E Ka Marautaki na Vulici ni Vosa ni Kalou

“Au na veinanuyaka talega ki na nomuni cakacaka kecega, ka veivosakitaka na nomuni valavala.”​—SAME 77:12.

1, 2. (a) Na cava me biu vakatikitiki kina na gauna me vakasamataki vakatitobu na ka? (b) Na cava e vauci ena noda vakasamataka vakatitobu na ka?

NIDA tisaipeli i Jisu Karisito, ena bibi vei keda na noda veiwekani kei na Kalou kei na vu ni noda qaravi koya. Sa sega nodra gauna e levu nikua mera vakasamataka vakatitobu na tikina oqori nira sa rui osooso. Era sa tacori ena guti vakasivia ni iyau vakayago kei na marau vakalialia. Eda na qarauni keda vakacava mai na veika tawayaga? E veisiga eda sega ni guilecava meda kana se moce ni bibi vei keda na veika oqori, ia meda dau tikica tale ga na gauna me vakasamataki kina vakatitobu na cakacaka i Jiova kei na nona itovo.​—Vakarua 8:3; Maciu 4:4.

² Na cava sara mada e vauci ena kena dau vakasamataki vakatitobu e dua na ka? Vakacava o iko, o dau cakava oqori? Nida vakasamataka vakatitobu e dua na ka, kena ibalebale eda na vagolea vakatabakidua noda vakanananu ena ka oqori, meda taleva vakavica vata ena noda vakasama. Eda na dabe vakanomodi meda vakasamataka lesu vakamalua na ka oya. E bibi sara mada vakacava oqo vei keda?

3. Na toso vakayalo e vakatau tiko ena cava?

³ E dodonu meda nanuma lesu kina na ka a vola o Paula vua na nona itokani o Timoci: “Mo gumatua e na wili vola, e na dauveivakaroti, e nai vakavuvuli, ka yacova na noqu lako yani. . . . Dauvakananuma [se, “vakasamataka vakatitobu,” NW] na veika oqo; me ra rawai iko sara; me rairai kina ni ko sa vuku cake mai e na ka kecega.” Io, e sa dodonu ga me vakavatukana na vuku, qai macala mai na vosa i Paula ni o koya e dau vakasamataka na veika vakayalo ena toso tale ga vakayalo. E dina tale ga oqori nikua. Eda na toso rawa ga vakayalo kevaka eda dau “vakasamataka vakatitobu” na Vosa ni Kalou, me qai ‘rawai keda sara’ oqori.​—1 Timoci 4:​13-​15.

4. Na cava e so na ka o rawa ni vakayagataka mo vakasamataka kina vakatitobu e veigauna na Vosa i Jiova?

⁴ Na gauna vinaka duadua mo vakasamataka kina na ka e vakatau vei iko kei na ituvatuva eratou muria tiko na nomu vuvale. Levu era dau vakasamataka vakatitobu na tikinivolatabu e veimataka nira vakayagataka na ivola lailai na Dikeva na iVolatabu e Veisiga. Ena Peceli mada ga e veiyasa i vuravura, rauta ni 20,000 na bolecakacaka kina era dau veivosakitaka e veimataka me 15 na miniti e dua na tikinivolatabu. E vica ga era na lesi mera vakamacala ena tikina oqori, ia na kena vo era na dabe ra qai vakasamataka vakabibi na veika e vakamacalataki qai wiliki. So tale na iVakadinadina era vakasamataka na Vosa i Jiova nira gole tiko i cakacaka. E so era dau vakarorogo ena kaseti ni iVolatabu kei na ivoladraudrau na Watchtower kei na Awake! Levu na marama vakawati era dau vakayacora oqori nira cakava tiko nodra cakacaka ni vale. Nira cakava oqori, era sa vakatotomuria sara tiko ga kina na daunisame o Esafa ni a vola: “Au na nanuma na cakacaka i Jiova: Au na nanuma na nomuni cakacaka mana mailiu. Au na veinanuyaka talega ki na nomuni cakacaka kecega, ka veivosakitaka na nomuni valavala.”​—Same 77:​11, 12.

