E Dodonu Beka na iValavala ni Nomu Wawa Tiko?
ENA vuravura nikua, e lewe lailai ga era dau taleitaka mera waraka e dua se mera waraka tiko na kena yaco e dua na ka. E dau vakatovolei sara ga kina nodra yalovosovoso. Ia, na iVolatabu e uqeti ira na tamata ni Kalou mera dau ‘wawa.’ Ni duatani na parofita o Maika vei ira na tiko wavoliti koya, e kaya kina: “Ka’u na waraki koya na Kalou, na noqui vakabula.”—Maika 7:7; Lele i Jeremaia 3:26.
Na cava sara mada na ibalebale ni noda waraki Jiova? Ena waraki Jiova vakacava e dua na lotu Vakarisito? E dodonu tiko beka se cala na ivalavala ni noda waraki Jiova? Eda na vuli ena ivakaraitaki ni parofita o Jona, a bula ena ikaciwa ni senitiuri B.S.K.
Na Rai Cala
E vakaroti Jona o Jiova me lai vunau e Ninive, na koroturaga kei Asiria. E kilaitani o Ninive ni “koro dauvakadave dra” baleta nira dau veivakatotogani na lewena, ra qai dau veivakalolomataki. E dua na daunitukutuku makawa vaka kina e so na dau vakekeli era vakadinadinataka sara ga na yaco ni ka oqori. (Neumi 3:1) Taumada, a via drovaka o Jona na ilesilesi oya, ia e qai raica sara ga o Jiova me lako dina ga i Ninive na parofita oqo.—Jona 1:3–3:2.
“A sa curu ki na koro ko Jona ka lako voli kina e na dua na siga, ka sa vunau tiko, ka kaya, Sa na bogi vasagavulu mada, ena qai rusa ko Ninive.” (Jona 3:4) Era mani ciqoma na lewe i Ninive na veivakaroti i Jona: “Era sa qai vakabauta na Kalou ko ira na kai Ninive, ka kacivaka me ra lolo, a ra sa vakaisulu e nai sulu taga ko ira na turaga kei ira talega na lewe ni vanua.” (Jona 3:5) Me vaka ni “sega ni vinakata” na Kalou o Jiova “me rusa e dua, ia me yacova ga na veivutuni ko ira kecega na tamata,” e vakabula kina na koro.—2 Pita 3:9, VV.
A vakacava na rai nei Jona? Eda wilika: “Ka sa cata vakalevu ko Jona, ka sa cudru sara.” (Jona 4:1) Na vuna? E rairai vakamadualaki koya ni sega ni yaco na veivakarusai ena siga a parofisaitaka. E laurai levu nona kauaitaka ga vakabibi na kena irogorogo, sega ni nodra vosoti kei na nodra vakabulai e so tale.
A sega ni biuta sara o Jona na veiqaravi vakaparofita. Ia, a waraka ga “se cava ena yacova na koro.” A lulevaka na ka e yaco qai bucina na rai me tu sara mada ga e kea, me raica se cava ena yaco tarava. Na gauna e kidava kina ni sa sega ni yaco na ka e namaka, e tara e dua na vale vakacevaceva qai waraka toka yani vakacudrucudru se cava ena yaco. Ia, e sega ni taleitaka o Jiova na rai nei Jona, mani vakadodonutaki koya vakayalololoma na parofita e cala nona rai.—Jona 4:5, 9-11.
Vuna e Vosota Vakadede Kina o Jiova
E dina nira a veivutuni na kai Ninive ra qai sega ni rusa, ia era a qai lesuva nodra itovo ca. Sa qai vosa o Jiova ena gusudrau na parofita o Neumi kei Sefanaia ni na vakarusai dina ga na koro. Ni tukuni koya tiko na “koro dauvakadave dra” oqo e kaya o Jiova ni na vakarusai Asiria qai vakayacora me vanua lala o Ninive. (Neumi 3:1; Sefanaia 2:13) E rusa vakadua o Ninive ena 632 B.S.K., qai sega ni rogo tale.
Edaidai, o vuravura tale ga e sa cala tu ena vuku ni vakadavedra vakaveitalia, qai levu cake sara ni vakatauvatani kei Ninive. Ena ka gona oqori kei na so tale, e vakarota kina o Jiova ni na vakarusa vakadua na ituvaki ca kei vuravura oqo ena sala vakatubuqoroqoro ena “veivakararawataki levu.”—Maciu 24:21, 22, NW.
