Vakavotui na Meca i Karisito

O NA taqomaki iko vakacava ke o kila ni veidewavi tiko ena nomu yasayasa e dua na matetaka rerevaki e rawa ni veivakamatei? De o na saga mo vakaukauataka na sotia ni yagomu me rawa ni saqata na mate, qai macala ni o na yawaki ira sara na tauvi matetaka. Oqori tale ga na ka e dodonu meda cakava ena noda bula vakayalo. Vakauasivi, ni tukuna vei keda na iVolatabu ni “sa tu [sara ga] e vuravura edaidai” na meca i Karisito. (1 Joni 4:​3, VV) Ke da sega gona ni vinakata me dewavi keda na matetaka rerevaki vakayalo, ena dodonu meda kila se o cei e vakadewa tiko, da qai yawaki koya. Eda vakavinavinaka kina ni levu sara na ivakamacala e ceuraka na iVolatabu me baleti koya.

Na matavosa “meca i Karisito,” e vakaibalebaletaki ira kece era saqati Karisito se ra lasutaka nira Karisito, e okati tale ga kina o ira era lasutaka nira matataki Karisito. Laurai oqo ena ka a kaya o Jisu: “O koya e sega ni to vata kei au sa noqu meca, kei koya e sega ni kumuna vata vei au sa veibiuyaka.”​​—Luke 11:​23, VV.

A volavola o Joni me baleti koya na meca i Karisito ni sa oti e 60 vakacaca na yabaki mai na gauna a mate kina o Jisu, qai vakaturi i lomalagi. E macala gona ni na kilai na meca i Karisito mai na ka e cakava, vakauasivi na sala e tarai ira kina na imuri yalodina i Jisu e vuravura.​​—Maciu 25:​40, 45.

E Cati Ira na iMuri Dina i Karisito

A sa tukuna oti tu o Jisu vei ira na nona imuri nira na cati e vuravura. Laurai oqo ena nona a kaya: “Dou na qai soli yani me vakararawataki, ka dou na vakamatei; ia dou na cati vei ira na lewe ni veivanua kecega e na vuku ni yacaqu. Ena lewe vuqa talega na parofita vakailasu ena tubu cake mai, ia ka lewe vuqa era na vakacala.”​​—Maciu 24:​9, 11.

Io, era na vakacacani na tisaipeli i Jisu ‘ena vuku ni yacana.’ E matata gona ni o ira era dauveivakacacani era okati mera meca i Karisito​​—se ra tusaqata na Karisito. Ra wili tale ga mera meca i Karisito o ira “na parofita vakailasu,” e so vei ira era a lotu Vakarisito e liu. (2 Joni 7, VV) O ira na “lewe vuqa” oqo era “meca i Karisito,” e vola o Joni, “era a sega dina ga ni noda i tokani . . . , ko ya na vuna era a lako tani kina vei keda. Kevaka era a noda i tokani ke ra a sa tiko dei vata toka ga kei keda.”​​—1 Joni 2:​18, 19, VV.

E vakadeitaki mai na nodrau vosa o Jisu kei Joni, ni meca i Karisito e sega ni dusia e duabulu na tamata, ia era lewe vuqa o ira era umani tiko ena nodra cakacaka vata mera tusaqata na Karisito. Nira parofita vakailasu, e matata ni dua na nodra inaki oya mera veivakacalai ena vakabauta vakalotu. Na cava e so na iwalewale ni nodra veivakacalai?

Vakatetea na iVakavuvuli Lasu Vakalotu

Na yapositolo o Paula a vakaroti Timoci, na nona itokani ni cakacaka, me qarauna na nodra ivakavuvuli na vukitani me vakataki rau o Imeneo kei Filito, ni nodrau “vosa ena kakana . . . me vaka na vidikoso ca.” Kuria tale o Paula: “Erau sa sese mai nai vakavuvuli dina; ni rau sa kaya sa oti na tu cake tale mai na mate; a rau sa vukica sara kina na nodra vakabauta eso.” (2 Timoci 2:​16-​18) Kena irairai ni rau a vakatavuvulitaka tiko o Imeneo kei Filito ni veivakaturi e ivakatakarakara ga, nira sa vakaturi oti vakayalo na lotu Vakarisito. Io, ena rai ni Kalou, ni dua e yaco me tisaipeli dina i Jisu, e rawa ni tukuni ni sa vakabulai mai na mate, me vaka e vakamacalataka o Paula. (Efeso 2:​1-5) Ia, o rau na turaga oqori erau vakalecalecava na vosa ni yalayala i Jisu, oya nira na tucake tale o ira era mate tu ena gauna e sa na veiliutaki kina na Matanitu ni Kalou.​​—Joni 5:​28, 29.

