Meda Yaloqaqa E Noda iVukevuke o Jiova!

1, 2. Na ituvaki dredre cava era sotava na biuvanua nira lesu ina nodra vanua? (Raica na imatai ni iyaloyalo.)

E NANUMA lesu o Etuate: “E tiko e dua noqu cakacaka vinaka e vanuatani, levu tale ga na ilavo au rawata kina.a Ia niu tekivu vulica na iVolatabu kei ira na iVakadinadina i Jiova, au sa qai raica ni tiko e dua noqu itavi bibi​—oya meu vakarautaka na veika eratou gadreva vakayalo na noqu vuvale, sega ni veika ga vakayago. Au sa mani lesuvi ratou.”​—Efeso 6:4.

² E kila o Etuate ni na marautaka o Jiova ke lesu i vale. Me vakataki Maraia e cavuti mai ena ulutaga sa oti, ena vinakati vei Etuate me sasaga tale me vakavinakataka na nodratou veimaliwai vakavuvale. Ni sega ni vinaka na bula vakailavo ena nodratou vanua, ena sega kina ni rawarawa me tokoni watina kei ratou na gone. Na cava ena cakava? Vakacava era na vukei koya na mataveitacini ena ivavakoso?

VAKAVINAKATAKI TALE NA BULA VAKAYALO KEI NA BULA VAKAVUVALE

3. Ena tarai ira vakacava na gone ni yali mai vale e dua na itubutubu?

³ E tukuna o Etuate: “Au kila niu vakawaleni ratou na gone ena gauna ratou vinakata kina noqu veidusimaki kei na noqu kauai. Au sega ni tiko e vale meu wilika vei ratou na italanoa vakaivolatabu, me keitou masu vata, mokoti ratou se me keitou qito.” (Vkru. 6:7) E nanuma lesu o Ana na nona ulumatua: “Ni sega ni tiko kei keitou e vale o Ta, au vakila niu sega ni lomani. Ni sa lesu mai vale, keitou kilai koya ga ena irairai ni matana kei na rorogo ni domona. E mawi sara ga vei au nona mokoti au.”

4. E vakaleqa vakacava nona qarava o tama nona itavi vakaulunivuvale nona yali mai vale?

⁴ Ni yali o tama, ena sega ni qarava vinaka na nona itavi vakaulunivuvale. E vakamacalataka na wati Etuate o Ruci: “Sa rua tu noqu itavi​—itavi vakatina kei na tama​—lakolako sa matau vei au meu vakatulewataka e levu na ka e vale. Ni lesu mai o Etuate, a vinakati meu vulica meu vakamalumalumu. Me yaco mai nikua, ena vinakati meu kila ni sa tiko tale o watiqu.” (Efeso 5:​22, 23) E kuria o Etuate: “Ni ratou vinakata e dua na ka na goneyalewa, sa matau ga me ratou kerea na nona veivakadonui na tinadratou. Ni keirau itubutubu, keirau liaca ni dodonu me ratou raica na gone me keirau vakatulewa ruarua, au sa qai vulica tale ga meu liutaka na vuvale ena sala vaKarisito.”

5. Na cava e cakava e dua na tama me vakavinakataka kina na leqa e vakavuna na biuvanua, cava e qai yaco kina?

⁵ E vakadeitaka o Etuate ni na solia nona vinaka taucoko me vakavinakataka nodratou veimaliwai vakavuvale, me vaqaqacotaka tale ga nodratou bula vakayalo. “Au saga meu tugana vei ratou na gone na ka dina, qori ena noqu vosa kei na noqu ivakaraitaki​—meu kua ni tukuna wale ga niu lomani Jiova, ia meu vakaraitaka sara ga.” (1 Joni 3:18) Vakacava e vakalougatataka o Jiova na vakabauta i Etuate? E sauma o Ana: “E veisau sara ga o Ta, dua na ka nona saga me tama vinaka qai vinakata me volekati keitou. Ni keitou raica nona sasaga me tadolova na itavi ni veiqaravi ena ivavakoso, keitou marautaka sara ga. E saga o vuravura me keitou yawaki Jiova. Ia ni keitou raica ni rau dei ena dina na neitou itubutubu, keitou via vakatotomuri rau sara ga. E yalataka o Ta ni na sega ni biuti keitou tale, e qai cakava dina qori. Ke a biuti keitou, de dua au na sega ni tiko ena isoqosoqo i Jiova nikua.”

