Yaga na Vuli Vakataki Keda Meda Qasenivuli Maqosa

“Mo dauvakananuma na veika oqo; me ra rawai iko sara; me rairai kina ni ko sa vuku cake mai e na ka kecega. Vakaraici iko vinaka, kei nai vakavuvuli [se, “na nomu veivakavulici,” NW ].”​—1 TIMOCI 4:​15, 16.

1. Na cava eda rawa ni kaya me baleta na gauna kei na noda vuli vakataki keda?

“SA DUI vagauna na ka kecega, ka sa dui vakasiga na ka kece sa caka e ruku i lomalagi,” e kaya na iVolatabu ena Dauvunau 3:1. E dina oqori me baleta na noda vuli vakataki keda. Dau dredre vei ira e levu mera vakasamataka vakatitobu na ka ke sega ni veisotari na gauna kei na vanua. Me kena ivakaraitaki, ke o oca tu mai ena dua na siga ni cakacaka o qai vakayakavi vakalevu, o na galeleta beka na vuli, vakabibi ke o qai dabe tale ena nomu idabedabe dakoba qai waqa tu mai na retioyaloyalo? Ena sega. Na cava gona na kena iwali? Meda digia vinaka na gauna kei na vanua meda vuli kina, da qai vakayagataka vinaka sara na gauna oqori.

2. Dau gauna vinaka ni vuli na gauna cava?

² Dau nodra gauna vinaka ni vuli e levu na mataka lailai ni se yadra sara tu ga kina na vakasama. E so era vuli vakalekaleka nira cegu ena sigalevu. Ena so na ivakaraitaki vakaivolatabu oqo, eda na raica kina na cavuti ni gauna me baleta na veika vakayalo. A vola o Tui Tevita: “Mo ni vakarogoya mai kivei au na nomuni loloma e na mataka; ni’u sa vakararavi vei kemuni; mo ni vakatakila vei au na sala me’u lako kina; ni’u sa laveta cake na yaloqu vei kemuni.” (Same 143:8) Na yalo tale ga oqori a tiko vua na parofita o Aisea ni a kaya: “Sa solia vei au na turaga ko Jiova na yame sa vakavulici rawa, me’u vuku i tokona e na vosa na tamata sa ceguoca: sa vakayadrati au ko koya e na veimataka, sa vakaturorogo na daligaqu, me’u vakarorogo me vakataki ira era sa vakatavulici.” Na tikina meda nanuma dei oqo, ni gauna vinaka ni vuli kei na veivosaki kei Jiova na gauna cava ga ena dua na siga e yadra vinaka tu kina noda vakasama.​—Aisea 50:​4, 5; Same 5:3; 88:13.

3. Na ituvaki vakacava e gadrevi meda na qai vuli kina vakavinaka?

³ Nida sa vuli, meda kua ni dabe ena idabedabe dakoba sivia. Dau moce rawarawa kina na vakasama. Me yaga na vuli, e vinakati me yadra tiko na vakasama, ia na kena veibasai ena yaco ke sa malumu sivia tale na idabedabe. Na vanua galala qai vakanomodi e vanua vinaka tale ga ni vuli kei na vakasama vakatitobu. Ena maumau wale ke o via vuli ni dola tu na retio, retioyaloyalo, se ra vakasosa voli na gone. A gole ina dua na yasana vakanomodi o Jisu ni sa via vakasama vakatitobu. A cavuta tale ga ni yaga me qarai e dua na vanua vakatikitiki meda lai masu kina vakataki keda.​—Maciu 6:6; 14:13; Marika 6:​30-​32.

iWalewale ni Vuli me Saumi Rawa Kina na Taro

4, 5. E yaga soti vakacava na ivola na Loma ni Kalou?

⁴ Ena marautaki na noda vuli vakataki keda ke tiko na ivola vukevuke vakaivolatabu meda vakekeli kina, vakauasivi ke da qara tiko na isau ni nona taro e dua. (1 Timoci 1:4; 2 Timoci 2:​23) Levu era se qai mai vulica na iVolatabu era tekivu ena ivola Na Cava e Loma ni Kalou vei Keda?,a sa tabaki nikua ena 261 na vosa. E ivola ni vuli rawarawa e yavutaki ena iVolatabu. Era vukei na vulica mera kila totolo kina na loma ni Kalou me baleta na sokalou dina. Ni sega ni ivola levu sara, e sega ni sereki kina vakamatailalai na ulutaga yadua e vulici. Ia ke taroga e so na taro bibi vakaivolatabu o koya drau vuli vata tiko, o na vaqara vakacava na kedra isau ena iVolatabu?

