Ra Vakaduavatataki Tiko Vakacava na Tamata e Vuravura?

O NA vakamacalataka vakacava na vosa “duavata”? E kena ibalebale vei ira e so na sega ni veileqaleqati se veicati. Kena ivakaraitaki, na nodra sainitaka na veimatanitu e dua na veiyalayalati ra qai vakadonuya mera veiyaloni, ena rairai tukuni nira duavata. Ia, e dina beka oqori? Sega.

Dikeva mada oqo: Ena gauna kece ni bula ni kawatamata, era tauyavutaki qai beci e udolu na veiyalayalati ni veisaututaki. Na vuna? Dau vakalevu mera kauai ga na iliuliu kei vuravura ena nodra veisisivi, era sega ni kauai ena rawati ni veiyaloni se duavata. Ia, e so tale na matanitu era leqataka na ka ena yaco ke sega ni tautauvata na kaukaua ni nodra mataivalu kei ira na vo ni matanitu.

Koya gona, na nodrau sega ni veivaluvaluti e rua na matanitu, e sega ni kena ibalebale ni rau veiyaloni. E rawa beka ni tukuni ni rau veiyaloni e rua erau sa dui dodoka tu nodrau dakai ia erau sega ni tabaka na kena ivakasaribariba? E ka vakalialia dina na rai vaka oya! Ia, e vaka tu oqori na kedra ituvaki e levu na matanitu nikua. Era ririkotaka e so na matanitu na iyaragi vakaniukilia era sa buli tiko ra qai leqataka na kena rawa ni vakayagataki. Na cava sa caka me tarova na kena yaco oqori?

Rerevaki ni iYaragi Vakaniukilia​—E Vakaleqa na Duavata

Levu era vakanuinui ena veiyalayalati e vakatokai na Nuclear Non-Proliferation Treaty. A vakadonui ena 1968 qai vakatabuya na veiyalayalati qori na nodra buli iyaragi vakaniukilia na vanua era sega ni se tekivu, e yalana tale ga na kena buli ena vanua era sa caka tiko kina. Na inaki ni veiyalayalati era duavata kina e sivia na 180 na matanitu, oya me muduki vakadua na buli iyaragi.

Mani vakacava na vinaka ni kena inaki na veiyalayalati oya, levu na daukauai era okata me sasaga ni kena tarovi na nodra buli iyaragi na vanua tale e so, vakabibi na matanitu era se bera ni tekivu buli iyaragi. E ririkotaki gona nodra rawa ni veisautaka na nodra vakasama o ira na sa sainitaka oti na veiyalayalati oya. Era nanuma e so na matanitu ni sega ni dodonu mera vakatabui ena buli ni iyaragi e vakabauti ni na taqomaki ira.

Sa qai vereverea ga na ile oqo​—ririkotaki tale ga vakalevu na kena kilai ni sega ni dua na matanitu e vakatabui ena buli ni misini ena rawati kina na livaliva e sema ina igu vakaniukilia. Oqori na vuna era leqataka kina e so, na nodra rawa ni bulia vakavuni na iyaragi vakaniukilia o ira na matanitu e nanumi ni vinaka na inaki ni nodra vakayagataka na igu vakaniukilia.

Na veimatanitu mada ga sa tu rawa vei ira na iyaragi vakaniukilia e rawa nira beca na veiyalayalati. Era kaya na daukauai ni ka vakalialia na kena namaki vei ira na matanitu e tu vei ira na iyaragi vakaniukilia mera vakawabokotaka se vakalailaitaka nodra buli iyaragi. Kaya e dua na kena itukutuku, “me rawati oqori . . . ena gadrevi na veitokani kei na veivakabauti vei ira na matanitu era veicati tiko nikua, [e dredre me vakabauti] ni na yaco oqori.”

Na sasaga ni tamata me rawata na duavata​—ke mani vu sara mada ga mai lomadra​—ena tawayaga ga. E sega ni ka vou oqori vei ira na gonevuli ni iVolatabu, ni kaya na Vosa ni Kalou: “Sa sega ni vu mai vua na tamata sa lako tu me lewa na nonai lakolako.” (Jeremaia 10:23) E vakamatatataka tale ga na iVolatabu: “Sa dua na sala sa rairai dodonu vua na tamata, ia na kenai otioti na sala ga ni mate.” (Vosa Vakaibalebale 16:25) E vakaiyalayala ga na ka era rawata na veiliutaki vakatamata ena sasagataki ni duavata. Ia, sega ni kena ibalebale oqori ni sa sega na noda inuinui.

