Sega ni Rawa Nida Qarava e Rua na Turaga

1-3. (a) Na ituvaki dredre vakailavo cava era sotava e levu nikua, na cava era cakava eso mera walia kina? (Raica na imatai ni iyaloyalo.) (b) Nira vakasamataka na itubutubu mera toki, na cava era na lomaleqataka me baleta na nodra susugi luvedra?

E TUKUNA o Maraia: “E dau oca sara ga na watiqu o Jemesa ni suka mai na cakacaka e veisiga.a E sega tale ga ni veirauti na kena isau kei na veika keitou gadreva e veisiga. Dua na ka noqu via vukei watiqu, me rawa tale ga ni keirau volia vua na luvei keirau o Timoci eso na ka vinaka era taukena tu na nona icaba e koronivuli.” A vinakata tale ga o Maraia me vukei ira na weka, me maroroi ilavo tale ga me baleta na veigauna se bera mai. Levu na nona itokani era toki e vanuatani mera rawa ilavo vakalevu. Ia e lomalomarua o Maraia ni vakasamataka tiko me toki. Na vuna?

² E lomaleqataka o Maraia na ka e rawa ni yaco ke sa na biuta nona vuvale lomani kei na nodratou ituvatuva vakayalo sa muri tiko mai. Ena gauna vata qori, a vakasamataki ira tale ga o ira na gole e vanuatani me dua na gauna, qai sega ni vakaleqai vakayalo na nodra vuvale. Ia me vaka ni na yawa mai vale, e vakasamataka se na susugi Timoci vakacava. Vakacava ena rawa ni tuberi luvena “ena ivakavuvuli kei na ivakasala i Jiova” ni vakayagataki na Internet?​—Efeso 6:4.

³ E qara ivakasala sara o Maraia. A sega ni vinakata o watina me biubiu, ia e tukuna ni na sega ni tarovi koya. Era vakasalataki koya na qase ni ivavakoso kei na so tale na mataveitacini me kua ni gole, ia e vica na tacida yalewa era uqeti koya me toki e vanuatani. Era tukuna: “Ke o lomana nomu vuvale, o na gole. O rawa tale ga ni qaravi Jiova e kea.” A lomalomarua o Maraia ena imatai ni gauna, ia a vakamoce ga vei rau na veitamani qai gole me lai cakacaka e vanuatani. E yalataka: “Au na sega ni lai dede.”

ITAVI VAKAVUVALE KEI NA IVAKAVUVULI VAKAIVOLATABU

4. Na cava era biuvanua kina e levu, o cei era dau lai qaravi ira na gone?

⁴ Ena sega ni vakatara o Jiova me dravudravua sara vakalevu e dua nona dauveiqaravi. Dua gona vei ira na iwali makawa ni bula dravudravua na biuvanua. (Same 37:25; Vkai. 30:8) A talai ratou na luvena e Ijipita na peteriaki o Jekope me ratou lai voli kakana me ratou kua ni walokai kina.b (Vkte. 42:​1, 2) Nikua, na nodra digia e levu mera biuvanua e sega ni baleta nira walokai. De dua sa rui levu ga nodra dinau. Eso era vinakata me tosoi cake na ivakatagedegede ni bula e vale. Eso tale era tiko ena vanua e sega kina ni vinaka na bula vakailavo, era na rairai biuta tu mai na nodra vuvale mera gole ena dua tale na yasa ni vanua se toki e vanua tani. Levu na gauna era dau biuti ira na luvedra lalai me qarava duadua o watidra, se dua na luvedra sa uabula, tukadra na gone, so tale na weka se itokani. Ena mositi ira dina nodra biuti ira tu na watidra se luvedra, ia era raica e levu ni sega ni dua tale na ka e rawa ni caka kina.

5, 6. (a) Na cava e vakavulica o Jisu me baleta na marau kei na tiko nuidei? (b) Na veika vakayago cava e vakavulica o Jisu vei ira na nona imuri mera masuta? (c) E vakalougatataki keda vakacava o Jiova?

⁵ Ena gauna i Jisu, levu tale ga era dravudravua ra qai sega ni rawati ira. De dua era vakasamataka tale ga nira na marau ra qai nuidei vakalevu ke levu nodra ilavo. (Mari. 14:7) Ia e vinakata o Jisu mera kua ni nuitaka na ka e sega ni dei. E vinakata mera nuitaki Jiova, ni na yaga tawamudu na nona veivakalougatataki. Ena nona iVunau ena Ulunivanua, e vakamacalataka o Jisu ni marau dina kei na tiko nuidei e sega ni vakatau ena iyau se ena ka eda dui rawata, e vakatau ga ena noda veitokani kei na Tamada vakalomalagi.

