Meda Nanuma Dei Nida “Tiko Vulagi”

“Au vakamasuti kemuni . . . me vaka ni oni kaitani oni qai tiko vulagi, moni vakatabui kemuni tiko ga mai na gagadre vakayago.”​—1 PITA 2:11.

O NA SAUMA VAKACAVA?

Na cava e rawa ni tukuni kina nira tiko vulagi na lumuti?

Ena sala cava era tiko vulagi kina na ‘so tale na sipi’?

Na cava o diva tu me baleta na veigauna e se bera mai?

1, 2. E vakaibalebaletaka tiko vei cei o Pita na matavosa ‘ira na digitaki,’ na cava e vakatokai ira kina mera “tiko vulagi”?

NI OTI e rauta ni 30 na yabaki nona lesu i lomalagi o Jisu, a volavola sara o Pita vei ira na ‘tiko vulagi e Ponito, Kalatia, Kapatosia, Esia kei Picinia, o ira na digitaki.’ (1 Pita 1:1) Eda kila ni matavosa ‘ira na digitaki’ e vakaibalebaletaka tiko o Pita vei ira era vakataki koya ga, era lumuti ena yalo tabu ra qai ‘vakasucumi vou ena dua na inuinui e dei’ mera veiliutaki kei Karisito e lomalagi. (Wilika 1 Pita 1:3, 4.) Ia na cava e vakatokai ira tale kina na digitaki qori o Pita mera ‘kaitani qai tiko vulagi’? (1 Pita 2:11) E vakaibalebale vakacava qori vei keda nira le vica toka ga na iVakadinadina i Jiova e vuravura era kaya nira digitaki mera lumuti?

2 E veiganiti me vakaibalebaletaki na matavosa “tiko vulagi” vei ira na lumuti ena imatai ni senitiuri. Me vakataki ira ga na ivovo ni lumuti nikua, era na tiko vakalekaleka ga ena vuravura qo. Na yapositolo o Paula a dua tale ga na lumuti e lewe ni “qelenisipi lailai,” e vakamacalataka: “Ia o keda, eda lewenivanua mai lomalagi, na vanua tale ga e tiko kina na ivakabula eda waraka tiko, na Turaga o Jisu Karisito.” (Luke 12:32; Fpai. 3:20) Me vaka nira “lewenivanua mai lomalagi” na lumuti, na gauna ga era mate kina era na biubiu e vuravura mera rawata na ka e vinaka cake sara, na bula tawamate rawa e lomalagi. (Wilika Filipai 1:21-23.) Kena ibalebale ni rawa ni tukuni nira “tiko vulagi” ga ena vuravura e liutaka tu o Setani.

3. Na taro cava e basika me baleti ira na ‘so tale na sipi’?

3 Ia vakacava o ira na ‘so tale na sipi’? (Joni 10:16) E tukuna sara ga na iVolatabu ni rawa nira nuitaka mera vakaitikotiko tawamudu e vuravura. Io, e nodra itikotiko tawamudu o vuravura! Ia e rawa ni tukuni tale ga nira tiko vulagi ena gauna qo. Ena sala cava?

‘ERA VUTUGU TIKO GA NA KABULI KECE’

4. Na cava era sega ni cakava rawa na veiliutaki e vuravura?

4 Ni se vakatarai tiko me cici na ituvaki ca i Setani, ena vakila tiko ga na kawatamata kece, wili kina o keda na lotu vaKarisito na ca ni nona vorati Jiova o Setani. Eda wilika ena Roma 8:22: “Eda kila nira vutugu ra qai rarawa tu na kabuli kece me yacova mai qo.” Dua na ka na nodra sasaga o ira na veiliutaki e vuravura, ira na saenitisi kei ira na isoqosoqo dauveivukei mera vakaotia qori, ia e guce na nodra sasaga.