Na iVurevure ni Duavata Dina

E yalataka na Kalou ena iVolatabu ni na vakilai e vuravura na duavata, ia ena sega ga ni rawata na tamata. Na Dauveibuli a nakita taumada na veiyaloni e vuravura raraba, ena cakava na ka e sega ni rawata na tamata. Ena rairai dredre vei ira e so mera vakabauta oqori. Ia, na inaki ni Kalou mai na ivakatekivu meda duavata da qai bula veiyaloni.a E vakadinadinataki ena levu na tikinivolatabu ni se inaki tiko ga ni Kalou me vakaduavatataki keda na kawatamata. Dikeva mada oqo e so na kena ivakaraitaki:

• “Dou mai raica na cakacaka i Jiova, ni sa ia na veivakarusai e loma i vuravura. Sa vakaotia nai valu mai nai yalayala kei vuravura: sa musuka na dakai titi ko koya, ka tayamusuka na moto, ka sa vakama na qiqi-ni-valu e na buka waqa.”​—SAME 46:​8, 9.

• “Era na sega ni ia na veivakacaca se na veivakamatei e na noqu ulu-ni-vanua tabu kecega: ni na roboti ko vuravura e na veikilai kei Jiova, me vaka sa ubia na wasa titobu na wai.”​—AISEA 11:9.

• “Ena vakaotia sara na mate ko koya; ia na Turaga ko Jiova ena tavoya na wai ni mata mai na matadra na tamata kecega; kei na nodra vakalialiai na nona tamata ena kauta tani ko koya mai na dela i vuravura taucoko: ni sa tukuna ko Jiova.”​—AISEA 25:8.

• “Me vaka na nona vosa ni yalayala, eda sa waraka na lomalagi vou kei na vuravura vou, sa tiko kina nai valavala dodonu.”​—2 PITA 3:​13.

• “Na Kalou ena tavoya tani kecega na wai-ni-mata mai na matadra; ia ena sega tale na ciba, se na rarawa, se na tagi, ka na sega tale na vutugu: ni sa takali tani na ka makawa.”​—VAKATAKILA 21:​4.

E rawa ni nuitaki na vosa ni yalayala oqori. Na vuna? Ni Dauveibuli na Kalou o Jiova, e tu vua na kaukaua me vakaduavatataki keda. (Luke 18:27) E vinakata sara ga me cakava oqori. Io e kaya na iVolatabu, ni Kalou “sa vakatakila vei keda na nona lewa ka vuni tu, me vaka na ka e vinaka vua . . . me soqona vata na ka kecega vei Karisito, na veika mai lomalagi, kei na veika e vuravura.”​—Efeso 1:​8-​10.

Na vosa ni yalayala ni Kalou me baleta na “vuravura vou sa tiko kina nai valavala dodonu” e sega ni ka me vakasamataki wale tu ga. (2 Pita 3:​13) E kaya na Kalou o Jiova me baleta na ka e yalataka: “Ena sega ni lesu tale wale vei au, ena vakayacora mada ga na ka ka’u sa vinakata, ka daucaka yaco e na ka ka’u a tala kina.”​—Aisea 55:11.

Vakaduavatataki ena Vosa ni Kalou

Eda sa dikeva oti ena imatai ni ulutaga, ni lotu e sega ni vakaduavatataki ira na tamata, e vakavuna ga na veisei. E dodonu meda kauai ena tikina oqo, baleta ke da vakabauta ni tiko na Dauveibuli, e sega beka ni ka vakayalomatua me namaki nira na duavata qai veiyaloni na nona dauveiqaravi? Io, e vaka kina!

Na kena vakavuna tiko na lotu na veisei vei ira na tamata, e sega ni marautaka o Jiova se vakadonuya na nona Vosa. Ia, era na cudruvi na lotu era sega ni tokona na inaki ni Kalou, ra tokona ga na ituvatuva vakatamata ni kena sasagataki na duavata. A vakatokai ira na iliuliu ni lotu ena nona gauna o Jisu mera “dauveivakaisini” qai kaya vei ira: “Sa tukuni kemudou vakavinaka sara ga ko Aisea, ni a kaya, ‘Era vakarokorokotaki au na tamata oqo e na tebenigusudra, sa yawa sara mai vei au na lomadra. Sa ka wale na nodra so-kalou vei au, ni ra vakatavuvulitaka na vakasama ni tamata me i vakavuvuli.’ ”​—Maciu 15:​7-9, VV.

