dua na iliuliu ena basika ena kawa i Tevita e ka ni tadra wale ga vei ira. Sa sega na nodra vanua, na nodra matanitu mada ga sa voleka ni kawaboko! Ia, ena sega ni kawaboko vakadua. E sega ni guilecava o Jiova nona veiyalayalati kei Tevita. Veitalia se vakacava na kena dredre mai na rai vakatamata, ena yaco ga na inaki ni Kalou me baleta e dua na matanitu e sega ni oti rawa ena basika ena yatukawa i Tevita. Ia, ena sala cava, ena gauna cava? Ena 537 B.S.K., e sereki ira kina nona tamata o Jiova mai na nodra tu vakavesu mai Papiloni, qai vakasukai ira i nodra vanua. Sa lai tauyavutaki beka oqo na matanitu ena sega ni oti rawa? Sega, era lai vakarurugi tale ina dua na matanitu tovata lotu butobuto, o Mitia kei Perisia. Se bera na gauna me na cava kina na “nodra gauna na veimatanitu” ena gauna oya. (Luke 21:24) Se sega na tui e Isireli, o koya gona e se vo tale e vica na senitiuri me qai vakayacori na vosa ni yalayala ni Kalou vei Tevita.

12. E tekivu yavala vakacava o Jiova ena nona vakarautaka na vakayacori ni nona veiyalayalati kei Tevita me baleta e dua na matanitu?

¹² Ni oti tale e 500 vakacaca na yabaki nodra sereki na Isireli mai na nodra tu vakabobula e Papiloni, sa qai yavala o Jiova me sa tekivu vakarautaka na vakayacori ni nona vosa ni yalayala me baleta e dua na matanitu, ena gauna e tokitaka kina na bula i Luvena ulumatua, na ulu ni nona cakacaka, mai na bula lagilagi vakalomalagi ina kete i koya na goneyalewa Jiu, o Meri. (Kolosa 1:15-17) E kaya na agilosi i Jiova vei Meri ni vakasavuya tiko vua na itukutuku: “Ena levu ko koya, ka na vakatokai na Luve i Koya sa cecere sara; ia na Turaga na Kalou ena solia vua nai tikotiko vakaturaga nei tamana ko Tevita: ia ena lewa ko koya na mataqali i Jekope ka sega ni mudu; ena sega talega ni oti na nona matanitu.” (Luke 1:32, 33) O koya gona, e kawa i Tevita o Jisu, e kawa ni tui. Ni sa na buli me tui o Jisu, sa na “yacova na gauna kecega” na nona lewa. (Aisea 9:7; Taniela 7:14) Sa tadola na sala me na vakayacori kina na vosa ni yalayala se tauca vei Tui Tevita o Jiova ena tabadrau na yabaki sa oti, me baleta na veiliutaki tawamudu ni tui ena basika mai na nona kawa.

‘Nodra Turaga na Veimataqali’

13. E “nodra dautukutuku na veimataqali” o Jisu ena gauna e cakacaka vakaitalatala voli kina e vuravura vaka kina ena nona sa suka i lomalagi​—ia ena sala cava?

¹³ Na cava ena cakava na tui e yalataki oqo? E kaya o Jiova: “Raica, ka’u sa soli koya me nodra dautukutuku na veimataqali, me nodra turaga ka vu-ni-vunau na veimataqali.” (Aisea 55:4) Ni tubu cake o Jisu, a matataki Jiova tiko o koya e vuravura, e nona ivakadinadina na Kalou ina veimataqali. Ena gauna e bula vakatamata voli kina, a vakamuai na nona cakacaka vakaitalatala vei ira na “sipi ni mataqali nei Isireli era sa yali tu.” Ia, ni bera ni lesu i lomalagi o Jisu, e qai kaya vei ira na nona imuri: “O koya mo dou qai lako, ka vakalotutaki ira na lewe ni veivanua [se veimataqali] kecega, . . . ka mo dou kila, au sa tiko vata kei kemudou e na veisiga kecega, ka yacova nai vakataotioti kei vuravura.” (Maciu 10:5, 6; 15:24; 28:19, 20) Toso na gauna, sa qai kau yani na itukutuku ni Matanitu ni Kalou vei ira na sega ni Jiu, e so vei ira oqo era vakaivotavota tale ga ena veiyalayalati a vakayacori vei Tevita. (Cakacaka 13:46) Ena sala oqo, ni mate oti sara mada ga o Jisu, vakaturi, qai lako i lomalagi, se “nodra dautukutuku [tiko ga] na veimataqali.”