E muri, era a qai vakabulabulataka tale e dua na ilawalawa era vakatokai na Gnostic, na vakabauti ni veivakaturi e ivakatakarakara ga. A nodra nanuma ni vuku (gnoʹsis ena vosa vaKirisi) ena rawati ga mai na itukuni makawa vakalotu. Ra yavutaka gona na nodra vakabauta ena nodra wakia vata na rai ni lotu Vakarisito vukitani, na vuku vaKirisi kei na nodra itukuni makawa mai Esia. Dua na ivakaraitaki ni ka era vakabauta, oya na nodra nanuma ni ka kece e vakayagona e ka ca​​—ra sega kina ni vakabauta ni a dua dina na tamata o Jisu, ia, a vatavatairalagotaki ga ni a yago vakatamata. Votu e ke na ka sara ga a veivakaroti kina na yapositolo o Joni.​​—1 Joni 4:​2, 3, VV; 2 Joni 7, VV.

E dua tale na ivakavuvuli lasu a qai buli ni oti e vica vata tale na senitiuri​​—oya na Letoluvakalou, e tukuni kina ni o Jisu e Kalou Kaukaua Duadua qai Luve tale ga ni Kalou. Ia, o Alvan Lamson, e vakoroi ni cioloji, e kaya ena nona ivola na Church of the First Three Centuries, ni Letoluvakalou “e yavutaki ena vakasama e sega sara ga ni bau kilai ena iVolatabu vakaJiu se Vakarisito; era a bucina ga o ira na “qasenilotu era tokoni Plato,” ra qai semata ina lotu Vakarisito. O cei sara mada o ira na “qasenilotu” oqo “era tokoni Plato”? O ira na italatala vukitani era taleitaka na nona ivakavuvuli butobuto o Plato, na vuku ni Kirisi ni gauna makawa.

Na kena vakacurumi ina lotu na ivakavuvuli ni Letoluvakalou, e rawa ni tukuni ni nona tarabu sara ga na meca i Karisito. E lai vakavuna me buawa na nona kilai na Kalou, qai sega tale ga ni matata kina na nodrau veiwekani kei na Luvena. (Joni 14:28; 15:10; Kolosa 1:​15) Me qai rawa vakacava vua e dua me “toro voleka . . . vua na Kalou,” me vaka e veiuqeti kina na iVolatabu, ke buawa tu mada ga na nona kila se o cei na Kalou?​​—Jemesa 4:8.

Sa qai kuria ga na veilecayaki na nodra bokoca laivi na daunivakadewa iVolatabu na yaca ni Kalou, o Jiova, mai na nodra ivakadewa ni iVolatabu, e dina ga ni kune vaka7,000 na yaca, Jiova, ena ilavelave taumada ni iVolatabu! Na kena sagai me buawa qai sega ni vakayacani o koya e Kaukaua Duadua, e votu kina na tawaveidokai torosobu duadua e rawa ni caka vua na noda Dauveibuli kei na nona Vosa uqeti. (Vakatakila 22:​18, 19) Na kena sosomitaki tale ga na yaca tabu oqo ena so na icavuti me vaka na Turaga se Kalou, e veisaqasaqa kei na masu a kotora o Jisu meda vakatotomuria. E vaka oqo e dua na tiki ni qaqanimasu oya: “Me vakarokorokotaki na yacamuni.”​​—Maciu 6:9.

Ra Cata na Matanitu ni Kalou na Meca i Karisito

Sa qai kaukaua ga na nodra cakacaka na meca i Karisito ena gauna eda donuya tiko oqo, na “iotioti ni veisiga.” (2 Timoci 3:​1, NW) E dua na nodra inaki levu na dauveivakacalai nikua, oya mera vakacala na ka era kila tu na tamata me baleta na itavi i Jisu, na Tui ni Matanitu ni Kalou, na Matanitu vakalomalagi e sa voleka ni liutaka na vuravura taucoko.​​—Taniela 7:​13, 14; Vakatakila 11:15.

