Era Yalorawarawa Mera Gole e Mexico
E VEIVAKAYALOQAQATAKI dina meda raica na nodra bula rawarawa e levu na itabagone me rawa nira vakarabailevutaka na nodra cakacaka vakaitalatala. (Maciu 6:22) Na veiveisau cava era cakava? Na ituvaki dredre cava era sotava? Meda raica mada na nodra ivakaraitaki eso era veiqaravi tiko ena gauna qo e Mexico.
“DODONU ME KEIRAU CAKAVA ESO NA VEIVEISAU”
Erau vakamau ena Janueri 2007 o Dustin kei Jassa mai Merika. Sega ni dede, rau sa rawata na ka erau tadra tu ena dua na gauna balavu—me rau volia e dua na nodrau waqa rau qai tiko kina me dua na yabaki. E dau kele toka na nodrau waqa volekati Astoria, Oregon mai Merika, e dua na taoni totoka e wavolita tu na veidelana, veikauloa kei na ulunivanua e solega na ucacevata, qai volekata toka ga na Wasa Pasifika. E tukuna o Dustin: “Sa totoka kece ga na vanua eda raica!” Erau nanuma na veiwatini ni rau bula rawarawa, rau nuitaki Jiova tale ga. ‘Sa rauta’ me va ya na nodrau nanuma ‘ni rau tiko wale ga ena dua na waqa e 7.9 na mita na kena balavu, rau cakacaka vagauna, rau lewena na ivavakoso e vosataki kina e dua tale na vosa, rau dau painia veivuke tale ga ena so na gauna.’ Ia ni toso na gauna rau qai kila ni rau vakaisini rau tiko ga. E kaya o Dustin: “Levu na gauna keirau ogaoga ena ripeataki ni waqa, keirau sega ni tokona na ituvatuva ni ivavakoso. Keirau kila ni dodonu me keirau cakava eso na veiveisau, kevaka keirau vinakata dina me keirau vakaliuci Jiova ena neirau bula.”
E tomana o Jassa: “Au dau tu mai Mexico niu se goneyalewa, au lewena tale ga e dua na ivavakoso vakavalagi. Au marautaka na veiqaravi e kea, au qai vinakata meu lesu kina.” Me vakabulabulataka na yalo ni veiqaravi e vanuatani, rau dau vakawilika o Dustin kei Jassa ena gauna ni nodrau sokalou vakavuvale na italanoa ni nodra bula na mataveitacini era toki ena vanua sa matua vinaka tu na kena were me tamusuki. (Joni 4:35) E tukuna o Dustin: “Keirau via marau tale ga va ya.” Ni rau rogoca vei ira na nodrau itokani e Mexico ni gadrevi na veivuke ena dua na iwasewase lailai se qai tauyavu ga, rau sa kila sara ga na ka me rau cakava. Erau biuta na nodrau cakacaka, rau volitaka na nodrau waqa rau qai toki e Mexico.
“KA VINAKA DUADUA ME KEIRAU BAU CAKAVA”
Erau tiko o Dustin kei Jassa ena taoni o Tecomán—se volekata toka ga na Wasa Pasifika qai rauta na 4,345 na kilomita ena ceva kei Astoria. E tukuna o Dustin: “Sa sega soti ni mudre na cagi qai sega ni raici na veidelana, ia e warumisa na katakata qai sega ni caka rawa na levu ni vunimoli.” Erau sega ni kunea rawa e dua na cakacaka ni rau se qai yaco yani. E dau vakarua na nodrau kana raisi kei na bini ena dua na siga e veimacawa ni sega ni veirauti na nodrau ilavo. E tukuna o Jassa: “Gauna sara ga e vaka me keirau sa soro kina na kania e dua na mataqali kakana, era qai solia mai na neirau vuli iVolatabu na maqo, jaina, weleti kei na taga moli!” Toso na gauna rau kunea na veiwatini e dua na cakacaka, me rau veivakavulici ena Internet vei ira era via vulica e dua na vosa qai tuvanaka na vuli qori e dua na koronivuli mai Taiwan. Ena gauna qo, na ilavo erau rawata ena cakacaka qori sa veirauti vinaka sara ga kei na veika me rau bula kina e veisiga.
Na cava erau nanuma o Dustin kei Jassa me baleta na veisau erau cakava? Erau tukuna: “Na neirau toki e ka vinaka duadua me keirau bau cakava. Sa qai dei ga na neirau veiwekani kei Jiova, keirau veivolekati tale ga vakaveiwatini, keirau sega sara ga ni vakabauta ni rawa ni yaco qori. E levu na ka keirau cakava vata e veisiga—cakacaka vakavunau, keirau dau veivosakitaka na sala mera vukei kina na neirau vuli iVolatabu, kei na vakavakarau ena soqoni. Keirau sa sega tale ga ni nuiqawaqawa me vaka e liu.” Erau tomana: “Keirau sa qai vakila qo na ka keirau sega ni vakila tu e liu—na dina ni yalayala ena Same 34:8, ‘Tovolea mada o na qai raica ni yalovinaka o Jiova.’ ”
KA E UQETI IRA E UDOLU VAKACACA MERA VEIQARAVI
E sivia na 2,900 na mataveitacini—veiwatini kei ira na dawai qai levu vei ira qori era yabaki 20 se 30 vakacaca—era toki ena so na vanua e Mexico era gadrevi kina vakalevu o ira mera vunautaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou. Na cava era bolea kina na tacida mera lai veiqaravi ena vanua va qori, nira na sotava kina na ituvaki dredre? Raica mada e tolu na vuna bibi era tukuna eso nira tarogi ena taro qori.