⁶ E vakavulici keda o Jisu ena masu ni Turaga meda kua ni masuta me levu noda ilavo, ia meda masuta na ka eda gadreva e veisiga, qori “na kakana e rauti [keda] ena siga nikua.” E vakabibitaka vei ira na vakarorogo: “Kua ni kumuna na iyau e vuravura. . . . Ia mo kumuna na nomu iyau mai lomalagi.” (Maciu 6:​9, 11, 19, 20) Meda nuitaka ni o Jiova e rawa ni vakalougatataki keda me vaka ga e yalataka. Na veivakalougatataki i Jiova e sega ni okati ga kina nona veivakadonui; e okati tale ga kina nona vakarautaka na ka kece eda gadreva dina. Io, na sala duadua ga meda rawata kina na marau dina kei na bula nuidei, oya meda nuitaki koya na Tamada dauloloma, sega ni ilavo.​—Wilika Maciu 6:​24, 25, 31-34.

7. (a) O cei e lesia o Jiova ena itavi ni nodra tuberi na gone? (b) Na cava mera vakaitavi ruarua kina na itubutubu ena nodra tuberi na gone?

⁷ Na noda ‘vakaliuca tiko ga na nona yalododonu na Kalou’ e okati kina noda raica na itavi vakavuvale mai na rai i Jiova. E tiko ena Lawa a soli vei Mosese na ivakavuvuli qo e baleti ira na lotu vaKarisito: E dodonu vei ira na itubutubu mera vakavulici ira sara ga vakayalo na dui luvedra. (Wilika Vakarua 6:​6, 7.) Na Kalou e lesia na itavi qo vei rau na itubutubu, sega ni lesi vei tutu se bubu se so tale. E vola o Tui Solomoni: “Na luvequ, mo vakarorogo ki nai vakavuvuli i tamamu, ka mo kakua ni biuta na vunau i tinamu.” (Vkai. 1:8) E vinakata o Jiova me rau tiko ruarua na itubutubu rau qai vakaitavi ena nodra susugi kei na nodra vakavulici na gone. (Vkai. 31:​10, 27, 28) Nira rogoca na gone na nodrau dau tukuni Jiova na itubutubu ra qai raica na nodrau sokalou e veisiga, ena rawa nira vakatotomuria qori.

VEIKA TAWANAMAKI

8, 9. (a) Na veisau cava e dau yaco nira veiyawaki na itubutubu kei na nodra vuvale? (b) Nira veiyawaki na itubutubu kei na gone, na leqa cava e rawa ni yaco?

⁸ Ni bera nira gole e vanuatani, era na saga na biuvanua mera vakasamataka na leqa e rawa ni yaco, vakasamataka tale ga na levu ni ka era na vakuai ira kina. Ia e vica ga era na kila na leqa kece e rawa ni yaco nira biuta nodra vuvale. (Vkai. 22:3)c Ni sa biubiu o Maraia, dua na ka nona nanumi rau na veitamani. Qori tale ga na ka e vakila o watina kei na luvena. E dau tarogi koya tu ga nona cauravou lailai o Timoci, “Na cava o biuti au kina?” A vinakata o Maraia me gole ga me vica na vula, ia ni sa lai toso me vica na yabaki, e raica na veisau ena nona vuvale. Sa dau yawaki koya o Timoci, sega tale ga ni dau talaucaka na lomana vua. Ni nanuma lesu, e tukuna ena rarawa o Maraia, “Sa sega ni lomani au me vaka e liu.”

⁹ Nira sega ni tiko vata na itubutubu kei na luvedra ena dua na vuvale, e rawa ni vakaleqa na ivakarau ni lomadra kei na nodra itovo vinaka.d Ni lailai na yabaki ni nodra bula na gone, qai dede na nodra yali tu na itubutubu, qori ena tarai ira sara ga vakalevu na gone. E tukuna vei Timoci o Maraia ni cakava kece tiko qori ena vukuna. Ia mai na rai i Timoci, e vaka ga e sega ni galeleti koya o tinana. Ena imatai ni gauna, a sega ni taleitaka na yali nei tinana. Ia ni toso na gauna, ni gade mai o tinana, e sega sara ga ni taleitaka qori o Timoci. Me vakataki ira ga na gone era veiyawaki kei na nodra itubutubu, e vakabauta o Timoci ni sa sega ni dodonu me lomani tinana se me talairawarawa vua.​—Wilika Vosa Vakaibalebale 29:15.

10. (a) Ena tarai ira vakacava na gone ke ra soli iloloma ga na itubutubu ra qai yali mai vale? (b) Na cava ena lekata e dua na itubutubu e sega ni tiko e vale ni saga me susugi luvena?

