Me Moici Iko na Veivakavulici i Jiova

1, 2. (a) Na cava ena vinakati me rawa nida veiwekani voleka kei Jiova? (b) Ena yaga vakacava vei keda na noda dikeva vinaka na ivolatukutuku ena iVolatabu me baleta na ivakarau ni nodra ciqoma eso na veivakavulici i Jiova?

“KOI au, e yaga vei au me’u toro vua na Kalou: Au sa vakararavi oti vua na Turaga ko Jiova.” (Same 73:28) E vakaraitaka eke na daunisame nona nuitaka na Kalou. Na cava e cavuta kina qori? A raica na nodra tiko vinaka na tamata ca, qo e vakararawataki koya dina. E osivaka: “E dina sa sega ni yaga ni’u sa vuya na lomaqu, ka vuluvulu e nai valavala savasava.” (Same 73:​2, 3, 13, 21) Ia a yaga na nona gole ena ‘vale tabu ni Kalou,’ a rawa kina ni veisautaka na nona rai qai veivolekati tiko ga kei na Kalou. (Same 73:​16-18) Dua na lesoni bibi a vulica e keri na turaga yalodina qo: Me rawa ni veiwekani voleka kei Jiova, ena vinakati me veimaliwai kei ira na tamata ni Kalou, me ciqoma na ivakasala qai muria sara.​—Same 73:24.

² Eda vinakata tale ga meda veiwekani voleka kei na Kalou dina, na Kalou bula. Me rawati qori ena vinakati me moici keda na nona ivakasala kei na nona veivakavulici me rawa nida vakamarautaki koya! Ena gauna makawa, a yalololoma na Kalou me solia na gauna vei ira na tamata kei na veimatanitu mera ciqoma nona veivakavulici. E volatukutukutaki ena iVolatabu na ka era cakava “meda vakavulici kina” me “ivakasala vei keda eda bula donuya na icavacava ni veika vakavuravura.” (Roma 15:4; 1 Kor. 10:11) Nida dikeva vinaka na ivolatukutuku qori, eda na kila vinaka kina na itovo i Jiova, kei na sala ena yaga kina na nona moici keda.

SALA E VAKAYAGATAKA KINA NA NONA LEWA NA DAUTULITULI

3. E vakamacalataki vakacava ena Aisea 64:8 kei na Jeremaia 18:​1-6 na sala e vakayagataka kina o Jiova na nona lewa vei ira na tamata? (Raica na iyaloyalo ena tabana e 24.)

³ E vakamacalataki vakatakarakara ena Aisea 64:8 na sala e vakayagataka kina o Jiova na nona lewa vei ira na tamata kei na veimatanitu: “Kemuni Jiova, ko ni sa tamai keimami; koi keimami na tete, ia koi kemuni na keimami dautuli kuro; ia koi keimami kecega na cakacaka ni ligamuni.” E tu vua na dautulituli na lewa me tulia na tete ina iyaya cava ga e vinakata. E sega ni lewa na tete na sala me moici kina. E va sara ga qori na Kalou kei na tamata. E sega ni lewa na tamata na ka e cakava na Kalou, me vaka ga na nona sega ni lewa na tete na ka e cakava na dautulituli.​—Wilika Jeremaia 18:​1-6.

4. Vakacava e dau lewa tu ga na Kalou na nona moici ira na tamata se veimatanitu? Vakamacalataka.

⁴ A vakaraitaka o Jiova e Isireli makawa ni ka e cakava e tautauvata kei na ka e cakava ina tete na dautulituli. Ia e tiko e dua na duidui. E rawa ni vakayagataka na dautulituli e dua ga na ibuli qele me bulia kina na iyaya cava ga e vinakata. Vakacava e dau lewa tu ga o Jiova na nona moici ira na tamata se veimatanitu, oya mera vinaka eso ra qai ca eso tale? Na iVolatabu e vakacala qori. O Jiova e solia e dua na isolisoli talei vei keda na kawatamata​—na galala ni vakatulewa. E sega ni vakayagataka na nona lewa cecere me vakaleqa na isolisoli qori. E dodonu meda digia sara ga na tamata me moici keda na Dauveibuli o Jiova.​—Wilika Jeremaia 18:​7-10.