CIQOMA NA ITAVI

6. Na cava era vulica eso na itubutubu ena ivalu ena yasayasa na Balkan?

⁶ Ni yaco na ivalu ena yasayasa na Balkan, e kilai mai na so na irogo nira mamarau na luvedra na iVakadinadina i Jiova era tu ena veivanua qori dina ni ririkotaki nodra bula. Baleta? Era na sega ni lai cakacaka na itubutubu ena vuku ni ivalu, era na tiko ga e vale mera vakavulici luvedra, era qito ra qai veivosaki. Na cava eda vulica eke? O ira na gone era vinakata ga nodra itubutubu, era sega ni vinakata na ilavo se iloloma. Io, me vaka e tukuni ena Vosa ni Kalou, ke ra solia na itubutubu nodra gauna vei ira na luvedra ra qai vakavulici ira, ena yaga vakalevu qori vei ira na gone.​—Vkai. 22:6.

7, 8. (a) Na cala cava era dau cakava eso na itubutubu era sa lesu e vale? (b) Na cava e rawa nira cakava na itubutubu mera vakavinakataka kina nodra veimaliwai kei luvedra?

⁷ E ka ni rarawa ni gauna era lesu kina e vale eso na itubutubu ra qai sega ni kauai na luvedra se veisau nodra ivukivuki, era dau kaya, “O sega mada ga ni vakavinavinakataka na levu ni ka au cakava vei iko!” De dua e veisau na nodra itovo na gone baleta nira sega ni tiko e vale na itubutubu. Na cava me cakava na itubutubu me walia kina na ituvaki qori?

⁸ Kerei Jiova me vukei iko mo kila na ivakarau ni yalodratou e vale, mo rawa ni vakaraitaka tale ga nomu veinanumi. Ni o veivosaki kei ratou e vale, mo vakadinata qai ciqoma ni bale tale ga vei iko na leqa qori. De dua ena veivuke tale ga na nomu kere veivosoti mai vu ni lomamu. Ni raica o watimu kei ratou na gone ni o saga tiko ga me vinaka na bula e vale, eratou na liaca ni o vinakata dina na veisau. Ke o sasaga qai vosota tiko ga, ni toso na gauna ratou na rawa ni lomani iko na nomu vuvale, ratou na dokai iko tale ga.

‘QARAVI IRA GA VAKATAKI IRA’

9. Ni tukuni meda ‘qaravi keda ga,’ na cava ena sega ni vinakati kina meda qara me levu noda iyau?

⁹ E vakarota na yapositolo o Paula ni gauna era sega ni qaravi ira rawa kina na lotu vaKarisito itabaqase, e dodonu vei ira na luvedra kei na makubudra mera ‘sauma na nodra dinau na nodra itubutubu kei ira na tukadra kei na budra.’ Ia e uqeti ira kece na lotu vaKarisito o Paula mera lomavakacegu ena ka sa tu vei ira, me vaka na kakana, isulu kei na vale. Meda kua ni vakaliuca tiko ga na ivakarau ni bula e vinaka cake se meda saga me levu noda ilavo me rawa nida tiko nuidei ena veigauna se bera mai. (Wilika 1 Timoci 5:​4, 8; 6:​6-10.) Ni tukuni mera ‘qaravi ira ga’ na lotu vaKarisito, e sega ni kena ibalebale mera qara na iyau vakayago ena vuravura sa voleka ni takali yani. (1 Joni 2:​15-17) Meda kua ni vakalaiva na “kaukaua ni veitemaki ni iyau” se “lomaocaocataki ni bula” me vakaleqai keda vakavuvale ena noda via ‘taura matua na bula dina’ ena vuravura vou ni yalododonu ni Kalou!​—Mari. 4:19; Luke 21:​34-36; 1 Tim. 6:19.

