Sa Voleka ni Oti na Dravudravua
ERA na taleitaka dina na sotava voli na bula dravudravua na iyaloyalo ni Parataisi, e laurai ena tabana e liu ni ivola oqo. Erau a bula ena parataisi vaka oqori na imatai ni veiwatini, o Atama kei Ivi. Erau a vakaitikotiko ena were o Iteni. (Vakatekivu 2:7-23) Dina ni a yali na Parataisi oqori, ia e sega ni ka ni tadra na kena vakabauti ni na dua tale na parataisi ena gauna se bera mai—oya ena ituvaki vou e sega kina na dravudravua. Baleta na vakabauta oqori e yavutaki dei ena vosa ni yalayala e koto ena iVolatabu.
Dikeva mada na vosa ni yalayala i Jisu Karisito ena iotioti ni siga ni nona bula e vuravura. A vakabauta e dua vei rau na tamata caka ca a vakamatei vata kei Jisu ni rawa vua na Kalou me walia na leqa ni kawatamata. A kaya na tamata caka ca oqori: “Jisu, ni nanumi au ni oni sa lako yani ina nomuni matanitu.” Na veivosa oqori e vakaraitaka ni vakabauta na tamata caka ca oya ni na yaco me Tui o Jisu, ena vakaturi ira tale ga na mate. A qai sauma o Jisu: “Au sa kaya vakaidina vei iko ena siga edaidai, e daru na tiko vata mai Parataisi.”—Luke 23:42, 43, NW.
Me baleti ira era na bula ena Parataisi, e kaya na iVolatabu: “A ra na tara vale, ka tiko kina; era na tea eso na were-ni-vaini, ka kania na vuana.” (Aisea 65:21) Io, “a ra na dui tiko ga na tamata yadua e na ruku ni nona vaini, kei na ruku ni nona lolo; ka sega e dua me na vakarerei ira: ni sa kaya na gusu i Jiova ni lewe vuqa.”—Maika 4:4.
Ia, na cava e yaco tiko ga kina na bula dravudravua? E vukei ira vakacava na dravudravua na Kalou? Ena oti ni naica na dravudravua?
Na Cava e Yaco Tiko Kina?
Rau a vakayalia o Atama kei Ivi na Parataisi erau a vakatikori kina ena vuku ni nodrau talaidredre a vakavuna na agilosi ca, o Setani na Tevoro. A vakayagataka o Setani na gata me nona waqawaqa, mani vecei Ivi kina me beca na lawa ni Kalou ena nona kania na vuata. A vakacalai Ivi o Setani me vakabauta ni na vinaka cake na nona bula ke sega ni vakararavitaka vua na Kalou. Nona kania o Atama na vuanikau vakatabui a solia vua o Ivi, e vakaraitaka ni cakitaka na Kalou qai via vakamarautaka ga na watina.—Vakatekivu 3:1-6; 1 Timoci 2:14.
Sa donu vinaka gona na nodrau vakatalai tani mai Parataisi na veiwatini talaidredre oqo. Mai na gauna oya, erau sa tekivu bunotaka na nodrau bula. Me yacova mai nikua, e se vakatarai Setani tiko o Jiova me liutaka na kawatamata ivalavala ca, me vakadinadinataki kina na ca ni talaidredre vua na Kalou. E vakadinadinataka tale ga na ivolatukutuku ni kawatamata ni sega vua na tamata na kaukaua me kauta mai na Parataisi e vuravura. (Jeremaia 10:23) O koya gona, na noda sega ni vakararavitaka vua na Kalou na noda bula eda na tini sotava ga kina na leqa lelevu, okati kina na bula dravudravua.—Dauvunau 8:9.
Ia, era sega ni biu wale na dravudravua ena vuravura leqaleqa oqo. Ni dulaka tu vei ira na Vosa uqeti ni Kalou, na iVolatabu na veivakasala yaga.
