Nomu Dodonu Mo Vakatulewataka na Ka O Vakabauta

O na rairai marautaka na nomu dodonu mo vakatulewataka ga na ka mo vakabauta. Voleka ni o keda kece ga eda vaka oqori. Ni tu gona vei keda na dodonu oya, e basika kina vei ira na lewe ononabilioni na lewe i vuravura na veimataqali vakabauta. Me vaka ga na veimataqali roka, na veimataqali ibulibuli, na kedra malumu se kedra kaukaua, na ikanakana, iboi, kei na rorogo eda rogoca ena veika buli, e vaka kina na duidui vakabauta, eda kauai kina, e marautaki tale ga kina na bula. Na duidui gona vaka oya e isaluaki tu ni bula.​—Same 104:24.

IA ENA gadrevi ga meda qaqarauni. E so na ka e vakabauti era sega wale ga ni duidui, ia era vakarerevaki. Me kena ivakaraitaki, ena itekivu ni ika20 ni senitiuri, era vakabauta e so ni o ira na Jiu kei ira na mataisoqosoqo na Freemason era a lalawataka na kena “tarovi na nodra veivakararamataki na lotu Vakarisito, me rau qai vakaduria e dua na matanitu me na duavata kina na nodrau veiliutaki.” E dua na yavu ni vakabauta oqo na itukutuku e tabaki ena dua na ivolacebaceba e nodra e so era cati ira na Jiu, qai kena ulutaga Protocols of the Learned Elders of Zion. E kaya na ivolacebaceba oya ni lalawa e caka oqo e okati kina na kena lavaki vakasivia na ivakacavacava, buli ni iyaragi, uqeta na caka bisinisi lelevu mera ‘kua ni ceguva rawa o ira na sega ni Jiu.’ E tukuni tale ga nira lalawataka mera lewa na tabana ni vuli mera ‘kua ni vuli o ira era sega ni Jiu,’ era na tara tale ga na sala ni veilakoyaki e lomaniqele mera cokoti kina na veikorolelevu, me vakarawarawataka na nodra veitosoyaki na Jiu era qase mera ‘vakarusai ira na kedra meca.’

E lasu na itukutuku kece oqo​—e itukuni wale ga me bukana na nodra cati na Jiu. ‘Na itukutuku lasu a tabaki ena ivolacebaceba oya,’ e kaya o Mark Jones ena valeniyaya makawa mai Peritania, ‘e tete me yaco sara i Rusia,’ qai lai tabaki sara ena nodra niusipepa ena 1903. E bau lai tabaki tale ga ena niusipepa na Times ni Lodoni ena 8 Me, 1920. Oti tale e dua na yabaki, sa qai tabaka na Times ni a lasutaki na itukutuku oya. Ia ena gauna oya, sa tete kina na itukutuku lasutaki oqo. ‘Na tete ni lasu vaka oqo,’ e kaya o Jones, ‘e vaka ga na kama ni veigasau, ni bau vakatoka oya me qai bokoci rawa.’ Nira sa vakabauta na tamata, e lai tauyavu kina e so na vakabauta torosobu, vakarerevaki qai veivakacalai​—so na gauna e yaco sara kina e so na leqa lelevu, me vaka e raici ena ivolatukutuku ni ika20 ni senitiuri.​—Vosa Vakaibalebale 6:​16-​19.

Laurai Vata na Ka e Vakabauti Wale Tu ga Kei na Ka Dina

Na tauyavu ni dua na vakabauta e lasu e sega ni vu ga mai na itukutuku lasutaki e nakiti me vakamua cala e dua. So na gauna, e rairai cala ga na noda taura na ka. Vakasamataka mada na levu ni tamata era matedole nira cakava na ka era vakabauta ni dodonu. Vaka tale ga kina na noda vakabauta e dua na ka baleta wale ga nida nanuma ni dodonu. E kaya e dua na parofesa ni o ira mada ga na saenitisi era “dau vakacerecerea ga na nodra dui vakadidike se nodra dui nanuma.” Na ka era dui vakabauta yadua e rawa ni lai cakayaco ena nodra sega ni vakaibalebaletaka vakadodonu na ka era vakadikeva. Sa qai dua na gauna balavu era tokona tu kina vakamataboko na vakabauta e cala.​—Jeremaia 17:9.

E via tautauvata tale ga kei na vakabauta vakalotu​—ni levu kina na veicoqacoqa. (1 Timoci 4:1; 2 Timoci 4:​3, 4) Ena rairai kaukaua beka na nona vakabauta na Kalou e dua. E dua tale ena kaya ni o koya oqo e “yavutaka tu na nona vakabauta vakalotu ena ka lialia.” E vakabauta beka e dua ni tiko vei iko na yalo ena bula tiko ga e dina ni o sa na mate. Ena vakabauta tale e dua ni o sa mate, sa na tini vakadua kina na nomu bula, o sa na sega tale ni vakila e dua na ka. Macala e ke ni vakabauta e veicoqacoqa tu vaka oqo era sega ni dina kece. E sega beka ni ka vakavuku mo vakadeitaka ni ka o vakabauta e sa ka dina, sega ni ka ga o via vakabauta? (Vosa Vakaibalebale 1:5) O na cakava vakacava? Na ulutaga e tarava ena vakamacalataka.

[iYaloyalo ena tabana e 3]

Na itukutuku ni 1921 e vakavotuya na lasu ni ulutaga “Protocols of the Learned Elders of Zion”