10. Eda na vakaraitaka vakacava na vuku vakalou me baleta na dinau?

¹⁰ E kila o Jiova nida dau vinakata eso na ilavo. Ia na ilavo e sega ni taqomaki keda rawa se vukei keda me vaka na vuku vakalou. (Dauv. 7:12; Luke 12:15) Ena levu na ituvaki, eso era sega ni siqema ni dua na ilavo levu e vinakati me rawa nira cakacaka e vanuatani, e sega ni vakadeitaki tale ga nira na rawa ilavo e kea. Na kena veibasai ga, e dau yaco e levu na leqa. Nira lesu ina nodra vanua e levu, e dau bini sara tu ga nodra dinau. Sa sega nira galala rawa mera qaravi Jiova, sa ra lai cakacaka tale vei ira na tamata era dinau kina. (Wilika Vosa Vakaibalebale 22:7.) E ka vakavuku ga ena imatai ni gauna mera kua ni cakava na ka mera lai dinau tu kina.

11. Ena yaga vakacava ina vuvale ke tiko e dua na ituvatuva ni vakayagataki ilavo?

¹¹ A kila o Etuate ke vinakata me tiko ga kei ratou nona vuvale, ena vinakati me vakayagataka vakavuku na ilavo. Rau vakarautaka vakaveiwatini e dua na ituvatuva ni vakayagataki ilavo, me yavutaki qori ena ka sara ga ratou vinakata dina. Ni ratou muria na ituvatuva qori, sa sega ni ratou volivoli me vaka e liu. Ia eratou veitokoni na lewenivuvale kece, ratou sega ni vakayagataka na ilavo ena ka e sega soti ni yaga.b “Kena ivakaraitaki,” e tukuna o Etuate, “Sa sega ni ratou lai vuli na gone ena koronivuli isaulevu, sa ratou lai vuli ena dua na koronivuli vinaka qai sau lailai.” Ratou masulaka vakavuvale me dua nona cakacaka me kua ni vakaleqa na nodratou ituvatuva vakayalo. E sauma vakacava o Jiova na nodratou masu?

12, 13. Na cava e cakava e dua na tama me tokoni ratou kina nona vuvale, e vakalougatataka vakacava o Jiova nona sasaga me bula rawarawa ga?

¹² E nanuma lesu o Etuate: “Sa dredre sara ga na bula ena imatai ni rua na yabaki. E lailai tiko ga mai noqu ilavo maroroi, na lailai ni kequ isau sa sega ni ceguva rawa na ka keitou vinakata, au sa rui wawale tale ga. Ia keitou rawa ni tiko kece vakavuvale ena soqoni kei na cakacaka vakavunau.” E vakadeitaka o Etuate me kua ni ciqoma na cakacaka ena yawaki ratou kina nona vuvale ena vica na vula se vica na yabaki. E kaya: “Au sa qai vulica meu cakava e vica na cakacaka, ke sega ni tiko e dua na cakacaka, au rawa ni cakava e dua tale na kena mataqali.”

¹³ E taura toka na gauna me qai sauma vakaoti o Etuate nona dinau, e levu tale ga na tubu me sauma ni vakatauvatani kei na ilavo e dinautaka. Ia a sega ni kauaitaka sara vakalevu qori, na ka ga e bibi vua ni rawa ni tiko me sokalou vata kei na nona vuvale, me vaka e vinakata o Jiova. E kaya o Etuate: “Ena levu ni ilavo au rawata e vanuatani, e rauta ga ni tini na pasede ni ilavo qori au rawata tiko e ke, ia keitou sega ni bau walokai vakadua. E ‘sega ni lekaleka na liga i Jiova.’ Keitou vakatulewataka tale ga me keitou painia. Ni oti toka ga vakalailai qori, e vinaka tale na bula vakailavo, sa rawarawa tale ga meu vakarautaka na ka eratou vinakata noqu vuvale.”​—Aisea 59:1.