5. Na cava era sa cakava na vica na milioni me tekivu mai na 1914, na cava na vuna?

5 Me tekivu mai na 1914, era sa vakaraitaka e vica na milioni na nodra vakamalumalumu vei Karisito Jisu, na Tui lumuti ni Kalou. Era sega sara ga ni vinakata mera tiki ni vuravura i Setani. Era bese ni tokona na vuravura i Setani. Ia era vakayagataka na nodra bula kei na nodra iyau mera tokona na Matanitu ni Kalou, ra qai cakava na veika e vauca na Matanitu qori. ​—Roma 14:7, 8.

6. Na cava e rawa ni tukuni kina nira kaitani na iVakadinadina i Jiova?

6 Io, era dau talairawarawa ina lawa na iVakadinadina i Jiova ena sivia na 200 na vanua era tiko kina. Ia se mani vanua cava era vakaitikotiko kina, era vaka ga na kaitani. Era dei ena nodra sega ni veitovaki ena veika vakapolitiki kei na so na ka e veiletitaki vakalevu. Ena gauna mada ga qo, era wiliki ira mera lewenivanua ena vuravura vou e yalataka na Kalou. Era marau mera kila ni sa voleka sara ni cava na nodra tiko vulagi ena vuravura ca qo.

7. Ena sala cava era na qai vakaitikotiko tawamudu kina e vuravura na dauveiqaravi ni Kalou?

7 Sa voleka ni vakayagataka o Karisito na nona lewa me vakarusa kina na vuravura ca i Setani. Na matanitu uasivi i Karisito ena vakaotia na ivalavala ca kei na rarawa e vuravura. O ira kece era saqata na veiliutaki cecere i Jiova era na muduki laivi se ra mani rairai se tawarairai. Sa na rawa vei ira na tamata yalodina ni Kalou mera vakaitikotiko tawamudu ena vuravura Parataisi. (Wilika Vakatakila 21:1-5.) Ena gauna ya, sa na taucoko na nodra “sereki na kabuli mai na nodra bobula tu ina ca, mera qai vakila na galala lagilagi era vakila tu na luve ni Kalou.”​—Roma 8:21.

KA E NAMAKI VEI IRA NA LOTU VAKARISITO DINA

8, 9. Na cava e vakaibalebaletaka o Pita ena nona cavuta meda ‘vakatabui keda mai na gagadre vakayago’?

8 A vakamatatataka o Pita na ka e namaki vei ira na lotu vaKarisito ena nona kaya: “Au vakamasuti kemuni na taciqu lomani me vaka ni oni kaitani oni qai tiko vulagi, moni vakatabui kemuni tiko ga mai na gagadre vakayago, na veika e valuta tiko na nomuni bula.” (1 Pita 2:11) Na ivakasala qori e cavuti taumada vei ira na lotu vaKarisito lumuti, ia e yaga tale ga vei ira na so tale na sipi i Jisu.

9 Eso na gagadre e sega ni cala ke vakacegui ena sala e vakarota na Dauveibuli. Io qori eso tale na ka e marautaki kina na bula. Kena ivakaraitaki, eso na gagadre eda dau via vakaceguya e okati kina na noda garova na kakana vakatitiweli kei na ka eda via gunuva, noda cakava na ka ena vakabulabulataki keda, kei na noda marautaka na veitokani vinaka. Na gagadre mada ga ni nona via veiyacovi kei watina e dua e sega ni cala, qai tiko na gauna me marautaki kina. (1 Kor. 7:3-5) Ia na “gagadre vakayago” e vakaibalebaletaka tiko o Pita, oya na ‘veika e valuta tiko na noda bula.’ Ena nodra via vakamatatataka eso na daunivakadewa ni iVolatabu na ibalebale ni ka e tukuna o Pita, era vakayagataka kina na vosa “na ka e garova na yagoda” (King James Version) se “gagadre ca” (New International Version). Koya gona, ke veisaqasaqa kei na inaki i Jiova na noda gagadre qai rawa ni vakaleqa na noda veiwekani vinaka kei na Kalou, e dodonu me qarauni vinaka sara. Ke sega, ena rawa sara ga ni vakaleqa na nona inuinui na lotu vaKarisito me rawata na bula.

