O Dau “Gumatua Ena Cakacaka Vinaka”?

1, 2. Na itavi dokai cava e soli duadua ga vei keda na iVakadinadina i Jiova, o raica vakacava qori?

ERA raica e levu ni ka dokai dina mera vakaicovitaki ena dua na ka vakasakiti era rawata. Kena ivakaraitaki, eso era vakaicovitaki ena Nobel Prize nira saga mera vakameautaki ira era veicati tu. Ia e ka dokai sara me lesi keda na Kalou meda mata se italai meda vukei ira na tamata mera veiyaloni kei na Dauveibuli!

² Sa bau dua dina na ka dokai me soli duadua ga vei keda na iVakadinadina i Jiova na itavi qori. Erau vakaroti keda na Kalou kei Karisito meda vakamasuti ira na lewenivanua mera “duavata tale kei na Kalou.” (2 Kor. 5:20) E vakayagataki keda tiko o Jiova meda vagolei ira na tamata vua. Qori na sala era sa vukei kina e vica na milioni ena sivia na 235 na vanua mera veiyaloni kei na Kalou, me rawa nira nuitaka na bula tawamudu. (Taito 2:11) E vu mai lomada na noda gumatua ni veisureti “me mai gunuva wale na wai ni bula o koya yadua e vinakata.” (Vkta. 22:17) Nida vakamareqeta na noda ilesilesi da qai gumatuataka, e veiganiti kina meda vakatokai meda tamata “gumatua ena cakacaka vinaka.” (Taito 2:14) Meda raica mada qo na sala e yaga kina na noda gumatua ena cakacaka vinaka ena nodra vagolei vei Jiova na tamata. Dua na sala oya na noda cakacaka vakavunau.

VAKATOTOMURIA NA GUGUMATUA I JIOVA KEI JISU

3. Na cava e vakavotuya vei keda na matavosa “lomakatakata [se yalogu] i Jiova”?

³ E tukuna na Aisea 9:7 me baleta na veika ena rawati ena nona veiliutaki na Luve ni Kalou: “A lomakatakata [se yalogu] i Jiova ni lewe vuqa ena vakayacora na ka oqo.” E vakabibitaka na vosa qori na nona kauai vakalevu na Tamada vakalomalagi ena noda vakabulai na kawatamata. Na nona ivakaraitaki ni gugumatua o Jiova e vakavotuya ni bibi meda guta mai vu ni lomada na noda ilesilesi vakalou nida dautukutuku ni Matanitu. Eda vakatotomuria na gugumatua i Jiova ni gu tale ga na lomada meda vukei ira eso tale mera kilai koya. Nida cakacaka vata kei na Kalou, vakacava eda vakadeitaka meda gugumatua ena kacivaki ni itukutuku vinaka me vakatau qori ena keda ituvaki?—1 Kor. 3:9.

4. E ivakaraitaki vakacava ni gugumatua kei na vosovoso o Jisu ena cakacaka vakaitalatala?

⁴ Vakasamataka tale ga na gugumatua i Jisu. E kotora na ivakaraitaki vinaka duadua ni gugumatua kei na vosovoso ena cakacaka vakaitalatala. A tusaqati vakaca ena nona bula voli e vuravura, ia e gugumatua tiko ga ena cakacaka vakavunau me yacova sara na nona vakamatei vakaloloma. (Joni 18:36, 37) Ni roro mai na gauna me mate kina vakaisoro, sa qai gugumatua ga o Jisu me vukei ira eso tale mera kilai Jiova.

5. A vakayacora vakacava o Jisu na ka e vakamacalataka ena nona vosa vakatautauvata ni vunilolo?

⁵ Kena ivakaraitaki ena vulaibotabota ni 32 S.K., a cavuta o Jisu e dua na vosa vakatautauvata me baleta e dua na turaga a sega tu ni vua na nona vunilolo me tolu na yabaki. A mani tukuna na turaga qori vua na dausamaki lolo me taya na vunilolo, ia a kerea na dausamaki lolo me soli vua na gauna me vakamaniwataka. (Wilika Luke 13:6-9.) Era le vica ga na tisaipeli ena gauna ya era rawa ni okati mera vua ni cakacaka vakavunau i Jisu. Ia me vaka e laurai ena nona vosa vakatautauvata qori, a vakayagataka o Jisu na gauna lekaleka a vo vua—rauta ni ono na vula—me vakalevutaka kina nona cakacaka vakavunau e Jutia kei Peria. Ena vica na siga ni bera na nona mate o Jisu, a tagicaki ira na kainona “e didivara na daligadra.”—Maciu 13:15; Luke 19:41.