¹⁰ Ni yawaki Timoci o Maraia, a saga me vakalomavinakataki luvena ena nona vakauta vua na iloloma kei na ilavo. Ia e qai siqema ni ka e cakava qori erau sega ni veivolekati kina kei luvena, sa lai vulica tale ga o Timoci ni bibi cake na veika vakayago mai na veika vakayalo kei na nodratou veivolekati vakavuvale. (Vkai. 22:6) “Kua ni lesu mai,” e dau tukuna vua o Timoci. “Vakauta tiko ga mai na noqu iyaya.” Sa qai liaca o Maraia ni sega ni rawa ni susugi luvena ena nona vosa vua ena talevoni, volavola, se veitalanoa ena Internet. E kaya o Maraia, “O sega ni rawa ni mokoti luvemu ena Internet se mo reguci koya ni vakarau moce ena bogi.”

11. (a) Ena tara vakacava na bula vakawati ni rau dui tu tu na veiwatini ena vuku ni cakacaka? (b) E liaca vakacava e dua na tacida yalewa ni dodonu me lesuvi rau nona veitamani?

¹¹ E vakaleqai tale ga na nona veiwekani o Maraia kei Jiova, luluqa tale ga nodrau bula vakawati kei Jemesa. Sa sega ni wasoma nona lako ena soqoni se cakacaka vakaitalatala, so na gauna e dua ga na siga ena dua na macawa se lailai sara. Kuria qori, ena dau valuta na sasaga ni nona boso ni cakacaka me temaki koya me rau veiyacovi. Ni sa sega ni tiko e dua na isa ni vakawati me veivuke ni yaco na leqa, rau sa qai dau talaucaka na lomadrau vei ira na so tale, voleka sara kina ni rau sikalutu ina veibutakoci. Qo na ka sa qai siqema o Maraia: Dina ni sega ni veibutakoci o koya se o watina, ia me vaka ni rau dui tu tu, erau sa sega ni muria rawa kina na ivakasala vakaivolatabu oya mera kauaitaka na veiwatini na ivakarau ni lomadra na kedra isa ra qai vakaceguya na nodra gagadre ni veiyacovi. Erau sa sega ni veivosakitaka se dikeva vata e dua na ka, me rau veiraici me rau vakaraitaka kina nodrau veivinakati, se me rau dredre vata, veitauriliga, veimokomoko se sa sega ni rau vakila na veimositi ni ‘veidomoni’ se na ka e ‘dodonu’ me nodrau na veiwatini. (Sere 1:2; 1 Kor. 7:​3, 5) Sa sega tale ga ni rawa me rau sokaloutaki Jiova vata kei na nodrau cauravou. E nanuma lesu o Maraia: “Au qai rogoca ena dua na soqo ni tikina ni bibi me wasoma na sokalou vakavuvale me rawa ni keitou vakabulai kina ena siga levu i Jiova, au sa qai kila ni dodonu ga meu lesu i vale. Ena vinakati meu vakavinakataka tale na noqu bula vakayalo kei na bula ni noqu vuvale.”

IVAKASALA VINAKA​—IVAKASALA CA

12. Na ivakasala vakaivolatabu cava e rawa ni vukei ira na itubutubu era yawaka nodra vuvale?

¹² Nira rogoca e levu ni sa via lesu i vale o Maraia, e duidui na ivakasala era tauca. Eratou vakavinavinakataki koya na qase ni ivavakoso ena vanua e toki kina ena vuku ni nona vakabauta kei na yaloqaqa. Ia o ira era tu e kea ena vuku ni cakacaka ra qai yawaki watidra era sega ni bau vakavinavinakataki koya. Era sega ni vakatotomuria na nona ivakaraitaki vinaka, era saga mera veisautaka na lomana. Era kaya: “Ena sega ni dede nomu lesu qori, o na tini tale mai eke. O na lai bula tu vakacava?” E bibi meda kua ni dau tauca na vosa ni veivakayalolailaitaki va qori, ena vinakati vei keda na lotu vaKarisito meda ‘vakavulici ira na yalewa gone mera dau lomani watidra, mera lomani luvedra, mera qai dau cakacaka ena nodra vale,’ nodra dui vale, “me kua ni vosabeci kina na vosa ni Kalou.”​—Wilika Taito 2:​3-5.

13, 14. Na cava e vinakati kina na vakabauta me rawa nida vakamarautaki Jiova, sega ni o ira na weka? Tukuna e dua na kena ivakaraitaki.

¹³ Levu vei ira na biuvanua era susugi mai ena dua na ivakarau ni bula e vakaliuci kina na itovo vakavanua kei na ka era vinakata na weka, vakabibi na itubutubu. E ivakaraitaki dina ni vakabauta ni cata e dua na lotu vaKarisito na ivakarau takalevu qo se na ka era vinakata na weka ena nona via vakamarautaki Jiova.