⁵ Levu sara na itukutuku o rawa ni vakelia ena kompiuta ke tiko ena vosa o kila na disi e taba kina na Watchtower Library. Vakacava ga o ira e sega vei ira oqori? Meda dikeva mada e rua na ulutaga e tiko ena Loma ni Kalou me macala kina se sala cava eda na vakarabailevutaka kina na noda kila, meda na sauma rawa vakamatata na taro e tarogi me vaka oqo, O cei na Kalou? A vakacava tu na ivalavala i Jisu?​—Lako Yani 5:2; Luke 9:​18-​20; 1 Pita 3:​15.

O Cei na Kalou?

6, 7. (a) Na taro cava e votu me baleta na Kalou? (b) Na usutu bibi cava e yali mai na nona ivunau e dua na italatala?

⁶ Na Lesoni 2 ena Loma ni Kalou e sauma na taro, O Cei na Kalou? E usutu bibi oqori ni na sega ni qarava rawa na Kalou dina e dua na tamata ke lecavi koya se vakatitiqataka ni bula. (Roma 1:​19, 20; Iperiu 11:6) Ia e veiyasa i vuravura, e drau vakadrau tu kina na nanuma se o cei e Kalou. (1 Korinica 8:​4-6) Na lotu kece e duidui nodra ivakavuvuli me baleti koya na Kalou. Levu na veimatalotu vakarisito era vakabauta na Letoluvakalou. Dua na italatala kilai mai Mereke a vunau ena ulutaga, “O Kila na Kalou?” ia a sega ni bau cavuta kina vakadua na yaca ni Kalou, e dina ni wilika vakavica na iVolatabu Vakaiperiu. Ia na vakadewa ni iVolatabu a vakayagataka e volai ga kina na “Turaga,” sega ni o Jiova se Yahweh.

⁷ E yali sara ga e dua na usutu bibi mai na nona wilika na italatala oya na Jeremaia 31:​33, 34: “ ‘Ena sega ni veivakatavulici tale na tamata kei na kai nona, kei na tacina, me kaya, “Mo kila na Turaga [vakaiperiu, “Mo kilai Jiova”], nira sa na kilai au kece, o koya e tauvanua kei koya tale ga e turaga,’ e kaya na Turaga [vakaiperiu, “o Jiova”].” Na vakadewa e vakayagataka e kau tani kina na yaca uasivi ni Kalou, o Jiova.​—Same 103:​1, 2.

8. Na ivakaraitaki cava e dusia ni bibi me vakayagataki na yaca ni Kalou?

⁸ E kauta cake mai na Same 8:9 na vuna e bibi me taurivaki kina na yaca i Jiova: “I Jiova na neimami Turaga, sa ka talei vakaidina na yacamuni e vuravura taucoko!” Vakatautauvatataka mada oqori kei na: “TURAGA, neimami Turaga, sa vakatubuqoroqoro dina na yacamuni e vuravura taucoko!” (The New American Bible; raica tale ga The Holy Bible​—New International Version, Tanakh​—The Holy Scriptures) Me vaka e cavuti ena ulutaga ni vuli sa oti, eda na ‘kilai koya ga na Kalou’ ke da ciqoma na veivakararamataki ni nona Vosa. Na ivola ni vuli cava sara mada ena sauma totolo noda taro vakaivolatabu me baleta na bibi ni yaca ni Kalou?​—Vosa Vakaibalebale 2:​1-6.

9. (a) Na ivola cava eda na vakayagataka meda vakamacalataka kina na bibi ni kena taurivaki na yaca ni Kalou? (b) Era sega ni doka vakacava na yaca ni Kalou e levu na dau vakadewa?

