Muria Nodra iVakaraitaki na Tui

“Me qai vola ko koya nai vakaro oqo me nonai vola . . . ena tu ga vua, ka me dauwilika ko koya e na veisiga sa bula kina.”​—VAKARUA 17:​18, 19.

1. Ena via vakatauvatani koya kei cei na lotu Vakarisito?

O NA sega beka ni rawa ni tui se ranadi. Na lotu Vakarisito yalodina cava se e dua e qai vulica tiko na iVolatabu e rawa ni vakasamataki koya me taura na itutu vakatui me vakataki iratou na tui yalodina o Tevita, Josaia, Esekaia, se o Jiosafati? Ia e dodonu mo ucui iratou ena dua na sala uasivi oqo. Na sala cava beka oya? Na cava mo ucui iratou kina ena sala oya?

2, 3. Na cava e raica rawa o Jiova me baleta na kena gadrevi me dua na tui, na cava e dodonu me cakava na tui oya?

² Ena gauna i Mosese, ni se yawa na gauna e qai vakadonuya kina me dua na nodra tui na Isireli, sa raica rawa na Kalou nira na gadreva na nona tamata me dua na nodra tui. E uqeti Mosese kina me vola tale ga na ivakasala me baleti ira ena veiyalayalati ni Lawa. Era ivakasala vei ira na tui.

³ E kaya na Kalou: “Ni kemuni sa yaco ki na vanua sa solia vei kemuni ko Jiova na nomuni Kalou, . . . ka ko ni sa . . . kaya, Au na lesia vei au e dua na tui, me vakataki ira na veimatanitu kecega era tiko vakavolivoliti au; ko ni na qai lesia vakaidina me nomuni tui, na tamata sa na digitaka ko Jiova na nomuni Kalou. . . . Ia ni sa tiko ko koya e na nonai tikotiko vakatui, me qai vola ko koya nai vakaro oqo me nonai vola . . . ia ena tu ga vua, ka me dauwilika ko koya e na veisiga sa bula kina: me vakavulici kina ko koya me rerevaki Jiova na nona Kalou, me vakabauta na vosa kecega ni vakaro oqo kei nai lesilesi kece oqo, ka me cakava.”​—Vakarua 17:​14-​19.

4. Na cava e okati ena nona ivakasala na Kalou vei ira na tui?

⁴ Io, a vinakati vua na tui e digitaka o Jiova me nodra tui na tamata era sokalou vua me vola e dua na nona ilavelave ni iVolatabu. A vinakati vua na tui me wilika wasoma e veisiga na ilavelave oya. E sega ni kena inaki me vukea nona dau katona na ka. Ia a vinakati ga me vulica na vosa e lavetaka, baleta ni na yaga vua. E dodonu vua na tui e vakadonuya o Jiova me qacoya nona vulica na vosa oya me rawa kina ni vinaka tu ga na rai ni lomana. E vinakati tale ga me vulica na veika e vola me rawa kina ni tui yalomatua qai rawa ka.​—2 Tui 22:​8-​13; Vosa Vakaibalebale 1:​1-4.

Vuli me Vakataki Koya na Tui

5. Na ivola cava soti ena iVolatabu sa tu ena nona gauna me lavetaka qai wilika o Tui Tevita, e vakacava nona raica na itavi oya?

⁵ Na cava e vinakati me cakava o Tevita ena gauna e tui Isireli kina? Me vola e dua nona ilavelave ni ivola era vakatokai me Penitatuki (Vakatekivu, Lako Yani, Vunau ni Soro, Tiko Voli mai na Lekutu, Vakarua). Vakasamataka mada na kena lauta na lomana kei na vakasama i Tevita na nona vakayagataka na matana kei na ligana ni lavetaka na Lawa. E vakabauti ni vola tale ga o Mosese na ivola na Jope kei na Same 90 kei na 91. E lavetaka tale beka ga o Tevita na ivola oya? De dua e lavetaka tale ga. Sa rairai tu tale ga ena nona gauna na ivola na Josua, Dauveilewai, kei na Ruci. E dua na iwase vinaka ni iVolatabu sa tu rawa vei Tui Tevita me dau wilika qai vakasamataka. E rawa nida vakabauta ni cakava na ka e rua oqori o koya nida raica vata kei na ka e kaya me baleta na Lawa ni Kalou ena Same 19:​7-​11.