10. Na cava eso na iwalewale e dau vakayagataka o Setani me rawai ira kina na lotu vaKarisito mera tiki ni nona vuravura?

10 E nona inaki o Setani me vakaleqa na nodra rai na lotu vaKarisito dina era “tiko vulagi” ena vuravura qo. Na veibacani ni iyau, na veitemaki ni ivalavala vakasisila, na nona via rogo e dua, na nona via liu ena ka kece, kei na yalo ni boletaki vanua—e dodonu meda kila tiko ni ka kece qori era ivadi i Setani. Nida vakadeitaka meda kua ni rawai ena gagadre ca vakayago qori, eda sa vakaraitaka tiko nida sega ni via tiki ni vuravura ca i Setani. Eda vakadinadinataka kina nida tiko vulagi ga ena vuravura qo. Na ka ga eda vinakata dina da qai saga tiko vagumatua meda rawata, oya meda bula tawamudu ena vuravura vou ni Kalou era na bula kina na yalododonu.

ITOVO VINAKA

11, 12. Era dau raici vakacava ena so na gauna na kaitani, na cava e rawa ni tukuni me baleti ira na iVakadinadina i Jiova?

11 E tomana o Pita na nona vakamacalataka na ka e namaki vei ira na lotu vaKarisito era “tiko vulagi,” ena nona tukuna ena tikina e 12: “Me vinaka tiko ga na nomuni itovo ena kedra maliwa na veimatanitu era dau beitaki kemuni vakaca. Nira raica na nomuni ivakarau vinaka, era na qai vakalagilagia na Kalou ena siga ni nona veidikevi.” Era dau vakalewai ena so na gauna o ira na kaitani era tiko vulagi ena dua na vanua. Era rawa sara ga ni okati mera daucaka ca baleta wale ga nira duidui mai vei ira era tiko veitikivi. De dua ena duidui na nodra ivosavosa, ivukivuki, isulusulu, se kedra irairai sara mada ga. Ia nira caka vinaka se ni vinaka na nodra itovo, ena rawa ni vakalasui kina na veika ca e tukuni me baleta na nodra duatani.

12 E tautauvata tale ga qori kei ira na lotu vaKarisito dina, ni tiko na ka era duidui kina mai vei ira e levu era tiko veitikivi, me vaka na nodra ivosavosa se ka ni veivakamarautaki era digia. Na nodra isulusulu kei na isasauni e dau vakaduiduitaki ira mai vei ira e levu ena nodra itikotiko. Na duidui gona qori e dau uqeti ira kina eso na tamata lecaika mera beitaki ira na lotu vaKarisito dina nira daucaka ca. Ia eso tale era na rairai vakacaucautaki ira ena ivakarau ni nodra bula.

13, 14. Ena ‘kilai vakacava o koya e yalomatua ena ka e cakava’? Tukuna na kena ivakaraitaki.

13 Io, na itovo vinaka ena rawa ni vakalasuya na veivakadiloi e sega na kena yavu. A beitaki mada ga vakailasu o Jisu, na turaga duadua ga e uasivi na nona yalodina vua na Kalou. Eso era vakatokai Jisu me “tamata daukana qai daugunu waini, era nona itokani na daukumuni ivakacavacava kei ira na ivalavala ca.” Ia na ivalavala ni nona qaravi Kalou o Jisu e vakalasuya na nona beitaki ni daucaka ca. E kaya o Jisu: “Ena qai kilai ga o koya e yalomatua ena ka e cakava.” (Maciu 11:19) E dina tale ga qori nikua. Kena ivakaraitaki, eso era vakaitikotiko voleka ena Peceli e Selters mai Jamani, era raici ira vakatani na mataveitacini era bolecakacaka voli e kea. Ia e vosa ena vukudra na lotu vaKarisito qori na mea ena yasayasa oya, e kaya: “O ira na iVakadinadina i Jiova era veiqaravi e kea e sa tiko ga na veika era cakava, ia qori e sega sara ga ni vakaleqai ira eso tale era vakaitikotiko ena yasayasa qo.”

