Bula ena Gauna Vakaivolatabu—Gonedau

“Ni taubale tiko ena baravi kei Kalili, e raici rau sara na veitacini o Saimoni, e vakatokai tale ga me o Pita, kei Adriu, ni rau bala lawa tiko ni rau gonedau. E qai kaya vei rau: ‘Drau muri au, au na lesi kemudrau mo drau gonedau ni tamata.’”​—MACIU 4:18, 19.

E DAU cavuti wasoma ena Kosipeli na ika, qoli kei ira na gonedau. O Jisu mada ga e dau vakayagataka e vica vata na vosa vakatautauvata me baleta na qoli. Io sa rauta, baleta ni levu ga na gauna e dau vunau o Jisu ena baravi ni Wasa o Kalili se na vanua volekata. (Maciu 4:13; 13:1, 2; Marika 3:7, 8) Na drano totoka qo e rauta ni 20.92 na kilomita na kena balavu, e rauta ni 11.27 na kilomita na kena raba. Kena irairai ni le vitu vei ratou na yapositolo i Jisu eratou gonedau, me vakataki Pita, Adriu, Jemesa, Joni, Filipe, Tomasi kei Nacanieli.​—Joni 21:2, 3.

Na cava mada era dau cakava na gonedau ena gauna i Jisu? Vakacava mo vulica eso na kedra itukutuku kei na ka era dau cakava? Qori o na kila kina e levu na ka me baleta na nodratou bula na yapositolo me vaka tiko na gonedau, o na kila tale ga e levu na ka me baleta na ka a cakava o Jisu kei na nona vosa vakatautauvata. Kena imatai, dikeva mada na ka e dau caka ena Wasa o Kalili.

“E Qai Liwa Vakasauri e Dua Na Cagi Tokavuki”

Na Wasa o Kalili e sa bau lolovira sara ga na vanua e toka kina, e rauta ni 210 na mita mai na cere ni iyalayala ni waitui. E levu na baba veivatu era wavokita na baravi, o na raica tale ga ena vualiku na Ulunivanua cecere o Erimoni. Ena vulaililiwa, na liwa ni cagi batabata e dau vakavuna me dau voravora na Wasa o Kalili. Ia ena vulaikatakata, e dau vakilai tale ga na katakata ni cagi ena dela ni wai. Era dau sotava vakasauri na dausoko na kaukaua ni cagi e gole sobu mai ena veiulunivanua wavolita. A sotava tale ga na kaukaua ni cagi va qori o Jisu kei ratou na nona tisaipeli.​—Maciu 8:23-27.

Era dau vakayagataka na gonedau na waqa kau vakalaca rauta ni 8.27 na mita na kena balavu, e rauta ni 2.3 na mita na kena raba. E levu vei ira na waqa qori e tiko na kena ivana, e tiko tale ga na kena idreke ena muaimuri ni waqa. (Marika 4:35-41) E dina ni berabera na waqa kaukaua qo, ia e taura rawa na kaukaua ni cagi ena gauna e liwava kina na laca kei na kena ivana ena dua na yasana, qai taura na yasana adua na bi ni lawa.

E dau vakayagataki na ivoce me lewa na toso ni waqa. Era rawa ni vodo i waqa e le ono se sivia na gonedau. (Marika 1:20) Kena ikuri, e dau usana na waqa e levu na iyaya me vaka na laca lineni (1), dali (2), ivoce ni waqa (3), dua na ikelekele vatu (4), so na isulu katakata e mamaca  (5), ivakarau kakana (Marika 8:14) (6), basikete (7), dua na ilokoloko (Marika 4:38) (8), dua na lawa (9). De dua era dau kauta tale ga eso tale na utouto (10), va tale ga kina eso na uma (11), so na iyaya me dau ­vakavinakataki kina na ka (12), kei na cina (13).

“Dua na ka na Levu ni Ika e Coko”

Me vaka ga ena imatai ni senitiuri, na vanua e dau katoa vakalevu nikua ena Wasa o Kalili e tiko ena vanua e volekata na gusu ni uciwai se mataniwai era drodro ena drano. Qori na vanua era ciri kina na draunikau kei na so tale na tikitiki ni kau me bacani ira mai na ika. Ena gauna i Jisu, era dau qoli vakalevu na gonedau ena bogi, ra qai vakayagataka na cina. Ena dua na gauna, eratou qoli ena bogi taucoko na tisaipeli i Jisu, ia e sega ni dua na ka eratou rawata. Ena siga tarava, e tukuna vei ratou o Jisu me ratou balata tale nodratou lawa, e coko kina e levu na ika, e voleka ni luvu tale kina na waqa.​—Luke 5:6, 7.