⁹ E rawa nida gole ina ivola E Rawa Mo Bula Tawamudu ena Parataisi e Vuravura, sa vakadewataki ina 131 na vosa.b E dusia vakamatata na ikava ni wase e kena ulutaga, “Na Kalou​—O Cei o Koya?” (tabana 41-44, parakaravu 18-24) ni volai vaka7,000 ena iVolatabu makawa vakaiperiu na matanivola vakaiperiu e vakatokai na Tetragrammaton (mai na vosa vakirisi, e kena ibalebale “va na matanivola”). Ia, era nakita na italatala vaka kina o ira na dauvakadewa ni lotu Vakajiu kei na veilotu Vakarisito mera bokoca mai na levu na nodra vakadewa ni iVolatabu na yaca ni Kalou.c Rawa vakacava nira kaya nira kila na Kalou ra qai veiwekani kei koya ke ra bese mada ga ni ciqoma na yacana? E rawa ga ni mai kilai na nona inaki kei na veika me baleti koya kevaka e ciqomi mada e liu na yacana dina. Kena ikuri, na cava na yaga ni masu bibi e vakarautaka o Jisu “Tama i keimami mai lomalagi, Me vakarokorokotaki na yacamuni” ke sega mada ga ni cavuti na yaca ni Kalou?​—Maciu 6:9; Joni 5:​43; 17:6.

O Cei o Jisu Karisito?

10. Ena sala cava soti eda na vakadikeva vinaka kina na bula i Jisu kei na nona cakacaka vakaitalatala?

¹⁰ Na Lesoni 3 ena Loma ni Kalou e kena ulutaga “O Cei o Jisu Karisito?” Ena ono ga na parakaravu, e sereki kina vakalekaleka na veika me baleti Jisu, na vanua e vu mai kina, kei na inaki ni nona lako mai vuravura. Ia, ke o via kila vakamatailalai na itukutuku ni nona bula, sega tale ni dua na ivola, vakavo ga na Kosipeli e va, e uasivia Na Tamata Rogo Duadua a Bau Bula, e tabaki ena 111 na vosa.* Na ivola oqo e veitaravitaka vinaka na itukutuku ni bula i Karisito kei na nona ivakavuvuli me vaka e yavutaki ena va na Kosipeli. E talanoataki ena 133 na kena wase na itukutuku ni bula kei na cakacaka vakaitalatala i Jisu. Dua tale na ivola o rawa ni vakadidike kina na Insight, Volume 2, ena ruku ni ulutaga “Jesus Christ.”

11. (a) Na cava e duatani kina na nodra vakabauta na iVakadinadina i Jiova me baleti Jisu? (b) Na cava e so na tikinivolatabu e vakalasuya na ivakavuvuli ni Letoluvakalou, ia na ivola cava e yaga ena tikina oqo?

¹¹ Ena lotu ni Veivanua Vakarisito, dau vakabauti kina ni o Jisu e sega wale ga ni Luve ni Kalou, e Kalou tale ga. Oqo e tiki tiko ni usutu e vakatoka na lotu Katolika me “uto ni ka tabu tawakilai me baleta na vakabauta vakarisito,” na usutu ni Letoluvakalou. Era duatani na iVakadinadina i Jiova mai na lotu ni Veivanua Vakarisito nira vakabauta ni o Jisu e vu vakalou, ia e sega ga ni Kalou. E sereki vinaka tale ga na ulutaga oqori ena ivola E Rawa Mo Bula Tawamudu ena Parataisi e Vuravura, sa vakadewataki ena 131 na vosa.d E wili tiko ena vica na tikinivolatabu e vakacalai kina na ivakavuvuli ni Letoluvakalou na Marika 13:32; 1 Korinica 11:3; 15:28.

12. Na taro cava tale e bibi me dikevi?

¹² Eda raica mai na veika eda se qai veivosakitaka ga me baleta na Kalou kei Jisu Karisito ni tiko na sala meda vuli kina vakataki keda, meda na vukea kina e dua e sega ni kila vinaka na ka dina vakaivolatabu. (Joni 17:3) Vakacava ga o ira sa yabaki vica vata nodra lewe tu ni ivavakoso vakarisito? Dina ni sa levu beka na ka era kila, ia de na gadrevi mera vakavinakataka cake na nodra dau vulica vakataki ira na Vosa i Jiova.

Na Cava Mo “Vakaraici Iko Vinaka” Kina?

13. Na cava na rai cala ena tiko vei ira e so me baleta na nodra dau vuli vakataki ira?

¹³ E so era sa lewe ni ivavakoso tu me vica vata na yabaki era dau vakanuinui ga ena veika era vulica ena imatai ni vica na yabaki era iVakadinadina i Jiova kina. Rawarawa sara ni vaka oqo na noda nanuma: “E sega ni gadrevi meu vuli vagumatua me vakataki ira na ka vou. Me icavai vei au niu sa taleva vakavica vata na iVolatabu kei na ivola vakaivolatabu ena veiyabaki sa sivi.” Oqo e tautauvata kei na noda kaya: “E sega ni gadrevi soti meu kauaitaka na veika au kania edai. Sa rauti au vinaka na levu ni ka au sa kania ena veigauna sa oti.” Eda kila ni na bulabula tiko ga na yagoda ke da vakayagataka e veigauna na kakana bulabula e vakarautaki vinaka. Sa qai dina vakalevu cake oqori me baleta na noda bulabula kei na noda kaukaua tiko ga vakayalo!​—Iperiu 5:​12-​14.

