O Rawa ni Valuta na Yalolailai!
E VOLA e dua na tamata vuku: “Kevaka ko sa gu ca e na siga ni rarawa, sa lailai na nomu kaukauwa.” (Vosa Vakaibalebale 24:10) O na duavata kei na itukutuku oqori ke sa yacovi iko oti na yalolailai.
Eda dau yalolailai kece. Ena rairai yaco ena loma ni dua se rua na siga qai seavu yani ke sega soti ni bibi. Ia ena via balavu sara toka ke vakamosia na yaloda se da tini leva kina. Nodra mai yalolailai e so na lotu Vakarisito era yalodina tu mai ena dua na gauna balavu, e vakavuna mera sa sega ni dau tiko ena soqoni, se vakaitavi ena cakacaka vakavunau.
Kua ni datuvu ke o dau yalolailai! Era valuta na yalolailai ena veivuke ni Kalou na dauveiqaravi yalodina ni Kalou ena gauna e liu, ena rawa ni vakatale ga oya o iko.
Nira Vakamosia na Yalomu e So
O na rogoca e so na vosa sabalia se sotava e so na itovo sakasaka. Ia, mo kakua ga ni vakalaiva na nodra malumalumu na so me mai tarova na nomu veiqaravi vei Jiova. Ke mani dua e vakamosia na yalomu, ena rairai vukei iko mo vakasamataka na ka e cakava o Ana na tina i Samuela ena nona sotava e dua na ituvaki e veivakayalolailaitaki.
Sa dua na ka nona vinakata tu o Ana me vakaluveni, ia e yava o koya. Rau sa vakaluveni o wati Ana kei na ikarua ni watina o Penina, e so kina na luvedrau tagane vaka kina na luvedrau yalewa. E sega ni vakasamataka o Penina na ituvaki leqataki e tu kina o Ana, e dau matacataki Ana o koya qai vakavuna me “tagi dula kina ko koya [Ana], ka sega ni kana.”—1 Samuela 1:2, 4-7.
Dua na siga e mani lako ina valeniveitavaki o Ana me lai masu. E raica o Ilai, na bete levu ni Isireli, ni yavala toka ga na tebenigusuna. E nanuma ga o Ilai ni mateni o Ana, ia e sega ni kila ni masu tiko. E vakarota: “Me bogi vica mada na nomu mateni? mo biuta laivi na gunu waini.” (1 Samuela 1:12-14) E rawa mo vakasamataka se na ciqoma vakacava o Ana na vosa oya? E lako o Ana ina valeniveitavaki me lai vakayaloqaqataki. E sega sara ga ni namaka me beitaki koya vakailasu e dua na turaga dau vosayaco e Isireli!
E rawa ni vakayalolailaitaki Ana sara ga na ka oqo. E rawa sara ga ni biubiu ena gauna oya o Ana, qai yalataka ni na sega ni butuka tale na valeniveitavaki vakavo ga ke sa yali kina o Ilai na bete levu. Ia, o Ana e vakamareqeta dina na nodrau veiwekani kei Jiova. E kila o koya ni na sega ni marautaka o Jiova ke vakayacora oqori. Na valeniveitavaki e itini ni sokalou savasava. E vakatikora kina o Jiova na yacana. Dina ga ni tamata ivalavala ca, ia e digitaki Ilai o Jiova me matataki koya.
Ni vakalou na ivalavala ni nona sauma o Ana na veibeitaki i Ilai, e ivakaraitaki vinaka dina o koya vei keda nikua. E sega ni vakalaiva o Ana me beitaki vakailasu, ia e vosa ga ena veidokai ni sauma na veibeitaki oya. E kaya “Sa segai, noqu turaga, au sa yalewa yalorarawa koi au: ia ka’u sa sega ni gunu waini se yaqona kaukauwa, ia ka’u sa sova na yaloqu e na mata i Jiova. Kakua ni nanuma na nomu vada me luve ni vu-ni-ca: ni’u sa vosa e na vuku ni kena levu ni noqu rarawa kei na noqu yalobitaki, ka yacova na gauna oqo.”—1 Samuela 1:15, 16.
E donu beka na ka e kaya o Ana? E dodonu vinaka dina. Ia e qaseqase nona itautau ni vosa vei Ilai, e sega ni vakadiloi koya ena nona veibeitaki vakailasu. E vosa tale ga vakayalovinaka vei koya o Ilai, e kaya: “Mo lako e na vakacegu: ia me solia vei iko na Kalou ni Isireli na ka ko sa kerea vua.” Ni sa taudonu tale na veika kece, “a sa lako yani na yalewa [o Ana] e nonai lakolako, a sa kana, a sa sega tale ni vakaveveku mata ko koya.”—1 Samuela 1:17, 18.
Na cava eda vulica ena itukutuku oqo? E vuki totolo o Ana me vakadodonutaka na ka e yaco, ia e vakayacora ena veidokai. Yaco kina me rau veiwekani vinaka tiko ga kei Jiova vata kei Ilai. Na veivosakitaki ni ka ena yalo qaseqase ena rawa ni tarova na kena yaco na leqa lalai mera ka levu!