NIRA VEIUQETI NA WEKA

14, 15. Na cava mera cakava na vuvale nira vinakata na weka mera vakaliuca na veika vakayago, na cava e rawa ni yaco ke vinaka nodra ivakaraitaki?

¹⁴ Era nanuma eso ena levu na vanua ni dodonu mera dau soli ilavo se iloloma vei ira na weka se itokani. E tukuna o Etuate:“Qori e neimami itovo vakavanua, keimami marau tale ga me keimami solika,” ia sa qai kuria: “E tiko ga na kena iyalayala. Au vakamacalataka vakavinaka vei ira na wekaqu niu na solia na ka ga au rawata, ia me kua ga ni vakaleqa na bula vakayago kei na bula vakayalo ni neitou vuvale.”

¹⁵ Era dau vakalialiai vei ira na weka o ira na biuvanua era sa lesu e vale, kei ira era bese ni biuta nodra vuvale mera gole e vanuatani, era cudruvi tale ga baleta nira vakanuinui na weka ena ka mera bula kina e veisiga. Eso era vakatokai ira mera sega ni dau veinanumi. (Vkai. 19:​6, 7) E tukuna na luvei Etuate o Ana: “Ia ni keitou digia na veika vakayalo mai na kena sasagataki na bula vakayago, era rairai liaca eso na wekai keitou ni bibi dina na neitou bula vakayalo. Ke muri ga na ka era vinakata na weka, de dua ratou na sega ni kila na bibi ni bula vakayalo.”​—Vakatauvatana 1 Pita 3:​1, 2.

MO VAKABAUTA NA KALOU

16. (a) Ena rawa vakacava ni ‘dabui keda na nanuma cala’? (Jeme. 1:22) (b) Na vakatulewa cava e dau vakalougatataka o Jiova?

¹⁶ E dua na tacida yalewa a biuti watina kei luvena me lai cakacaka e vanuatani, e tukuna vei ratou na qase ni ivavakoso ena vanua qori: “E levu dina na ka keitou vakuai keitou kina meu rawa ni gole mai e ke. E kerea sara ga o watiqu me vakacegu mai na nona itavi vaqase. Au nuitaka gona ni na vakalougatataka o Jiova na sasaga qo.” O Jiova e dau vakalougatataka ga na vakatulewa e yavutaki ena noda vakabauti koya, ia ena vakalougatataka vakacava na vakatulewa e sega ni salavata kei na lomana, vakabibi na kena e okati kina na noda cegu tu ga vakarawarawa ena veiqaravi tabu?​—Wilika Iperiu 11:6; 1 Joni 5:​13-15.

17. Na cava meda qara kina na veidusimaki i Jiova ni bera nida vakatulewa, eda na cakava vakacava qori?

¹⁷ Qara na veidusimaki i Jiova ni bera ni o vakatulewa, me kua ni qai caka qori ni o sa vakatulewa oti. Kerea na veivuke ni yalona tabu, na vuku kei na nona veidusimaki. (2 Tim. 1:7) Tarogi iko: ‘iTuvaki cava soti au na tu vakarau meu talairawarawa kina vei Jiova? Ena rawa niu cakava qori keu sotava mada ga na veivakacacani?’ Ke rawa qori, vakacava o na tu vakarau ni talairawarawa vua ke vinakati mada ga kina mo bula rawarawa? (Luke 14:33) Qara na nodra ivakasala vakaivolatabu na qase, vakabauta qai nuitaka na yalayala i Jiova me vukei iko ni o muria nona ivakasala. Era na sega ni vakatulewa ena vukumu na qase, ia e rawa nira vukei iko mo cakava na vakatulewa o na marau tawamudu kina.​—2 Kor. 1:24.