6. Na cava meda vakalevutaka kina noda cakacaka vakaitalatala?

⁶ Ni sa voleka sara na icavacava, sa qai bibi ga meda vakalevutaka na noda cakacaka vakavunau. (Wilika Taniela 2:41-45.) Dua dina na ka dokai meda iVakadinadina i Jiova! O keda ga eda vakacegui ira tiko na tamata e veiyasa i vuravura ena iwali dina ni leqa ni kawatamata. A tukuna ena dua na gauna lekaleka sa oti e dua na dauvolavola ena niusiveva ni sega ni saumi rawa na taro: “Na cava era sotava kina na veika ca na tamata vinaka?” E noda itavi vaKarisito, e ka dokai tale ga meda vakamacalataka na isau vakaivolatabu ni taro va qori vei ira kece era via vakarorogo. E tiko na vuna vinaka me ‘uqeti keda na yalo tabu’ nida vakayacora na noda ilesilesi vakalou. (Roma 12:11) Ena veivakalougatataki ni Kalou, eda rawa ni vukei ira eso tale mera kilai Jiova ra qai lomani koya ena noda gugumatua ena cakacaka vakavunau.

ROKOVI O JIOVA NIDA VAKUAI KEDA

7, 8. E rokovi vakacava o Jiova ena noda dau vakuai keda?

⁷ Me vaka e laurai ena veika a sotava na yapositolo o Paula, e rawa tale ga nida “sega ni moce ena veibogi” qai “sega ni kana” ena noda cakacaka vakaitalatala. (2 Kor. 6:5) E vakavotui vinaka sara ga e keri na yalo ni noda vakuai keda, eda rairai nanumi ira tale ga kina na painia era vakaliuca na cakacaka vakaitalatala ra qai tokoni ira ga vakailavo. Vakasamataki ira tale ga na daukaulotu gugumatua, era ‘liviraki me vaka na isoro waini’ mera lai veiqaravi e vanuatani. (Fpai. 2:17) Vakacava o ira na qase ni ivavakoso era cakacaka tiko vakaukaua ra qai sega ni dau kana se moce vinaka ena so na gauna mera karoni ira kina na sipi i Jiova? Era maliwai keda tale tu ga na itabaqase kei ira era tautauvimate, ia era saga ena nodra vinaka kece mera tiko ena soqoni qai vakaitavi ena cakacaka vakavunau. E veivakayaloqaqataki dina nida vakasamataka na nodra dau vakuai ira na dauveiqaravi ni Kalou qori. Na sasaga va qori e rawa ni veisautaka na nodra rai eso tale me baleta na noda cakacaka vakaitalatala.

⁸ Ena dua na ivola ina Lincolnshire Boston Target mai Peritania, a tukuna kina e dua na turaga e dau wilika na niusiveva qori, e sega tale ga ni iVakadinadina i Jiova: “Era sa sega ni nuitaka na lotu na tamata . . . Na cava era cakava tiko e veisiga na italatala ni lotu? Era sega sara ga ni vakataki Karisito ena nona dau golevi ira na tamata ena nodra itikotiko . . . Na lotu duadua ga e bau kauai na iVakadinadina i Jiova, nira golevi ira sara ga na tamata ena nodra itikotiko qai vu dina mai lomadra na nodra vunautaka na ka dina.” E takalevu tu e vuravura na yalo ni nanumi koya ga, na noda dau vakuai keda gona e rokovi vakalevu kina na Kalou o Jiova.—Roma 12:1.

9. Na cava ena uqeti keda meda gumatua tiko ga ena cakacaka vinaka?

⁹ Na cava eda rawa ni cakava ke da sa sega soti ni gugumatua ena cakacaka vakaitalatala? Ena vinaka meda vakasamataka na veika sa vakayacora tiko o Jiova ena vuku ni cakacaka vakavunau. (Wilika Roma 10:13-15.) Na nodra bula na lewenivanua e vakatau ena nodra masuta ena vakabauta na yaca i Jiova, ia era na sega ni cakava rawa qori ke da sega ni vunau vei ira. Na noda kila qori me uqeti keda meda gumatua tiko ga ena cakacaka vinaka, meda solia tale ga noda vinaka kece ena vunautaki ni itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou.

ITOVO VINAKA ENA UQETI IRA ESO MERA QARAVA NA KALOU

10. Na cava e rawa ni tukuni kina ni noda itovo vinaka ena vagolei ira na tamata vei Jiova?

¹⁰ E bibi meda gugumatua ena cakacaka vakaitalatala, ia qori ena sega ni vagolei ira duadua ga na tamata vua na Kalou. E dua tale na ka e okati ena noda gumatua ena cakacaka vinaka qai rawa ni vagolei ira na tamata vua na Kalou oya na noda itovo vinaka na lotu vaKarisito. A vakavotuya o Paula na bibi ni noda itovo ena nona vola: “Keitou sega sara ga ni via vakatarabetaki kemuni ena dua na ka me kua ni beitaki kina na neitou cakacaka vakaitalatala.” (2 Kor. 6:3) Na noda vosa vinaka kei na noda itovo kilikili ena vakacaucautaki kina na ivakavuvuli ni Kalou, qai uqeti ira eso tale mera qaravi Jiova. (Taito 2:10) E levu na ka vinaka e dau rogoci ni yaco nira raica na tamata yalomalumalumu na noda itovo na lotu vaKarisito.