Me nanumi tiko na kena wali na noda duidui kei ira na tani ena vinakati kina na yalomalumalumu kei na veisorosorovi ena yasana ruarua. Ke sega ni kauaitaka nomu itokani vakabauta na nomu sasaga mo walia na nomudrau duidui, ena vinaka mo biuta ga vei Jiova, mo nuitaka ni na qai walia ga o koya ena nona gauna kei na nona sala ga vakataki koya.
Sa Kau Tani Beka na Nomu iTavi?
So era lomabibi ena nodra vakacegui mai na nodra itavi dokai ena cakacaka ni Kalou. Era marautaka na nodra qaravi ira na tacidra, ia ni sa mai cawadru na nodra itavi, era vakila ni sa sega na kedra yaga vei Jiova kei na nona isoqosoqo. Ke yaco vei iko oqori, ena rawa ni o vuli ena ivakaraitaki i Marika, e dua na dauvola iVolatabu, a vakatokai tale ga me o Joni Marika.—Cakacaka 12:12.
E tomani Paula kei Panapasa o Marika ena imatai ni nodrau ilakolako vakaulotu, ia ni se veimama tu ga na nodratou ilakolako, e mani biuti rau qai lesu tale i Jerusalemi. (Cakacaka 13:13) A via kauti Marika tale o Panapasa ena ilakolako e tarava. E kaya na iVolatabu: “Ia e a nanuma ko Paula ni sega ni dodonu me rau kauti koya, ka ni a sega ni vakaotia ko koya na i lakolako e ratou a lako kina e liu. E a biuti rau ko koya mai Pamifilia.” E sega ni duavata kei Paula o Panapasa. E tomana na kena itukutuku: “A yaco kina e dua na veileti katakata, ka rau sa mani tawase kina ko Paula kei Panapasa. Sa mani kauti Marika ko Panapasa ka rau soko sara ki Saipurusi. Ia e a digitaki Sailasa ko Paula ka rau mai lako sara yani.”—Cakacaka 15:36-40, VV.
E rairai tarai Marika sara ga vakabibi nona sega ni via kauti koya e dua e kilai me vakataki koya na yapositolo o Paula, qai veileti me baleta nona ivakatagedegede e vakavuna nodrau tawase o Paula kei Panapasa. E sega ni sa mai tini ga e ke na ka e yaco.
Erau vinakata ruarua o Paula kei Sailasa me dua e tomani rau. Ni rau yaco yani i Lisitira, rau kunea sara e dua na cauravou na yacana o Timoci, me sosomitaki Marika. Rairai se qai oti ga e rua se tolu na yabaki na nona papitaiso o Timoci e sa mai digitaki sara oqo. Ia o Marika e sa dede nona lewe ni ivavakoso vakarisito tu mai, me tekivu sara ga mai na gauna e se qai tauyavu kina, e balavu cake sara vei Paula. Ia e digitaki ga o Timoci ena itavi dokai oqo.—Cakacaka 16:1-3.
E raica vakacava o Marika na nona sosomitaki koya e dua na cauravou gone qai lailai na ka e kila? E sega ni vakamacalataka na iVolatabu. Ia e vakaraitaka ga ni a vakaogai koya tiko o Marika ena cakacaka i Jiova. E tadolova na itavi dokai e tu e matana. Dina ni sega ni rawa me tomani rau o Paula kei Sailasa ena cakacaka, ia e salavata ina yasayasa i Panapasa e Saipurusi. E lai tomani Pita tale ga o Marika ena cakacaka e Papiloni. E bau cakacaka vata tale ga kei rau o Paula kei Timoci mai Roma. (Kolosa 1:1; 4:10; 1 Pita 5:13) Ena veiuqeti ni yalo tabu a qai vakaitavi tale ga o Marika me vola e dua vei ira na va na Kosipeli!
E yaga sara vakalevu na ka eda vulica e ke. E sega ni leqataka sara o Marika na itavi sa mai cawadru vua, ia e taleitaka ga me tadolova e so tale na itavi dokai e tu e matana. E ogaoga tiko ga o Marika ena cakacaka i Jiova, e mani vakalougatataki koya kina o Jiova.
Ke sa cawadru gona e ligamu e dua na itavi dokai, kua ni yalolailai. Ke o saga me vinaka tu ga nomu rai mo qai ogaoga tiko ga, de rairai ena soli tale vei iko e so na itavi dokai. E levu sara na cakacaka ni Turaga e tu meda cakava.—1 Korinica 15:58.
Yalolailai e Dua na Dauveiqaravi Yalodina
E sega ni rawarawa na vala ena ivalu ni vakabauta. So na gauna o na yalolailai. Rairai ena vakaleqai iko beka ni o vakasamataka ni sega ni dodonu me yalolailai e dua e qarava na Kalou ena yalodina. Vakasamataki Ilaija mada, e dua na parofita yalodina ni Isireli.
