iVakarau ni Vakekeli
O TUI SOLOMONI e “vakasama tiko, ka sa qara matua, ka vakadutaitaka na vosa vakaibalebale e vuqa.” Ena vuku ni cava? Baleta ni qatia me vola na ‘ka dodonu, io na vosa dina.’ (Dauv. 12:9, 10) E “vakatarotaroga matua sara na ka kecega mai nai vakatekivu” o Luke, me donu kina nona vola veitarataravi na ka e yaco ena bula i Karisito. (Luke 1:3) Erau vakekeli ruarua na dauqaravi Kalou oqo.
Na cava na vakekeli? Oqo na vakasaqarai ni itukutuku me baleta e dua na ka. E okati kina na wilivola, okati tale ga kina na ka taucoko e vauci ena noda vuli vakataki keda. E rawa ni okati tale ga kina noda vakatarogi ira e so.
Gauna cava soti e dau vinakati kina meda vakekeli? Oqo e vica na kena ivakaraitaki. E vure beka e lomamu e so na taro bibi ni o vuli tiko vakataki iko, se nomu wili iVolatabu. E dua beka o a vakamacala vua e taroga vei iko e dua na taro o vinakata sara ga mo vakadeitaka na kena isau ni bera ni o lesu vua. Se o lesi ena dua na itavi ena soqoni.
Taura mada nomu lesi ena dua na itavi ena soqoni. Na ulutaga e lesi vei iko e ulutaga rabailevu. O na vakayagataka vakacava me ganiti ira ena ivavakoso? Vakatitobutaka na ulutaga oqori ena nomu vakekeli. Ni o kunea e so na vika se ivakaraitaki e sota vinaka kei na nomu ivakamacala, qai tara tale ga na nodra bula na vakarorogo, na tikina e rairai rabailevu tu e rawa ni vakamatatataki tale, se veivakauqeti sara mada ga. Na ulutaga tale ga o vakekeli kina e rairai tabaki me baleti ira na dauwiliwili ena veiyasa i vuravura, ia e dodonu mo vakarabailevutaka, bulia e so na kena vosa vakatautauvata, qai moica na kena itukutuku me ganita na ivavakoso se o koya o vosa vua. Ia, o na tekivuna vakacava nomu vakekeli?
Ni bera ni o vakekeli, vakasamataki ira, se o koya o na lai vosa vua. Cava e sa na kila rawa tu? Cava e dodonu me kila? Vakadeitaka sara na nomu inaki. E nomu inaki mo vakamacala vua? mo rawa na yalona? mo vakalasuya e dua na ivakavuvuli? se mo veivakauqeti? Na vakamacala e kena ibalebale nomu vakarabailevutaka na itukutuku, o vakamatatataka. De dua sa matata tu na usutu lelevu, ia ena gadrevi beka mo vakarabailevutaka na gauna kei na sala me na vakayacori kina na ka e tukuni. Ni o saga mo veirawai, o na tukuna na vuna e vaka kina oqo e dua na ka se vaka oya, okati kina nomu vakamacalataka na kena ivakadinadina. Ni o vakalasuya e dua na itukutuku, e dodonu mo kila mada na yasana ruarua, mo vakalewa tale ga vakavinaka na kena ivakadinadina. E sega ni noda inaki meda vakasaqara wale ga e so na ile titobu, ia meda vakasaqara tale ga na sala malumu meda vakasavuya kina. Me rawa nida qai veivakauqeti, e dodonu meda tara sara ga na loma ni tamata. Meda uqeti ira me vu mai lomadra na nodra muria na ka eda vakamacalataka. E rawa ni tara na lomadra na vakarorogo na noda kauta cake mai na kedra italanoa dina e so era vosota na ka dredre mera muria ga na ka eda vakamacalataka tiko.
Vakacava, mo sa tekivu? Wawa mada. Raica rawa se me vakacava na levu ni itukutuku mo kumuna. De dua e ka bibi sara ga na gauna. Ke o na lai vosa e matanalevu, ena vakacava na kena dede? Lima na miniti? Vasagavulukalima na miniti? E yalataki beka na gauna e soli vei iko me vaka ena soqoni vakaivavakoso, se vakatau vei iko na kena dede, me vaka beka ena vuli iVolatabu se veivakatawani?