6. Eda kila vakacava ni taleitaka na iVolatabu o Jisu me vakataki tukana o Tevita?

⁶ O Tevita Levu Cake, o Jisu Karisito, e muria tale ga na ivakarau oya. E dau ivalavala i Jisu me lako i valenilotu e veimacawa. E dau rogoca kina na kena wiliki kei na kena vakamacalataki na iVolatabu. Kuria oqori nona dau wilika qai vakamacalataka na ibalebale ni Vosa ni Kalou ena matanalevu. (Luke 4:​16-​21) E vakilai levu na nona kila vinaka na iVolatabu. Nida wilika na Kosipeli, eda raica kina nona dau tukuna wasoma o Jisu na “sa volai” kei na nona dau dusia e so tale na tikinivolatabu. Ena nona iVunau ena Ulunivanua e vola o Maciu, e cavuta kina o Jisu e 21 na tikinivolatabu mai na iVolatabu Vakaiperiu.​—Maciu 4:4-​10; 7:​29; 11:10; 21:13; 26:​24, 31; Joni 6:​31, 45; 8:​17.

7. E duidui vakacava mai vei ira na iliuliu ni lotu o Jisu?

⁷ A muria o Jisu na ivakasala ena Same 1:​1-3: “Sa kalougata na tamata sa sega ni muria tiko na nodrai vakavuvuli na tamata ca, . . . ia ka sa marau tiko e na vunau i Jiova; a sa vakananuma tiko na nona vunau e na siga kei na bogi. . . . Na ka kecega sa cakava ko koya ena yaco.” E duidui dina na ka e cakava mai vei ira na iliuliu ni lotu ena nona gauna, o ira era “tiko e nai tikotiko i Mosese” ia era sega ni muria “na vunau i Jiova.”​—Maciu 23:​2-4.

8. Na cava e tawayaga kina nodra wilika kei na nodra vulica na iVolatabu na iliuliu ni lotu Vakajiu?

⁸ Ia e so era na lomatarotaro ena vuku ni tikinivolatabu e vaka ni vakaraitaka kina o Jisu meda kua ni vulica na iVolatabu. Eda wilika ena Joni 5:​39, 40, na vosa i Jisu vei ira e so na tamata ena nona gauna: “Dou sa vakasaqaqara e nai Vola Tabu; ni dou sa nanuma dou sa rawata kina na bula tawa mudu: ia nai vola oqo sa tukuni au. Ia dou sa bese ni lako mai vei au, mo dou rawata kina na bula.” Na vosa i Jisu oqo e sega ni tarovi ira na Jiu era vakarogoci koya tiko mera vulica na iVolatabu. E vakavotuya tiko ga o Jisu na nodra sega ni lomadina ra qai sega ni dei. Era kila ni na vukei ira mera bula tawamudu na iVolatabu, ia na iVolatabu vata ga era vakasaqaqara tiko kina oya e dusi ira vei Jisu, na Mesaia. Ia era qai sega ga ni vakabauti koya. O koya gona e tawayaga na nodra vulica na iVolatabu baleta nira sega ni lomadina se rawarawa nodra vakavulici.​—Vakarua 18:15; Luke 11:52; Joni 7:​47, 48.

9. Na ivakaraitaki uasivi cava era vakaraitaka na yapositolo kei ira na parofita ena gauna makawa?

⁹ Era duidui sara na yapositolo kei na tisaipeli i Jisu! Era vulica ‘na iVolatabu e vakavukui ira mera bula.’ (2 Timoci 3:​15) Era vakataki ira na parofita ena gauna e liu era dau “vakasaqara ka vakatarotaroga matua” na veika. E sega ni katakata vakuro kava na nodra vuli se vakasaqaqara na parofita, me vica ga na vula se dua na yabaki. E kaya na yapositolo o Pita nira “vakatarotaroga tiko [ga],” na veika e baleti Karisito kei na lagilagi ni nona mai vakabula na kawatamata. Ena imatai ni nona ivola, e lavelave vaka34 o Pita mai na tini na ivola ena iVolatabu.​—1 Pita 1:​10, 11, VV.

10. Na cava e dodonu kina meda taleitaka na vulici ni iVolatabu?

¹⁰ E macala ni nodra itavi na tui e Isireli makawa mera dau vulica vinaka na Vosa ni Kalou. E muria tale ga na ivakaraitaki oqo o Jisu. E vinakati tale ga vei ira na lai tomani Karisito ena veiliutaki mai lomalagi mera vulica tale ga na Vosa ni Kalou. (Luke 22:​28-​30; Roma 8:​17; 2 Timoci 2:​12; Vakatakila 5:​10; 20:6) E vaka kina vei ira kece na namaka na veivakalougatataki ni veiliutaki ni Matanitu ni Kalou, mera vakadamurimuri ira tale ga na tui oqo.​—Maciu 25:​34, 46.

