Kua ni Dabui Iko ena Nanuma Cala

“A CAVA na ka oqo ko sa kitaka?” a tarogi Ivi na Kalou ni kania oti na vuanikau vakatabui. A kaya o Ivi: “Sa vosa vaqaseqase vei au na gata ka’u a qai kania.” (Vkte. 3:​13) O Setani, na gata a lawakitaki Ivi me talaidredre vua na Kalou, a qai vakatokai e muri me “gata makawa, . . . e vakacala tiko na vuravura taucoko.”​—Vkta. 12:9.

E laurai ena ivolatukutuku ena Vakatekivu ni dau lawaki o Setani, e dau vakatetea na lasu me vakacalai ira kina era sega ni yadra tiko. A rawai o Ivi ena nona ilawaki. Ia meda kua ni nanuma ni o Setani ga e rawa ni vakacalai keda. E veivakasalataki tale ga na iVolatabu ena rerevaki ni ‘noda dabui keda ga ena noda nanuma cala.’​—Jeme. 1:​22.

De dua eda nanuma ni na dredre meda dabui keda ga se na sega sara ga ni yaco qori. Ia e tiko na inaki e volai kina na ivakasala vakalou e tukuni e cake. E vinaka gona meda dikeva na sala eda rawa ni dabui keda kina, kei na nanuma cala e rawa ni vakacalai keda. Ena yaga meda raica mada e dua na ivakaraitaki vakaivolatabu.

iVakaraitaki ni Nodra Dabui Ira ga Eso

Ena rauta na yabaki 537 B.S.K., a vakarota o Sairusi na Ka Levu mai Perisia mera lesu i Jerusalemi na Jiu era tu vakavesu mai Papiloni mera lai tara tale na valenisoro. (Esera 1:​1, 2) Me salavata kei na inaki i Jiova, era vakadavora na yavu ni valenisoro vou ena yabaki e tarava. Era marau o ira na lesu ra qai vakacaucautaki Jiova ni vakalougatataka na itekitekivu ni cakacaka bibi oya. (Esera 3:​8, 10, 11) Ia e tekivu saqati na cakacaka, qai vakamalumalumutaki ira sara ga na Jiu. (Esera 4:4) Ena rauta na 15 na yabaki e muri, era vakatabuya na vakailesilesi mai Perisia na cakacaka e Jerusalemi. Me muri na vakatatabu oya, era gole i Jerusalemi na vakailesilesi ena yasayasa oya ra qai ‘vakasaurarataki ira [na Jiu] me mudu na nodra cakacaka.’​—Esera 4:​21-​24.

Ena gauna dredre qori, era dabui ira na Jiu ena nanuma cala: “Sa sega ni yaco na gauna, na kena gauna me tara kina na vale i Jiova.” (Akeai 1:2) Era nanuma ni sega ni vinakata vakatotolo na Kalou me tara na valenisoro. Era mani sega ni cakava na loma ni Kalou, era biuta na nodra ilesilesi dokai ra qai vakaogai ira ena kena vakavinakataki na nodra vale. A tarogi ira kina vakadodonu o Akeai na parofita ni Kalou: “Sa kena gauna li vei kemudou, mo dou tiko e na nomudou veivale e botani, ia na vale oqo [valenisoro i Jiova] sa rusa koto ga?”​—Akeai 1:4.

O raica rawa na ka me vulici ena ivakaraitaki oya? Ni cala na noda rai me baleta na gauna me caka kina na inaki i Jiova, eda na raica vakamamada na noda ilesilesi se na veika e vauca na noda qaravi koya da qai vakawelei ena veika e yaga ga vei keda. Kena ivakatautauvata, kaya mada o waraki ira tiko eso na vulagi. Ni o nanamaki ena nodra gade mai, o na maqusa ni vakarautaka na ka me baleta na nodra tiko. Ia o qai rogoca nira na bera mai. Sa na yala beka ga ekea na nomu vakavakarau?