Kena itinitini, na iyaya ni vakekeli cava e tu vei iko? E tiko beka ena laibri ni Kingdom Hall e so na ivola ni vakekeli e sega vei iko? Era na vakadonuya beka na mataveitacini sa ra dede ena dina mo vakayagataka nodra ivola ni vakekeli? E tiko beka ena nomu itikotiko e dua na valenivola o rawa ni lai vakararai kina ke gadrevi?
Vakayagataka na iVola ni Vakekeli Levu Duadua—Na iVolatabu
Ke o vakekeli ni o via kila na ibalebale ni dua na tikinivolatabu, tekivu vakekeli sara ga ena iVolatabu.
Dikeva na Veitikina Voleka. Tarogi iko mada: ‘E volai vei cei na tikinivolatabu oqo? Ni o raica na veitikina voleka, na cava e so na ka e rairai yaco e vakavuna na volai ni tikinivolatabu oqo, se na nodra rai na tukuni tiko ena tikinivolatabu oqo?’ E so na tikina vaka oqo ena vakarawarawataka na noda kila e dua na tikinivolatabu, ena rawa ni vakaibalebale tale ga kina vakalevu na noda itavi nida vakayagataka.
Me kena ivakaraitaki, na Iperiu 4:12 e dau cavuti me vakaraitaka na kaukaua ni Vosa ni Kalou me tara na loma ni tamata, me veisautaka tale ga na bula. E rawa vakacava oqo? Eda na kila na kena isau nida raica na veitikina e volekata na tikinivolatabu oqo. E vakamacalataki kina na ka era sotava na Isireli ena 40 na yabaki era tiko kina ena vanualiwa ni bera nira curuma na vanua sa yalataka o Jiova me nei Eparama. (Iper. 3:7–4:13) “Na vosa ni Kalou,” se nona yalataka me kauti ira ina dua na vanua ni vakacegu me vaka a cavuta vei Eparama, a sega ni mate; a se bula vinaka tu ga, sa voleka ni vakayacori. E sega ni dodonu mera vakabekataka na vosa ni yalayala ni Kalou na Isireli. Ia ni kauti ira tiko o Jiova mai Ijipita me yaco ina Ulunivanua o Saineai mera lakova sara yani na Vanua Yalataki, era dau vakaraitaka na lailai ni nodra vakabauta. O koya gona, ena ka era cakava me baleta na sala e vakayacora kina o Jiova na nona vosa, e vakavotui kina na ka e tu e lomadra. Ena noda gauna tale ga oqo, na vosa ni yalayala ni Kalou ena vakavotuya na ka e tu ena loma ni tamata.
Raica na iDusi se Cross-Reference. E so na iVolatabu e vakarautaki kina na ivakatakilakila, e dusia e dua na tikinivolatabu ina dua tale. Vakacava na nomu? Ke vaka kina, e yaga tale ga oqo ena vakekeli. Raica mada e dua na kena ivakaraitaki ena iVolatabu Vakaviti. Na 1 Pita 3:6 e tukuni Sera ni ivakaraitaki vinaka vei ira na yalewa vakawati lotu Vakarisito. E tokona oqo na Vakatekivu 18:12, na tikinivolatabu e dusi keda kina na 1 Pita 3:6, ni kaya ni a vakatokai Eparama e lomana o Sera me turaga. Na nona talairawarawa gona e vu sara ga mai lomana. E so tale ga na tikinivolatabu e vakatakilakilataki era dusi keda ina tikinivolatabu e vakaraitaki kina na vakayacori ni parofisai vakaivolatabu, se dua na ka e vakatayaloyalotaki ena veiyalayalati ni Lawa. Ia, nanuma tiko ni so na tikinivolatabu e vakatakilakilataki era dusi keda ina so tale na tikina e tautauvata beka ga na kedra vakasama, se ina tikina e kunei kina na ikuri ni itukutuku me baleta e dua na tamata se dua na vanua.