Yaga na Rai Dodonu

5. Na cava me bibi kina vei keda meda dau vuli vakataki keda?

⁵ Nida sa donuya tu na gauna ni retioyaloyalo, vidio, kei na kompiuta, sa vaka me sega ni qacoi soti na wilivola. Ia e sega ni dina oqori me baleti ira na iVakadinadina i Jiova. Ni keda isema sara tiko ga vei Jiova na noda dau wili iVolatabu. Vica na udolu na yabaki sa oti, e sosomitaki Mosese o Josua me liutaki Isireli. Ena qai vakalougatataki Josua ga o Jiova kevaka e wilika vakataki koya na Vosa ni Kalou. (Josua 1:8; Same 1:​1, 2) Sega ni duidui oqori nikua. Ena dredre beka vei ira e so na wilivola se ka ni sasaga levu baleta nira sega ni vuli vinaka. Na cava ena vukei keda meda makututaka kina na wilika se vulica na Vosa ni Kalou? Na kena isau e kune ena veika a kaya o Tui Solomoni e volai ena Vosa Vakaibalebale 2:​1-6. Cega mada nomu iVolatabu qai wilika na veitikina oqori. Oti, eda na qai veivosakitaka.

6. Meda raica vakacava na Vosa ni Kalou?

⁶ E tekivu ena veivakadreti oqo: “Na luvequ, kevaka ko na vakabauta na noqu vosa, ka vunia na noqu vunau me nomu; mo vakatu daligamu kina ki na vuku, ka vagolea sara na lomamu ki na yalomatua; . . . ” (Vosa Vakaibalebale 2:​1, 2) Na cava eda taura rawa e ke? Ni vakatau sara ga vei keda yadua na vulici ni Vosa ni Kalou. Dikeva na vosa, “kevaka ko na vakabauta na noqu vosa.” E tukuni tiko na “kevaka” ni levu era sega sara ga ni kauaitaka na Vosa ni Kalou. Ena qai ka rekitaki ga vei keda na Vosa ni Kalou kevaka e lomada dina meda ciqoma na veika e kaya o Jiova, meda okata tale ga me vaka na iyau talei eda via maroroya tu ga. Meda qarauna sara de rui vakaosoti na noda bula ena ka eda cakava e veisiga ni sa lai sega wale ga ni bibi kina vei keda na Vosa ni Kalou se da raica sara vakatani.​—Roma 3:​3, 4.

7. Na cava meda tovolea kina meda dau tiko e veigauna ena soqoni vakarisito da qai vakarorogo matua?

⁷ E vakaevei, eda dau ‘vakatudaliga’ dina meda vakarorogo matua ni sa vakamacalataki tiko na Vosa ni Kalou ena soqoni vakarisito? (Efeso 4:​20, 21) Eda dau ‘vagolea beka na lomada’ ina yalomatua? De dua e sega ni matau sara ena vosa o koya e vunau tiko, ia e dodonu meda vakarogoci koya vinaka ke vakamacalataka tiko mai na Vosa ni Kalou. Ena rawa ga nida vagolea na lomada meda rogoca na vuku i Jiova ke da dau tiko e veigauna ena soqoni vakarisito. (Vosa Vakaibalebale 18:1) Sa na wacava mada na nodra rarawa o ira na sega ni tiko ena soqoni a caka ena dua na tabavale e cake e Jerusalemi ena Penitiko 33 S.K.! Dina ni sega ni vakairogorogo na noda soqoni nikua me vaka na soqoni oya, ia e veivosakitaki kina na iVolatabu, na noda ivolanivuli. Eda na vakalougatataki gona ke da dau vakarorogo matua da qai cega tale tiko ga na noda iVolatabu ni sa wiliki.​—Cakacaka 2:​1-4; Iperiu 10:​24, 25.

8, 9. (a) Na sasaga vakacava e vinakati me baleta na noda vuli? (b) Vakatautauvatataka mada na yaga ni koula kei na noda kilai koya na Kalou.

⁸ Na vosa tarava i koya na tui vuku e kaya: “Kevaka ko tagica na lomavuku, ka tabalaka na domomu mo kila ka, . . . ” (Vosa Vakaibalebale 2:3) Na cava eda taura rawa mai na vosa oqo? O koya e tukuni tiko kina e gu na yalona me kila na Vosa i Jiova! E vinakata dina me yalomatua, me kila na loma i Jiova. Ia ena gadrevi kina na sasaga. Mai votu sara e ke na vosa e tarava i Solomoni kei na nona ivakatautauvata.​—Efeso 5:​15-17.