14. Na cava e bibi kina meda dau vakaraici keda tiko ga?

¹⁴ Gadrevi kina vei keda kece, se sa dede na noda vulica na iVolatabu se sega, meda rogoca na ivakasala i Paula vei Timoci, dina ga ni sa dua tu na ivakatawa matua o koya: “Vakaraici iko vinaka, kei nai vakavuvuli [se, “na nomu veivakavulici,” NW]; tu dei kina: ni ko sa kitaka vakaoqo ko na vakabulai iko, kei ira talega era sa rogoci iko.” (1 Timoci 4:​15, 16) Na cava meda taura kina vakabibi na ivakasala i Paula? Nanuma tiko ni a kaya tale ga o Paula ni na vinakati meda vorata “nai lawaki ni tevoro,” kei ira tale ga “na veivavakoso yalo ca e na veiyasana vakalomalagi.” Qai kaya o Pita ni o koya na Tevoro e “vakasaqara eso me tiloma.” O keda e rawa ni dua vei ira oqori. Ke da vakawelewele, e keri sara ga, sa rawa ni sikabotei keda kina o koya.​—Efeso 6:​11, 12; 1 Pita 5:8.

15. Na cava na noda itataqomaki vakayalo, ia eda na vaqaqacotaka tiko ga vakacava?

¹⁵ Na cava gona me noda itataqomaki? Vakadreti keda o Paula ena tikina oqo: “Mo dou vakaiyaragi e nai yaragi kecega ni Kalou, mo dou vorata rawa kina e na siga ca, ia ni dou sa kitaka kece mo dou tu dei.” (Efeso 6:​13) E sega ni yaga na iyaragi vakayalo oqori mai na gauna wale ga e tekivu tokari kina, e bibi tale ga me vaqaqacotaki e veigauna. Me okati tale ga ena iyaragi vakayalo kece na kilaka mai na Vosa ni Kalou e toso vata kei na gauna. E vakaraitaka oqo ni bibi meda tosoya tiko ga na noda kilaka vakayalo me salavata kei na ka dina e vakatakila mai o Jiova ena nona Vosa vaka kina vei koya na dauveiqaravi yalodina ka vuku. Eda na vaqaqacotaka tiko ga na noda iyaragi vakayalo ke da dau vulica vakataki keda e veigauna na iVolatabu kei na ivola vakaivolatabu.​—Maciu 24:​45-​47, VV; Efeso 6:​14, 15.

16. Na cava meda cakava me na dei tiko ga kina na noda ‘isasabai ni vakabauta’?

¹⁶ Dua na iyaragi e vakabibitaka o Paula meda taqomaki keda kina na noda “kauta na vakabauta mei sasabai” meda bokoca kina na lasu i Setani kei na nona ivakavuvuli veivakacalai era vaka na gasau vidi. (Efeso 6:​16) E bibi kina meda dikeva na noda isasabai ni vakabauta meda raica se cava me caka me vaqaqacotaki kina. Me kena ivakaraitaki, e rawa nida taroga: ‘Au dau vakavakarau beka ena vuli iVolatabu e veimacawa e vakayagataki kina Na Vale ni Vakatawa? Mai na noqu vakavakarau vinaka, sa rawa beka niu ‘veivakatakatai ena loloma kei na cakacaka vinaka’ ena noqu dau vakamacala ena soqoni? Au dau cega beka na noqu iVolatabu meu wilika na veitikina era sega ni lavetaki? Au dau vakayaloqaqataki ira beka e so tale ena bulabula ni noqu vakaitavi ena soqoni?’ E kakana dina na keda kakana vakayalo, qai vinakati meda mama vinaka sara me yaga vei keda.​—Iperiu 5:​14; 10:24.

17. (a) Na icori gaga cava e taurivaka o Setani me vakaleqa na noda bula vakayalo? (b) Na cava na wainimate me sabaya na icori gaga i Setani?