Ni rogoca o Jesepeli, na ranadi ni Isireli qai dau tokona vakaukaua na qaravi Peali, ni vakamatei ira na parofita i Peali o Ilaija, e yalataka o Jesepeli me na vakamatei koya. Levu na meca era ca sara vei Jesepeli e sa sotava oti o Ilaija, ia e vakasauri ga na nona sa yalolailai ni vinakata sara ga me mate. (1 Tui 19:1-4) E rawa vakacava ni yaco oqo? E sa guilecava o koya e dua na ka.
Sa guilecava o Ilaija ni o Jiova na iVurevure ni nona kaukaua. O cei ga a solia na kaukaua vei Ilaija me vakatura na mate, me vorati ira tale ga na parofita i Peali? O Jiova ga. O Jiova ga ena rawa ni solia vua na kaukaua me vorata na cudru i Ranadi Jesepeli.—1 Tui 17:17-24; 18:21-40; 2 Korinica 4:7.
Na luluqa ni vakararavi vei Jiova, e rawa ni yaco kece vei keda ena so na gauna. Me vaka e yaco vei Ilaija, ena so na gauna eda na raica ga vakatamata e so na leqa, eda guilecava meda taurivaka na “vuku mai cake” meda walia kina. (Jemesa 3:17, NW) Dina ni mai guilecavi Jiova vakalailai o Ilaija, ia e sega ni biuti koya o Jiova.
A dro o Ilaija i Pieri-sepa qai dro sara i veikau, ni nanuma ni sega ni dua ena kunei koya kina. Ia a kunei koya o Jiova. E tala e dua na agilosi me lai vakacegui koya. E raica na agilosi me kania o Ilaija na madrai buta katakata, me gunuva na wai savasava. Ni sa cegu vinaka o Ilaija, sa qai kaya vua na agilosi me lako ina ulunivanua o Orepi e voleka ni 300 na kilomita na kena yawa me lai vakaukauataki koya tale kina o Jiova.—1 Tui 19:5-8.
Ena ulunivanua o Orepi, e vakila sara ga o Ilaija nona veivakaukauataki o Jiova. Ena domo malumu, e vakadeitaka vua o Jiova ni sega ni tiko duadua. E tiko vata kei koya o Jiova, nira tiko tale e le 7,000 na tacina era tokoni koya, dina ga ni sega tu ni kila o Ilaija. Sa qai lesia vua o Jiova na cakacaka me cakava. E tauri Ilaija tiko ga me nona parofita!—1 Tui 19:11-18.
E Tiko na Sala ni Veivuke
Ke o dau yalolailai ena so na gauna, de rairai vinaka me levu nomu gauna ni cegu se mo kania e so na kakana bulabula. O Nathan H. Knorr, e dua a lewe ni iLawalawa Dauvakatulewa ni iVakadinadina i Jiova me yacova nona mate ena 1977, e raica ni kevaka e vakacegu vinaka ena bogi, ena rawarawa sara nira wali na veileqa lelevu. Ke se tatara tiko ga na leqa, ena sega beka ni manata na kena iwali oqo, sa na vinakati na veivuke me valuti kina na yalolailai.
E tala o Jiova na nona agilosi me lai vakaukauataki Ilaija. Nikua e vakarautaka na Kalou na sala ni veivakaukauataki ena nona vakayagataki ira na qase kei ira na lotu Vakarisito matua. Ena rawa sara ga vei ira na qase mera vaka “nai vakaruru mai na cava.” (Aisea 32:1, 2) E vinaka mo vakaliuliu ke o vinakata mera vukei iko. Ni yalolailai tu o Ilaija, e lako ga ina ulunivanua o Orepi me lai rogoca kina na veivakaroti i Jiova. Eda vakaukauataki tale ga ena ivakasala e soli mai ena ivavakoso vakarisito.
Nida ciqoma na veivuke, da qai yaloqaqa nida vakatovolei, me vaka nona vakamosia na yaloda e dua se na kena kautani mai vei keda na itavi dokai, eda sa tovata tiko kina kei Jiova ena dua na ile bibi duadua. Na ile cava oya? E kauta cake mai o Setani ni vu ni nona qaravi Jiova na tamata e baleta ga na ka ena rawata mai vua. E sega ni cakitaka o Setani nida na qarava tiko ga na Kalou ke toso vinaka na veika kece ena noda bula, ia e boletaka o koya nida na sega ni qarava na Kalou ke da sotava na leqa. (Jope, wase e 1 kei na 2) Na noda qaravi Jiova tiko ga dina nida dau yalolailai, eda sa veivuke tiko ena noda vakalasuya na veibeitaki lasulasu i Setani.—Vosa Vakaibalebale 27:11.
E tarai Ana, Marika, kei Ilaija na leqa, e kauta tani vakalailai vei iratou na marau. Ia e sega ga ni rawai iratou na nodratou leqa, eratou bulabula vinaka tiko ga. Ena veivuke i Jiova, o na rawa tale ga ni valuta na yalolailai!