Talevi me Matata

E IWALEWALE mana ni veivakavulici na kena dau talevi na ka. Ena rawarawa nodra nanuma na vakarorogo e dua na vakasama bibi ke talevi vakavica. E rawa tale ga ni matata cake ke veisau vakalailai na kena itukutukuni ena gauna e talevi kina.

Ke sega ni kasa vei ira na vakarorogo na ka o tukuna, ena sega ni veisautaka nodra vakasama, ena sega tale ga ni tara na nodra bula. Ena kasa ga vei ira na ka kevaka o vakabibitaka.

E ivakaraitaki vei keda na noda Qasenivuli Uasivi o Jiova, ena nona dau taleva vakavica na ka. A solia na Vunau e Tini ina matanitu o Isireli. E raica me rogoca na matanitu taucoko na vunau oqo ena Ulunivanua o Saineai ena nona vakayagataka e dua na agilosi me nona gusunivosa. E muri, e qai vola na vunau oqo ena vatu raraba, solia sara vei Mosese. (Lako 20:1-17; 31:18; Vkru. 5:22) E vakasalataki Mosese o Jiova me cavuta tale na vunau oqo vei ira na Isireli ni bera nira butuka na Vanua Yalataki. E qai volatukutukutaka na ka oqo o Mosese ena Vakarua 5:6-21, ena veivuke ni yalo tabu. Dua na ka e gadrevi ena vunau e soli vei ira na Isireli oya mera lomani Jiova, ra qaravi koya ena lomadra taucoko, yalodra taucoko, kei na nodra kaukaua taucoko. Oqo tale ga a talevi vakavicavata. (Vkru. 6:5; 10:12; 11:13; 30:6) Ena vuku ni cava? Baleta a kaya o Jisu ni oya “na i matai ka i vakaro levu duadua.” (Maciu 22:34-38, VV) Vaka20 vakacaca nona vakayagataki Jeremaia o Jiova me tukuna vei ira na Juta na bibi ni nodra talairawarawa vua ena veika kece sara e vakarota vei ira. (Jere. 7:23; 11:4; 12:17; 19:15) Ena gusu i Isikeli tale ga, e tukuna kina vaka60 vakacaca na Kalou “ni sai au ko Jiova,” mera kilai koya kina na veimatanitu.—Isik. 6:10; 38:23.

Eda raica tale ga na kena dau talevi na ka ena ivolatukutuku ni cakacaka vakaitalatala i Jisu. Kena ivakaraitaki na va na Kosipeli—e dua na Kosipeli e rawa ni volatukutukutaka e so na itukutuku bibi e volatukutukutaki ena dua tale na Kosipeli, ia e duidui na ka erau vakabibitaka. Ni veivakavulici sara mada ga o Jisu, e dau taleva vakavica e dua tiko ga na ivakavuvuli, e dina ni duidui na kena iwalewale e vakayagataka. (Mari. 9:34-37; 10:35-45, VV; Joni 13:2-17) Ni ratou mai toka ena Ulunivanua ni Veiolive ni vo e vica na siga me vakamatei, a tokaruataka o Jisu na ivakasala bibi oqo: “Dou qai vakatawa; ni dou sa sega ni kila na tiki-ni-siga sa lako mai kina na nomudou Turaga.”—Maciu 24:42; 25:13.

Ena Cakacaka Vakavunau. Ni o vakamacala vei ira na itaukeinivale se so tale o sotava ena cakacaka vakavunau, o na vinakata mera nanuma na ka o tukuna. Era na nanuma ga ke o dau taleva na ka o via vakabibitaka.

Ena kasa na ka e tukuni kevaka e talevi ena gauna e vakamacalataki tiko kina. O koya gona, ni o wilika oti e dua na tikinivolatabu, o rawa ni dusia na vosa o via vakabibitaka o qai kaya, “Raica na vosa e vakayagataki i ke . . . ”