5. Ke ra cata na tamata me tuli ira o Jiova, ena vakayagataka vakacava o Jiova na nona lewa vei ira?

⁵ Vakacava ke ra cata na tamata me tuli ira na Dautulituli Levu? Ena vakayagataka gona vakacava o Jiova na nona lewa vakalou? Vakasamataka na ka ena yaco ke sega ni rawa ni vakayagataki na tete ena inaki a vinakati kina. Io, ena rawa ni vakayagataka na tete qori na dautulituli me bulia kina e dua tale na ka, se na kauta laivi ga! Ke sa tawayaga na tete, ena bale ga vua na dautulituli. E sega ni va qori na Dautulituli Levu. (Vkru. 32:4) Ke dua e sega ni vakamalumalumu ena nona tulituli o Jiova, sa na bale ga vua. O Jiova e vaka na dautulituli ena nona vakayagataka na nona lewa vei ira na kawatamata, qori na nona veisautaka na ka e cakava me vakatau ena sala eda ciqoma kina na nona tulituli. O ira era ciqoma qori ena tuli ira o koya mera ka talei. Kena ivakaraitaki, o ira na lotu vaKarisito lumuti era “iyaya lomani,” era sa moici mera ‘iyaya talei.’ Ena dua tale na yasana, o ira era saqati Jiova era na yaco mera “iyaya cudruvi e ganita mera vakarusai.”​—Roma 9:​19-23.

6, 7. E duidui vakacava na nodrau ciqoma na ivakasala i Jiova o Tui Tevita kei Tui Saula?

⁶ Dua na sala e moici keda kina o Jiova, oya na ivakasala kei na veivakavulici. Nida dikeva na kedrau itukutuku na imatai ni rua na tui e Isireli​—o Saula kei Tevita, eda na kila na sala e vakayagataka kina o Jiova nona lewa vei ira e moica. Ni veibutakoci o Tui Tevita kei Pacisepa, a vakaleqai koya sara ga kei na so tale na ka e cakava. E tui o Tevita, ia a sega ni tusuka o Jiova me vakavulici koya. A tala na Kalou na nona parofita o Necani me vakasavuya na itukutuku warumisa. (2 Sam. 12:​1-12) Na cava a cakava o Tevita? E tara sara ga na lomana qai veivutuni. Io, a vakila sara ga o Tevita na yalololoma ni Kalou.​—Wilika 2 Samuela 12:13.

⁷ Kena veibasai o Tui Saula a veiliutaki e liu vei Tevita, a sega ni muria na ivakasala. Na Kalou a vakayagataka na parofita o Samuela me vakaroti Saula me vakarusai ira kece na Amalekaiti kei na nodra manumanu. A sega ni muria o Saula na ivakaro vakalou qori. E vakabula na tui o Ekaki kei na manumanu vinaka duadua. Baleta? A vinakata o Saula me dokai. (1 Sam. 15:​1-3, 7-9, 12) Ena gauna a vakasalataki kina o Saula, a dodonu me yalomalumalumu me tuli koya na Dautulituli Levu. Ia a bese ni cakava qori. A tukuna ni donu na ka a cakava. E vakaiulubaletaka ni vinaka na ka e cakava ya ni rawa ni vakayagataki na manumanu me isoro, a sega tale ga ni taura vakabibi na ivakasala i Samuela. A mani kauti Saula laivi o Jiova mai na nona itutu vakatui, qai sega tale ni vinaka na nodrau veiwekani.​—Wilika 1 Samuela 15:​13-15, 20-23.

SEGA NI VEIVAKADUIDUITAKI NA KALOU

8. Na cava eda vulica ena ka e cakava na matanitu o Isireli ni moici ira o Jiova?

⁸ O Jiova e solia yadua vei keda na galala me tuli keda, e soli tale ga qori vei ira na veimatanitu. Ena 1513 B.S.K., nira sereki mai na veivakabobulataki e Ijipita na luvei Isireli, era tauyavutaka e dua na veiyalayalati kei na Kalou. A matanitu digitaki ni Kalou o Isireli, e ka dokai tale ga me moici ira, vaka ga e tuli ira na Dautulituli Levu. Ia era cakava tiko ga na ka ca ena matai Jiova, era sokaloutaka mada ga na nodra kalou na veimatanitu voleka. A tala vakavica na nona parofita o Jiova mera lialiaci kina na Isireli, ia era sega ni vakarorogo. (Jere. 35:​12-15) Sa dodonu gona me vakavulici o Isireli ena nona talaidredre. Me vaka ga na iyaya e dodonu me vakarusai, a vakavua o Asiria na tini na yavusa ena vualiku kei Isireli, e vakavua tale ga o Papiloni na rua na yavusa ena ceva. Dua dina na lesoni bibi eda vulica eke! Ena yaga wale ga na nona moici keda o Jiova ke da vakamalumalumu vua.

9, 10. Na cava era cakava na kai Ninive ni vakasalataki ira na Kalou?

