Na Vakaiulubale​—Na Cava na Rai i Jiova?

“NA YALEWA, ko ni a solia me keirau tiko kaya, ko koya ga sa solia vei au na vua ni kau, ka’u a qai kania,” e kaya na tagane. “Sa vosa vaqaseqase vei au na gata ka’u a qai kania,” e kaya na yalewa. Na ka erau tukuna qori vua na Kalou na imatai ni noda itubutubu, e itekitekivu ni noda soli ulubale voli mai na kawatamata ena dua na gauna balavu.​—Vkte. 3:​12, 13.

Na nona cudruvi rau o Atama kei Ivi o Jiova ni rau nakita na nodrau talaidredre e vakaraitaka ni sega ni vakadonuya na nodrau vakaiulubale. (Vkte. 3:​16-19) Kena ibalebale qori ni sega ni vakadonuya o Jiova na iulubale kece? Se raica ni dau veiganiti eso na iulubale? Ke ciqoma dina eso, eda na kila vakacava na kedrau duidui na iulubale e ciqoma kei na kena e sega? Me kilai na kena isau, meda kila mada e liu na ibalebale ni iulubale.

Na iulubale e kena ibalebale na nona vakamacalataka e dua na vuna e cakava kina e dua na ka, na vuna a sega ni cakava kina, se na vuna ena sega kina ni cakava. E rawa ni okati me iulubale na nona vakamacalataka vinaka e dua na vu ni nona cala, e rairai okati tale ga kina na nona kere veivosoti dina, mani lomani kina se vosoti. Ia me vaka e vakadinadinataki ena ka e yaco vei rau o Atama kei Ivi, na iulubale e rawa tale ga ni ka e lasutaka e dua me ubia kina na vuna dina e cakava kina e dua na ka. Qori na inaki ni nodra vakaiulubale e levu, oya na vuna e dau kasamitaki kina na ka era cakava.

Ke da vakaiulubale​—vakauasivi ena veika e vauca na noda veiqaravi vua na Kalou​—meda qarauna meda kua ni ‘dabui keda ena noda nanuma cala.’ (Jeme. 1:22) Koya gona, meda raica mada eso na ivakaraitaki kei na ivakavuvuli vakaivolatabu meda ‘vakadeitaka tiko ga kina na ka e vakadonuya na Turaga.’​—Efeso 5:10.

Na ka e Vinakata na Kalou Meda Cakava

Eso na ivakaro e sa vakamatatataki sara ga ena Vosa ni Kalou meda talairawarawa kina na tamata i Jiova. Me kena ivakaraitaki, e se bibi tiko ga vei ira kece na imuri dina i Karisito na nona ivakaro mera ‘lako ra qai vakavulici ira na lewe ni veivanua kece ga mera nona tisaipeli.’ (Maciu 28:​19, 20) E kilai na bibi ni kena muri na ivakaro oya ni tukuna na yapositolo o Paula: “Au sa na kalouca dina keu sega ni tukuna na itukutuku vinaka!”​—1 Kor. 9:16.

Ia eso e sa dede na nodra vulica tiko na iVolatabu, era se madua tiko ga na vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. (Maciu 24:14) Eso tale era sa muduka na nodra vakaitavi ena cakacaka vakavunau. Na cava e dau nodra iulubale o ira na sega ni lako ena cakacaka vakavunau? Na cava e cakava o Jiova vei ira na sega ni via talairawarawa ena nona ivakaro ena veigauna sa oti?