⁹ E kaya tale: “Kevaka ko qara [na lomavuku] me vaka ko sa qara na siliva, ka vakasaqara me vaka sai yau vuni; . . . ” (Vosa Vakaibalebale 2:4) Eda lai nanuma sara na sasaga ni vaqara koula kei na siliva ena veitabayabaki sa sivi. E so era tini laba me rawa ga na koula. So tale era vaqara oqori ena nodra bula taucoko. Ia na cava na yaga dina ni koula? Kaya mada ke o sese tu ena vanua dravuisiga qai tuburi iko na karamaca levu: na cava ena bibi cake vei iko ena gauna oqori, e dua na uma koula se bilo waidroka? Ia sa dua na ka na nona dau sasagataka na koula na tamata e dina ni sega ni dau dei na kena isau!a Sa dodonu me kaukaua cake sara na noda sasaga meda qara na vuku, kilaka, kei na yalomatua me baleti koya na Kalou kei na lomana! Na cava na yaga ni vakasaqaqara vaka oya?​—Same 19:​7-​10; Vosa Vakaibalebale 3:​13-​18.

10. Na cava eda na kunea ke da vulica na Vosa ni Kalou?

¹⁰ Se baci tosoya o Solomoni nona vosa: “Ko na qai kila na rerevaki Jiova, ka kunea na Kalou mo kilai koya.” (Vosa Vakaibalebale 2:5) Sa dua dina na vakasama uasivi​—ni rawa vei keda na tamata ivalavala ca meda ‘kilai koya na Kalou’ o Jiova, na Turaga Sau ni lomalagi kei vuravura! (Same 73:28; Cakacaka 4:​24) Era saga ena veitabadrau na yabaki sa sivi na vuku kei vuravura mera vaqaqa na taro dredre e tarogi me baleta na noda bula kei na veilomalagi. Ia era sega ni siqema rawa na veika mera ‘kilai koya kina na Kalou.’ Baleta? E dina ni sa vica toka na udolu na yabaki na kena tu na Vosa ni Kalou, na iVolatabu, e dredre ga nira ciqoma se vakadinata nira kaya ni sa rui rawarawa na kena ivakamacala.​—1 Korinica 1:​18-​21.

11. E yaga soti vakacava na dau vuli vakataki keda?

¹¹ Dua tale na tikina veivakauqeti e cavuta oqo o Solomoni: “Sa solia na vuku ko Jiova: sa lako mai na gusuna na kila ka kei na yalomatua.” (Vosa Vakaibalebale 2:6) E solia wale qai solia vakalevu o Jiova na vuku, kilaka, kei na yalomatua vei koya e via qara. Sa dodonu ga me vakamareqeti na vulici ni Vosa ni Kalou, e dina ni oqori e ka ni sasaga kei na vosota. Bau vinaka mada ga ni sa tu vei keda edaidai na iVolatabu tabaki, sega ni vaka ena gauna e liu, ni a vinakati mera lavetaka sara ga ena ligadra!​—Vakarua 17:​18, 19.

Ia na iValavala e Kilikili kei Jiova

12. Na cava me inaki ni noda sasagataka meda kilai koya vinaka na Kalou?

¹² Na cava me inaki ni noda dau vuli vakataki keda? Meda uasivi ira kina na tacida? Meda vuku cake vei ira? Meda kenadau ena iVolatabu? Sega. Me noda inaki ga meda bulataka da qai vakaitovotaka na vakabauta vakarisito, meda tu vakarau tale ga ni vukea e so tale ena yalo veivakacegui i Karisito. (Maciu 11:​28-​30) A tauca o Paula na ivakasala oqo: “Na vuku sa vu ni viavialevu, a loloma ga sa vu ni vakatataki cake.” (1 Korinica 8:1) E dodonu me tiko gona vei keda na yalomalumalumu e tiko vei Mosese ni a kaya vei Jiova: “Mo ni vakatakila mai vei au na nomuni valavala, me’u kilai kemuni, mo ni lomani au kina.” (Lako Yani 33:13) Io, me vu ni noda via kilaka meda vakamarautaka na Kalou, sega ni vakadrukai ira na tamata. Eda via wili meda tamata yalomalumalumu ni Kalou. E rawa vakacava oqori?