14 E via tautauvata tale ga qori kei na ka e tukuni me baleti ira na iVakadinadina i Jiova era vakaitikotiko e Moscow mai Rusia. E vica na cala era beitaki kina vakailasu. Ia ena June 2010, sa qai tauca na lewa qo na European Court of Human Rights e Strasbourg, Varanise: “E raica na mataveilewai ni sega ni dodonu na nona via vakalatilati [o Moscow] ena nodra dodonu [na iVakadinadina i Jiova] mera sokalou ra qai veimaliwai ena galala. E sega ni ‘yaga qai sega ni veirauti’ na ivakadinadina e vakarautaka rawa na mataveilewai [e Rusia] me vakaraitaka ni dina na ka era beitaki kina na ilawalawa qo [iVakadinadina i Jiova],” kena ivakaraitaki nira dau vakavuna na kavoro ni vuvale, uqeti ira na tamata mera vakamatei ira ga, se mera kua ni ciqoma na veiqaravi vakavuniwai. Koya gona, “sa rui kaukaua tale na vakatatabu e vakarota na mataveilewai [e Rusia] baleta ni sega ni rawa ni veisautaka na kena lawa me rawati kina na veika era rairai sasagataka tiko.”

DODONU MEDA TALAIRAWARAWA

15. Na ivakavuvuli vakaivolatabu cava era muria na lotu vaKarisito dina e vuravura raraba?

15 O ira na iVakadinadina i Jiova e vuravura raraba, wili kina o ira mai Moscow, era muria e dua tale na ivakaro e tukuna o Pita vei ira na lotu vaKarisito. A vola: “Ena vuku ni Turaga, ni talairawarawa ina veika kece e bulia na tamata: se vua na tui me vaka ni cecere, se vei ira na kovana.” (1 Pita 2:13, 14) O ira na lotu vaKarisito dina era sega sara ga ni tiki ni vuravura ca qo, ia era tu vakarau mera talairawarawa vei ira na vakailesilesi vakamatanitu ‘ena iyalayala e dui vakatarai vei ira,’ me vaka e vakasalataki ira kina o Paula.​—Wilika Roma 13:1, 5-7.

16, 17. (a) E vakadinadinataki vakacava nida sega ni dau saqata na matanitu? (b) Na cava era sa vakadinata eso na iliuliu vakapolitiki?

16 Na nodra “tiko vulagi” na iVakadinadina i Jiova ena vuravura qo, e sega ni vakaraitaka nira vakaitavi lo tiko ena dua na mataqali vakaduduile. Era sega ni dau saqata se tukuna na nodra nanuma ena nodra vakatulewa eso tale me baleta na veika vakapolitiki se na veika me baleta na bula ni lewenivanua. Era duidui mai vei ira na isoqosoqo lotu tale eso na iVakadinadina i Jiova nira sega ni siova na veika vakapolitiki. Era sega ni dau via saga mera lewa na veika mera cakava o ira na veiliutaki. Era sega tale ga ni bau vakasamataka mera vakaleqa na nodra bula na lewenivanua se ra vorata na matanitu!