Cakava na Ka Era Cakava na Tui

11. (a) Na cava e rerevaki kina nodra sega ni vuli vakataki ira na lotu Vakarisito? (b) Na taro cava meda dui tarogi keda kina?

¹¹ E rawa meda tukuna vakadodonu e ke ni vinakati vei ira na lotu Vakarisito yadudua mera vulica vakataki ira na iVolatabu. E sega ni vinakati ga ena gauna eda se qai tekivu vulica kina na iVolatabu kei ira na iVakadinadina i Jiova. Meda vakadeitaka nida na sega ni vakataki ira e so era sa sega ni dau vuli vakataki ira ena gauna i Paula. Era vulica “na veivakavuvuli taumada me baleta na Kalou,” me vaka “na veivakavuvuli taumada kei Karisito.” Nira sega ni tomana tiko nodra vuli vakataki ira, era sega ni “toso yani ki liu ki na veivakavuvuli titobu sara.” (Iperiu 5:12–​6:​3, VV) Meda dui tarogi keda mada: “E vakacava na noqu dikeva na noqu vulica vakataki au na Vosa ni Kalou, seu se qai tekivu se sa dede na noqu lewena na ivavakoso vakarisito? E masulaki ira na lotu Vakarisito ena nona gauna o Paula me ‘tubu cake tiko ga na nodra kila na Kalou.’ E vaka tale beka ga oqori na noqu gagadre?”​—Kolosa 1:​9, 10.

12. Na cava e bibi kina meda dau taleitaka tiko ga na Vosa ni Kalou?

¹² E vakatau sara ga ina noda dau vuli vakataki keda na noda taleitaka na Vosa ni Kalou. E vakaraitaka na Same 119:​14-​16 ni na rawa ga meda taleitaka na Vosa ni Kalou kevaka e vakainaki qai wasoma na noda dikeva na Vosa ni Kalou. Oqo e vinakati vei keda kece, se mani vakacava na dede ni noda lotu Vakarisito. Vakasamataka mada na ivakaraitaki i Timoci. Dina ga ni sa ‘sotia vinaka tiko i Jisu Karisito’ na qase ni ivavakoso lotu Vakarisito oqo, ia e se uqeti koya tiko ga o Paula me gumatua sara me “wasea vakadodonu nai vakavuvuli dina.” (2 Timoci 2:​3, 15; 1 Timoci 4:​15) Eda na “gumatua” tale ga kevaka eda dau vuli vakataki keda vakawasoma.

13. (a) E rawa ni vakalevutaki vakacava na gauna ni vuli iVolatabu? (b) Na cava soti o rawa ni veisautaka mo rawata kina na gauna mo vuli kina vakataki iko?

¹³ E rawa mo qai vuli iVolatabu wasoma ke o navuca na kena gauna. O sa cakava tiko vakacava ena gauna oqo? Se o mani sauma vakacava, o bau vakila ni na yaga nomu vakalevutaka na gauna ni nomu vuli vakataki iko? O na rairai taroga, ‘Au na kauta mai vei na gauna oqori?’ So era vakalevutaka na gauna ni nodra vuli iVolatabu ena nodra yadra totolo ena veimataka. E rawa mera wili iVolatabu me 15 na miniti se era vulica kina e so na veika era via kila. Vakacava mo veisautaka na ituvatuva ni veika o dau cakava ena loma ni macawa? Me kena ivakaraitaki, kevaka e dau nomu ivalavala mo wilika na niusiveva e veisiga se sarava na nius ena retioyaloyalo ena veiyakavi, ena rawa beka mo vakuai iko ena dua ga na siga? E rawa mo vakayagataka na gauna oqori mo vakalevutaka kina na nomu vulica na iVolatabu. Ke o sega ni wilika se sarava na nius ena dua na siga mo qai vakayagataka na 30 na miniti e dau rairai kania mo vuli vakataki iko kina, o na kuria na gauna ni nomu vuli ena dua na yabaki ena 25 na aua. Vakasamataka mada na yaga ni 25 tale na aua ni nomu wilika na iVolatabu se na nomu vuli vakataki iko! Oqo e dua tale na vakasama: Ena macawa mai oqo, vakavola toka mada na veika o cakava e veisiga. Qai raica se cava o rawa ni vakalutuma se vakalailaitaka mo rawa kina ni kuria na nomu wili iVolatabu se vuli vakataki iko.​—Efeso 5:​15, 16.