“Kakua ni Lomaocaoca”
Nona vunau tiko o Jisu vei ira na lewe vuqa, era okati kina e levu na dravudravua, a kaya: “Dou raica na manumanu vuka; ni ra sa sega ni dauveikabukaburaki, se dautamusuka, se daukumuna vata ki na lololo; a sa vakani ira na Tamamudou vakalomalagi. Dou sa sega beka ni yaga vakalevu cake vei ira? . . . O koya mo dou qai kakua ni lomaocaoca, ka kaya, A cava eda na kania? se, A cava eda na gunuva? se, A cava eda na vakaisulu kina? ni sa dauvakasaqara na ka kecega oqo ko ira na lewe ni veivanua: ni sa kila na Tamamudou vakalomalagi sa yaga vei kemudou na ka kecega oqo. Ia dou vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou, kei na nona yalododonu: ia ena soli me kenai kuri vei kemudou na ka kecega oqo.”—Maciu 6:26-33.
Ni dua e dravudravua e sega ni tukuni me sa lai butako kina. (Vosa Vakaibalebale 6:30, 31) Kevaka e vakaliuca na Kalou ena nona bula ena vakacegui ena veika e gadreva. Raica mada na ivakaraitaki i Tukiso, e dua na turaga ni Lesotho, mai na ceva kei Aferika. Ena 1998, era a curumi Lesotho na mataivalu ni so tale na matanitu mera lai tarova na kena saqati tiko na matanitu e kea. Ena vuku gona ni veivaluvaluti oqo, era butakoci e levu na sitoa, ra vakayalia na lewenivanua na nodra cakacaka, qai lailai na kakana.
A vakaitikotiko o Tukiso ena yasa ni koroturaga e sivia sara kina na dravudravua. E levu era tiko veitikivi era butako ena so na sitoa me rawa nira bula kina. Ni qai lesu yani o Tukiso i nona vale, e dua toka ga na rumu lailai, a kunea ni dua na iyaya levu e butakoca tu mai o Maseiso, na nona vakasuva. “Biuta i tuba na iyaya kece oqo,” a kaya vua o Tukiso, qai vakamacalataka tale ga vua ni lawa ni Kalou e vakatabuya na butako. A mani biuta i tuba na iyaya kece oya o Maseiso. Era vakalialiai rau o ira era tiko veitikivi ra qai wasea tale ga na kakana butakoci oya.
A dei toka ga o Tukiso ena ka e vulica mai na iVolatabu kei ira na iVakadinadina i Jiova. Ena nona talairawarawa ina lawa ni Kalou, a sotava beka kina na waloloi? Sega. Ni oti toka ga oya, o ira na qase ena ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova e lewena o Tukiso, era a veitaratara kei koya ra qai soli kena kakana. O ira tale ga na iVakadinadina i Jiova mai Sauca Aferika, e toka voleka ga e Lesotho, era a vakauta mai e sivia ni rua na tani na iyaya ni vakacoko mera vukei kina na tacidra lotu Vakarisito. A tarai Maseiso na nona talairawarawa vua na Kalou o Tukiso, kei na nodra veivuke vakayalololoma na lewe ni ivavakoso. Mani tekivu vulica sara o Maseiso na iVolatabu. Toso na gauna, rau sa qai vakamau, rau qai vakadonui tale ga me rau iVakadinadina i Jiova ena nodrau papitaiso. Erau se qarava tiko ga na Kalou ena yalodina.
Na Kalou o Jiova e dau kauaitaki ira na dravudravua. (Yalovinaka, raica na kato e kena ulutaga “E Raici Ira Vakacava na Dravudravua na Kalou?”) E sa tuvanaka tu vakayalololoma o Jiova na sala mera vukei kina o ira era vakataki Tukiso kei Maseiso, me rawa nira vulica kina e levu tale na ka me baleti koya. E sa vakarautaka tu gona o Jiova ena nona Vosa na ivakasala veiganiti ena yaga e veisiga.
iSolisoli Yaga
Era dau saga e veigauna na iVakadinadina i Jiova mera vakatotomuria na Kalou ena nodra nanumi ira na dravudravua. (Kalatia 2:10) Vakavuqa, ni yaco gona na leqa tubukoso ena dua na vanua ra qai vakaleqai kina na tacidra lotu Vakarisito, ena caka e dua na ituvatuva mera vukei kina na tacidra oya. O koya e bibi sara, oya ni o ira na iVakadinadina i Jiova era dau kauaitaka na nodra gagadre vakayalo na tamata kece, okati kina o ira na dravudravua. (Maciu 9:36-38) Ena loma ni 60 na yabaki sa sivi, era bole na vica vata na udolu era vakavulici mera kenadau ena vunau e veivale mera lai kaulotu e vanua tani. Me kena ivakaraitaki, nodrau vulica gona na vosa vaka Sesotho e dua na veiwatini daukaulotu mai Finiladi, a rawa kina ni rau vakavulici Tukiso kei Maseiso me rau tisaipeli i Jisu. (Maciu 28:19, 20,VV) Ia, vakavuqa vei ira na cakacaka vakaulotu vaka oqo ena gadrevi kina na nodra vakuai ira mai na bula ena nodra vanua vutuniyau, mera qai toki yani ina vanua dravudravua.
