E Yaga Vakacava Vei Iko na Nona Veivosoti o Jiova?
“Ko Jiova na Kalou, sa yalololoma ka daulomasoli, sa vosovoso vakadede . . . , sa sega ni cudruvaka na cala ca kei na talaidredre kei nai valavala ca.”—LAKO 34:6, 7.
VAQARA NA KENA ISAU
Na cava e cakava o Jiova ni rau valavala ca o Tevita kei Manasa, na cava e cakava kina qori?
Na cava a sega ni vosota kina o Jiova na matanitu o Isireli?
Na cava meda cakava me rawa ni vosoti keda o Jiova?
1, 2. (a) Na cava e vakaraitaka tiko ga o Jiova vei ira na lewe ni matanitu o Isireli? (b) Na taro cava ena veivosakitaki ena ulutaga qo?
ENA gauna i Niemaia, eso na Livai era tukuna ena nodra masu e matanalevu nira ‘bese ni vakarorogo’ na nodra qase ina ivakaro i Jiova. Ia e vakaraitaka tiko ga o Jiova ni ‘Kalou e dauveivosoti, e dauloloma, e yalovinaka, dauberabera ni cudru, qai levu na nona yalololoma.’ O Jiova e lomani ira tiko ga na tamata ni Kalou era sereki mai na nodra tu vakavesu ena gauna i Niemaia.—Niem. 9:16, 17.
2 Eda na rairai taroga, ‘E yaga vakacava vei au na nona dau veivosoti o Jiova?’ Eda rawa ni kila na isau ni taro bibi qori ena noda raica na ka e cakava na Kalou vei rau na turaga erau vakila na yaga ni veivosoti i Jiova, o tui Tevita kei tui Manasa.
VALAVALA CA BIBI O TEVITA
3-5. Na cava e vakavuna na nona cala bibi o Tevita?
3 E daurerevaka na Kalou o Tevita, ia e cakava eso na cala bibi. E rua na cala qori a cakava vei rau na veiwatini o Uraia kei Pacisepa. Eratou vakila kece na revurevu ni valavala ca qori o Tevita, Uraia kei Pacisepa. Ia na sala e vakadodonutaki Tevita kina na Kalou e vakaraitaka e levu na ka me baleta na veivosoti i Jiova. Raica mada na ka e yaco.
4 A tala o Tevita na mataivalu ni Isireli me viribaiti Rapa na koroturaga kei Amoni. Na koro qori e tiko ena rauta ni 80 na kilomita ena tokalau kei Jerusalemi ena tai kadua ni Uciwai na Joritani. Ena gauna qori, a vakararai tiko o Tevita mai na dela ni nona vale vakatui e Jerusalemi, a raica ni sili tiko o Pacisepa e dua na yalewa vakawati, a gole tu na watina. Ni vakaraici Pacisepa tiko o Tevita, e gaganotaki koya sara ga mani vakarota me kau mai o Pacisepa ena vale vakatui, erau qai veibutakoci.—2 Sam. 11:1-4.
5 Ena gauna a kila kina o Tevita ni sa bukete o Pacisepa, a vakarota me lesu mai Jerusalemi o Uraia ena nona nanuma nirau na veiyacovi kei Pacisepa. Ia a sega mada ga ni via curu ena nona vale o Uraia, dina ni saga vakavica o Tevita me cakava qori. A mani volavola lo o Tevita vua na nona turaganivalu me biuti Uraia ena “tikina kiliu sa katakata kina nai valu” mera qai vakasuka na vo ni sotia. A rawarawa sara me vakamatei o Uraia. Me vaka ga a nakita o Tevita, a mate o Uraia ena ivalu. (2 Sam. 11:12-17) Sa cala mada ga na tui ena nona veibutakoci, qai kuri tale ni nona cala na nona vakavuna me vakamatei e dua na turaga e sega na nona cala.
VEISAU NA LOMAI TEVITA
6. Na cava a cakava na Kalou ni valavala ca o Tevita? Na cava eda vulica kina me baleti Jiova?
6 Io a raica o Jiova na ka kece a yaco. E sega ni dua na ka e vunitaki rawa e matana. (Vkai. 15:3) A qai vakawatitaki Pacisepa na tui, ia “sa ca e na mata i Jiova na ka sa cakava ko Tevita.” (2 Sam. 11:27) Na cava a qai cakava na Kalou ena valavala ca bibi i Tevita? A talai Necani na nona parofita me lai raici Tevita. Ni Kalou dau veivosoti o Jiova, a via raica gona e dua na yavu me veivosoti kina. Vakacava e vakacegui iko na ka e cakava qori o Jiova? A sega ni vakasaurarataki Tevita me vakatutusa, a uqeti Necani ga me tukuna e dua na italanoa vua na tui ena vakavotui kina na bibi ni nona cala. (Wilika 2 Samuela 12:1-4.) E laulau dina na iwalewale a vakayagataki ena ituvaki bibi qori!
