E Yalana Beka na Noda Galala na iVolatabu?
“AU A sega ni vakavulici ena iVolatabu niu se gone. A sega mada ga niu bau rogoca ni cavuti na Kalou,” e kaya e dua na cauravou ni Finiladi. Sega ni ka vou nikua na mataqali veituberi vaka oqo. E levu, vakauasivi o ira na itabagone, era raica na iVolatabu me sa madra qai yalana vakalevu na nodra galala. O ira era vinakata mera muria na iVolatabu e dau raici na nodra bula me bula lewai, ni vaka e vesuki tu ena levu ni vakatatabu kei na lawa mera muria. O koya gona, era nanuma e levu ni na vinaka cake mera kua ni wilika na iVolatabu, ra qai qara ivakasala ina so tale na vanua.
Na kena nanumi ni yalana na noda galala na iVolatabu, e vu vakalevu ena nodra veivakalolomataki vakabalavu tu mai na lotu ni Veivanua Vakarisito. Me kena ivakaraitaki, e so na daunitukutuku makawa era vakatoka na itabayabaki ni 476 ina 1000 S.K. me Gauna Butobuto, oqori na gauna a lewa tu kina na lotu Katolika e Urope na veibasoga ni nodra bula na lewenivanua e kea. Ke dua e bolea me saqata na lotu, sa na rawa ni vakatotogani se vakamatei sara. A qai cabe e muri na lotu Tawase, ia, e yalana tale ga vakalevu na nodra galala na tamata. Nikua, ni cavuti na ilawalawa i Calvin se o ira na Puritan, e sega wale ga nira nanumi kina o ira era muria na vakabauta oya, e nanumi tale ga na nodra dau veivakalolomataki. O koya gona, me vaka ni a dau veivakasaurarataki tu na lotu, e vu kina na nanuma cala ni veivakasaurarataki tale ga na ka e vakavulica na iVolatabu.
Ena loma ni vica na senitiuri oqo, sa seavu yani na nona vosayaco o lotu ena nodra bula na lewenivanua, me vaka sa laurai ena so na matanitu. Na kena sa sega ni ciqomi na ivakavuvuli ni lotu, e levu era vakabauta kina ni dodonu mera digia ga vakataki ira na ka e donu kei na ka e cala. Na cava e yaco kina? E kaya o Ahti Laitinen, e dua na parofesa e dau dikeva na basulawa: “Sa yali na nodra dokai na veiliutaki, sa qai buawa tiko ga mai na nodra kila na tamata na ka e dodonu kei na ka e sega ni dodonu.” E lasa tale gona nida vakasamataka ni so mada ga na iliuliu ni lotu era sa vakamuai ina ivakarau ni rai vaka oqo. E kaya e dua na bisovi rogo ni lotu Lutheran: “Au sega ni duavata kei na vakasama meda rai ina iVolatabu se vei ira na iliuliu ni lotu mera sauma vei keda na veitaro e so e vauca na veika e okati me itovo savasava.”
Ni Tawayalani Noda Galala—E Vinaka Beka?
Ena rairai rogo vinaka vei keda ke tukuni ni tawayalani na noda galala, vakauasivi vei ira na itabagone. Levu mada ga na tamatabula era sega ni taleitaka ke dua e vosa vei ira me vaka e dua e vosa tiko ina dua na gonelailai, se me tuvai vakamatailalai vei ira na lawa mera muria ena nodra bula. Ia, e dodonu beka me soli vei keda na galala meda cakava ga na ka eda vinakata? Me saumi na taro oqo, vakasamataka mada e dua na ivakatautauvata. Raitayaloyalotaka mada e dua na korolevu e sega tu na kena lawa ni vakau lori e gaunisala. Sega ni gadrevi me vuli draiva se me vakalaiseni o koya e vakau lori. Rawa na draiva vakaveitalia, e rawa tale ga ni draiva e dua e mateni tu. E sega ni leqataki na cici totolo ni lori, na ivakatakilakila me wawa kina, na cina ni gaunisala, se na tolonisala e sega ni cici veibasai kina na motoka, qai sega tale ga ni kauaitaki na vanua ni takoso. Eda na gadreva beka me tawayalani tu vaka oqo na noda galala? Sega! Ena tini sotavi ga kina na veilecayaki kei na leqa levu. Dina ni yalana na noda galala na lawa ni vakau lori e gaunisala, ia eda kila ni lawa oqori ena taqomaki ira na draiva kei ira na taubale ena tutunisala.