Me keimami vakaraitaka kina na neimami lomani Jiova kei ira na so tale. A papitaiso o Leticia ni yabaki 18. E kaya: “Gauna au yalataka kina noqu bula vei Jiova, au kiIa ni okati kina na noqu qaravi koya ena lomaqu kei na noqu bula taucoko. Meu vakaraitaka ni vu mai lomaqu na noqu lomani Jiova, au via vakayagataka kina vakalevu na noqu gauna kei na noqu igu ena nona cakacaka.” (Mari. 12:30) Na wati Leticia o Hermilo, a toki ni se qai yabaki 20 vakacaca ena vanua era gadrevi vakalevu kina o ira mera vunautaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou. E kaya: “Au kila ni sala vinaka duadua meu vakaraitaka kina na noqu lomani ira na kainoqu na noqu vakacegui ira vakayalo na tamata.” (Mari. 12:31) A mani biuta na siti vutuniyau o Monterrey a cakacaka tiko kina ena dua na baqe, kei na ivakarau ni bula totoka a marautaka tu e kea qai toki ina dua na taoni lailai.
Me keimami vakila kina na marau dina e tawamudu. Oti toka ga na nona papitaiso, rau lai vunau me dua na vula ena dua na taoni tuyawa o Leticia kei na dua na tacida yalewa sa dede na nona painia. E nanuma lesu o Leticia: “Au kurabui, au marautaka tale ga vakalevu na noqu raica na nodra ciqoma na itukutuku ni Matanitu ni Kalou na lewenivanua. Au kaya lo ga ni oti e dua na vula: ‘Qo na ka au via cakava ena noqu bula!’ ” Qori tale ga na ka e vakila o Essly, e dua na tacida yalewa dawai sa yabaki 20 vakacaca ena gauna qo. Na nona raica na nodra mamarau o ira era veiqaravi ena vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke, a uqeti koya me vakaitavi tale ga kina. Ni se vuli tiko ena sekeneri, a sotavi ira e levu na tacida gugumatua era veiqaravi ena vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke. E kaya: “Au vinakata sara ga meu vakataki ira na mataveitacini qori niu raica na nodra matamamarau.” E levu na tacida yalewa e tautauvata na nodra rai kei Essly. E sivia na 680 na tacida yalewa dawai e Mexico era veiqaravi tu ena vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke. Era ivakaraitaki vinaka vei keda kece, gone se qase!
Me vakainaki qai marautaki kina na neimami bula. Ni vakacavara o Essly na nona vuli ena sekeneri, a soli vua e dua na sikolasivi ni vuli ena univesiti. Era uqeti koya na nona icaba me ciqoma na sikolasivi ya, me sasagataka tale ga na “veika sa ivakarau tu ni bula nikua”—dikiri ena univesiti, dua na cakacaka, motoka, veigadeyaki tale ga. Ia a sega ni cakava na ka era tukuna na nona icaba. E kaya o Essly: “Levu na noqu itokani lotu vaKarisito era saga na veika va qori, era sa sega ni vakaliuca na isausau vakayalo. Au raica tale ga ni vakavuturitaki ira na leqa era sotava nira vakaitavi ena levu na veika vakavuravura. Au via vakayagataka na noqu bula vakaitabagone meu qaravi Jiova vinaka kina.”
A cakava eso na vuli lalai o Essly me kunea kina e dua na cakacaka ena tokoni koya vakailavo ena nona painia, oti sa qai toki ina dua na vanua era gadrevi vakalevu kina o ira mera vunautaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou. A vulica na nodra vosa na itaukei, o ira na Otomi kei na Tlapaneco, dina ni dredre toka qori. Ni raica lesu na tolu na yabaki ni nona vunau ena vanua tuyawa, e kaya: “Au marau qai vakainaki dina noqu bula niu veiqaravi ena vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke. E bibi sara ni dei kina na noqu veiwekani kei Jiova.” Erau duavata kei Essly o Phillip kei Racquel, dua na veiwatini erau yabaki 30 vakacaca mai Merika. Erau kaya: “E levu era sega tu ni kila na veika ena yaco ena nodra bula ni sa veisau totolo sara tiko na vuravura. Ia e vakainaki dina na noda bula nida veiqaravi ena vanua era se rogoca tiko kina e levu na itukutuku vakaivolatabu. E vakavumarau dina!”