11. Na cava meda masulaka qai vakasamataka kina vakabibi na noda itovo?

¹¹ Eda kila ni noda itovo e rawa ni veiuqeti ena veika vinaka, e rawa tale ga ni veivakatarabetaki. Nida tiko gona ena vanua ni cakacaka, e vale se koronivuli, meda kua sara ni cakava e dua na ka me beitaki kina na noda cakacaka vakaitalatala kei na noda itovo. Ke da nakita meda valavala ca, eda na sotava ga na leqa. (Iper. 10:26, 27) Qori me uqeti keda meda masulaka da qai vakasamataka na veika eda cakava kei na nodra rai eso tale nira raica na noda ivakarau ni bula. Ni torosobu tiko ga na itovo ni vuravura qo, ena rawarawa sara vei ira na tamata yalomalumalumu mera ‘vakaduiduitaki ira era qarava na Kalou kei ira era sega ni qaravi koya.’ (Mala. 3:18) Io, e bibi na noda itovo vinaka na lotu vaKarisito ena nodra vukei eso tale mera veiyaloni kei na Kalou.

12-14. Ena veisautaka vakacava na nodra rai eso tale me baleta na noda cakacaka vakaitalatala na noda vosota na veivakatovolei? Tukuna e dua na ivakaraitaki.

¹² A cavuta o Paula ena nona ivola vei ira e Korinica ni a sotava na ka rarawa, na ka dredre, a mokulaki, bala tale ga i valeniveivesu. (Wilika 2 Korinica 6:4, 5.) Ni vakatovolei na noda vakabauta, na noda vosota e rawa ni uqeti ira na vakararai tu mera ciqoma na ka dina. Kena ivakaraitaki: Ena vica na yabaki sa oti, a sagai mera vakawabokotaki na iVakadinadina i Jiova ena dua na yasayasa e Angola. Erau vesu e rua na iVakadinadina kei na 30 tale na tataleitaki era dau tiko ena soqoni. Era soqoni ira mai na lewenivanua na dauveitusaqati mera sarava na nodra mokulaki na tacida me yacova ni sa dradra na yagodra. Na ka vakaloloma qori e caka tale ga vei ira na yalewa kei na gone. A caka qori me vakarerei ira na tamata mera kua ni vakarorogo vei ira na iVakadinadina i Jiova. Ia ni oti na nodra mokulaki e matanalevu na tacida, e levu ena yasayasa oya era lai kerei ira na iVakadinadina i Jiova mera vulica na iVolatabu! A toso vinaka sara na kena vunautaki na Matanitu ni Kalou, e vakasakiti na tubu qai levu sara na veivakalougatataki.

¹³ E laurai ena ivakaraitaki qori ni noda muria dei na ivakavuvuli vakaivolatabu e rawa ni uqeti ira sara ga eso tale. Eda na rairai veinanuyaka se vica era veiyaloni kei na Kalou ena vuku ni nodratou yaloqaqa o Pita kei na vo ni yapositolo. (Caka. 5:17-29) Ena gauna qo, o ira na icaba e koronivuli, itokani vakacakacaka se noda lewenivuvale era rawa ni vakarorogo nira raica na noda dei meda tutaka na veika dodonu.

¹⁴ Eso na tacida era sotava tu ga na veitusaqati. Kena ivakaraitaki, rauta ni 40 na tacida mai Armenia era tu e valeniveivesu nira tawaveitovaki, e namaki mera bala i valeniveivesu e levu tale ena vica na vula mai qo. E 55 na dauveiqaravi i Jiova mai Eritrea era tu e valeniveivesu, eso vei ira qori era yabaki 60 vakacaca. E rauta na 700 na tacida mai Sauca Korea era tu e valeniveivesu ena vuku ni nodra vakabauta. Sa sivia na 60 na yabaki na kena yaco voli mai na ituvaki qori. Meda masuta mada ga me vakalagilagi na Kalou ena nodra yalodina na tacida era tusaqati tiko ena nodra vanua, me uqeti ira tale ga na taleitaka na ivalavala dodonu mera tokona na sokalou dina.—Same 76:8-10.