17 Nira talairawarawa vei ira na vakailesilesi vakamatanitu me salavata kei na ivakasala i Pita mera “doka na tui,” era sa vakaraitaka tiko na lotu vaKarisito na veirokorokovi kei na veidokai e veiganiti kei na nodra itutu na vakailesilesi qori. (1 Pita 2:17) Ena so na gauna, era vakaraitaka sara ga na vakailesilesi ni sega ni dua na vuna mera leqataki kina na iVakadinadina i Jiova. Kena ivakaraitaki, e tukuna e dua na daunipolitiki mai Jamani o Steffen Reiche, a minisita tu e liu ena vanua o Brandenburg qai lewe ni palimedi e muri e Jamani: “Na ka era cakava na iVakadinadina i Jiova ena keba kei na valeniveivesu e laurai kina na itovo era bibi sara ga ena gauna ya vaka kina nikua ena veiliutaki vakademokarasi: vakabibi na nodra sega ni soro vei ira na SS [matayadra nei Itala], vaka tale ga kina na nodra dau lomani ira na nodra itokani kaivesu. Ni vakasamataki na levu ni ka vakaloloma e dau caka vei ira na kaitani, kei ira e duidui na nodra rai me baleta na veika vakapolitiki se duidui na ka era vakabauta, na itovo era dau vakaraitaka na iVakadinadina e dodonu me laurai kece vei ira na noda lewenivanua.”

DAULOLOMA

18. (a) Na cava e kena ivakarau ga kina meda lomani ira kece na mataveitacini? (b) Na cava era dikeva eso era sega ni iVakadinadina?

18 A vola na yapositolo o Pita: “Lomani ira na mataveitacini kece, rerevaka na Kalou.” (1 Pita 2:17) Era rerevaka na Kalou na iVakadinadina i Jiova ena nodra sega ni via vakararawataki koya, qori e dua tale na ka e uqeti ira mera cakava na lomana. Era marautaka mera qaravi Jiova vata kei ira na mataveitacini e vuravura raraba e tautauvata na nodra inaki ni veiqaravi. Koya gona, e kena ivakarau ga mera “lomani ira na mataveitacini kece.” Na veilomani vakaveitacini va qori e kunekunei dredre ena vuravura qo nira dau nanumi ira ga e levu, era dau kurabuitaka sara ga qori ena so na gauna o ira na sega ni iVakadinadina. Kena ivakaraitaki, e dua na marama e dauveivakasarasarataki a cakacaka tiko ena dua na kabani ni Merika e dau qaravi ira na saravanua, a kurabuitaka na nodra veikauaitaki kei na nodra veivukei na iVakadinadina e Jamani vei ira na vulagi era gole yani e kea ena soqo ni veimatanitu ena 2009. A tukuna na marama qori ni se qai vakadua me raica e dua na ka va ya ena gauna kece e cakacaka voli kina. E qai kaya e muri e dua na iVakadinadina me baleti koya na dauveivakasarasarataki: “Na ka kece e kaya me baleti keimami, e vakilai sara ga ena itautau ni nona vosa na levu ni nona qoroqoro kei na nona kurabui.” Vakacava o sa bau rogoca tale ga nira tukuna qori eso nira raica na noda veimaliwai na iVakadinadina ena dua na soqo ni tikina o tiko kina?

19. Na cava meda nakita dei meda cakava, na cava na vuna?

19 Na sala kece eda sa veivosakitaka mai kei na levu tale, era vakaraitaka dina kina na iVakadinadina i Jiova nira “tiko vulagi” ena vuravura qo i Setani. Era marau ra qai nakita dei mera cakava tiko ga qori. E dei qai yavutaki vinaka na nodra nuitaka ni sa voleka mera vakaitikotiko tawamudu ena vuravura vou ni Kalou era na bula kina na yalododonu. Vakacava o vakanamata tu ena gauna qori?

[iYaloyalo ena tabana e 19]

[iYaloyalo ena tabana e 20]

Eda sega ni saga tiko meda vakavinakataka na vuravura i Setani

[iYaloyalo ena tabana e 20]

Eda kacivaka tiko ga na vuravura vou ni Kalou

[iYaloyalo ena tabana e 22]

Na ka dina mai na iVolatabu a vakaduavatataka na vuvale qo mai Rusia