Me ivakaraitaki ni nodra veivakacalai, e so na iliuliu ni lotu era vunautaka ni Matanitu ni Kalou e tiko ga e lomada, dina ni sega ni yavutaki ena iVolatabu na rai oqo. (Taniela 2:​44) E so tale era kaya ni o ira na isoqosoqo kei na matanitu vakatamata era liganicakacaka i Karisito. Ia, a kaya o Jisu: “Sa sega ni vu eke na noqu matanitu.” (Joni 18:36) E sega ni o Karisito, ia o Setani “na turaga ni vuravura oqo,” e kena “kalou [tale ga].” (Joni 14:30; 2 Korinica 4:4) Oqo na vuna e sa vakarau vakarusai ira kina na matanitu kece vakatamata o Jisu, me qai yaco o koya me liutaka duadua na vuravura. (Same 2:​2, 6-9; Vakatakila 19:​11-​21) Rairai era na lecava e lewe levu ni oqori sara ga na ka era masuta tiko ena nodra cavuqaqataka na Masu ni Turaga: “Me yaco mai na nomuni matanitu, me caka na lomamuni e vuravura.”​​—Maciu 6:​10, VV.

E levu na iliuliu vakalotu era tokona na isoqosoqo vakapolitiki ni vuravura oqo, e lai vakavuna mera saqati ira kina na kacivaka na ka dina me baleta na Matanitu ni Kalou, ra vakararawataki ira sara tale ga. Vakavure vakasama gona na kena cavuti ena Vakatakila e dua na yalewa dautagane vakaivakatakarakara​​—o “Papiloni na Ka Levu”​​—e “mateni e na kedra dra na tamata yalododonu, kei na kedra dra na tamata era sa mate e na vuku i Jisu.” (Vakatakila 17:​4-6) Na yalewa vakaivakatakarakara oqo e dautagane tale ga vakayalo ena nona tokoni ira “na tui” se o ira na iliuliu vakapolitiki, qai rawaka tiko mai kina me isau ni nona veitokoni. Na yalewa oqo e dusi ira na lotu lasu kece e vuravura. Macala ni o koya e dua na iwase levu ni meca i Karisito.​​—Vakatakila 18:​2, 3; Jemesa 4:4.

E ‘Vaqasikanunutaka na Daliga’ na Meca i Karisito

E levu era vakacavutaka nira lotu Vakarisito era sega wale ga ni cata na ka dina ena iVolatabu, era vakanadakuya tale ga na ivakatagedegede ni itovo savasava ena iVolatabu ena nodra via ciqoma na ivalavala ni bula e takalevu tu nikua. Ia, sa tukuna oti tu mai oqo na Vosa ni Kalou: “Ni na yaco na gauna era [o ira na vakacavutaka nira qarava na Kalou] na sega ni vosota kina nai vakavuvuli dodonu; ia ena vaka na nodra gagadre ca, era na vakalewevuqataki ira kina na nodrai vakavuvuli, ni sa qasikanunu na daligadra.” (2 Timoci 4:3) O ira na dauveivakavulici lasulasu oqo ni veika vakalotu era vakatokai tale ga mera “apositolo vakailasu . . . , era sa tamata daucakacaka vakaveivakaisini, era sa vakamataliataki ira me rai apositolo kei Karisito.” Tomana na iVolatabu: “Na kedrai tinitini ena vaka na nodra cakacaka.”​​—2 Korinica 11:​13-​15.

Na nodra cakacaka e okati kina na “[i]valavala e dauvakasisila,” ni sega tu ni dua na ka vei ira na nodra vakalecalecava na itovo kilikili. (2 Pita 2:​1-3, 12-​14) E sega li nida raica ni sa qai tubu tiko ga na kedra iwiliwili na iliuliu ni lotu vaka kina o ira na lewenilotu era sega wale ga ni vakadonuya, ia e nodra bula sara tu ga na itovo tawavakarisito me vaka na lasaituba, kei na veimoceri vakatagane se vakayalewa? Yalovinaka ni tikica mada e dua na gauna lekaleka mo ni veidutaitaka kina na rai kei na ivalavala ni bula e sa ciqomi vakalevu tu oqo, kei na ka e kaya na iVolatabu ena Vunau ni Soro 18:22; Roma 1:​26, 27; 1 Korinica 6:​9, 10; Iperiu 13:4; kei na Juta 7.