Vakekeli ni O Vakayagataka na Concordance. Na Concordance e dua na ivola era tuvai kina na vosa era vakayagataki ena iVolatabu. Ena yaga sara vei iko ena nomu raica e so tale na tikinivolatabu me baleta na ulutaga o vakekeli tiko kina. Ni o dikeva na veitikinivolatabu oqori, o na kunea e so tale na vakasama yaga. O na raica kina “nai vakarau” ni vosa dina e virikotori ena Vosa ni Kalou. (2 Tim. 1:13) Na iotioti ni vica na taqaniveva ni New World Translation e tiko kina na “Bible Words Indexed,” e tuvai kina e so na vosa era dau vakayagataki ena iVolatabu. Ia e rabailevu sara na Comprehensive Concordance. Ena vosa vakaviti, ena yaga tale ga ena nomu vakekeli na ivola ni vosa ni iVolatabu e vakatokai na A i Tokani ni i Vola Tabu.
Saga Mo Kila na iVakavakayagataki ni So Tale na iYaya ni Vakekeli
Na kato ena taqana e 33 e volai tiko kina e so tale na iyaya ni vakekeli e vakarautaka “na dauveiqaravi yalo dina ka vuku.” (Maciu 24:45-47, VV) Levu na ivola era volai tiko kina e tiko na kedra table of contents, se vanua eda na kila kina na lewedra, qai levu e tiko ena veitaqana e muri na kena index, na vanua e volai kina na ulutaga e so kei na drauniveva ena loma ni ivola ena kunei kina na kedra ivakamacala. Oqo ena vukei iko ni o vaqara tiko e so na itukutuku matailalai. Ni cava e dua na yabaki, e dau taba ena Vale ni Vakatawa kei na Yadra! na veimataqali ulutaga kei na itabataba ena loma ni yabaki ena sereki kina na ulutaga oya.
Ena rawarawa qai totolo nomu vakekeli ke o kila vinaka na veimataqali itukutuku o na kunea ena dui ivolavukevuke vakaivolatabu oqo. Me kena ivakaraitaki, o na via kila beka na ka e baleta na parofisai, ivakavuvuli vakaivolatabu, ivalavala vakarisito, se na ivakavakayagataki ni ivakavuvuli vakaivolatabu. O na kunea beka na ka o vaqara ena Vale ni Vakatawa. Na Yadra! e dikeva na veika e yaco tu nikua, leqa eda sotava tiko, na lotu, saenisi, kei na veimatatamata mai na dui vanua. Na vakamacalataki ni itukutuku kece ni Kosipeli ena kedra veitarataravi ena raici ena Tamata Rogo Duadua A Bau Bula. Na dikevi vakamatailalai ni so na ivola vakaivolatabu ena raici ena ivola me vaka na Revelation—Its Grand Climax At Hand!, Nanuma Matua na Parofisai i Taniela!, kei na rua na ivola ni Parofisai i Aisea—Me Vakararamataka na Kawatamata. Na ivola na Reasoning From the Scriptures e saumi kina na veimataqali taro vakaivolatabu e dau tarogi vakalevu ena cakacaka vakavunau. Ena itukutuku matata e so me baleta na veimataqali lotu, nodra ivakavuvuli, kei na kedra itukutuku makawa, raica na ivola na Mankind’s Search for God. E so na itukutuku me baleta na iVakadinadina i Jiova ena itabagauna oqo e volatukutukutaki ena brochure Na iVakadinadina i Jiova—Duavata ni Vakayacora na Loma ni Kalou e Vuravura. Ena macala ni ka e sa rawati tiko ena vunautaki ni itukutuku vinaka e vuravura raraba, raica Na Vale ni Vakatawa ni 1 Janueri vou duadua. Na Insight on the Scriptures e vakamacalataki vakamatailalai kina na veika vakaivolatabu, e bini tale ga kina na mape ni vanua vakaivolatabu. Ke o via kila na ka e baleti ira na duikaikai, dui vanua, na veimataqali vosa, se veika makawa e tiko na kena isema ena iVolatabu, oqo e dua na ivola vinaka mo rai kina.