Na iUlubale e Sega ni Vakadonuya na Kalou

“Sa rui dredre.” E dau dredre vakalevu mera lako ena cakacaka vakavunau o ira na mamadua. Raica mada na ka e rawa ni vulici ena ivakaraitaki i Jona. A raica o koya ni rui dredre na nona ilesilesi​—a tukuna vua o Jiova me lai kacivaka ni sa vakarau vakarusai o Ninive. Eda raica rawa na vuna e yalolailai kina o Jona me cakava na cakacaka oya. O Ninive e koro turaga kei Asiria, ra qai kilai na kai Asiria nira dau voravora. Ena rairai veinanuyaka o Jona: ‘Na cava ena yaco niu sotavi ira na kai Asiria? Na cava era na cakava vei au?’ A mani drovaka o Jona na nona ilesilesi. Ia e sega ni vakadonuya o Jiova na nona iulubale. A lesi koya tale me lai vunau i Ninive. Sa qai doudou o Jona me cakava na nona ilesilesi, qai vakalougatataki koya kina o Jiova.​—Jona 1:​1-3; 3:​3, 4, 10.

Ke o nanuma ni rui dredre mo vunautaka na itukutuku vinaka, nanuma tiko “ni ka kece e rawarawa vua [na Kalou].” (Mari. 10:27) O rawa ni nuidei ni na vakayaloqaqataki iko o Jiova ke o kerea tiko ga me vukei iko, ena vakalougatataki iko mo doudou ena cakacaka vakaitalatala.​—Luke 11:​9-13.

“Au sega ni via cakava.” Na cava mo cakava ke sega ni vu mai lomamu na nomu vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala? Nanuma tiko ni o Jiova e rawa ni cakacaka vei keda qai uqeta na lomada. E kaya o Paula: “Na Kalou sara ga e cakacaka tiko vei kemuni me salavata kei na ka e vinakata, moni kua kina ni vinakata wale ga, moni cakava sara ga.” (Fpai. 2:13) E rawa gona ni o kerei Jiova me uqeti iko mo cakava na lomana. A cakava sara ga qori o Tui Tevita ni a kerei Jiova: “Tuberi au e na nomuni dina.” (Same 25:​4, 5) O rawa tale ga ni cakava qori, masu vagumatua vei Jiova me uqeti iko mo cakava na ka e vakamarautaki koya.

Ena so na gauna nida wawale se yalolailai, eda dau vakaukauataki keda meda lako ga ina soqoni se na cakacaka vakaitalatala. Kena ibalebale qori nida sega ni lomani Jiova dina? Sega. A ka ni sasaga tale ga vei ira na dauveiqaravi ni Kalou e liu mera cakava na loma ni Kalou. Me kena ivakaraitaki, e kaya o Paula ni ‘vakamalumalumutaka na yagona’ me talairawarawa kina ena ivakaro ni Kalou. (1 Kor. 9:​26, 27) Ke da vakaukauataki keda mada ga ena so na gauna meda lako ena cakacaka vakaitalatala, meda nuidei ni na vakalougatataki keda o Jiova. Na cava na vuna? E donu na inaki ni noda vakaukauataki keda meda cakava na loma ni Kalou​—eda lomani Jiova. Nida cakava qori, eda vakalasuya kina na veibeitaki i Setani nira na vakanadakuya na Kalou na nona dauveiqaravi ke ra vakatovolei.​—Jope 2:4.

“Au rui osooso.” Ke o sega ni vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala ni o nanuma o sa rui osooso, e bibi mo dikeva tale mada na ka o vakaliuca tiko. “Moni vakaliuca tiko ga na matanitu ni Kalou,” e kaya o Jisu. (Maciu 6:33) Me muri na idusidusi oya, de na vinakati mo bula rawarawa ga se vakalailaitaka na gauna o vakayagataka ena ka ni veivakamarautaki, mo vakayagataka na gauna qori ena cakacaka vakaitalatala. Eda na via vakayagataka eso na gauna ena ka ni veivakamarautaki kei na so tale na ka e baleti keda ga, ia qori e sega ni iulubale vinaka meda vakawalena kina na cakacaka vakaitalatala. Na dauveiqaravi ni Kalou ena vakaliuca tiko ga na veika e vauca na Matanitu ni Kalou.