14, 15. (a) E vakaraitaki koya vakacava o Jisu ni “turaga ka vu-ni-vunau”? (b) Era a vakanuinui mera lai bula i vei na imuri i Jisu ena imatai ni senitiuri?

¹⁴ E kaya na parofisai ni na yaco tale ga o Jisu me “turaga ka vu-ni-vunau.” Oqo sara ga na ka e vakayacora o Jisu. Ni mai bula e vuravura, e cola taucoko na nona icolacola vakaturaga, qai vakaraitaka oqo ena veibasoga ni nona bula kece. Era tabili mai vua na lewe vuqa, e vakavulica vei ira na ka dina, qai vakaraitaka na ka vinaka ena yacovi ira era talairawarawa ina nona veiliutaki. (Maciu 4:24; 7:28, 29; 11:5) E vakavulici ira vinaka nona tisaipeli, e vakarautaki ira tale ga ina cakacaka vakavunau e tu e matadra. (Luke 10:1-12; Cakacaka 1:8; Kolosa 1:23) Ena loma ni tolu veimama wale ga na yabaki, sa tauyavutaka kina o Jisu e dua na ivavakoso duavata era lewena e vicavata na udolu na duikaikai mai na veiyasa i vuravura! O cei me cakava rawa tu e dua na ka vaka oqo? O koya ga na “turaga ka vu-ni-vunau” dina.b

¹⁵ O ira era a kumuni yani ina ivavakoso Vakarisito ena imatai ni senitiuri era lumuti ena yalo tabu ni Kalou, ra qai vakanuinui mera na lai veiliutaki vata kei Jisu ena nona matanitu vakalomalagi. (Vakatakila 14:1) Ia, na parofisai i Aisea e sega ni yala wale ga ena itekitekivu ni lotu Vakarisito. E macala mai na ivakadinadina ena iVolatabu ni qai tekivu veiliutaki vakatui o Jisu Karisito ena Matanitu ni Kalou ena 1914. Oti vakalailai oya, e qai yaco e dua na ka ena kedra maliwa na lotu Vakarisito lumuti e vuravura e tautauvata vakalevu sara kei na veika a yaco vei ira na Jiu era a tu vakabobula ena ikaono ni senitiuri B.S.K. Na ka e yaco vei ira na lotu Vakarisito oqo e sa qai vakayacori sara ga kina na ibalebale levu cake ni parofisai i Aisea.

Tu Vakavesu kei na Sere ena Gauna Oqo

16. Na ka rarawa cava e tekivu vakilai ni buli oti o Jisu me tui ena 1914?

¹⁶ Na buli nei Jisu me tui ena 1914 e vakatakilakilataki ena rarawa vakaitamera e vuravura. Ena vuku ni cava? Baleta ni gauna e tui kina o Jisu, e qai kolotaki Setani sobu mai lomalagi kei ira na agilosi ca. Nira sa mai tasogo tu e vuravura, sa qai yavala o Setani me valuti ira na kena vo ni yalosavasava, o ira na vo ni lotu Vakarisito lumuti. (Vakatakila 12:7-12, 17) Yacova sara na kena iyacoyaco ena 1918 ni sa tu kina vakadua na cakacaka vakavunau, ra vesu ena nodra beitaki vakailasu nira saqata na matanitu na vakailesilesi liu ni Watch Tower Society. Ena sala oqo era vesuki kina vakayalo na tamata i Jiova ena gauna oqo, me vaka ga na nodra a kau vakavesu na Jiu ena gauna makawa. Dua na ka na nodra vakamaduataki ena vuku ni ka oqo.