Ena vakasama vata oqori, e dusimaki keda o Jiova ena sala meda bula kina. Oqo e vinaka vei keda. Ke sega na veidusimaki i Jiova, eda na vakayayamo voli ga, e rawa sara tale ga nida na vakaleqai keda kina kei ira tale e so. Na ivakarau ni bula vakaveitalia e sega kina na veidusimaki e vakarerevaki qai leqataki, me vaka ga noda draiva tiko ena korolevu e sega na kena lawa ni vakau lori e gaunisala. Na kena dina, oya nida gadreva na lawa kei na ivakaro—oqo e dua na vakasama era vakadinata e levu na tamata.
E “Mamada na Noqui Colacola”
Na lawa ni vakau lori e gaunisala ena rairai okati tu kina e levu na idusidusi matailalai—ena so na vanua e sega ni tukuni rawa na levu ni lawa e baleta wale ga na vakele motoka. Ena yasana adua, na iVolatabu e sega ni tuvana mai e dua na ibinibini lawa matailalai me muri. Ia, e biuta ga na yavu ni lawa, e sega gona ni veivakaocai se veivakalolomataki. A veisureti o Jisu Karisito vei ira ena nona gauna: “Dou lako mai vei au, koi kemudou vakaaduaga sa oca ka colata nai colacola bibi, ia ka’u na vakacegui kemudou. Ni sa rawarawa na noqui vua, ka mamada na noqui colacola.” (Maciu 11:28, 30) Ni volavola na yapositolo o Paula ina ivavakoso vakarisito e Korinica, a kaya: “Na vanua e kune kina na Yalo ni Turaga [o Jiova] sa kune kina na galala.”—2 Korinica 3:17, VV.
Ia, na galala oya e vakaiyalayala. O Jisu e vakamatatataka ni veika e vinakata na Kalou e okati kina e so na ivunau rawarawa. Me kena ivakaraitaki, e kaya o Jisu vei ira nona tisaipeli: “Sa noqu vunau oqo, Mo dou veilomani, me vaka ka’u sa lomani kemudou.” (Joni 15:12) Sa na wacava na bula kevaka eda muria kece na ivunau oqo! O koya gona, na galala era marautaka tiko na lotu Vakarisito e vakaiyalayala ga. A vola na yapositolo o Pita: “Ni bula tiko me vaka na tamata galala, ia me kakua ga ni vakayagataki na nomuni galala me i ubi ni nomuni caka ca; ia mo ni bula tiko ga me vaka na tamata bobula ni Kalou.”—1 Pita 2:16, VV.
O koya gona, dina ga nira sega ni vauci na lotu Vakarisito ena levu na lawa matailalai, ia e sega ni kena ibalebale oqo mera cakava ga na ka era nanuma ni dodonu se cala. E vinakati ena noda bula na veidusimaki ni Kalou. Kaya vakamatata na iVolatabu: “Sa sega ni vu mai vua na tamata sa lako tu me lewa na nonai lakolako.” (Jeremaia 10:23) Kevaka eda muria na veidusimaki ni Kalou, eda na kalougata vakalevu.—Same 19:11.