¹⁷ E kila vinaka o Setani na malumalumu ni tamata ivalavala ca, qai qaseqase sara ena nona ilawaki. Dua na sala e vakatetea kina na nona ivakarau ca oya ena kena sa saravi tu vakarawarawa nikua na iyaloyalo vakasisila ena retioyaloyalo, Internet, vidio, kei na ivola. Era vakatara e so na lotu Vakarisito me sikabotea nodra itataqomaki malumalumu na icori gaga oqo, qai tini ena nodra biu laivi e so mai na nodra ilesilesi bibi, se tini ena leqa bibi sara. (Efeso 4:​17-​19) Na cava na wainimate me sabaya na gaga vakayalo e vakatetea tiko o Setani? Meda kua ni vakaweleweletaka noda dau vulica vakataki keda na iVolatabu, lakova na soqoni vakarisito, kei na kena tokari na iyaragi kece ga ni Kalou. Nida vakayagataka kece na isolisoli oqori, ena qai rawarawa kina meda vakaduiduitaka na ca mai na vinaka da qai cata na ka e cata na Kalou.​—Same 97:10; Roma 12:9.

18. E vukei keda vakacava “nai seleiwau ni Yalo Tabu” ena noda ivalu vakayalo?

¹⁸ Ke da qacoya tiko ga na vuli iVolatabu, ena sega wale ga ni vaqaqacotaki na noda itataqomaki ena ka dina mai na Vosa ni Kalou, ena vagatari tale ga na iyaragi ni noda kabakoro, “nai seleiwau ni Yalo Tabu, oqori na Vosa ni Kalou.” Na vosa ni Kalou e “gata vakalevu ka mucu ga nai seleiwau batirua, ka suaka me wasea rua kina na lomada kei na yaloda, kei na nodai sema kei na uto ni sui, a sa vakalewa sara na nanuma kei nai naki ni yaloda.” (Efeso 6:​17; Iperiu 4:​12) Ke da kenadau ena vakayagataka na “seleiwau” oqori, ena rawarawa sara nida wiricaka meda vakavotuya kina na ilawaki qaseqase i Setani e kena irairai tu e taudaku ni sega ni dua na kena ca. Na veika eda sa vulica da qai yalomatuataka mai na iVolatabu ena vukei keda meda cata sara na ka e ca da qai cakava ga na ka e vinaka. O koya gona, e vinaka meda dui taroga: ‘Se gata tiko ga na noqu iseleiwau se sa mucu? Dau dredre beka meu nanuma na tikinivolatabu ena vukei au meu sabaya na ca?’ Meda vulica tiko ga vakataki keda na iVolatabu me vaka eda sa dau cakava, meda vorati koya kina na Tevoro.​—Efeso 4:​22-​24.

19. Ena yaga vakacava vei keda na noda qacoya na noda dau vuli vakataki keda?

¹⁹ A vola o Paula: “Sai koya na Kalou sa vakavuna nai Vola Tabu kecega, a sa yaga oqo mei vakavuvuli, me vunauca na ca, me ia kina na vakadodonutaki, me ia kina na vakatavuvuli e na ka e dodonu: me yaco kina na tamata ni Kalou me vakarau tu, ni sa vakarautaki ki nai valavala vinaka kecega.” Ke da ciqoma e vu ni yaloda na vosa i Paula vei Timoci, eda na vaqaqacotaka noda bula vakayalo, ena vuavuaivinaka tale ga na noda cakacaka vakavunau. Era na yaga cake kina ena ivavakoso o ira na qase kei na dauveiqaravi vakaitalatala matua vakayalo, da qai dei matua o keda kece ena vakabauta.​—2 Timoci 3:​16, 17; Maciu 7:​24-​27.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• Na ituvaki vakacava e yaga ena noda vuli vakataki keda?

• Na cava na nodra cala e levu na vakadewa ni iVolatabu me baleta na yaca ni Kalou?

• Na tikinivolatabu cava soti o na taurivaka mo vakacala kina na ivakavuvuli ni Letoluvakalou?

• Na cava meda cakava meda taqomaki keda kina mai na ilawaki i Setani, kevaka mada ga sa yabaki vica vata na noda mai dua na lotu Vakarisito dina?

[iYaloyalo ena tabana e 19]

Meda digia na gauna kei na vanua veiganiti meda vuli kina vakataki keda

[iYaloyalo ena tabana e 23]

E gata vinaka nomu ‘iseleiwau’ se sa mucu?