7. A tarai Tevita vakacava na italanoa i Necani?
7 Na italanoa i Necani a uqeta sara ga na tui me vakasamataka vakabibi na tau ni lewadodonu. A cudru o Tevita ena ka e cakava na turaga vutuniyau ena italanoa qori, qai kaya vei Necani: “Me vaka sa bula ko Jiova, sa dodonu me mate na tamata sa cakava na ka oqo!” A tukuna tale ga o Tevita ni dodonu me saumi lesu o koya e vakayacori vua na veika tawadodonu va qori. Ia e qai tukuna vua o Necani e dua na ka e vakidacalataki koya sara ga: “Sai kemuni ga na tamata ko ya!” A tukuna vua o Necani ni na sotava na ca ni ka e cakava, ena sega kina ni yali mai na nona vale “nai seleiwau,” ena vakilai tale ga na leqa ena nona vuvale. Ena vakamaduataki e matanalevu ena vuku ni cala e cakava. Sa qai kila o Tevita na bibi ni cala e cakava, qai tukuna ena levu ni nona rarawa: “Au sa cala vei Jiova.”—2 Sam. 12:5-14.
MASU I TEVITA KEI NA VEIVOSOTI NI KALOU
8, 9. E laurai vakacava ena ika51 ni Same na ivakarau ni lomai Tevita? Na cava eda vulica e keri me baleti Jiova?
8 E laurai ena dua na sere a bulia o Tui Tevita na nona rarawataka dina na ka e cakava. E vakaciriloloma na nona vakamamasu vei Jiova o Tevita ena ika51 ni Same. E laurai tale ga kina ni sega wale ga ni vakatusa na nona cala, ia e veivutunitaka sara ga. A bibi duadua vei Tevita na nona veiwekani kei na Kalou. A vakatusa: “Vei kemuni, io vei kemuni duaduaga, ka’u sai valavala ca.” A kerea vei Jiova: “Kemuni na Kalou, mo ni bulia e lomaqu na yalo e savasava; ka vakavouya e lomaqu na yalo sa dei tiko. . . . Mo ni vakasuka tale kivei au na marau ni bula sa vu maivei kemuni; ka mo ni tokoni au e na yalo sa gumatua tiko.” (Same 51:1-4, 7-12) Vakacava e dau vu tale ga mai lomamu nomu tusanaka vakadodonu vei Jiova na cala o cakava?
9 A vakalaiva o Jiova me sotava o Tevita na ca ni ka e cakava. Na revurevu ni nona cala ena vakaleqai koya ena vo ni nona bula. Ia e vosoti koya o Jiova baleta ni ‘ramusu qai bibivoro na yalona’ se laurai vua na veivutuni. (Wilika Same 32:5; Same 51:17) E kila vinaka na Kalou Kaukaua Duadua na ivakarau dina ni lomana e dua e cala kei na vuna e cakava kina. A sega gona ni laiva o Jiova mera vakataulewa na dauveilewai ena nodrau vakamatei o rau na veibutakoci me vaka e vakaroti ena Lawa a soli vei Mosese. Ena yalololoma i Jiova, a vakataulewa ga kina ena vukudrau o Tevita kei Pacisepa. (Vunau 20:10) A vakadonuya mada ga o Jiova me tui tarava e Isireli na luvedrau tagane o Solomoni.— 1 Vei. 22:9, 10.
10. (a) Na cava e dua tale na vuna a rairai vosoti Tevita kina o Jiova? (b) Ena vakatau ena cava na nona veivosoti o Jiova?
10 A rairai tiko tale e dua na vuna a veivosoti kina o Jiova, oya na ivakarau ni nona vosoti Saula o Tevita. (1 Sam. 24:4-7) A tukuna o Jisu na ka ena cakava vei keda o Jiova ena vakatau ena ka eda cakava vei ira eso tale. “Ni kua ni dau vakalelewa de oni lewai,” e kaya o Jisu, “na lewa oni tauca oni na lewai kina, na ivakarau tale ga oni vakarautaka ena vakarautaki tale vei kemuni.” (Maciu 7:1, 2) E veivakacegui dina meda kila ni tu vakarau o Jiova me vosota na noda cala—ke mani cala bibi sara me vaka na veibutakoci se laba! Ena vosoti keda ga o Jiova ke da dau vosoti ira na so tale, tusanaka na noda cala vua, da qai veisautaka noda rai me baleta na cala eda cakava. Nira veivutuni dina o ira era cala, o Jiova ena solia “na gauna ni veivakabulabulataki.”—Wilika Cakacaka 3:19.