15. Tukuna e dua na ivakaraitaki e laurai kina ni noda daudina e rawa ni vagolei ira mai eso vei Jiova.

¹⁵ Na noda daudina tale ga e rawa ni vagolei ira mai na tamata ina dina. (Wilika 2 Korinica 6:4, 7.) Kena ivakaraitaki: A biuta tiko e dua na yalewa lotu vaKarisito na ilavo ena kena misini e loma ni basi me dua kina nona tikite, qai tukuna vua na nona itokani me kua ni sauma nona ivodovodo ni na sega ni vodo vakabalavu. A tukuna sara na tacida ni dodonu ga me sauma nona ivodovodo ke lekaleka mada ga na vanua e lakova. Ni sa sobu na nona itokani, a tarogi tacida sara o draiva, “O iVakadinadina i Jiova?” A tukuna sara na tacida “io” qai tarogi draiva “o kila vakacava?” “Au rogoca nomudrau veivosaki me baleta na saumi ivodovodo, au kila ni vica ga era dau cakava qori ra qai daudina ena ka kece, era wili tiko kina na iVakadinadina i Jiova.” Oti e vica na vula, a golevi tacida yalewa ya e dua na turaga qai kaya, “O kilai au? O yau na draiva ni basi daru a veivosaki me baleta na saumi ivodovodo. Niu raica na nomu itovo e uqeti au meu vulica na iVolatabu kei ira na iVakadinadina i Jiova.” Na noda kilai nida daudina e vakaraitaka nida italatala nuitaki.

VAKARAITAKA TIKO GA NA ITOVO E ROKOVI KINA NA KALOU

16. Na cava e dau uqeti ira kina eso tale na itovo me vaka na vosota vakadede, loloma, kei na yalololoma? Tukuna na ka era dau cakava na iliuliu ni lotu.

¹⁶ Eda rawa ni veivuke tale ga ena nodra vagolei na tamata vei Jiova nida vakaraitaka na itovo me vaka na vosota vakadede, loloma, kei na yalololoma. Nira raica eso na noda itovo, era na rairai via vulica na veika me baleti Jiova, nona inaki, kei ira na nona tamata. Na nodra rai kei na nodra itovo na lotu vaKarisito dina e duidui sara mai vei ira e nodra ivakarau ni sokalou e vakarairai ga qai veivakaisini. Era vutuniyau eso na italatala nira lawakitaki ira nodra qelenisipi, qori ena nodra vakayagataka e dua na iwase levu ni ilavo era rawata mera volia kina na vale kei na motoka saulevu—e dua na italatala e tara sara e dua na vale ni koli e rawa ni vakabatabatataki. Io, e levu vei ira na tukuna nira imuri i Karisito era sega ni dau via “solia wale.” (Maciu 10:8) Me vakataki ira ga na bete dau murilomadra e Isireli makawa, ‘era veivakavulici mera saumi kina’—qai levu na ka era vakavulica e sega ni vakaivolatabu. (Maika 3:11) Ena sega ni veiyaloni kei na Kalou e dua e veivakaisini va qori na nona ivalavala.

17, 18. (a) E rokovi vakacava o Jiova ena noda vakatotomuria na nona itovo? (b) Na cava e uqeti iko mo caka vinaka tiko ga?

¹⁷ Ena dua tale na yasana, e uqeti ira vakalevu eso na ivakavuvuli dina vaKarisito kei na noda dau caka vinaka vei ira na tiko tikivi keda. Kena ivakaraitaki, e dua sa kena marama a totolo ga na nona vakaraitaka vua na painia a vunau tiko e veivale ni sega ni via vakarorogo. A tukuna na marama oya ni a kaba toka ena dua na ikabakaba qai saga tiko me veisautaka e dua na cina ena gauna a qirita kina na painia na lali ni katuba. E tukuna sara na painia: “E sega ni vinaka mo cakava duadua qori.” A mani veisautaka na painia na nona cina, oti a gole sara. Ni rogoca na luvena tagane na ka a yaco, a tarai koya sara ga, mani saga me rau sota kei na tacida tagane me vakavinavinakataki koya. A qai vuli iVolatabu sara na luvena tagane na marama ya.

¹⁸ Na cava o vakadeitaka kina mo caka vinaka tiko ga? De dua o kila ni gauna eda gumatua kina ena cakacaka vakaitalatala da qai cakava na ka e salavata kei na inaki ni Kalou, eda rokovi Jiova da qai rawa ni vukei ira eso tale mera vakabulai. (Wilika 1 Korinica 10:31-33.) Eda vinakata dina meda vakaraitaka nida lomana na Kalou kei ira na so tale. Qori ena uqeti keda meda gumatua ena cakacaka vinaka ni kena vunautaki na itukutuku vinaka kei na noda vakaraitaka na itovo vakalou. (Maciu 22:37-39) Ke da gumatua ena cakacaka vinaka, eda na vakalougatataki vakalevu nida na marau da qai vakila na vakacegu ena gauna qo. Eda rawa tale ga ni vakanamata ena gauna era na gumatuataka kina na sokalou dina na kawatamata kece me rokovi kina na Dauveibuli, o Jiova.