13. Na cava e gadrevi me rawa nida ia kina na ivalavala e kilikili kei ira sa nona na Kalou?

¹³ A tukuna vei Timoci o Paula na veika me cakava me vakamarautaka kina na Kalou: “Gumatua sara mo vakaraitaki iko mo vinaka e na mata ni Kalou, a tamata daucakacaka sa sega e dua na ka me madua kina, mo wasea vakadodonu nai vakavuvuli dina.” (2 Timoci 2:​15) Na vosa “wasea vakadodonu” e vu mai na vosa vakirisi e kena ibalebale “musuka vakadodonu.” (Kingdom Interlinear) Era kaya e so ni oqo e dusia na nona koti isulu na dauculacula ni muria e dua na imusumusu vakarautaki, nona siviyara vakadodonu na dauteitei, kei na so tale. Se mani cava ga oya, na ka e caka me caka sara vakadodonu. Na tikina e vakabibitaki e ke ni na rawa ga vei Timoci me ia na ivalavala e kilikili kei ira sa nona na Kalou kevaka e ‘gumatua sara’ me raica ni na salavata tiko ga kei na ka dina na nona veivakavulici kei na ivalavala.​—1 Timoci 4:​16.

14. Dodonu me yaga vakacava vei keda na noda vuli vakataki keda?

¹⁴ Na tikina vata oqori a vakabibitaka o Paula ni a uqeti ira na lotu Vakarisito mai Kolosa mera ‘ia na ivalavala e kilikili kei ira sa nona na Turaga mera vinaka kina vua, ena nodra vakavuana tiko ena cakacaka vinaka kece ga qai tubu cake tale ga na nodra kila na Kalou.’ (Kolosa 1:​10) E sema e ke o Paula na ivalavala e kilikili kei Jiova kei na noda “vakavuana tiko e na cakacaka vinaka kecega,” wili kina na noda ‘tubu cake ena noda kila na Kalou.’ Kena ibalebale ni sega wale ga ni bibi vei Jiova me levu na ka eda kila, e bibi tale ga meda muria vakavoleka na nona Vosa ena noda ivalavala kei na ka eda tukuna. (Roma 2:​21, 22) Ke da via vakamarautaka na Kalou, sa dodonu me laurai na yaga ni noda vuli vakataki keda ena ka eda vakasamataka kei na noda ivalavala.

15. Eda na taqomaka da qai lewa vakacava na noda vakasama kei na noda vakanananu?

¹⁵ E gu nikua o Setani me vakamalumalumutaki keda vakayalo. E cuqena kina na sasaga me valuti na noda vakasama. (Roma 7:​14-​25) O koya gona, meda taqomaka da qai lewa na noda vakasama me rawa kina nida ia tiko ga na ivalavala e kilikili vei Jiova na noda Kalou. Me noda iyaragi na noda ‘kila na Kalou,’ ni na rawa kina nida ‘vakamalumalumutaka na noda nanuma kece ga me talairawarawa vei Karisito.’ Ke da via cavuraka tani mai na noda vakanananu na vakasama ca vakayago, sa dodonu ga meda vulica e veisiga na iVolatabu.​—2 Korinica 10:5.

iVukevuke Meda Yalomatua Kina

16. Na cava meda cakava me vinaka kina vei keda na veivakavulici i Jiova?

¹⁶ E yaga vakayago, vakayalo tale ga vei keda na ivakavuvuli i Jiova. Na ivakavuvuli oqo e sega ni ka me mai tawa wale tu ga kina noda vakasama se me matemate tu na vulica. Eda wilika: “Koi au ko Jiova na nomu Kalou, ka’u sa vakavulici iko mo vinaka kina, ka’u sa tuberi iko e na sala mo lakova.” (Aisea 48:17) E vukei keda vakacava o Jiova meda muria na nona sala vinaka? Taumada ena vuku ni nona Vosa uqeti na iVolatabu. Oqo na noda ivolanivuli levu eda dau gole kina e veigauna. O koya gona, e vinaka meda dau cega noda iVolatabu ni sa wiliki ena veisoqoni vakarisito. Na yaga ni noda vakayacora oqori eda na raica ena itukutuku i koya na matanivanua ni Iciopea e volai ena Cakacaka wase 8.

17. Na cava e qai yaco vua na matanivanua ni Iciopea, ia na cava e vakadinadinataki kina?

¹⁷ E dua e tavuki ina lotu Vakajiu na matanivanua ni Iciopea. A vakabauta dina na Kalou o koya qai dau vulica na iVolatabu. A wilika tiko e dua na tikina mai na ivola i Aisea ena nona qiqi vakaturaga ena gauna e cici yani kina o Filipi qai taroga: “O sa kila na ka ko sa wilika, se segai?” Na cava e sauma na matanivanua? “Au sa rawata vakaevei, kevaka sa sega e dua me tuberi au? A sa masuti Filipi me cabe cake me rau tiko kaya.” Ni dusimaki Filipi na yalo tabu, e vukea sara na matanivanua me kila na parofisai i Aisea. (Cakacaka 8:​27-​35) Na cava e vakadinadinataki e ke? Ni sega ni rauta na noda wilika ga vakataki keda na iVolatabu. E vakayagataka na dauveiqaravi yalodina ka vuku o Jiova ena veidusimaki ni yalona meda yalomatuataka kina na nona Vosa ena kena gauna dodonu. E caka vakacava oqo?​—Maciu 24:​45-​47, VV; Luke 12:​42, VV.