17. E qai veisau vakacava na kedra ituvaki na lumuti ena 1919, era vakaukauataki tale ga vakacava?

¹⁷ Ia, e sega ni dede na nodra tu vakavesu na dauveiqaravi lumuti ni Kalou. Ena 26 Maji, 1919, era sereki tale kina na vakailesilesi era vesu tu oqo, boko tale ga na ka kece era a beitaki kina. E sovaraka o Jiova na yalona tabu vei ira na nona tamata era sa sereki oqo, e vakaukauataki ira mera tu vakarau ena vuku ni cakacaka e tu e matadra. E ka ni marau nira ciqoma na veisureti mera “gunuva walega na wai ni bula.” (Vakatakila 22:17) Era volia, “segai e nai lavo se nai voli, na waini kei na wai-ni-sucu,” era qai vakaukauataki vakayalo mera vakarautaki ira ena tubu vakaitamera era na vakarau raica, na tubu era sega ni bau tadra na lumuti.

Ena Cici e Dua na iSoqosoqo Levu Vei Ira na Lumuti ni Kalou

18. Na ilawalawa cava e rua era lewena na tisaipeli i Jisu Karisito, ia, e vakacava tiko na nodrau duavata nikua?

¹⁸ E rua na nodra inuinui na tisaipeli i Jisu. E kumuni e liu e dua na “qele-ni-sipi lailai” era lewe 144,000 na lewena​—oqo o ira na lotu Vakarisito lumuti, e so era Jiu, e so era kai matanitu tani, ia era sa mai wiliki mera “Isireli ni Kalou” qai nodra inuinui mera lai veiliutaki vata kei Jisu ena nona matanitu vakalomalagi. (Luke 12:32; Kalatia 6:16; Vakatakila 14:1) Tarava oya na kena basika ena iotioti ni veisiga e “dua nai soqosoqo levu sara” ni ‘so tani tale na sipi.’ O ira oqo era vakanuinui mera na bula tawamudu e vuravura. Ni bera ni kacabote na veivakararawataki levu, na isoqosoqo levu oqo e sega ni yalani na kena iwiliwili, ena veitokoni tiko vua na qelenisipi lailai, erau na duavata me vaka ga e “dua bau na qele ni sipi” ena veiliutaki ni “dua bau nai vakatawa.”​—Vakatakila 7:9, 10; Joni 10:16.

19. E vakacava na nona rogoca na nodra kaci na Isireli ni Kalou na “matanitu” a sega tu ni kilai?

¹⁹ Nodra sokumuni na isoqosoqo levu oqo e rawa ni raici ena parofisai e qai cavuta o Aisea: “Raica, ko na kaciva na matanitu ko a sega ni kila, kei na matanitu sa sega ni kilai iko, ena cici mai vei iko, e na vuku i Jiova na nomu Kalou; e na vuku i Koya talega na Yalosavasava ni Isireli, ni sa dokai iko ko koya.” (Aisea 55:5) Era a sega ni kila na kena vo ni lotu Vakarisito lumuti​—ni oti vakalailai toka ga na nodra sereki vakayalo​—nira na vakaitavi sara ga ena nodra kacivi ina sokalou i Jiova e dua na “matanitu” levu sara, ni bera na Amaketoni. Ia, ni toso na gauna, sa ra mai tekivu tomani ira na lumuti ena sokalou e so na tamata yalomalumalumu era sega ni nuitaka na bula i lomalagi, ia e laurai vei ira na yaloqaqa vata ga e kune vei ira na lumuti. O ira na ka vou oqo era raica na nodra dokai na tamata ni Kalou, era kila rawa ni o ira oqo e tiko vata kei ira o Jiova. (Sakaraia 8:23) Ena 1930 vakacaca, sa ra qai kila na lumuti na ka dina e baleti ira na ilawalawa oqo, na ilawalawa sa qai levu ga na kedra iwiliwili. Era raica rawa ni dua na cakacaka ni kumukumuni vakaitamera se tu e matadra. O ira tale ga na isoqosoqo levu oqo era cicivi ira sara ga mai na tamata era veiyalayalati kei na Kalou, ia, sa rauta vinaka mera vakayacora oqo.

20. (a) Na cava e bibi kina meda “vakasaqarai Jiova” ena gauna sara ga oqo, ia ena vakayacori vakacava oqo? (b) Na cava ena cakava o Jiova vei ira era vakasaqarai koya?