E cala vua na lotu Vakarisito dina me butako, veitalia sara ke cakava oqori me bula kina. Ia, era vakabauta na lotu Vakarisito dina ni tu vua na Kalou o Jiova na kaukaua me vakacegui ira ena veika era gadreva mera bula kina. (Iperiu 13:5, 6) Dua na sala e vakayagataka o Jiova me vukei ira kina na nona tamata, oya na isoqosoqo e sokaloutaki koya tiko e vuravura raraba, ra dau veikauaitaki tale ga na lewena.
Dua tale na sala e vukei ira kina na dravudravua o Jiova, oya na nona dau soli ivakasala yaga me baleta na bula ni veisiga. Me kena ivakaraitaki, e vakarota na iVolatabu: “Me kakua ni butako tiko ko koya ka daubutako, ka me daucakacaka ga, ka kitaka e na ligana na ka sa yaga, me so kina na nona ka me soli vei koya sa dravudravua.” (Efeso 4:28) E levu e sega na nodra cakacaka era sa tauyavutaka ga vaka ira na nodra cakacaka, e dina ni cakacaka dredre toka me vaka na tei kakana draudrau kei na kena qaravi. Na iVolatabu e vukei ira tale ga na dravudravua me kua nira vakasabusabutaka na nodra ilavo ena nodra vakavulici mera muduka na itovo dukadukali, me vaka na kena gunuvi vakasivia na yaqona ni valagi se yaqona ni viti.—Efeso 5:18.
Sa na Oti na Dravudravua—Ni Naica?
E vakamacalataka na iVolatabu nida bula tu oqo “ena iotioti ni veisiga” ni veiliutaki i Setani. (2 Timoci 3:1, NW) Sega ni dede, ena talai Jisu Karisito mai na Kalou o Jiova me mai lewa na kawatamata. Na cava ena yaco ena gauna oya? A sauma na taro oqori o Jisu ena dua na nona vosa vakatautauvata. A kaya: “E na siga ena lako mai kina na Luve ni tamata e na nonai ukuuku, kei ira vata kaya na agilose yalosavasava kecega, ena qai tiko e na nonai tikotiko vakaturaga sa vakaiukuuku: ena qai soqoni vata e matana na lewe ni veivanua kecega: ena qai tawasei ira rua ko koya, me vaka nai vakatawa ni sipi sa tawasei ira na sipi maivei ira na me.”—Maciu 25:31-33.
O ira na sipi ena vosa vakatautauvata oqo era vakamalumalumutaki ira ina veiliutaki vakatui i Jisu. E vakatauvatani ira o Jisu ina sipi baleta era muri koya me vaka na iVakatawa. (Joni 10:16) O ira era vaka na sipi oqo era na bula ena ruku ni veiliutaki uasivi i Jisu. Ena marautaki na bula ena ituvaki vou e se bera mai ena sega kina na dravudravua. Ia, o ira era vaka na me era na vakarusai nira cakitaka na veiliutaki i Jisu.—Maciu 25:46.
Ena vakaotia vakadua na Matanitu ni Kalou na ivakarau ca. Kena ibalebale ni sa na sega na bula dravudravua. Nira sa na tawana na vuravura na tamata era veilomani ra qai veikauaitaki. Eda nuidei ni rawa ni na yaco na ituvaki vou oqori, vakauasivi nida raica na nodra dau veilomani ena gauna sara mada ga oqo na mataveitacini iVakadinadina i Jiova e robota na vuravura raraba, ni sa kaya oti ga o Jisu: “A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani.”—Joni 13:35.