Ia, e se bera tiko ga ni vakayacora o Jiova na nona vosa ni yalayala me baleta na veivakarusai, ena nona vinakata mera veivutuni ra qai vakabulai na tamata yalomalumalumu era bula tu nikua, me vakataki ira ga na veivutuni mai Ninive. E tukuna na yapositolo o Pita me baleta na nona dau vosota vakadede na Kalou: “Sa sega ni berabera na Turaga [o Jiova] ni vakayacora na nona vosa ni yalayala, me vaka era sa nanuma na tamata eso sa berabera: sa vosoti keda ga vakadede, ni sa sega ni vinakata me rusa e dua, me yacova ga na veivutuni ko ira kecega na tamata.”—2 Pita 3:9, 10, 13.
Na Rai Dodonu
E tomana o Pita: “Ia ni na takali yani na ka kecega oqo, a cava nai valavala sa kilikili kei kemudou, e nai valavala savasava kei na daulotu, ni dou sa dauwaraka ka daugadreva sara na kena yaco mai na siga ni Kalou [o Jiova]!” (2 Pita 3:11, 12) Dikeva ni noda waraka na siga i Jiova, e dodonu meda vakaraitaka “nai valavala savasava kei na daulotu”—e gadrevi kina na cakacaka, sega ni vakasavuliga.
Ke dodonu na ivalavala ni noda waraki Jiova, ena vakavotui sara ga ena noda nuitaka ni na yaco dina na nona siga ena gauna e lokuca. Na noda vakabauta oqori ena savasava kina na noda ivalavala da qai qarava vinaka kina na Kalou, qai uasivi sara na kena vunautaki na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. E ivakaraitaki vinaka o Jisu ena cakacaka vakavunau, qai vakaroti ira nona imuri lumuti: “Me vauci tiko ga na tolomudou, ka caudre tiko ga na nomudou cina, ka mo dou vakataki ira na tamata era waraka tiko na nodra turaga me lesu mai ki vale mai na kana magiti ni vakawati, ka me ra na dolava sara vua na katuba ni sa mai tukituki. Era sa kalougata na dauveiqaravi e kunei ira na nodra turaga ni ra yadra tiko ena gauna sa yaco mai kina ko koya.”—Luke 12:35-37, VV.
O ira na tamata cakacaka ena imatai ni senitiuri era dau ‘vauca na tolodra’ nira cakava na cakacaka kaukaua ena nodra cokia na bele ni nodra isulu ra qai bukia e tolodra. Me vaka tale ga oya o ira na lotu Vakarisito, mera kua ni vucesa ra qai gumatua ena cakacaka vinaka. Mera vorata na “vucesa” vakayalo, ni rawa ni vakamua nodra bula ena lasa se qarai ni iyau. Ia, e dodonu ga mera ‘vakaogai ira ena cakacaka ni Turaga’ salavata kei na nodra waraka tiko na siga rerevaki i Jiova.—Roma 12:11; 1 Korinica 15:58, VV.
Cakacaka Tiko Ga
Era cakacaka tiko ga na iVakadinadina i Jiova nira waraka tiko na siga i Jiova. Me kena ivakaraitaki ena yabaki vakacakacaka ni 2003, ena kena ivakatautauvata, e rauta ni 3,383,000 na aua era vakayagataka ena vunautaki ni vosa i Jiova e veisiga. Vakasamataka mada, me dua e rawata oya, ena gadrevi vua me vunau tiko ga me sega ni cegu me 386 na yabaki!
E vinaka meda tarogi keda mada, ‘E vakacava sara mada na ivalavala ni noqu waraki Jiova tiko?’ A tukuna o Jisu e dua na vosa vakatautauvata me baleta na taledi, e vakavotui kina na gumatua e dodonu me laurai vei ira na lotu Vakarisito lumuti. E kaya o Jisu me baleti iratou e tolu na tamata cakacaka: “Sa solia [na turaga] vua e dua e lima na taledi, vua tale e dua e rua, vua tale e dua e dua bauga: vei ira yadua me vaka sa dui rauti ira yadua: a sa qai lako sara yani. Ia ko koya sa taura na taledi e lima sa laki veivoli kina, a sa rawata e lima tale na taledi. Sa vaka talega kina ko koya sa taura e rua, sa rawata e rua tale. Ia ko koya sa taura e dua bau, sa lako ka kelia e dua na qara, ka vunia kina nai lavo ni nona turaga. Sa dede sara sa qai lako mai na nodra turaga na tamata oqori, a sa tarogi ira.”—Maciu 25:15-19.