“Sega ni ganiti au.” De o nanuma ni sega ni ganiti iko mo italatala ni itukutuku vinaka. Eso na dauveiqaravi yalodina i Jiova ena gauna vakaivolatabu era nanuma ni sega ni ganiti ira mera cakava na ilesilesi e solia vei ira o Jiova. Me kena ivakaraitaki o Mosese. Ni solia vua o Jiova e dua na itavi lavotaki, e kaya o Mosese: “Kemuni na noqu Turaga [Jiova], ka’u sa sega ni rawata na vosa, sa sega eliu, ka sega talega oqo ni kemuni sa vosa oti vei au na nomuni tamata: ni’u sa dauvosa vakamalua, ka yame berabera.” A vakayaloqaqataki koya o Jiova, ia se tukuna ga o Mosese: “Kemuni na noqu Turaga [Jiova], mo ni talai koya ga sa dodonu mo ni tala.” (Lako 4:​10-13) Na cava a qai cakava o Jiova?

A sega ni ciqoma na iulubale i Mosese, ia a lesi Eroni o Jiova me vukei Mosese. (Lako 4:​14-17) Ia ena veiyabaki e tarava, a tokoni Mosese o Jiova qai vakarautaka na ka e gadreva me cakava vinaka kina na nona itavi vakalou. Mo nuidei tale ga nikua ni o Jiova ena uqeti ira na nomu itokani matua ena vakabauta, mera vukei iko ena cakacaka vakaitalatala. E bibi sara ni vakadeitaka vei keda na Vosa ni Kalou ni na vakarautaki keda o Jiova ena cakacaka e vakarota meda cakava.​—2 Kor. 3:5; raica na kato “Na Gauna Marautaki Duadua ni Noqu Bula.”

“E vakararawataki au e dua.” Eso era muduka na nodra gole ina cakacaka vakaitalatala se na soqoni ni vakararawataki ira e dua, era nanuma ni na ciqoma o Jiova na nodra vakaulubaletaka oya me sa cegu kina na nodra veiqaravi vaKarisito. Eda dau rarawa dina ni caka vei keda na ka mosimosi, ia e iulubale vinaka qori me sa cegu kina na noda veiqaravi vaKarisito? A rairai vakararawataki Paula kei na nona itokani vakabauta o Panapasa na duidui e yaco ena kedrau maliwa qai vakavuna me “tubu sara ga kina e dua na veiba katakata.” (Caka. 15:39) A bau muduka e dua vei rau na nona cakacaka vakaitalatala ena ka e yaco oya? Sega!

Ni vakararawataki iko e dua na tacimu vakayalo, nanuma tiko ni sega ni kemu meca na tacimu lotu vaKarisito ivalavala ca, o Setani ga e kemu meca ni via vakarusai iko. Ena guce na sasaga i Setani ke o ‘vorati koya ni o tudei ena vakabauta.’ (1 Pita 5:​8, 9, VM; Kala. 5:15) Ke dei na nomu vakabauta, ena ‘sega ni matewale na nomu vakanuinui.’​—Roma 9:33.

Ni Vakaiyalayala na ka Eda Cakava

Ena vica na iulubale eda sa raica oti mai, eda kila kina ni sega ni dua na iulubale e yavutaki vakaivolatabu meda sega kina ni muria na ivakaro i Jiova, qori e wili kina na ivakaro meda vunautaka na itukutuku vinaka. De tiko na vuna vinaka e vakaiyalayala kina na ka eda cakava ena cakacaka vakaitalatala. Ena rairai lailai na gauna ni cakacaka vakavunau ni tiko eso tale na itavi lesi vakalou meda cakava. Ena so tale ga na gauna eda na sega ni cakava rawa ena kena levu eda vinakata na noda veiqaravi vei Jiova, nida wawale se tauvimate. Ia e vakadeitaka vei keda na Vosa ni Kalou ni kila o Jiova na gagadre ni lomada, e kila tale ga ni vakaiyalayala na ka eda rawata.​—Same 103:14; 2 Kor. 8:12.

