iVola me Kilai Vinaka

Na iVolatabu e ivola makawa ga. Sa vakacava na kena dede? E tekivu volai ena Tokalau e Loma ena rauta na 3,500 na yabaki sa oti. E donuya qori na gauna e veiliutaki kaukaua sara tu ga kina na vuvale na Shang e Jaina, rauta tale ga ni tini na senitiuri ni bera ni tekivu na lotu Buda e Idia.—Raica na kato “iTukutuku Dina me Baleta na iVolatabu.”

Ke vinakati me ivukevuke yaga e dua na ivola qai dusimaki ira e levu, e dodonu me kilai vinaka mada, me ganiti ira tale ga na wilika. E va sara ga qori na iVolatabu. E veivakacegui na isaunitaro era tu kina me baleta na veika bibi e vauca na bula.

Kena ivakaraitaki, o bau vaqaqa, ‘Eda mai bula tu vakacava e ke?’ Qori na taro era vaqaqa e levu ena vica vata na udolu na yabaki sa oti me yacova mai nikua. Ia e rawa ni kune na kena isau ena imatai kei na ikarua ni wase ena ivola na Vakatekivu. E vakamacalataki lesu ena itukutuku ni iVolatabu qori na “ivakatekivu”—oya na vica vata na bilioni na yabaki sa sivi—na gauna e buli kina na vuravura kei na lomalagi, wili kina na isoso kalokalo, na kalokalo kei na vuravura. (Vakatekivu 1:1) Sa qai vakamacalataka na kena tawani vakamalua na vuravura, nodra basika na veika bula tale eso, kei na itekitekivu ni kawatamata, vaka kina na inaki ni nodra buli.

VOLAI ME KILAI VINAKA

E vakamacalataki ena iVolatabu na ivakasala yaga meda walia kina na noda leqa e veisiga. E rawarawa sara na kena kilai. E wasei vakarua.

Kena imatai, e volai tu ena iVolatabu na vosa rawarawa, e tau vakadodonu qai veiuqeti. E sega ni vakayagataka na ivosavosa e buawa na kena ibalebale se kilakilai dredre, ia na vosa e matata, eda rawa tale ga ni raitayaloyalotaka. Ni vakamacalataka e dua na vakasama titobu se dredre, ena vakayagataka ga na vosa ni veisiga.

Kena ivakaraitaki, e dau vakayagataka o Jisu e levu na vosa vakatautauvata rawarawa sara e yavutaki ena nodra bula e veisiga na lewenivanua, me rawa ni uqeta na lomadra na veika e vakavulica. E laurai vakalevu qori ena nona veivakavulici e kilai levu me Vunau ena Ulunivanua, e volaitukutukutaki ena Maciu wase 5 ina 7. E kaya e dua na daunivakamacala ni “yaga” nona “ivunau” qai dikeva ni “sega ni kena” inaki “meda kila wale ga, ia me idusidusi qai lewa na ka eda cakava.” O rawa ni wilika na wase taucoko qori ena 15 ina 20 na miniti, o na qoroqoro ga ena rawarawa ni vosa i Jisu kei na kena yaga vakalevu.

Na lewe tale ga ni iVolatabu e vakarawarawataka na kena kilai. E sega ni ivola ni itukuni se vatavatairalago. Ia e kaya na ivola The World Book Encyclopedia ni levu na ka era volai tu kina e “baleti ira na rogo kei na ira na tauvanua” kei na nodra “sasaga, inuinui, nodra malumalumu kei na nodra qaqa.” E rawarawa sara noda kila na kedra itukutuku o ira dina na talanoataki kina, na veika e yaco, kei na ka eda vulica ena nodra ivakaraitaki.—Roma 15:4.

SA TU VAKARAWARAWA

Mo rawa ni kila vinaka e dua na ivola, ena vinakati me volai ena vosa o kila. Kena irairai ni sa tu vakarawarawa nikua na iVolatabu ena vosa o kila, ena vanua o tiko kina se matatamata o lewena. Dikeva mada se rawati vakacava qori.

Kena Vakadewataki. A volai taumada na iVolatabu ena vosa vakaIperiu, vakaArame kei na vaKirisi. E sega gona ni levu era rawa ni wilika. Me rawa ni vakadewataki ena so tale na vosa, dua na ka nodra cakacaka vagumatua na daunivakadewa. E vakavinavinakataki na nodra cakacaka ni sa vakadewataki taucoko se vakatikina nikua na iVolatabu ena rauta na 2,700 na vosa. Kena ibalebale qo ni sivia na 90 na pasede na kawatamata era sa rawa ni wilika na iVolatabu ena nodra vosa ni sucu.

Kena Tabaki. A volai taumada na iVolatabu ena iyaya e ca rawarawa me vaka na leca kei na kuta. Me vakadewataki na itukutuku era tu kina ena vinakati me lavetaki sara vakavinaka qai volai e liga. E saulevu, le lailai tale ga e rawa nira volia. Ia na gauna e buli kina na misini ni tabaivola i Gutenberg ena sivia na 550 na yabaki sa oti, e veisoliyaki sara kina vakalevu na iVolatabu. E nanumi ni sa veisoliyaki e sivia na 5 na bilioni na iVolatabu taucoko se vakatikina ga.

E sega ni dua tale na ivola vakalotu me rawa ni tautauvata kei na iVolatabu ena kena veisoliyaki. E macala kina ni iVolatabu e dodonu me kilai vakavinaka. E rawa ni dredre toka, ia sa tiko na ivukevuke. iVukevuke cava? Ena yaga vakacava? Ena veivosakitaki qori ena ulutaga e tarava.