SALA ME WALI KINA NA ITUVAKI DREDRE
E dau sotavi tale ga na ituvaki dredre nida veiqaravi ena vanua era gadrevi vakalevu kina o ira mera vunautaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou. Dua na ka dredre na nomu saga me dua na ivurevure ni ilavo. Me rawa qori, ena gadrevi mo yalorawarawa mo vakamatauni iko ena ituvaki ni vanua o veiqaravi kina. E tukuna o Verónica, sa dede na nona painia: “Ena dua na vanua au veiqaravi kina, au dau vakarautaka qai volitaka na kakana e sau lailai ga qai rawarawa na kena caka. Ena dua tale na vanua, au volitaki isulu, au veikoti tale ga. Au sasamaki tiko ena gauna qo ena dua na vale, au veivakavulici tale tiko ga vei ira na itubutubu vou ena sala mera dau veivosaki kina kei luvedra.”
Ena dredre dina mo vakamatauni iko ena nodra ivakarau vakavanua eso tale, vakabibi ke o tiko kei ira na itaukei ena dua na vanua tuyawa. Qori na ka erau vakadinadinataka o Phillip kei Racquel ni rau veiqaravi tiko ena yalava era vosa vakaNahuatl. E tukuna o Phillip: “E duidui vakalevu na ivakarau vakavanua.” Na cava rau qai cakava? “Keirau kauaitaka ga na veika era vinaka kina o ira era vosa vakaNahuatl—na nodra veivolekati vakavuvale, na nodra daudina ena nodra veimaliwai, kei na nodra dau lomasoli.” E tomana o Racquel: “Levu na ka keirau vulica ena neirau tiko ena vanua ya, kei na neirau cakacaka vata kei ira na mataveitacini ena vanua ya.”
SALA MO VAKARAUTAKI IKO KINA
Ke o via veiqaravi ena vanua tuyawa e gadrevi kina na veivuke, na cava o rawa ni cakava mo vakarautaki iko kina? Era tukuna na mataveitacini sa dede na nodra vakaitavi voli mai ena taba ni veiqaravi qori: Ni bera ni o toki, saga mo bula rawarawa, mo lomavakacegu tale ga ena veika sa tu rawa vei iko. (Fpai. 4:11, 12) Na cava tale o rawa ni cakava? E kaya o Leticia: “Au sega ni dau ciqoma na cakacaka saumi ena vinakati kina meu tiko vakadede ena dua na vanua. Au sega ni vinakata me dua na ka e vakataotaka na noqu toki ena vanua kei na gauna cava ga au via toki kina.” E kaya o Hermilo: “Au vulica na vakasaqa, savasava, kei na yayani.” E tukuna o Verónica: “Niu se tiko e vale kei rau noqu itubutubu kei ratou na taciqu, au dau veivuke ena sasamaki kei na vakarautaki ni kakana bulabula e sau lailai ga. Au vulica tale ga meu dau maroroi ilavo.”
O Levi kei Amelia mai Merika sa walu na yabaki na nodrau vakawati, rau tukuna ni yaga na masu ena nodrau vakavakarau na lako i Mexico. E kaya o Levi: “Keirau cakacakataka rawa na levu ni ilavo ena gadrevi me keirau lai veiqaravi kina e vanuatani me dua na yabaki, keirau qai kerea na veivuke i Jiova ena kena rawati na ilavo qori.” Ni rau maroroya rawa ga ena loma ni vica na vula na levu ni ilavo erau cavuta ena nodrau masu, rau sa toki sara. E kaya o Levi: “A sauma o Jiova na ka keirau kerea, sa qai vo ga me keirau cakava na neirau itavi.” E tomana o Amelia: “Keirau nanuma ni rawa ni dua ga na yabaki na neirau tiko, ia sa vitu sara qo na yabaki, keirau sega tale ga ni bau vakasamataka me keirau biubiu! Keirau vakadinadinataka sara ga ena vanua qo na nona dau veivuke o Jiova. Keirau raica e veisiga na ivakadinadina ni nona yalovinaka.”
Erau vakila tale ga na yaga ni masu o Adam kei Jennifer, dua na veiwatini mai Merika erau veiqaravi tiko ena yalava era vosa vakavalagi e Mexico. Erau vakatututaka: “Kua ni waraka me vinaka vakaoti na ituvaki. Ke nomu gagadre mo lai veiqaravi e vanuatani, masulaka qai vakayacora sara. Saga mo bula rawarawa ga, volavola ina valenivolavola ni tabana ni vanua o via lai veiqaravi kina, qai toki ni o sa cakacakataka rawa na kena isau!”a Ke o cakava qori, o na marau, o na vutuniyau tale ga vakayalo.
a Me ikuri ni ivakamacala, raica na ulutaga “O Rawa ni ‘Lako i Masitonia’?” ena Noda Cakacaka Vakaitalatala ni Okosita 2011.