18. E vukei keda vakacava na dauveiqaravi yalodina ka vuku?

¹⁸ A kaya o Jisu ni o koya na dauveiqaravi e “yalo dina ka vuku,” ia a sega ni tukuna ni na tawacala. Na ilawalawa lotu Vakarisito lumuti yalodina oqo era se tamata ivalavala ca tiko ga. Dina ni vinaka na inaki ni lomadra, era se dau cala ga ena ka era nanuma se vakatulewataka, me vakataki ira ga ena imatai ni senitiuri. (Cakacaka 10:​9-​15; Kalatia 2:​8, 11-​14) Ia e lomadra, era vinakata mera cakava ga na ka e dodonu qai vakayagataki ira o Jiova mera vakarautaka na ivola vakaivolatabu me taravaki cake kina na noda vakabauta na Vosa ni Kalou kei na veika e yalataka. Na ivukevuke levu duadua e vakarautaka mai na dauveiqaravi yalodina ka vuku me vukei keda ena noda vuli vakataki keda na iVolatabu na New World Translation of the Holy Scriptures. Sa tabaki taucoko se vakatikina ena 42 na vosa, qai 114 na milioni na lavelave ena vica vata na itabataba e sa tabaki oti. Meda vakayagataka vakacava ena noda vuli vakataki keda?​—2 Timoci 3:​14-​17.

19. Vakamacalataka na veigacagaca ni New World Translation​—With References ena yaga ena noda vuli vakataki keda.

¹⁹ Me kena ivakaraitaki, dikeva mada na iVolatabu na New World Translation of the Holy Scriptures​—With References. Eda na raica ena iVolatabu oqori na cross-references, na ivakamacala e ra, na “Bible Words Indexed,” “Footnote Words Indexed,” kei na Appendix e 43 taucoko na kena usutu kei na kedra ivakamacala, vaka kina na mape kei na charts. E tiko tale ga na “Introduction (iKau),” kei na kedra ivakamacala na levu na ivola e yavutaki kina na vakadewa vakasakiti ni iVolatabu oqo. Ke tabaki ena vosa o kila, vakadikeva na kena veigacagaca yaga oqori qai vakayagataka sara. Io, na iVolatabu na yavu sara ga ni ituvatuva eda navuca me baleta na noda dau vuli, qai yaga kina na New World Translation, ni oqo na itabataba e vakabibitaka na yaca i Jiova kei na nona Matanitu.​—Same 149:​1-9; Taniela 2:​44; Maciu 6:​9, 10.

20. Na taro cava soti me baleta na noda vuli vakataki keda e gadrevi me saumi?

²⁰ Eda na taroga beka: ‘Na cava tale e gadrevi meda kila vinaka kina na iVolatabu? Eda na tikica vakacava na gauna me baleta na noda vuli vakataki keda? Cava meda cakava me yaga cake kina na noda gauna ni vuli? Me lai yaga vakacava vei ira tale e so na veika eda vulica?’ Ena dikevi ena ulutaga e tarava na tikina bibi oqori me baleta na noda toso vakayalo.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• Vakamacalataka na ibalebale ni kena dau vakasamataki vakatitobu na ka.

• Meda raica vakacava na vulici ni Vosa ni Kalou?

• Na cava me inaki ni noda via vuli vakataki keda?

• Na cava e so na ivukevuke e tu meda kila cake kina vakavinaka na iVolatabu?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

Era vakila na lewenivuvale e Peceli ni yaga vakayalo vei ira na nodra dau veivosakitaka e veimataka na iVolatabu

[iYaloyalo ena tabana e 15]

Eda na vakabula gauna ke da vakarorogo ena tepi ni iVolatabu nida vodo tiko ena noda motoka

[iYaloyalo ena tabana e 16]

Era cakacaka vakaukaua ra qai kelikeli vakadede na tamata mera vaqara koula. Dau vakacava na nomu sasaga mo vulica na Vosa ni Kalou?

[Credit Line]

Courtesy of California State Parks, 2002

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Na iVolatabu na iyau talei e rawati kina na bula tawamudu