[Kato ena tabana e 6, 7]
E RAICI IRA VAKACAVA NA DRAVUDRAVUA NA KALOU?
Na iVolatabu e vakamacalataki koya na noda Dauveibuli me “o koya sa vakani ira era sa viakana.” (Same 146:7) E sivia e duanadrau na tikinivolatabu e vakabibitaki kina na nona dau kauaitaki ira na dravudravua na Kalou.
Me kena ivakaraitaki, na gauna a solia kina o Jiova na nona Lawa vua na matanitu o Isireli makawa, a vakaroti ira na dauteitei ni Isireli mera kua ni tamusuka kece na tutu ni nodra were. Mera kua ni tomika na ka sa vo ena nodra lakova tale na nodra vuniolive se na nodra veivaini. Na lawa oqo era qaravi vakayalololoma kina na vulagi, luveniyali, yada, kei ira na dravudravua.—Vunau ni Soro 19:9, 10; Vakarua 24:19-21.
Kuria oqori, a vakaroti ira na Isireli na Kalou: “Dou kakua ni vakararawataka e dua na yada, se dua sa sega ni vakatamani. Kevaka dou sa vakararawataka vakalailai, a ra sa tagi vakalailai ga vei au, ka’u na rogoca vakaidina na nodra tagi; ia ena waqa mai na noqu cudru, ka’u na qai vakamatei kemudou e nai seleiwau; ka na yada na watimudou, ka na sega ni vakatamani na luvemudou.” (Lako Yani 22:22-24) E ka ni rarawa, nira a beca na veivosa oqori e levu na Isireli vakavatu. Na nodra caka cala oqori kei na so tale, a vakaroti ira vakavica vata na Isireli na Kalou o Jiova ena nona talai ira yani na nona parofita. (Aisea 10:1, 2; Jeremaia 5:28; Emosi 4:1-3) Mani yaco na gauna, a vakayagataki ira e liu na kai Asiria na Kalou, qai muri o ira na kai Papiloni mera vakamalumalumutaka na nodra vanua na Isireli. Levu na Isireli era a mate, ia o ira a bula era a kau vakavesu i vanua tani.
Na Luvena lomani na Kalou, o Jisu Karisito, e vakaraitaka sara ga na itovo i Tamana ena nona kauaitaki ira na dravudravua. Nona vakamacalataka tiko na inaki ni nona cakacaka vakaitalatala, a kaya o Jisu: “Sa tu vei au na Yalo i Jiova, Ni sa lumuti au ko koya me’u vunautaka nai tukutuku-vinaka vei ira era sa dravudravua.” (Luke 4:18) E sega ni kena ibalebale oqo ni o Jisu a cakacaka vakaitalatala ga vei ira na dravudravua. A vukei ira tale ga vakayalololoma na vutuniyau. Ia, nona cakava voli oqori, vakavuqa ena tukuna o Jisu na nona kauaitaki ira na dravudravua. Me kena ivakaraitaki, oqo na nona ivakasala o Jisu vua e dua na iliuliu vutuniyau: “Mo volitaka na ka kecega sa tu vei iko, ka solia vei ira sa dravudravua, ko na qai vakaiyau mai lomalagi: ia mo lako mai, mo muri au.”—Luke 14:1, 12-14; 18:18, 22; 19:1-10.
Na Kalou o Jiova kei na Luvena erau dau kauaitaki ira dina na dravudravua. (Marika 12:41-44; Jemesa 2:1-6) Me ivakaraitaki ni nona kauaitaki ira na dravudravua o Jiova, e nanumi ira vinaka tu na vica vata na milioni na tamata era sa mate ena vuku ni nodra dravudravua. O ira kece na vaka oqo era na vakaturi ena ituvaki vou e se bera mai, ena sega kina na dravudravua.—Cakacaka 24:15.
[iYaloyalo ena tabana e 7]
E vakadeitaka na mataveitacini ni iVakadinadina i Jiova e vuravura raraba ni na yaco dina mai na ituvaki vou
[iYaloyalo ena tabana e 5]
O Tukiso kei Maseiso kei koya na daukaulotu a vakavulici Tukiso ena iVolatabu
[iYaloyalo ena tabana e 5]
E duri tu o Maseiso e nona vale kei na daukaulotu erau a vuli iVolatabu