“Watch Tower Publications Index.” Na ivola oqo, sa taba nikua ena 20 vakacaca na vosa, ena dusimaka vei iko e levu sara na itukutuku mai na levu na noda ivola. E dua na iwasewase ni ivoladusidusi oqo era tuvai kina na veimataqali ulutaga, na ikarua ni iwasewase na veitikinivolatabu. Ni o vakayagataka na iwasewase era tu kina na ulutaga, vaqara e dua na vosa e vauci tiko kina na ka o via vakadikeva. Ia, ena iwasewase e tiko kina na veitikinivolatabu, digitaka na tikinivolatabu o na via kila vinaka na kena ibalebale. Ke sa tabaki oti e dua na ka me baleta na ulutaga oqori se tikinivolatabu oqori ena yabaki e kovuta na Index, o na raica ni na vakaraitaka vei iko na ivola mo na vakadikeva. Sa tiko ena mata ni Index e liu na ivakaleka ni yaca ni ivola kei na kedra ivakabalavu mo na vakayagataka. (Me kena ivakaraitaki, na nomu vakayagataka o na kila kina ni w99 3/1 15 e vakaibalebaletaki ina Vale ni Vakatawa ni 1999, itabataba ni 1 Maji, taqana e 15.) Na ulutaga lelevu me vaka na “Field Ministry Experiences (Vakasavuirogorogo ena Cakacaka Vakaitalatala)” kei na “Life Stories of Jehovah’s Witnesses (iTalanoa ni Nodra Bula na iVakadinadina i Jiova),” e rawa ni yaga sara ena vakarautaki ni vunau veivakauqeti e so e ganita na ivavakoso.
Na vakekeli e rawa ni taura sara ga na noda vakasama, meda qarauna gona meda kua ni vagolei tani. Mo dei tiko ga ena nomu inaki, mo vakasaqara na ivakamacala e ganita ga na itavi o vakarautaka. Ke dusi iko na Index ina dua na ivola, cega ga na drauniveva e volai, qai vakaraica na ulutaga lalai kei na itekitekivu ni yatuvosa ni veiparakaravu me dusimaki iko ina tikina o vakasaqara. Ke o vakasaqara na ibalebale ni dua na tikinivolatabu, cega mada e liu na drauniveva e volai ena Index, qai vaqara na vanua e cavuti tu kina na tikinivolatabu. Oti oya, vakaraica sara na ivakamacala era volai wavokita.
“Watchtower Library” ena CD-ROM. Ke tiko na kompiuta, ena yaga sara vei iko na Watchtower Library ena CD-ROM, ni o na raica kina e levu sara na noda ivola. Na porokaramu rawarawa ni vaqaqara e tiko kina o na rawa ni vakasaqara kina ena ivola kece e tiko ena Watchtower Library na vanua kece e basika kina e dua na vosa, se tikinivolatabu. Ke sega mada ga ena noda vosa na iyaya ni vakadidike oqo, se rawa ga ni o vakila na kena yaga ena nomu vakayagataka na kena ena vosa vakavalagi.
So Tale na iYaya ni Vakekeli
Ena ikarua ni ivola i Paula vei Timoci, e kerei koya kina na cauravou oqo o Paula me kauta mai vua i Roma “na vei i vola e so, vakauasivi na i vola kuli ni sipi.” (2 Tim. 4:13, VV) E vakamareqeti ira na ivola oqo o Paula, ni dau maroroi ira. O rawa ni cakava tale ga oqo. O dau maroroya na nomu ilavelave ni Vale ni Vakatawa, Yadra!, kei na Noda Cakacaka Vakaitalatala ni Matanitu, veitalia sara mada ga ke ra sa vakayagataki oti ena soqoni vakaivavakoso? Ke vaka kina, o rawa ni taurivaka tale ga me nomu iyaya ni vakekeli, me ikuri ni noda ivola sa tu vei iko. E levu na ivavakoso era dau kumuna na noda ivola kece ra qai lai maroroya ena Kingdom Hall. Oqo me na yaga vei ira kece na lewe ni ivavakoso, mera mai vakayagataka ena Kingdom Hall.
Me Tiko e Dua na Nomu File se Waqanivola
Dau maroroya na itukutuku yaga o rawa ni vakayagataka ena nomu vunau se veivakavulici. Ke o kunea ena niusiveva se ivoladraudrau na itukutuku o kila ni na yaga, itukutuku e lako vata kei na fika, se ivakatautauvata o rawa ni vakayagataka ena nomu cakacaka vakaitalatala, kotiva mai se lavetaka na itukutuku oqori. Me tiko vata kei na kena tikinisiga, yaca ni niusiveva se ivola o kauta mai kina, ena yaga tale ga me volai na yaca i koya e vola se tabaka na itukutuku. Ena soqoni ni ivavakoso, vola toka na ile e so e kauta cake mai o koya e vosa, kei na vosa vakatautauvata o na vakamacalataka vinaka kina vei ira na tani na ka dina. E so beka na vosa vakatautauvata o kila tu ia se sega ni dua na gauna o vakayagataka kina? Vola, maroroya ena dua na waqanivola. Ni sa dede tale ga nomu vakaitavi ena Koronivuli ni Vuli Vunau, sa na levu sara na nomu itavi o vakarautaka. Kua ni kolotaka laivi na kedra tikidua, maroroya. Na vakekeli o a cakava ena rawa ni yaga vei iko e muri.