‘Vakatovolea na Vosa Uqeti’

Nida raica lesu na veika sa veivosakitaki oti, sa dodonu ga meda muria na nona vosa na yapositolo o Joni, da qai kua ni taura vakamamada na noda vakabauta vakalotu. “Kakua ni vakadinata na yalo [“vosa uqeti,” NW] kecega,” e vakarota o Joni, “ia dou vakatovolei ira na yalo [“vosa uqeti”] se ra yalo [“vosa uqeti”] mai vua na Kalou, se segai: ni ra sa lewe vuqa na parofita vakailasu era sa lako voli yani e vuravura.”​​—1 Joni 4:1.

Vakasamataka mada na nodra ivakaraitaki vinaka e so era “yalo vakaturaga,” era a bula ena korolevu o Peria ena imatai ni senitiuri. “[E]ra sa vakarogoca na vosa [i Paula kei Sailasa] e na loma e vinakata sara, a ra sa dauvakasaqaqara e nai Vola Tabu e na veisiga, se sa vakakina na ka oqori, se segai.” (Cakacaka 17:​10, 11) Io, e lomadra na kai Peria mera vakarorogo, ia era via vakadeitaka ni ka era rogoca ra qai vakabauta, e yavutaki dina mai na iVolatabu.

Ena gauna tale ga oqo, e sega ni vakatau na nodra rai na lotu dina Vakarisito ena veiveisau ni rai e takalevu tu, ia era kabi matua toka ga ena ka dina vakaivolatabu. A vola na yapositolo o Paula: “Au masulaka me na tubu cake tiko ga na nomuni loloma ka me maucokona vinaka kina na nomuni kila ka kei na nomuni rai.”​​—Filipai 1:​9, VV.

Ke oni se bera ni cakava, me nomuni isausau mada ga mo ni rawata na “kila ka” ena vinaka kina “na nomuni rai.” Ena rawa oqo ke oni vulica na ka e kaya na iVolatabu. Vei ira gona era vakatotomuri ira na kai Peria, era na sega ni vakacalai “e na [nona] vosa e dauveivakaisini” na meca i Karisito. (2 Pita 2:3) Kena veibasai ga, ena sereki ira na ka dina vakayalo e vure dina tiko mai vua na Karisito kei ira na nona imuri dina.​​—Joni 8:​32, 36.

[Kato/​iYaloyalo ena tabana e 4]

NA KA E KAYA NA IVOLATABU ME BALETA NA MECA I KARISITO

“Oi kemudou na luvequ lomani, sa gauna emuri sara oqo [rairai na gauna era sa voleka ni takali kece kina na yapositolo]: ia me vaka dou a rogoca ni na lako mai ko koya na meca i Karisito sa qai lewe vuqa na meca i Karisito edaidai.”​—1 Joni 2:​18.

“O cei na daulasu, o koya ga sa cakitaka ni sa Karisito ko Jisu? Sai koya na meca i Karisito, o koya sa cakitaka na Tamada kei na Luvena.”​—1 Joni 2:​22.

“Na tamata kece ga e sega ni vakatusai Jisu . . . sa sega ni tiko vua na Yalo ni Kalou. Sa i koya oqo na yalo ni meca i Karisito, o koya ko ni a rogoca ni na lako mai, ka sa tiko sara ga e vuravura e na gauna oqo.”​—1 Joni 4:​3, VV.

“Sa lewe vuqa na dauveivakacalai era sa veilakoyaki tiko e vuravura, na tamata ka ra sega ni via vakatusa ni a mai yaco me tamata ko Jisu Karisito; na tamata vaka ko ya sa dau veivakacalai ka sa i koya na meca i Karisito.”​—2 Joni 7, VV.

[Kato/​iYaloyalo ena tabana e 5]

E DUIDUI NA KENA IRAIRAI NA DAUVEIVAKACALAI

Na vosa “meca i Karisito” e okati ira kece era cakitaka na ka e kaya na iVolatabu me baleti Jisu Karisito, o ira kece era saqata na nona Matanitu, kei ira kece era vakacacani ira na nona imuri. Era okati tale ga kina na tamata yadua, veisoqosoqo, kei na veimatanitu era lasutaka voli nira matataki Karisito, vaka kina o ira era cibitaka vakatawadodonu nira Mesaia ena nodra yalataka ena qaciqacia nira na cakava na veika ena cakava duadua ga na Karisito​—oya me kauta mai na sautu kei na bula vakacegu.

[Credit Line]

Augustine: ©SuperStock/age fotostock

[iYaloyalo ena tabana e 7]

E dodonu meda vakataki ira na kai Peria ena nodra “dauvakasaqaqara e nai Vola Tabu e na veisiga”