CALA BIBI O MANASA IA E VEIVUTUNI
11. Na cava eso na veika ca a cakava e mata i Jiova o Tui Manasa?
11 Raica mada e dua tale na italanoa vakaivolatabu e laurai kina na nona dau yalorawarawa o Jiova me veivosoti. Ni oti e rauta ni 360 na yabaki mai na gauna e tekivu veiliutaki kina o Tevita sa qai tui i Juta o Manasa. Na 55 na yabaki ni nona veiliutaki, e kilai na loma ni gauna qori ena veika ca a cakava, e vakacudrui Jiova tale ga na ivakarau vakasisila i Manasa. A tara tale ga na icabocabonisoro vei Peali, a sokaloutaka na “kalokalo kecega ni lomalagi,” a vakacabori ira na luvena ena bukawaqa, qai uqeta na cakacaka vakatevoro. Io, “sa caka ca vakalevu ko koya e na mata i Jiova.”—2 Vei. 33:1-6.
12. E lesu vakacava vei Jiova o Manasa?
12 Sa qai kau mai na nona vanua o Manasa qai bala ena valeniveivesu e Papiloni. Qori na gauna a rairai nanuma lesu kina na ka e tukuna o Mosese vei ira na Isireli: “Ni kemuni sa rarawa, ka sa yacovi kemuni na ka kecega oqo, e na siga maimuri, kevaka ko ni sa lesu mai vei Jiova na nomuni Kalou, ka sa talairawarawa ki na domona.” (Vkru. 4:30) A qai lesu vei Jiova o Manasa. Ena sala cava? E ‘vakamalumalumutaki koya tiko ga vakalevu’ qai ‘masu tiko ga’ vua na Kalou (me vaka e laurai ena tabana e 21). (2 Vei. 33:12, 13) E sega ni volatukutukutaki na qaqanimasu e cavuta o Manasa, ia de dua ena via tautauvata kei na so na ka e cavuta o Tui Tevita ena ika51 ni Same. Eda kila ga ni veisau sara ga na ivakarau ni lomai Manasa.
13. Na cava e vosoti Manasa kina o Jiova?
13 Na cava e cakava o Jiova ni rogoca na masu i Manasa? “Sa yalovinaka vua ko koya, ka rogoca na nona vakamamasu.” Me vakataki Tevita ga, a liaca o Manasa na bibi ni cala a cakava qai veivutuni dina. Oya na vuna e vosoti koya kina na Kalou qai vakalesui tale vua na veiliutaki vakatui e Jerusalemi. Na ka e yaco qori ‘sa qai kila kina o Manasa ni Kalou dina ga o Jiova.’ (2 Vei. 33:13) E veivakacegui dina nida kila ena dua tale na ivakadinadina qori na nona dauvosoti ira era veivutuni dina na Kalou dauloloma eda qarava!
ENA VEIVOSOTI TU GA O JIOVA?
14. Na yavu cava ena vosoti ira kina era cala o Jiova?
14 E sega ni levu sara na tamata ni Kalou nikua ena gadrevi mera kerea na veivosoti i Jiova nira cakava na cala bibi me vakataki rau o Tevita kei Manasa. Ia na nona vosoti rau na tui qori o Jiova, eda vulica kina ni dau tu vakarau na noda Kalou me vosota na cala bibi ke veivutuni dina o koya e caka cala.
15. Eda kila vakacava ni na sega ni vosota tu ga o Jiova na nodra cala na tamata kece?
15 E sega ni rawa nida tukuna ni na vosota tu ga o Jiova na nodra cala na tamata kece. Meda raica mada na ka erau cakava o Tevita kei Manasa ni laurai vata kei ira na tamata domoqa e Isireli kei Juta. A talai Necani na Kalou me lai raici Tevita ena cala e cakava, me solia tale ga vua na gauna me veisautaka na lomana. A ciqoma ena marau o Tevita na veivuke qori. Ni liaca o Manasa na kena ituvaki vakaloloma, e uqeti koya sara ga qori me veivutuni dina. Ia ena levu na gauna, era sega ni veivutuni na lewe i Isireli kei Juta. A sega gona ni vosoti ira o Jiova. Ia e dau talai ira ga na nona parofita mera tukuna vei ira na Isireli kei ira na Juta na nona rai me baleta na nodra talaidredre. (Wilika Niemaia 9:30.) Nira lesu mada ga na Isireli e Juta ena nodra vakabobulataki tu e Papiloni, o Jiova e talai ira tiko ga na nona mata era yalodina, me vaka na bete o Esera kei na parofita o Malakai. Nira cakava na lewenivanua na loma i Jiova, dua na ka na nodra marau.—Niem. 12:43-47.