Dua na kena yaga oya ni na kune kina na marau. Me kena ivakaraitaki, o koya na cauravou e cavuti ena itekitekivu ni ulutaga oqo a daubutako qai daulasulasu tu e liu. E dau cakava tale ga na ivalavala vakasisila. Ni sa vulica na ivakatagedegede savasava ena iVolatabu, a veisautaka sara ga na ivakarau ni nona bula me salavata kei na ka e vulica. E kaya: “Dina niu a sega ni rawa ni muria na ivakatagedegede kece ni iVolatabu ena dua ga na gauna, ia au kila na kedra yaga. Au sega ni vakila ena ivakarau ni noqu bula e liu na mataqali marau au vakila tu ena gauna oqo. E vakarawarawataka na bula nida bulataka na ivakatagedegede ni iVolatabu. Eda kila na inaki ni noda bula, da kila tale ga na ka e donu kei na ka e cala.”
E le vica na milioni era sa vakadinadinataka na dina ni ka e tukuna na cauravou oqo. Levu sara na ka vinaka era sotava, me kena ivakaraitaki, na veidusimaki e kune ena iVolatabu e toroya cake na vinaka ni nodra veimaliwai, e donu kina na nodra rai me baleta na nodra cakacaka, ra muduka e so na itovo e rawa ni veivakaleqai, era marautaka gona kina na nodra bula. O Marikaa e dua na cauravou a sega ni salavata tu na nona bula e liu kei na ivakatagedegede ni iVolatabu, ia oqo sa bulataka, e kaya: “Niu muria na ka e volai ena iVolatabu, sa seavu kina na noqu dau beci au tu ga.”b
Na Cava o na Digia?
O koya gona, e yalana beka noda galala na iVolatabu? Io—na kena inaki me yaga vei keda kece. Ia, sa yalana tale beka vakasivia na iVolatabu na noda galala? E sega. Na galala e tawayalani ena vakavurea ga e levu na leqa. Na ivakatagedegede ni iVolatabu e veiraurau, e kena inaki sara ga me yaga vei keda da qai kunea kina na marau. E kaya o Marika: “Ni toso na gauna au raica rawa ni ka vakayalomatua na kena bulataki na Vosa ni Kalou. Dina ga ni duidui sara vakalevu na ivakarau ni noqu bula mai vei ira na lewe vuqa, ia au kila niu sega ni calata kina e dua na ka yaga.”
Ni o sa vakila na vinaka ni kena muri na ivakatagedegede ni iVolatabu, o sa na qai taleitaka ga vakalevu na Vosa ni Kalou. Oqo ena tini ina veivakalougatataki levu sara—ena yaco mo lomana na Kalou o Jiova, o koya e vakavuna na kena volai na iVolatabu. “Sai koya oqo na loloma vua na Kalou, me da muria na nona vunau: a sa sega ni ka bibi na nona vunau.”—1 Joni 5:3.
O Jiova e buli keda, e Tamada vakalomalagi tale ga. E kila o koya na ka e vinaka vei keda. E sega ni via kauta tani na noda galala, e dusimaki keda ga vakayalololoma meda vinaka kina. Vakaciriloloma na sala e uqeti keda kina o Jiova, ena nona kaya: “De ko a vakarorogo ki na noqu vunau! sa na qai vaka na uciwai na nomu vakacegu, ka vaka na ua ni wasawasa na nomu cakacaka dodonu.”—Aisea 48:18.
[iVakamacala e ra]
a Sa veisau na yaca.
b Me ikuri ni ivakamacala me baleta na ivakarau ni bula e volai koto ena iVolatabu meda muria, raica na wase 12 ni ivola Na Cava Sara Mada e Kaya na iVolatabu?, tabaka na iVakadinadina i Jiova.
[iYaloyalo ena tabana e 9]
E kaya o Jisu ni na veivakabulabulataki na ka e vinakata na Kalou meda cakava
[iYaloyalo ena tabana e 10]
Nida muria na veidusimaki ni Kalou, eda na marau da qai sega ni beci keda