Eratou waraka kece na tamata cakacaka oqori na nona tadu mai na nodratou turaga. Ni sa yaco yani, e tukuna sara vei rau na cakacaka tiko ga: “E vinaka a tamata vinaka ka dina!” Ia, e duatani na ka e tukuni vei koya a vucesa voli ga. E kaya na turaga: “Na tamata tawa yaga oqo mo dou biuta ki na butobuto etautuba.”—Maciu 25:20-30.
E dina ni vakaibalebaletaki tiko vei ira na lotu Vakarisito lumuti na vosa vakatautauvata oqo, e tiko tale ga na ka eda vulica kina, se mani inuinui cava ga e noda. E namaka vei keda yadudua na noda Turaga, o Jisu Karisito, meda gumatua ena nona cakacaka nida waraka tiko na nona tadu mai ena siga levu i Jiova. E marautaka o koya na noda cakacaka, eda cakava ‘me vaka sa rauti keda yadua’ kei na keda ituvaki. Sa dua dina na ka ni marau meda na rogoca ni kaya na noda Turaga “vinaka,” ena gauna sa cava kina na noda wawa!
Veivakabulai Nona Vosota Vakadede Noda Turaga
Ia, vakacava ke se sega tiko ga ni muduki na ituvaki ca e vuravura nikua me vaka eda namaka tiko mai vakadede? E tiko na vuna. E vola na yapositolo o Pita: “Ni okata na yalovosota ni noda Turaga me ka ni veivakabulai.” (2 Pita 3:15, VV) Ke tiko vei keda na kilaka dodonu me baleta na inaki ni Kalou, da qai ciqoma tale ga ena yalomalumalumu ni sega ni dua na ka o keda, e bibi ga na kena vakayacori na nona inaki, ena vukei keda oqori meda dau wawa me vaka ga nona se vosota tiko na ituvaki ca kei vuravura nikua o Jiova.
E dua na vosa vakatautauvata e tukuna na dauvola iVolatabu o Jemesa ena nona uqeti ira tiko na lotu Vakarisito mera dau wawa. E vola: “Raica, nai vakatau-ni-were sa waraka na vua ni qele e talei, a sa wawa vakadede, me rawata mada na uca sa liu, kei na uca sa muri. Dou wawa talega koi kemudou; vakataudeitaka na yalomudou: ni sa roro mai na nona lako mai na Turaga.”—Jemesa 5:7, 8.
E sega ni vinakata na Kalou o Jiova meda datuvu se soro koso ena gauna eda wawa tiko kina. E lesia gona vei keda e dua na cakacaka qai vakamarautaki koya ke da gumatua ni cakava tiko ena gauna eda wawa tiko kina. E vinakata o koya meda vakataki ira na cavuti ena ivola ni yapositolo o Paula vei ira na Iperiu: “Keitou sa vinakata mo dou dui gugumatua vakakina, mo dou vakanuinui matua sara kina ka me yacova nai vakataotioti: mo dou kakua ni vucesa, mo dou muri ira ga era sa qai taukei ni veika ka yalataki ni ra a vakabauta ka vosota vakadede.”—Iperiu 6:11, 12.
Meda kua gona ni vakacauoca. Ia, me vakaukauataki keda mada ga na noda veiwekani voleka kei na Kalou o Jiova, na noda vakabauta na isoro ni veivoli i Jisu, kei na noda nuitaka na ituvaki vou. Me vakataki rau ga na “tamata vinaka ka dina” ena ivakatautauvata i Jisu, me dua tale mada ga o keda eda vakacaucautaki da qai vakaicocovitaki ena noda ogaoga tiko ga ni vakavinavinaka vua na Kalou, me vaka a kaya na daunisame: “Ia koi au, ka’u na vakanuinui [“wawa,” NW] tikoga, ka vakavinavinaka vakalevu cake tiko vei kemuni.”—Same 71:14.
[iYaloyalo ena tabana e 21]
Ena levu ni nona cudru o Jona e waraka sara tu ga me raica se cava sara mada ena yacovi Ninive
[iYaloyalo ena tabana e 23]
Meda qaravi Jiova tiko ga nida waraka tiko na nona siga