⁹ A solia tale ga o Jiova na galala vei ira na lewe i Ninive na koroturaga kei Asiria mera muria na nona ivakasala. E tukuna na Kalou vei Jona: “Mo cavu tu, mo lako ki Ninive, na koro levu ko ya, ka vunauca; ni sa lako cake mai ki mataqu na nodra ca.” Sa dodonu sara ga me vakarusai o Ninive.​—Jona 1:​1, 2; 3:​1-4.

¹⁰ Ia ni kacivaka o Jona na itukutuku ni veivakarusai, “era sa qai vakabauta na Kalou ko ira na kai Ninive, [era] kacivaka me ra lolo, a ra sa vakaisulu e nai sulu taga ko ira na turaga kei ira talega na lewe ni vanua.” Nodra tui tale ga e “tu cake . . . mai na nonai tikotiko vakaturaga, ka luvata tani na nonai sulu vakatui, ka sa vakaisulutaki e nai sulu taga, ka la’ki tiko e na dravusa.” Io, era vakamalumalumu na kai Ninive ni saga o Jiova me tuli ira ra qai veivutuni. Mani sega ni vakarusai ira o Jiova.​—Jona 3:​5-10.

11. Na itovo cava i Jiova e vakavotui ena ka e cakava vei Isireli kei Ninive?

¹¹ A matanitu digitaki o Isireli, ia e tiko na gauna e vakavulici kina. Ena dua tale na yasana, o ira na kai Ninive era sega ni veiyalayalati kei na Kalou. E raica ga o Jiova me vakarogoi vei ira na nona itukutuku ni veilewai, a vosoti ira tale ga ena gauna era vakaraitaka kina nira vaka na tete malumu e ligana. E vakamatatataka na rua na ivakaraitaki qori ni ‘sega ni dau veivakaduiduitaki’ na noda Kalou o Jiova!​—Vkru. 10:17.

DAU YALORAWARAWA O JIOVA ME VEISAU

12, 13. (a) Na cava e dau veisautaka kina na Kalou na lomana vei ira era vakamalumalumu ina nona tulituli? (b) Na cava na ibalebale ni nona “veivutuni” o Jiova ena ka e cakava vei Saula kei ira na kai Ninive?

¹² Na nona dau tu vakarau o Jiova me moici keda e vakaraitaka ni dau yalorawarawa me veisau. E vakadinadinataki qori ena nona dau vakatulewataka me tauca vakadodonu nona lewa vei ira na tamata, ia e dau veisau na lomana ni raica na ka era cakava. E tukuni ena iVolatabu me baleti Saula na imatai ni tui e Isireli, ni a ‘veivutuni o Jiova ena nona buli koya me tui.’ (1 Sam. 15:11) Nira veivutuni na lewe i Ninive ra qai biuta na nodra ivakarau ca, e tukuni ena iVolatabu: “Sa qai veivutuni na Kalou e na vuku ni ca sa kaya me cakava vei ira; ka sa sega ni cakava ko koya.”​—Jona 3:10.

¹³ Na vosa vakaIperiu e vakadewataki me “veivutuni” e kena ibalebale na veisau ni nona rai e dua se lomana. A buli Saula o Jiova me tui, ia a veisau na nona rai na Kalou qai sega ni vakadonui koya tale. E sega ni kena ibalebale qori ni cala na nona digitaki Saula o Jiova, a sega ga ni laurai vei Saula na vakabauta, a talaidredre tale ga. A vakaraitaka na Kalou dina vei ira na kai Ninive na nona veivutuni; qori ena nona veisautaka na lomana me baleti ira. E veivakacegui dina na noda kila ni dau yalorawarawa me veisau na Dautulituli Levu o Jiova, e yalololoma qai dau veivosoti, e tu vakarau me veisautaka na lomana nira veivutuni na caka cala!

MEDA KUA NI BECA NA VEIVAKAVULICI I JIOVA

14. (a) E moici keda vakacava nikua o Jiova? (b) Na cava meda cakava ni moici keda na Kalou?

¹⁴ E moici keda vakalevu nikua o Jiova ni taurivaka nona Vosa na iVolatabu kei na nona isoqosoqo. (2 Tim. 3:​16, 17) E dodonu gona meda muria na ivakasala kei na veivakavulici e vakarautaki ena rua na sala qori. Se mani vakacava na dede ni noda papitaiso se levu ni itavi dokai e soli vei keda, e dodonu meda muria tiko ga na ivakasala i Jiova me rawa ni moici keda meda iyaya talei.