Kena veibasai, na sokalou dina e vakaduavatataki ira na tamata. A parofisaitaka o Aisea: “Sa na yaco e na gauna maimuri, ni na vakataudeitaki na ulu-ni-vanua ni vale i Jiova me sivia na veiulu-ni-vanua, ena vakaceceretaki ka me lolovira na veiulu-ni-koro; ka ra na drodro kina na veimatanitu kecega. Ia ena ia na veilewai e na vuku ni veimatanitu, ka na vunauci ira na veimataqali e vuqa: ka ra na tukitukia na nodrai seleiwau mei bati ni siviyara, kei na nodra moto mei sele ni samaki: ena sega ni lavei seleiwau e dua na matanitu ki na dua na matanitu, a ra na sega ni vulica tale nai valu.”​—Aisea 2:​2, 4.

Nikua o ira na iVakadinadina i Jiova ena sivia na 230 na vanua, era sa ciqoma tiko na veivakavulici i Jiova mera duavata. Na cava na yavu ni nodra duavata? A vola na yapositolo o Paula: “Ia me liu e na ka kecega oqo na dauloloma, o koya sai vau vinaka sara.” (Kolosa 3:​14) Na vosa “ivau” a vakayagataka o Paula, e rawa ni dusia na ua ni yago ena vosa a volai taumada kina. Na ua oqori e kaukaua me vaka na dali qai rua na kena yaga. E taura vata na gacagaca e loma ni yago qai sema vata na sui.

Na loloma tale ga e vaka oqori. E tarova na veivakamatei qai uqeta na veiyaloni. Kena ivakaraitaki, e uqeti keda meda bulataka na ivakavuvuli kilai levu i Jisu e vakatokai na iVunau Koula. A kaya o Jisu ena Maciu 7:​12: “Na ka vakaaduaga dou sa vinakata me ra kitaka vei kemudou na tamata, dou kitaka vaka talega kina vei ira.” Na kena muri na idusidusi oqo e sa vukei ira e levu mera valuta na veivakaduiduitaki.

‘Dou Veilomani’

Era vakadeitaka na iVakadinadina i Jiova nira imuri dina i Karisito, nira muria na nona ivakaro: “A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani.” (Joni 13:35) E vakasakiti na vakaitovotaki ni loloma ena gauna ni veivakaduiduitaki vakatamata kei na tiko yavavala vakapolitiki. Kena ivakaraitaki, ena gauna ni labakawa e Rwanda ena 1994, o ira na iVakadinadina i Jiova era vakaraitaka na nodra veilomani. Era bolemate na iVakadinadina na Hutu ena vukudra na tacidra na Tutsi!

Ena sega ni rawa ni namaki mera vakaitovotaka na veimatanitu ni vuravura oqo na loloma ena vakaduavatataka na vuravura. Me vaka e kaya na iVolatabu, ena rawata ga oqori na Kalou ena nona gauna lokuci. Ia, ena gauna mada ga oqo, era rawa ni vakaitovotaka na loloma ra qai duavata na tamata.

Ena yabaki sa oti, era vakayagataka na iVakadinadina i Jiova e sivia na dua na bilioni na aua mera veitalanoa kina kei ira na tamata ena iVolatabu kei na kena yaga. Na kilaka vakaivolatabu sa vakaduavatataki ira e le milioni, e so mada ga era dau veicati tu e liu. Kena ivakaraitaki, o ira na kai Arapea, o ira na Jiu, kai Armenia, Taki, Jamani kei Rusia.

Oni via kila e so tale na ka me baleta na veivakaduavatataki ni Vosa ni Kalou na iVolatabu? Ke vaka kina, yalovinaka qai qiriti ira na iVakadinadina i Jiova ena nomu yasayasa, se volavola ena itikotiko veiganiti ena tabana e 2.

[iVakamacala e ra]

[Tikina bibi ena tabana e 4]

Era tauyavutaki qai beci e udolu na veiyalayalati ni veisaututaki

[Tikina bibi ena tabana e 7]

E rawati na ka e lekata na matanitu vakatamata, ni muri na ivakavuvuli ena iVolatabu

[iYaloyalo ena tabana e 5]

Na Vosa ni Kalou e vakatakilai koya na ivurevure ni duavata dina

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Era cakacaka vata ena tara ni vale ni sokalou na Hutu kei na Tutsi era iVakadinadina