14, 15. (a) Na cava e bibi kina me dua na noda isausau nida vuli vakataki keda? (b) Na cava e rawa me noda isausau nida wilika na iVolatabu?

¹⁴ Na cava ena vakarawarawataka na noda vuli, meda taleitaka tale ga? Me dua na noda isausau. Na isausau cava soti eda rawa ni navuca? E levu era navuca me imatai ni nodra isausau mera wilika tasevu na iVolatabu. De dua eda sa wilika e dua na iwase ni iVolatabu da qai vakila na kena yaga. E rawa beka meda saga meda wilika tasevu na iVolatabu ena gauna oqo? Me rawa nida wilika na iVolatabu taucoko, de vinaka meda wilika taumada na va na Kosipeli, tarava meda sauva meda wilika na vo ni iVolatabu Vakirisi Vakarisito. Nida sa vakila na kena yaga, de vinaka meda sauva meda wilika veitaravi na ivola e vola o Mosese me yacova na Esiteri. Nida sa yaco e kea, sa na rawarawa meda wilika na vo ni iVolatabu. E dua na marama, e qai lotu Vakarisito ni sa yabaki 65, e vola ena waqana e loma ni nona iVolatabu na tikinisiga e tekivu wilika kina na iVolatabu kei na tikinisiga e vakaotia kina. Sa wilika tasevu vakalima na iVolatabu! (Vakarua 32:​45-​47) E sega ni wilika ena kompiuta se ena ilavelave e tabaka na kompiuta, e wilika sara ga mai na nona iVolatabu.

¹⁵ So vei ira na sa wilika tasevu na iVolatabu era saga e so tale na sala me rawa ni yaga qai taleitaki tiko ga kina vei ira na vuli. Era dau vakawilika taumada na ivakamacala ni dui ivola ena iVolatabu ni bera nira wilika. Ena ivola na “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial” kei na Insight on the Scriptures, e tiko kina na ivakamacala me baleta na kedra itukutuku, na ivakarau ni volavola e vakayagataki kina, kei na kedra yaga na ivola yadua ena iVolatabu.a

16. Nida vulica na iVolatabu, na ivakaraitaki cava meda kua ni muria?

¹⁶ Ni o vuli vakataki iko, kua ni vakataki ira era vakatokai mera dau digova na iVolatabu. E rui sivia tale nodra vakadigova vakamatailalai na iVolatabu me sa vaka ga e nona ivola na tamata. So vei ira era via kila sara se a volai vakatabakidua vei cei na ivola se era via vakatura na inaki ni nodra volavola o ira na vola na ivola yadua. Na vakasama vakatamata vaka oya e rawa ni lai vakavuna me toroya sobu na iVolatabu me vaka ga e ivola ni itukutuku makawa, se era raica na ivola ena iVolatabu me vaka na kena dau veisau na ivakavuvuli ni lotu. E so na daudidigo oqo era vakabibitaka ga vakalevu na vosa e vakayagataki ena iVolatabu. Era kauaitaka cake na vosa e volai taumada kina, na vosa vakaiperiu kei na vosa vakirisi e vakayagataki kei na kena ibalebale ia era sega ni raica na bibi ni itukutuku ni Kalou. O bau vakabauta ni rawa ni vaqaqacotaka qai uqeta na vakabauta na veika era cakava oya?​—1 Cesalonaika 2:​13.

17. Na cava meda dikeva kina na iVolatabu me itukutuku e baleti keda kece?

¹⁷ E donu beka na nodra rai na daudidigo? E dina beka ni ivola kece ena Vosa ni Kalou ena yaga ga vei ira e volai vei ira? (1 Korinica 1:​19-​21) Ke mani volai mada ga e dua na ivola vua e dua na tamata, me vakataki Timoci se Taito, se vei ira e dua na ilawalawa, me vakataki ira beka na kai Kalatia se kai Filipai, e dodonu ga meda vulica kece na ivola oqori. Era bibi vei keda kece, baleta ni dua mada ga na ivola e rawa ni vakamacalataka e levu na ulutaga e yaga vakalevu vei keda. Io, na itukutuku ena iVolatabu e yaga kece vei keda, oya na vuna e vakadewataki kina ina nodra vosa e levu na lewe i vuravura.​—Roma 15:4.