O rawa tale ga ni vakayagataka vinaka sara na iotioti ni vosa o cavuta ena nomu ivakamacala. Me kena ivakaraitaki, o rawa ni kaya: “Qo na tikina au via vakabibitaka ena nodaru veitalanoa . . . ” Oti mo qai tukuna vakalekaleka. E rawa ni vaka oqo na ka o tukuna: “E inaki ni Kalou me na veisautaki o vuravura me parataisi. Ena sega ni daro na nona inaki oqo.” Se rawa mo kaya: “E matata mai na ka eda raica ena iVolatabu ni sa vakarau cava na veiliutaki vakatamata e cici tu nikua. Ke da via bula, e dodonu meda kila na loma ni Kalou vei keda.” Se rawa ni vaka oqo: “Me vaka daru sa raica mai, e tu ena iVolatabu na ivakasala yaga meda muria meda walia kina na leqa e rawa ni tara na noda vuvale.” So na gauna, o na lesuva beka e dua na tikinivolatabu o na vinakata me nanumi. Ia, e macala ni na qai mana ga na kena iwalewale oqo ke o vakarautaka vakavinaka.

Ni o veisikovi lesu, se vuli iVolatabu, nomu taleva na ka e rawa ni okati kina nomu taroga e so na taro me railesuvi.

Ke sega ni taura rawa nomu vuli iVolatabu e dua na ivakavuvuli mai na iVolatabu, se sega ni kila se me vakayagataka vakacava ena nona bula, de dua ena vinaka mo taleva vakavica. Ena vinaka mo vakaraitaka vua na ivakavakayagataki ni ivakavuvuli oqori ena dui tuvaki ena sotava. E sega ni dodonu me balavu sara nomu ivakamacala, ia me uqeti koya nomu gonevuli me vakasamataka tiko ga na ka drau veivosakitaka. Nanuma tiko ni oqo sara ga na ka a cakava o Jisu ena nona vukei ira nona tisaipeli mera kauta laivi na yalo ni via liu.—Maciu 18:1-6; 20:20-28, VV; Luke 22:24-27, VV.

Ni O Vunau. Ni o vunau mai na buturara, me kua ni nomu inaki wale ga mo vakasavu itukutuku. O vinakata mera kila na vakarorogo na ka o tukuna, mera nanuma, mera bulataka sara. Ena yaga vakalevu ena tikina oqo nomu lesuva na ka o via vakabibitaka.

Ia, ena vakavucesa ke sivia tale nomu taleva na veitikina bibi ena nomu vosa. O koya gona, mo digitaka sara vakavinaka na tikina o na via vakabibitaka. Na veitikina oqo e dodonu mera tiki bibi sara ga ni nomu vunau, ia e rawa nira okati kina na vakasama e so ena yaga sara ga vei ira na vakarorogo.

Nomu taleva e dua na ka ena okati kina nomu vakaraitaka mada e liu ena nomu ikaunivosa na tikina o na via vakabibitaka. Ena yaga i ke na iyatuvosa leleka ga me kilai toka mada ga kina na ka o na vakamacalataka. O rawa ni vakayacora oqo ena nomu taro, tukuna e dua na vosa vakatautauvata, se vakaraitaka na leqa me na qarai na kena iwali. O rawa ni cavuta sara ga na levu ni tikina o na vakabibitaka. Mo na qai sereka na veitikina oqo ena loma ni nomu ivakamacala ni oti nomu ikau ni vosa. Ni o vakamacalataka oti e dua na tikina bibi, mo qai lesuva tale ni bera ni o dewa ena tikina bibi e tarava. E rawa tale ga ni o cakava oqo ena nomu kauta cake mai e dua na ituvaki e rawa ni vakayagataki kina na tikina bibi oqori. Rawa ni o vakavotuya tale mai na tikina bibi ena nomu itinitini ni vosa, oqo ena nomu veidutaitaka kei na dua tale na ka, nomu sauma beka na taro o a taroga mai, se o vakaraitaka na iwali ni dua na leqa o a vakamacalataka mai liu.

Kena ikuri, o koya e matau ena vosa mai na buturara ena dau saga me dikevi ira vinaka na vakarorogo. Ena kila ke dua e vakarorogo tiko e sega ni matata vua na ka e tukuna. Ena lesuva na tikina e vakila ni sega ni matata kevaka e tikina bibi. Ia, ena sega beka ni yaga ke cavuta tale na vosa ga a sa cavuta oti. E sega ni vaka wale ga oya na rawarawa ni veivakavulici. E dodonu me dau rawarawa nona veisau o koya e vosa. De dua ena vinakati vua me kuria nona ivakamacala me matata kina na tikina a sega ni matata. E bibi mo dau vulica mo veiveisau ena ituvaki vaka oqo, ni oqo na sala o na yaco kina mo qasenivuli maqosa.