²⁰ Ena gauna i Aisea, a rogo yani na kaci: “Dou vakasaqarai Jiova ni sa kune rawa; dou masuti koya ni sa voleka tiko.” (Aisea 55:6) E veiganiti sara ga na veivosa oqori ena noda gauna oqo vei ira na Isireli ni Kalou, vaka kina vei ira na lewe ni isoqosoqo levu e sa qai levu tiko ga na kedra iwiliwili. E sega ni veivakalougatataki vakaveitalia o Jiova, e sega tale ga ni na veisureti tiko me tawamudu. E kena gauna sara ga oqo me vakasaqarai kina na veivakadonui ni Kalou. E sega ni qai lai caka oqo ena siga ni veisausaumi i Jiova, sa na bera oya. Oya na vuna e kaya kina o Aisea: “Me biuta mada na nonai tovo na tamata ca, kei na nona vakanananu na tamata daucaka cala; ka me lesu mai ko koya vei Jiova, ena yalololoma vua, io vei koya na noda Kalou, ni na gugumatua ni lomana.”​—Aisea 55:7.

21. E vakaraitaka vakacava na matanitu o Isireli na nona sega ni yalodina ina nodra vosa ni yalayala na nodra qase?

²¹ Na matavosa “me lesu mai ko koya vei Jiova” e vakaraitaka ni o ira e tukuni tiko oqo mera veivutuni era a veiwekani vinaka tu e liu kei na Kalou. Na matavosa oqo eda lai nanuma mai kina e levu na tiki ni parofisai oqo i Aisea a vakayacori taumada vei ira na Jiu era tu vakavesu e Papiloni. Ena vica na senitiuri yani i liu, era vakaraitaka kina na tukadra na sa tu vakavesu oqo, na nodra inaki dei mera talairawarawa tiko ga vei Jiova ena nodra kaya: “Me yawa sara vei keimami me keimami laivi Jiova me la’ki qarava na kalou tani eso.” (Josua 24:16) E macala mai na ivolatukutuku ni veigauna ni ka era a tukuna ni na yawa sara vei ira mera cakava era a qai cakava​—era cakava vakavicavata! Na lailai ni nodra vakabauta na tamata ni Kalou e dua na vuna era tu kina vakavesu i Papiloni.

22. Na cava e kaya kina o Jiova ni nona vakanananu kei na nona ivalavala e uasivi sara vei keda na tamata?

²² Na cava ena yaco ke ra veivutuni? Ena gusu i Aisea, e yalataka kina o Jiova ni na ‘gumatua ni lomani ira.’ E kuria: “Ni sa dua tani na noqu vakanananu ka dua tani na nomudou vakanananu, ka sa dua tani na noqui valavala ka dua tani na nomudoui valavala, sa kaya ko Jiova. Me vaka na kena cecere cake na lomalagi ki vuravura, sa cecere cake vakakina na noqui valavala ki na nomudoui valavala, kei na noqu vakanananu ki na nomudou vakanananu.” (Aisea 55:8, 9) E Kalou uasivi o Jiova, na nona vakanananu kei na nona ivalavala e cecere sara. Na nona yalololoma mada ga e yacova na ivakatagedegede e sega ni yacova rawa na tamata. Vakasamataka mada: Nida vosota e dua na wekada, oqo eda veivosoti tiko ga vaka tamata ivalavala ca. Eda kila ni sega ni dede eda na cala tale ga, eda na gadreva kina na veivosoti. (Maciu 6:12) Ia o Jiova, na Kalou e sega ni gadreva na veivosoti ni sega nona cala, e dau ‘gumatua’ ni veivosoti! Io, e Kalou yalololoma dina. Ena nona yalololoma, e dolava kina o Jiova na katuba ni lomalagi me vakalougatataki ira kina era lesu yani vua mai vu ni lomadra taucoko.​—Malakai 3:10.