Yaga Vei Keda kei Ira Tale e So

18. Ni o wilika na Vosa ni Kalou, na cava mo vakasamataka?

¹⁸ E yaga nomu vuli vakataki iko mo kila vinaka kina na iVolatabu kei na kena veisemati vinaka na veika era vakamacalataki kina. (Vosa Vakaibalebale 2:​3-5; 4:7) Na veika e vola o Jiova ena nona Vosa e veisemati vinaka kei na nona inaki. Ni o wilika na nona vosa, vakasotara na veika dina kei na ivakasala e vakaraitaki kina kei na nona inaki. Vakasamataka se veisotari vakacava kei na nona inaki na ka e yaco, na vakasama e cauraki kina, se na ka e parofisaitaki. Taroga: ‘Na cava e tukuni e ke me baleti Jiova? E semati vakacava kei na inaki ni Kalou ena kauta mai na nona Matanitu?’ E rawa tale ga mo vakasamataka: ‘Au rawa ni vakayagataka vakacava na ka e tukuni oqo? E rawa beka meu vakayagataka ena noqu veivakavulici kei na veivakasalataki?’​—Josua 1:8.

19. E yaga vei cei na nomu talanoataka na veika o vulica? Vakamacalataka.

¹⁹ E yaga tale ga na nomu dau vakasamataki ira tale e so. Ni o wilika se vulica na iVolatabu, o na vulica kina e so na veika o qai kila vakadua. Tovolea mo wasea vei ira na lewe ni nomu vuvale se vei ira tale e so. Kevaka o talanoataka vaqaseqase ena gauna veiganiti, ena rawa ni yaga sara na veitalanoa oqori. Na bulabula ni nomu talanoataka na veika taleitaki o wilika e rawa ni taleitaki tale ga vakalevu. Ena yaga sara tale ga vei iko. E yaga vakacava? Era kaya na kenadau ni na dede na nomu nanuma na ka o vulica kevaka o tokaruataka me vaka nomu talanoataka na ka oya ni se kasa vinaka tiko vei iko.b

20. Na cava e yaga kina me wiliki wasoma na iVolatabu?

²⁰ O na vulica e so na veika vou ena gauna kece o wilika tale kina e dua na ivola ena iVolatabu. O na taleitaka e so na tikina o rairai sega so ni kauaitaka e liu. E vaka e qai vakaibalebale cake vei iko. E vakaraitaka oqo ni iVolatabu e sega ni nona ivola na tamata, ia e vaka ga e dua na nomu iyau talei mo dau vulica wasoma me yaga vei iko. Nanuma ni o Tevita, e dua na tui, a gadrevi me ‘dau wilika ena veisiga kece ni nona bula.’

21. E yaga vakacava nomu toroya cake nomu vulica na Vosa ni Kalou?

²¹ O ira na vulica vinaka na iVolatabu era na tauca na kena yaga. Era na buta vinaka vakayalo ra qai yalomatua. Ena kaukaua cake na nodra veiwekani kei na Kalou, ra qai volekati koya tale ga. Era na yaga sara vakalevu vei ira na lewe ni nodra vuvale, vei ira na tacina ena ivavakoso vakarisito, vaka kina vei ira era na mai sokalou tale ga vei Jiova.​—Roma 10:​9-​14; 1 Timoci 4:​16.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• Na cava a vinakati mera cakava na tui e Isireli?

• Era ivakaraitaki vakacava o Jisu kei ira na yapositolo ina vulici ni iVolatabu?

• Na veiveisau cava o rawa ni cakava mo vakalevutaka kina na gauna ni nomu vuli vakataki iko?

• Mo raica vakacava na kena vulici na Vosa ni Kalou?

[Kato ena tabana e 15]

“Taura Toka e Ligada”

“Ke da vinakata . . . na concordance ni iVolatabu, e vinaka cake meda vakayagataka na Internet. Ke da via wilika na iVolatabu, se vulica, se vakasamataka, se vakananuma lesu, meda taura toka e ligada, baleta ni oya e sala duadua ga ni kena kabi dei ena noda vakasama kei na lomada.”​—Gertrude Himmelfarb, parofesa rogo sa vakacegu ni City University, Niu Yoka.