18. O cei e nona itavi me qarava na vuvale, ia na ituvaki cava e rawa nira veivuke kina eso tale?

¹⁸ E namaka o Jiova mera qarava na ulunivuvale na veika e vauca na bula ni veisiga. E dodonu meda vakavinavinakataki ira qai masulaki ira na ulunivuvale era vakayacora nodra itavi ra qai sega ni biuti watidra kei na luvedra, dina nira uqeti se temaki mera cakava qori. Ni basika na ituvaki tawanamaki, me vaka na leqa tubukoso se nona tauvimate e dua, qori e gauna vinaka meda vakaraitaka kina na loloma dina vaKarisito kei na noda veikauaitaki. (Kala. 6:​2, 5; 1 Pita 3:8) Ni sotava e dua na tacimu vakayalo e dua na leqa tawanamaki, vakacava o rawa ni dodoliga vakailavo se vukei koya me dua na nona cakacaka ena vanua ga e tiko kina? Ke o cakava qori, o sa na rawa ni vukei koya me tiko ga kei ratou nona vuvale, me kua ni lai vaqara cakacaka ena so tale na vanua.​—Vkai. 3:​27, 28; 1 Joni 3:17.

NANUMA TIKO NI NODA IVUKEVUKE O JIOVA!

19, 20. Na cava meda lomavakacegu kina na lotu vaKarisito ni o Jiova ena vukei keda?

¹⁹ E uqeti keda na iVolatabu: “Ni qarauna na nomuni bula de laurai kina ni oni sa lomana tiko na ilavo, moni lomavakacegu ga ena ka e sa tiko vei kemuni. Ni a kaya [na Kalou]: ‘Au na sega sara ni biuti iko se vakanadakui iko.’ O koya gona, meda yaloqaqa da qai kaya: ‘E noqu ivukevuke o Jiova; au na sega ni rere. Cava ena cakava vei au na tamata?’ ” (Iper. 13:​5, 6) Eda vakadinadinataka tiko vakacava nikua na yalayala qori?

²⁰ E kaya e dua na tacida sa dede nona veiqaravi voli mai vaqase, e vakaitikotiko ena vanua e se vakatorocaketaki tiko: “Era dau tukuna vakalevu na tamata nira dau mamarau na iVakadinadina i Jiova. Era raica ni so mada ga na iVakadinadina i Jiova dravudravua era vakaisulu vinaka, vaka ga nira rawati ira.” Qori e salavata kei na ka e yalataka o Jisu vei ira era vakaliuca na Matanitu ni Kalou. (Maciu 6:​28-30, 33) Io, e lomani iko na Tamamu vakalomalagi o Jiova, ena cakava na ka me yaga vei iko kei ira na luvemu. “Ni sa veiraiyaki na mata i Jiova e vuravura taucoko, me totaki ira vakaidina sa dodonu na lomadra vua.” (2 Vei. 16:9) Sa solia tu o Jiova na nona ivakaro me yaga vei keda, okati e keri na veika e baleta na bula vakavuvale kei na ka eda gadreva vakayago. Nida muria qori, eda sa vakaraitaka tiko nida lomani koya da qai nuitaki koya. “Qo na ibalebale ni noda lomana na Kalou, meda muria na nona ivunau, ia e sega ni icolacola bibi na nona ivunau.”​—1 Joni 5:3.

21, 22. Na cava o vakatulewataka kina mo nuitaki Jiova?

²¹ E tukuna o Etuate: “Au kila ni na sega ni lesu tale mai na gauna au biuti watiqu kina kei ratou na luvequ, ia au sa sega ni via vakasamataka tale qori. Levu vei ira keimami cakacaka vata era sa vutuniyau, ia era sega ni marau. E sotava nodra vuvale e levu na leqa. Ia e mamarau na neitou vuvale! E tarai au tale ga na nodra vakaliuca na veika vakayalo na mataveitacini ena vanua qo, dina nira dravudravua. Keimami vakila kece tu qo na dina ni ka e yalataka o Jisu.”​—Wilika Maciu 6:33.

²² Mo yaloqaqa! Vakatulewataka mo talairawarawa vei Jiova qai nuitaki koya. Me uqeti iko mada ga na nomu lomana na Kalou, watimu kei ira na luvemu mo vakayacora kina na nomu itavi vakayalo e vale. Ni o cakava qori, o na raica ni ‘nomu ivukevuke o Jiova.’