Ena so na gauna era na gole na gonedau ena vanua titobu. E dau vakayagataki e rua na waqa ena vanua e caka kina na qoli. Eso era na dreta na lawa me tadre ena maliwa ni waqa ruarua, sa ra qai voce vakaukaua na kena vo, dua na waqa e gole ina yasana imatau, dua tale ena yasana imawi me tagavi wavoki kina na ika. Ni sa cawiri na waqa me rau sota, sa na sota tale ga na mua ni lawa ruarua. Sa qai yavia na gonedau na dali e vesu tiko ena mua ni lawa, biu sara na ika e rawati ena loma ni waqa. Na balavu ni lawa e rauta ni 30 na mita, e rauta ni 2.44 na mita na kena raba. Qori e rawa ni coko kina e dua na qele ni ika levu. Na utouto e dau vesu ena bati ni lawa i cake, qai vesu ena muana i ra na uma. Era balata na lawa na gonedau, ra qai yavia tiko me vica vata na aua.

Eso na gonedau era na vakayagataka e dua tale na iwalewale ni qoli ena vanua vovodea. Ena dreta na waqa e dua na mua ni lawa i wai, dua tale na muana ena tu ga e matasawa, me tagavi wavoki kina na ika. Eso era na tu ga e vanua mera yavia na lawa, ra qai biuta e matasawa na ika mera wasea. Era na biuta ena basikete na ika vinaka. Eso na ika era volitaki ena vanua voleka ga ekea. Eso tale era vakasigani, vakamasimataki qai maroroi ena dua na mataqali saqa qele me volitaki e Jerusalemi se so tale na vanua. Ena biu tani eso na ka era coko vata mai, me vaka na duna nira okati mera tawasavasava. (Vunau ni Soro 11:9-12) A vakayagataka o Jisu na iwalewale ni qoli qori me vakatauvatana kina na “matanitu vakalomalagi” ina lawa e bala e waitui. Na duidui ika tale ga era na coko kina e vakatauvatana ina tamata vinaka kei ira na tamata ca.​—Maciu 13:47-50.

Ni gole duadua i wai e dua na gonedau, ena rairai vakayagataka na wanisiwa. De dua ena vakayagataka tale ga na lawa lalai e dau viritaki. Ena gauna e vakayagataka kina na lawa qori, ena yaco tu e duruna na wai, taura na lawa, qai viritaka i wai. Ena tateba ni tau ena dela ni wai qai dromu. Ke tagava rawa eso na ika, ena qai dreta na dali e vesu tu ena lomadonu ni lawa me yavia kina.

E sau levu na lawa, e cakacaka levu tale ga na kena vakavinakataki, era na qaqarauni gona na gonedau nira vakayagataka. Ena vakayagataka na gonedau e levu na gauna me vakavinakataka kina na lawa, na kena sava, kei na kena vakamamacataki. Qori na ka ena cakava ena gauna kece e lesu mai kina ena qoli. (Luke 5:2) Erau oneva tiko nodrau lawa o Jemesa kei Joni ena gauna a sureti rau kina o Jisu me rau muri koya.​—Marika 1:19.

E levu na mataqali ika era dau qoliva na gonedau ena imatai ni senitiuri, ia era dau qoli­va vakalevu na malea. Era dau kania vakalevu na ika qori na kai Kalili, e totoka tale ga na kena ikanakana. De dua a kania tale ga o Jisu. Kena irairai ni a vakamamacataki qai vakamasimataki vakavinaka e rua na malea a vakayagataka o Jisu mera vakani kina vakacakamana e vica vata na udolu. (Maciu 14:16, 17; Luke 24:41-43) Na ika qo e dau kauti ira na luvena lalai e gusuna nira qalo vata voli. Ia ena gauna e sega ni kauti ira kina na luvena, ena rairai katia voli na vatu lalai se rawa mada ga ni katia e dua na ilavo siliva ena botonisauloa.​—Maciu 17:27.

Ǹa gonedau e katoa nona qoli ena imatai ni senitiuri e dau vosota, cakacaka vakaukaua, qai vosota e levu na ituvaki dredre me rawati kina na ka vinaka. O ira era ciqoma na veisureti i Jisu mera tomani koya ena veivakatisaipelitaki, ena vinakati tale ga me tiko vei ira na tovo kece qori me rawa nira “gonedau ni tamata.”​—Maciu 28:19, 20.

[iYaloyalo ena tabana e 19]

(Raica na ivola)