15, 16. (a) Na rai cava e rawa ni basika ke okati ena veivakavulici na kena kau laivi vua e dua na itavi dokai? Tukuna e dua na kena ivakaraitaki. (b) Na cava meda cakava meda valuta kina na rai va qori nida vakavulici?

¹⁵ Na ivakasala se veivakadodonutaki e rawa ni okati ena so na gauna me veivakavulici. Ena so tale na gauna, ena vinakati meda vakavulici nida cala. Ena rawa ni okati kina na kena kau laivi na itavi dokai. Dikeva mada na ivakaraitaki i Delanaa a dua tu na qase ni ivavakoso. A cakacala ni a sega ni lewavinaka ena veika vakailavo, a vunauci sara kina. Na cava a vakasamataka o Delana ni kacivaki ena ivavakoso ni sa sega ni qase? E kaya: “Dua na ka na noqu yalolailai. Ena loma ni 30 na yabaki, levu na itavi e lesi vei au. Au painia tudei, veiqaravi e Peceli, au lesi meu dauveiqaravi vakaitalatala, oti au qase sara. E se qai oti tale ga na imatai ni noqu vunau ena soqo ni tikina. Ia e kau laivi kece qori ena dua na gauna lekaleka. Au madua, au nanuma tale ga ni sa sega na kequ yaga ena isoqosoqo.”

¹⁶ Io, a vinakati me veisautaka o Delana na nona ivalavala, me kua tale ni cakava na cala a vakadodonutaki kina. Ia na cava e qai cakava ena ituvaki ya? E vakamacalataka: “Au saga meu muria dei e dua noqu ituvatuva vakayalo. E yaga vakalevu na nodra veitokoni na mataveitacini, e vakayaloqaqataki au tale ga na noda ivola. Na ulutaga ‘O Veiqaravi Beka ena Dua na Gauna? Rawa Beka ni o Veiqaravi Tale?’ ena itabataba ni Vale ni Vakatawa, 15 Okosita, 2009, e vaka e dua na ivola e volai mai vei au, e sauma sara ga na noqu masu. E dua na ivakasala au taleitaka vakalevu e keri: ‘Ni o sega ni vakacolati ena so tale na itavi ena ivavakoso, saga sara mo vaqaqacotaka nomu bula vakayalo.’ ” E yaga vakacava vei Delana na nona vakavulici? E tukuna ni oti e vica na yabaki, “e vakalougatataki au tale o Jiova ena noqu lesi meu dauveiqaravi ni ivavakoso.”

17. E yaga vakacava na veivakasivoi me vakavinakataka kina nona bula vakayalo o koya e cala? Tukuna e dua na kena ivakaraitaki.

¹⁷ Dua tale na veivakavulici i Jiova na veivakasivoi. E taqomaki kina na ivavakoso mai na itovo ca, ena vukei koya tale ga e cala me vakavinakataka na nona bula vakayalo. (1 Kor. 5:​6, 7, 11) E voleka ni 16 na yabaki na nona sivo tu o Robert. Ena loma ni gauna qori eratou dei qai yalodina ni muria na nona itubutubu kei na va na tacina na veidusimaki ena Vosa ni Kalou, oya meda kua ni veimaliwai kei ira na daucakacala, meda kua mada ga ni vakabula vei ira. Sa vica na yabaki qo na nona vakalesui mai o Robert, sa toso vinaka tiko vakayalo. Ni tarogi se cava e uqeti koya me lesu vei Jiova kei ira na nona tamata ni sa oti e dua na gauna balavu, a kaya ni uqeti koya vakalevu na nodratou dei tu ga na nona vuvale. “Ke ratou vosa mada ga vakalailai vei au, me ratou taroga seu sa vakacava tiko, sa na dua na vakacegu levu qori, ena sega ni uqeti au meu lesu vua na Kalou meu rawa ni veimaliwai tale kei ratou.”

18. Ni tuli keda na Dautulituli Levu, na cava eda na cakava?

¹⁸ De dua ena sega ni va sara ya na noda vakavulici, ia eda na mataqali tete vakacava ni tuli keda na Dautulituli Levu? Na cava eda na cakava nida vakavulici? Eda na vakataki Tevita se o Saula? E Dautulituli Levu na Tamada. Meda kua ni guilecava ni o “koya sa lomana ko Jiova, sa vunauca ko koya; me vaka sa ia na tamata vua na luvena sa vinakata ko koya.” Koya gona, ‘meda kua ni beca na veivakadodonutaki i Jiova, meda kua tale ga ni cata na nona veivunauci.’​—Vkai. 3:​11, 12.