Ia nanuma tiko ni rau vukei ira na Jiu o Akeai kei Sakaraia mera kila ni vinakata o Jiova me kua ni lokuyarataki na kena tara tale na valenisoro. A veiuqeti o Akeai: “Dou gumatua kece talega, na lewe ni vanua, . . . dou ia na cakacaka.” (Akeai 2:4) A vinakati mera tosoya na cakacaka ra qai nuidei ni na tokoni ira na yalo tabu ni Kalou. (Saka. 4:​6, 7) Ena uqeti keda beka na ivakaraitaki oya me kua ni cala na noda nanuma me baleta na siga i Jiova?​—1 Kor. 10:11.

Me iSosomi ni Nanuma Cala na Kena e Nuitaki

A vakamacalataka na yapositolo o Pita ena ikarua ni nona ivola na gauna e lokuca o Jiova me tauyavutaka kina na “lomalagi vou kei na vuravura vou.” (2 Pita 3:​13) A kaya ni o ira na dauveivakasewasewani era na uqeta me vakatitiqataki ni na vakarusa na Kalou na ituvaki ca ni bula qo. E cala na nodra ile ni na sega ni yaco e dua na ka, ni “duadua tu ga na ka kece me vaka mai na gauna e buli kina na vuravura.” (2 Pita 3:4) A via vakalasuya o Pita na nanuma cala qori, mani vola: “[A]u via vakayadrata na nomuni vakasama ena noqu taleva eso na ka.” A tukuna vei ira na nona itokani lotu vaKarisito ni cala na nodra nanuma na dauveivakasewasewani. Sa veivakarusai oti na Kalou ena dua na gauna, a yaco kina e vuravura e dua na waluvu levu.​—2 Pita 3:​1, 5-7.

A veiuqeti tale ga na ka a tukuna ena 520 B.S.K. o Akeai vei ira na Jiu era yalolailai ra qai sega tu ni tosoya na tara ni valenisoro. A vakasalataki ira: “Dou vakananuma mada ki na nomudoui valavala.” (Akeai 1:5) Me vakayadrata na nodra vakasama, a taleva vei ira o Akeai na inaki ni Kalou kei na nona yalayala me baleti ira na nona tamata. (Akeai 1:8; 2:​4, 5) Qori e vakayaloqaqataki ira sara ga me tekivu tale na cakacaka e valenisoro, ia e se tiko na vakatatabu. Era saga tale na meca mera tarova na cakacaka, ia e guce na nodra sasaga. A bokoci na vakatatabu, qai vakaoti na tara ni valenisoro ena lima na yabaki e tarava.​—Esera 6:​14, 15; Akeai 1:​14, 15.

Vakananuma na Noda iValavala

Me vakataki ira ga na Jiu ena gauna i Akeai, o nanuma nida rawa tale ga ni yalolailai ni basika na dredre? Ke yaco qori, ena rairai dredre meda gugumatua tiko ga ni vunautaka na itukutuku vinaka. Ia na cava e rawa ni vakavuna meda yalolailai? De dua e vakararawataki keda na veika tawadodonu e yaco tu nikua. Vakasamataki Apakuki mada, a taroga: “Me vakacava na dede ni noqu kere veivuke vei kemuni moni qai rogoca, moni qai vakabulai keimami mai na ivalavala voravora?” (Apak. 1:​2, Today’s English Version) Na lotu vaKarisito e rawai ena nodra rai eso ni sa toso tale na icavacava e rawa ni vakawelewele qai vakaliuca na nona tiko vinaka vakayago. Vakasamataka ke yaco vei iko oya. Ke da nanuma ni se vo levu na gauna, eda dabui keda tiko ga. E bibi meda muria na ivakasala vakaivolatabu meda ‘vakananuma na noda ivalavala,’ me ‘yadra tiko na noda vakasama’! De vinaka mo taroga: ‘Meu kurabuitaka beka ni se sega tiko ni muduki na ituvaki ca ni bula qo me vaka au namaka voli mai?’

