Mɛkúkú lɛ Sín Xwè (Halloween): Etɛ Biblu ka Ðɔ Dó Fí E É Jɔ Sín lɛ É Wu?

Xósin e Biblu na é

Biblu ɖɔ xó dó Halloween wu ǎ. É ɖò mɔ̌ có, fí e é jɔ sín ɖò hwexónu lɛ é kpo aca tɔn e è nɔ xwedó égbé lɛ é kpo xlɛ́ ɖɔ nǔwiwa ɖé wɛ bo jinjɔn adingban-núkplɔnmɛ e kúnkplá mɛkúkú lɛ kpo nǔɖoyɛswímɛ lɛ alǒ awoví lɛ kpo lɛ é jí.—Kpɔ́n “Tan Halloween tɔn kpo aca tɔn lɛ kpo.”

Biblu gb’akpá nú mɛ ɖɔ: “Mɛ ɖebǔ ni ma ɖò mi mɛ, bo . . . kan amɔɛ abǐ é ni ɖu azě ó; . . . mɛ ɖebǔ ni ma yì bònu ó.” (Sɛ́nflínmɛ 18:10-12) Nǔgbo wɛ ɖɔ mɛɖé lɛ nɔ kpɔ́n Halloween dó mɔ ayihundida e ma nyla ǎ é, amɔ̌, Biblu ɖexlɛ́ ɖɔ nǔ e cá kan xá ɛ lɛ é nyla tawun. Biblu ɖɔ ɖò 1 Kɔlɛntinu lɛ 10:20, 21 mɛ ɖɔ: “Un ka jló ɖɔ mi ni ɖó kɔnɖókpɔ́ xá yɛ nyanya lɛ ǎ. Mi sixu nu ahan ɖò kɔ́fu Aklunɔ tɔn mɛ, bo lɛ́ nu ahan ɖò kɔ́fu yɛ nyanya lɛ tɔn mɛ ǎ.”

Tan Halloween tɔn kpo aca tɔn lