Sala ni veikilai ena Internet—Na Cava e Taleitaki Kina?

NA SALA ni vakadewa itukutuku cava e toka qo e ra o vakayagataka ena vica na vula sa oti?

Veitalanoa ena nomudrau veiraici

Volavola

Qiri

E-mail

Vakauitukutuku ena mobail

Chat

Veivosaki ena vidio

Sala ni veikilai ena Internet

E levu na sala ni veitaratara e tu nikua, eda rawa ni digia ga na kena eda vinakata. E tiko na kena yaga kei na kena leqa. Dikeva mada e vica na kena ivakaraitaki:

VEITALANOA ENA NOMUDRAU VEIRAICI

Kena yaga: O na rawa ni kila kina na irairai ni matana e dua, na rorogo ni domona, kei na matanataki ni ka.

Kena leqa: Vinakati me tiko e dua mo drau rawa ni veivosaki.

VOLAVOLA

Kena yaga: Rawa nida vakaraitaka vinaka kina na noda veikauaitaki.

Kena leqa: Taura na gauna meda volavola, taura tale ga na gauna me qai lai wiliki.

E-MAIL

Kena yaga: Totolo ga na kena volai kei na kena vakau.

Kena leqa: Sega so ni kilai vinaka kina na loma ni tamata se rawarawa ga me tauri cala na ka e volai.

Ia e duatani sara na sala ni veikilai ena Internet. Eso era tukuna ni sala vinaka duadua meda veitaratara kina. E duanadrau vakacaca na site ni veikilai era tu ena Internet, na kena e kilai levu duadua—na Facebook—era lewena e rauta na 800 na milioni vakacaca! E tukuna kina na mekesini na Time: “Ke dua na matanitu na Facebook, a rawa sara ga ni taravi rau na matanitu levu o Jaina kei Idia.” Na cava gona na sala ni veikilai ena Internet, cava tale ga e sa rui takalevu kina?

Na site ni veikilai ena Internet era dau wasea kina o ira na lewe ni site qori na kedra itukutuku vei ira na itokani era vinakata. E tukuna kina o Jean, e yabaki 21: “Na site ni veikilai ena Internet e sala vinaka dina meda dau veitaratara kina da qai rawa ni vakaraitaka vei ira tale eso na keda itaba ni gade kei na so na soqo e dau caka.”

Ia vakacava mo volavola ga? Era na rairai tukuna eso ‘E kania vakalevu na gauna,’ e saulevu tale ga ke o via vakauta eso na itaba. Vakacava na talevoni? E vakayagataki tale ga kina e levu na gauna baleta ena vinakati mo qiriti ira yadudua na nomu itokani, kuria qori eso era sega ni tu e vale se dredre mera vosa vei iko. Ia vakacava na e-mail? E kudruvaka kina o Danielle, e yabaki 20: “Sa sega tale ni qai dua me sauma nona e-mail, ia ke ra mani cakava mada ga qori, ena taura tu e vica vata na macawa. Ia na site ni veikilai ena Internet, au na biuta ga kina na ka au cakava tiko, e rawa tale ga nira tukuna kina na noqu itokani na ka era cakava ena siga oya. E totolo ga na neimami kila na ka keimami dui cakava. E rawarawa dina!”

E sega ni kena ibalebale qori ni dau caka ga na veitalanoa sega na betena ena sala ni veikilai ena Internet. Kena ivakaraitaki, ni yaco e dua na leqa tubukoso—me vaka na uneune kei na ualoka a yaco e Japani ena 11 ni Maji, 2011—e levu era dau vakayagataka ga na site ni veikilai ena Internet mera kila kina na kedra ituvaki na wekadra lomani.

Raica mada na ka a sotava o Benjamin e vakaitikotiko mai Merika. E tukuna: “A sega ni cakacaka na talevoni ni oti na ualoka mai Japani. E tukuna sara vei au e dua na noqu itokani ni a e-mail vua e dua tale na neirau itokani e Tokyo, ia e se bera ni sauma mai. Au mani vakayagataka sara na Internet ena noqu mobail, meu lai rai ena site ni veikilai e lewena na neirau itokani qori. Au raica sara kina ni biuta toka e dua na itukutuku lekaleka me vakaraitaka ni se bula tiko, ena qai tukuna tale mai vakamalua eso na ka.”

E tomana o Benjamin: “Ia au sa na e-mail yadudua ga vei ira na noqu itokani era kilai koya baleta nira sega ni lewena e dua na site ni veikilai ena Internet. E taura dina na gauna meu qai kila na nodra e-mail, oti meu qai volavola yadudua vei ira. E oti e vica na siga keimami sa qai veitaratara rawa. E dua vei ira na noqu itokani qori e taura e rua na macawa me qai sauma mai noqu e-mail. E levu era dau e-mail yani vei ira na noqu itokani qori, e sa lai dredre kina mera wilika kece nodra e-mail. Ke a vakayagataki ga na site ni veikilai ena Internet ke a totolo sara. Oya ni rawa ni kilai na kena itukutuku ena vica wale ga na miniti!”

Koya gona, e tiko eso na yaga ni site ni veikilai ena Internet. Ia vakacava, e tiko eso na ka meda qaqarauni kina? Ke vaka kina, na cava qori kei na cava meda cakava meda qaqarauni kina?

[Kato/iYaloyalo ena tabana e 5]

NA KA E DAU CAKA KINA

1. Vola e dua na itukutuku ena site ni veikilai ena Internet o lewena.

2. O ira kece na nomu itokani era tiko ena nomu lisi era na raica na ka o vola ena gauna era lai vakayagataka kina na site qori—o na raica tale ga na ka era vola se biuta ena nomu web page.