Parofisaitaka na iVolatabu Nida na Wawa

Vakasamataka mada na vosa i Jisu me baleta na ivakataotioti ni veika vakavuravura. E laurai ena ivolatukutuku i Marika na parofisai i Jisu me baleta na iotioti ni veisiga ni veivakasalataki wasoma meda yadra tiko. (Mari. 13:​33-​37) Eda wilika tale ga e dua na ivakasala va qori ena ivakamacala vakaparofisai ni siga levu i Jiova na Amaketoni. (Vkta. 16:​14-​16) Na cava e wasoma kina va qori na ivakasala? E gadrevi me talevi vakavica vei keda na ka, ni rawa ni vakaleqa na noda yadrayadravaki na noda wawa vakabalavu.

A tukuna o Jisu e dua na vosa vakatautauvata me vakabibitaka kina meda yadrayadravaki nida waraka tiko na icavacava ni veika vakavuravura. A vakamacalataki koya e dua a basu na nona vale. Na cava a rawa ni cakava me kua ni yaco oya? Me yadra tiko ena bogi taucoko. A qai vakasalataki keda o Jisu me vakacavara kina na nona vosa vakatautauvata: “Mo dou vakarau tale tu ga ni dou sega ni kila na aua ena lako mai kina na Luve ni tamata.”​—Maciu 24:​43, 44.

Eda raica ena vosa vakatautauvata oya ni bibi meda wawa, ke mani dua mada ga na gauna balavu. Meda kua ni leqataka vakasivia ni sa dede tale na kena waraki me muduki na ituvaki ca ni bula qo. Meda kua ni dabui keda ena nanuma cala ni ‘se sega ni yaco mai na gauna i Jiova.’ Na rai va qori ena vakawelei keda ena noda vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou.​—Roma 12:11.

Cavuraka na Nanuma Cala

Me baleta na nanuma cala, e yaga na ivakavuvuli ena Kalatia 6:7: “Kua ni nanuma cala . . . Na ka kece ga e kaburaka e dua ena tamusuka tale ga.” Na qele e sega ni teivaki ena tubu kina na co ca. Ke sega tale ga ni yadra tiko na noda vakasama, ena kadre kina na nanuma cala. Kena ivakaraitaki, eda na rairai tukuna: ‘Ena yaco dina mai na siga i Jiova, ia ena bera toka.’ Ni veisau va qori na noda rai, eda na raica vakamamada na veika vakayalo. Ni toso na gauna, eda rawa ni vakawalena na noda bula vakayalo. Ni yaco mai na siga i Jiova, eda sega ni vakarau tu.​—2 Pita 3:​10.

Ia ena sega ni kadre ena noda vakasama na nanuma cala ke da vakadinata tiko ga “ni vinaka na inaki ni Kalou, e totoka, qai uasivi.” (Roma 12:2) Na noda wilika wasoma na Vosa ni Kalou e dua na ivukevuke vinaka duadua. Ena vakadeitaka vei keda na iVolatabu ni dau cakava na ka o Jiova ena nona gauna lokuci.​—Apak. 2:3.

Eda na “namaka tiko na kena lako mai na siga i Jiova” ke da dau vuli, masu, eda yalodina ni lai soqoni, vunau, da qai yalololoma. (2 Pita 3:​11, 12) Ena sega ni guilecava o Jiova na noda yalodina tiko ga. E uqeti keda tale na yapositolo o Paula: “Meda kua mada ga ni soro ena caka vinaka, nida na tamusuka ena kena gauna ke da sega ni vakacauoca.”​—Kala. 6:9.

E sega ni dodonu meda dabui keda ena gauna qo ena nanuma cala ni sa toso tale na gauna ena yaco mai kina na siga i Jiova. Ia meda vakadeitaka e lomada ni sa voleka na siga i Jiova.

[iYaloyalo ena tabana e 4]

Erau veiuqeti o Akeai kei Sakaraia mera tara na valenisoro na Jiu

[iYaloyalo ena tabana e 5]

Na cava ena cakava na itaukeinivale ke kila na gauna ena lako mai kina na daubutako?