Era Kalougata o Ira Era Lesu Vei Jiova

23. Na vosa vakatautauvata cava e vakayagataka o Jiova me vakaraitaka kina ni na sega ni daro na nona vosa?

²³ E yalataka o Jiova vei ira nona tamata: “Me vaka sa tau sobu na uca, kei na uca vulavula mai lomalagi, ka sa sega ni lesu tale yani kina, ia sa vakasuasuataka mada ga na qele, ka vakabulabulataka ka me kubu, me vuataka kina na sila vua sa kaburaka, kei na madrai vua sa kania; ena vaka talega kina na noqu vosa ka’u sa vosataka yani; ena sega ni lesu tale wale vei au, ena vakayacora mada ga na ka ka’u sa vinakata, ka daucaka yaco e na ka ka’u a tala kina.” (Aisea 55:10, 11) Na ka kece e cavuta o Jiova ena yaco ga me vaka na kena inaki. E sega ni tau wale na uca se uca cevata qai sega ni yaco na kedrau inaki, oya me rau vakasuasuataka na vuravura, me vuataka mai kina o vuravura na vuana. Na vosa tale ga e vosataka na Kalou ena sega ni lesu tale wale vua​—ena yaco ga, ena sega ni daro.​—Tiko Voli mai na Lekutu 23:19.

24, 25. Vei ira na Jiu era tu vakavesu, na veivakalougatataki cava era na sotava ke ra rogoca na itukutuku i Jiova ena gusu i Aisea?

²⁴ O koya gona, ke ra rogoca na Jiu na vosa vakaparofisai e cavuti vei ira ena gusu i Aisea, ena sega ni daro na veivakabulai e yalataka vei ira o Jiova. Era na qai vakila na marau levu. E kaya o Jiova: “Dou na marau, ni dou sa lako yani; ka vakacegu, ni dou sa tuberi yani; na veiulu-ni-vanua kei na veiulu-ni-koro ena lagata na sere e matamudou, ia na kau kecega ni vanua ena ia na cobo. Ena tubu mai na damanu me kenai sosomi ni soni, ka na tubu mai na mateli me kenai sosomi ni salato, ia na ka oqo ena rogo kina na yaca i Jiova, ka na kenai vakananumi e sega ni mudu ena sega ni takali rawa.”​—Aisea 55:12, 13.

²⁵ Ena 537 B.S.K., era qai biuti Papiloni dina ena marau na Jiu era a tu vakavesu. (Same 126:1, 2) Nira yaco yani i Jerusalemi, sa solega tu na nodra koro na wa vakavotona ena kena veimataqali kei na salato​—me cava tale, ni sa laladidi tu na koro ena dua na gauna balavu. Ia, o ira na tamata ni Kalou era vakalesui mai oqo era na veitauriligataka na vakavinakataki tale ni nodra koro! Ena sosomitaka na wa vakavotona kei na salato na vunikau lelevu me vaka na damanu kei na mateli. Ena vakilai raraba na veivakalougatataki i Jiova nira sa na “lagata na sere” na nona tamata ena nodra qaravi koya. E vaka sara ga e marau na vanua.

26. Na ituvaki totoka cava era sa mai vakila tiko nikua na tamata ni Kalou?

²⁶ Ena 1919, era sereki kina mai na nodra vesuki tu vakayalo na kena vo ni lotu Vakarisito lumuti. (Aisea 66:8) Ena gauna oqo, sa ra mai duavata tiko kei ira na isoqosoqo levu ni so tani tale na sipi ena nodra qarava na Kalou ena marau ena dua na parataisi vakayalo. Ni sega ni qai kabiti ira tale e dua na duka ni ka vakapapiloni, e vakadonui ira na Kalou, e “rogo kina na yaca i Jiova.” Na kedra ituvaki vakayalo e dokai kina na yacana, e vakalagilagi tale ga kina o koya ni Kalou e dau dina nona parofisai. Na ka e cakava vei ira o Jiova e vakaraitaka ni Kalou dina o koya, e vakaraitaka tale ga ni dau dina ena nona vosa, e dau yalololoma tale ga vei ira na veivutuni. Mera qaravi koya mada ga ena marau me tawamudu, o ira kece era “mai volia, ka segai e nai lavo se nai voli, na waini kei na wai-ni-sucu”!

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 234]

Era sureti na Jiu era karamaca tu vakayalo mera “lako mai ki na wai” mera volia “na waini kei na wai-ni-sucu”

[iYaloyalo ena tabana e 239]

E vakaraitaki koya o Jisu ni “nodra turaga ka vu-ni-vunau na veimataqali”

[iYaloyalo ena tabana e 244, 245]]

“Me biuta mada na nonai tovo na tamata ca”