¹⁴ Raica mada na italanoa i Camari: “Keirau cakacaka tu kei watiqu e vanuatani ni se qai sucu na luvequ tagane o Donu, au se qai vuli iVolatabu tale ga. Eratou vinakata mai vale me kau yani o Donu, me susugi vei rau noqu itubutubu me yacova ni sa vinaka neirau bula vakailavo.” Ni rogoca o watina kei ira na weka ni via susugi Donu ga o Camari, ratou tukuna vua ni vucesa ratou qai vakalialiai koya. E tukuna o Camari: “Ena gauna ya, au sega ni raica me dua na kena leqa me susugi Donu o rau noqu itubutubu me vica na yabaki. Ia au kila ni solia o Jiova na itavi ni nodra susugi na gone vei keirau, na nona itubutubu.” Ni sa bukete tale o Camari, a vakarota o watina e sega ni tiko ena dina me vakalutu. Na vakatulewa vinaka a cakava e liu o Camari e vakaukauataka sara ga nona vakabauta, mani vakamarautaki Jiova tale ena ituvaki qo. Nikua eratou marautaka o Camari, o watina kei rau na gone ni ratou sega ni dui tu tu. Ke vakatara o Camari mera susuga na luvena eso tale, a rawa ni duidui sara na ka e yaco.

15, 16. (a) Tukuna na ka e sotava e dua na tacida yalewa ni se gone. (b) Na cava e vakatulewataka kina me susugi luvena ga?

¹⁵ E tukuna e dua na tacida yalewa o Vini: “E susugi au voli me vica na yabaki noqu bubu, ia o taciqu yalewa e susugi vei rau noqu itubutubu. Gauna au sa lesu kina vei rau noqu itubutubu, sa duatani noqu rai me baleti rau. E rawarawa vei taciqu me veimaliwai kei rau, me mokoti rau, ratou veivolekati tale ga. Ia au yawaki rau noqu itubutubu, ni toso tale ga noqu yabaki ni bula e dredre meu talaucaka na lomaqu. Keirau yalataka vakaveitacini vei rau na neirau itubutubu ni keirau na qaravi rau ni rau sa qase. Au na cakava qori baleta ni noqu itavi, ia o taciqu ena cakava qori baleta ni lomani rau dina.”

¹⁶ E tukuna o Vini: “Sa vinakata qo o tinaqu meu kauti luvequ yalewa vua me lai susuga, me vaka ga nona kauti au vei tinana. Au tukuna ga vakavinaka vua ni na sega ni yaco qori. Keirau vinakata kei watiqu me keirau susuga ga na luvei keirau ena sala i Jiova. Au sega tale ga ni vinakata me leqa na neirau veimaliwai kei na noqu goneyalewa ena veigauna se bera mai.” E vakadeitaka o Vini ni bibi ga meda vakaliuci Jiova da qai muria nona ivakavuvuli, sega ni noda vakaliuca na veika vakailavo kei na ka era vinakata na wekada. A vakamatatataka sara ga o Jisu: “E sega ni dua e rawa ni qarava e rua na turaga,” na Kalou kei na iYau.​—Maciu 6:24; Lako 23:2.

ENA VAKALOUGATATAKA O JIOVA NODA SASAGA

17, 18. (a) Na digidigi cava mera cakava na lotu vaKarisito? (b) Na taro cava eda na veivosakitaka ena ulutaga tarava?

¹⁷ E yalataka na Tamada o Jiova ni na vakarautaka na ka kece eda gadreva dina ke da vakaliuca na Matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu. (Maciu 6:33) Koya gona, e tu vei keda yadua na digidigi. E yalataka o Jiova ni na vakarautaka e dua na sala meda walia kina noda leqa qai sega ni beci kina na ivakavuvuli vakaivolatabu, se mani ituvaki dredre cava eda sotava. (Wilika 1 Korinica 10:13.) Nida ‘waraki’ Jiova tiko, da ‘vakararavi vua’ ena noda kerea na vuku kei na nona veidusimaki, da qai muria na ivakaro kei na nona ivakavuvuli, ena ‘qai yavala ena vukuda’ o koya. (Same 37:​5, 7) Ena vakalougatataka na noda sasaga mai vu ni lomada meda qaravi koya duadua ga. Ke da vakaliuci koya, ena vakalougatataka na noda bula.​—Vakatauvatana Vakatekivu 39:3.

¹⁸ Na cava e rawa ni caka me vakavinakataka na leqa sa mai vakavuna na dui tu tu? Na cava e rawa nida cakava meda vakarautaka kina na ka era gadreva noda vuvale me kua kina na veiyawaki? Eda na uqeti ira vakayalololoma vakacava eso tale mera vakatulewa vakavinaka ena ituvaki qo? Ena veivosakitaki qori ena ulutaga tarava.