Meda qarauna gona me kua ni sivia tale na noda vakalewai keda se vakalewai ira eso tale ena tikina qo. E vola na yapositolo o Paula: “O cei o iko mo vakalewa na nona dauveiqaravi e dua tale? Na nona ciqomi se sega e vakatau sara ga vua na nona turaga.” (Roma 14:4) Meda kua gona ni vakatauvatani keda kei ira tale na so, meda nanuma tiko nida ‘na dui saumitaro vua na Kalou.’ (Roma 14:12; Kala. 6:​4, 5) Nida tukuna vei Jiova ena masu na noda iulubale, meda cakava qori ‘ena lewaeloma e savasava.’​—Iper. 13:18.

E Vakamarautaki Keda na Noda Qaravi Jiova

E rawa ni vu kece mai lomada na noda marautaka na noda qaravi Jiova baleta se mani vakacava na keda ituvaki e sega ni dredre na nona ivakatagedegede, eda rawa ni muria kece. Na cava eda kaya kina qori?

E kaya na Vosa ni Kalou: “Mo kakua ni bureitaka na ka vinaka vei ira e dodonu me nodra, ni sa rawa vei iko mo cakava.” (Vkai. 3:27) Na cava o raica rawa ena vosa qo me baleta na ivakatagedegede ni Kalou? E sega ni vakarota o Jiova mo saga me tautauvata na ka mo drau rawata kei na tacimu ena nomudrau qaravi koya, ia na nomu qaravi Jiova me vakatau ena ka ‘o rawa ni cakava.’ Io, o keda yadua​—se mani levu se lailai na ka eda cakava​—eda rawa ni qaravi Jiova kece mai vu ni lomada.​—Luke 10:27; Kolo. 3:23.

[Kato/​iYaloyalo ena tabana 14]

“Na Gauna Marautaki Duadua ni Noqu Bula”

Ke vakaleqai mada ga na yagoda da qai nuiqawaqawa, me kua ni totolo na noda nanuma ni na vakadredretaka qori na noda vakaitavi vakalevu ena cakacaka vakaitalatala. Me kena ivakaraitaki, raica mada na ka e yaco vei Ernest, e dua na tacida lotu vaKarisito mai Kenada.

E kaka o Ernest qai dau mamadua. A biuta na nona cakacaka ni taravale ena gauna a mavoa kina vakaca na dakuna. E vakaleqai na yagona, ia ena ituvaki e tu kina qo a rawa ni vakaitavi kina vakalevu ena cakacaka vakaitalatala. Na veiuqeti a caka ena soqoni me baleta na painia veivuke e tarai koya sara ga. Ia a nanuma ni sega ni ganiti koya na cakacaka vakapainia.

Me vakadinadinataka ni na sega ni rawa ni painia veivuke, a biuta na nona ivola kerekere me painia veivuke ena dua na vula. A kurabuitaka ni a rawata vinaka na ilesilesi oya. Ia a nanuma: ‘Au kila niu na sega ni rawata keu cakava tale.’ Me vakadinadinataka qori, a kerea me painia ena ikarua ni vula​—mani rawata vinaka tale.

A painia veivuke o Ernest me dua na yabaki, a qai kaya: “Au kila niu na sega ni rawa ni painia tudei.” A baci via vakadinadinataka qori, mani vakalewena na fomu ni kerekere me painia tudei. A kurabuitaka ni a dua vinaka na yabaki na nona painia tudei. A vakatulewataka me tomana sara tiko, mani vakalougatataki me rua na yabaki na nona painia tudei me yacova na nona takali, ni a sega ni vinaka rawa tale na nona mavoa. Ni bera ni takali, e dau tonawanawa na matana ni tukuna vei ira na lai sikovi koya yani: “E gauna marautaki duadua ni noqu qaravi Jiova na vica na yabaki au painia voli kina.”

[iYaloyalo ena tabana e 13]

Eda rawa ni valuta na ka dredre ena rairai vakalatilati ena noda cakacaka vakaitalatala

[iYaloyalo ena tabana e 15]

E marautaka o Jiova nida qaravi koya mai vu ni lomada nida cakava na ka kece eda rawata me lakovata kei na keda ituvaki