16. (a) Na cava a yaco ina matanitu o Isireli nira sega ni via veivutuni? (b) Na veika vinaka cava e rawa nira vakila na kawa ni matanitu makawa o Isireli?
16 Ni sa talai mai vuravura o Jisu qai cabori e dua na isoro uasivi me keda ivoli na kawatamata, sa sega tale ni ciqoma o Jiova na isoro manumanu era dau cabora na Isireli. (1 Joni 4:9, 10) Ena nona bula e vuravura o Jisu, a vakavotuya sara ga na rai i Tamana ena nona cavuta na vosa vakaciriloloma qo: “Jerusalemi, Jerusalemi, na dau vakamatei ira na parofita, o vakaviriki ira tale ga era talai yani vei iko. Sa vakavica noqu via kumuni ira vata na luvemu me vaka na tinanitoa ni ovici ira na luvena! Ia oni besetaka.” A tukuna sara o Jisu: “Raica! Sa na biu tu vei kemuni na nomuni vale.” (Maciu 23:37, 38) Sa veisosomitaki gona o Isireli vakayalo vua na matanitu ca e sega ni veivutuni. (Maciu 21:43; Kala. 6:16) Ia vakacava o ira na lewe i Isireli vakayago? Ke ra cakacakataka na nodra vakabauta na Kalou kei na isoro i Jisu Karisito, e rawa ni lomani ira qai vosoti ira o Jiova. O ira era takali era se sega ni veivutunitaka na nodra valavala ca, era na rawa tale ga ni vakila na yaga ni loloma kei na veivosoti i Jiova nira vakaturi ena vuravura vou.—Joni 5:28, 29; Caka. 24:15.
YAGA NI VEIVOSOTI I JIOVA
17, 18. Ena rawa vakacava ni vosoti keda o Jiova?
17 E dau tu vakarau o Jiova me vosoti keda, na cava gona meda cakava? E dodonu meda vakatotomuria na ka erau cakava o Tevita kei Manasa. E bibi meda liaca na noda cala, veivutunitaka sara, me vu mai lomada noda kerea na veivosoti i Jiova, meda kerei koya tale ga me vakasavasavataka na lomada. (Same 51:10) Ke da cala bibi, e dodonu meda kerea tale ga na nodra veivuke vakayalo na qase ni ivavakoso. (Jeme. 5:14, 15) Se mani vakacava na keda ituvaki, e veivakacegui na noda kila na ka e tukuna vei Mosese o Jiova, ni o koya e “Kalou, sa yalololoma ka daulomasoli, sa vosovoso vakadede, ka levu na nona yalovinaka kei na dina, sa dauyalovinaka tiko vei ira na veiudolu, sa sega ni cudruvaka na caka ca kei na talaidredre kei nai valavala ca.” E se sega ni veisau o Jiova.—Lako 34:6, 7.
18 Ena dua na vosa vakatautauvata momona, a yalataka kina o Jiova vei ira na Isireli era veivutuni ni na kauta laivi vakadua na nodra valavala ca, ena veisautaka na ka e “damuvakula” me vulavula me vaka na “uca-vulavula.” (Wilika Aisea 1:18.) Koya gona, ena yaga vakacava vei keda na nona veivosoti o Jiova? Ena vosoti vakadua na noda cala ke da raica vakabibi na nona dau veivosoti o Jiova da qai veivutuni sara.
19. Na cava eda na vulica ena ulutaga tarava?
19 Ni dau vosoti keda o Jiova, eda na vakatotomuri koya vakacava nida veimaliwai kei ira na so tale? Na cava eda rawa ni cakava meda vosoti ira kina era cala bibi ra qai veivutuni dina? Ena vukei keda na ulutaga tarava meda dikeva na ivakarau ni lomada me rawa nida vakatotomuria vinaka na Tamada o Jiova, na Kalou ‘dauyalovinaka qai tu vakarau me veivosoti.’—Same 86:5.
[iYaloyalo ena tabana e 24]
Ena nona veivosoti o Jiova, a vakalesui tale kina vei Manasa na veiliutaki vakatui e Jerusalemi