Vakatataro
Eda ivurevure ni itukutuku vinaka sara na tamata. Ni vakarautaka o Luke na nona itukutuku ni Kosipeli, e vakabauti ni levu na nona itukutuku e kumuna rawa ena nona vakatarogi ira na raica sara ga na ka e yaco. (Luke 1:1-4) De rawa ni vakamakaretaka vei iko e dua na tacimu vakayalo e dua na ka o via vakekeli tiko kina. Me vaka e kaya na Efeso 4:8, 11-16, o Karisito e vakayagataki ira na ‘isolisoli tamata’ mera vukei keda ena noda toso meda “kila sara na Luve ni Kalou.” Levu sara na vakasama yaga eda na kila nida vakatarogi ira sa dede na nodra qarava na Kalou. Noda veivosaki tale ga kei ira e so eda na kila kina na ka era vakasamataka tu, oqo ena yaga sara vei keda ena noda vakarautaka na ivakamacala ena yaga.
Vakalewa na Ka O sa Vakelia
Ni tamusuki na witi, ena voci tani tale na qana. E vaka tale ga oqo na vua ni noda vakekeli. Mo rawa ni qai lai vakayagataka, e dodonu mo wasea laivi na ka e sega ni yaga, mo qai maroroya na ka e yaga.
Ke o na lai vakayagataka na itukutuku o kumuna ena nomu itavi ena soqoni, tarogi iko mada: ‘Ena yaga dina ina noqu vosa na tikina au nanuma tiko oqo meu lai vakayagataka? Se, e itukutuku vinaka dina, ia e rawa ni lai vagolea tani na vakasama, se sega ni salavata kei na ka e dodonu meu vakabibitaka?’ Ke o via vakayagataka e so na itukutuku me baleta na saenisi, se ka vakavuniwai, qarauna mo kua ni vakayagataka na itukutuku makawa. Kua ni guilecava ni so tale ga na itukutuku mai na noda ivola makawa e sa vakavoutaki, vakayagataka gona na itukutuku vou duadua.
Dodonu meda qaqarauni sara ke da via vakayagataka e so na itukutuku mai taudaku. Kua ni guilecava ni ka dina ga e tiko ena Vosa ni Kalou. (Joni 17:17) Na vakayacori ni loma ni Kalou e vakaitavi vakalevu sara ga kina o Jisu. E kaya kina na Kolosa 2:3 (VV): “Sa vunitaki tu vua na i yau talei kece ga ni vuku kei na kila ka.” Oqo na veika mo na vakasamataka ni o vakalewa tiko na ka o sa vakelia. Ni o vakekeli mai taudaku, tarogi iko: ‘E vakatubutaki beka na itukutuku oqo, e vatavatairalago beka ga, se laurai ena volavola na qiqo ni rai nei koya e vola? Na cava na inaki ni kena volai, me togoraka ga kina o koya e volavola na nona rai, se me rawailavo ga kina? Era duavata beka kei na itukutuku oqo e so tale? Kena e bibi sara, e salavata beka kei na ka dina ena iVolatabu?’
E vakauqeti keda na Vosa Vakaibalebale 2:1-5 meda vakasaqara tiko ga na kilaka, vuku, kei na yalomatua ‘me vaka na qarai ni siliva kei na iyau vuni.’ E macala mai na tikinivolatabu oqo ni na vinakati kina na sasaga, ia ena vakaicovitaki. E ka ni sasaga na vakekeli, ia nida vakayacora eda na kila kina na rai ni Kalou, ena vakadodonutaka na rai cala, qai vaqaqacotaka noda qumia na ka dina. Ena momona kina na nomu itavi ena soqoni, ena bulabula tale ga. O na marau o iko ni o mai vakaitavi, ena kamikamica tale ga vei ira na rogoca.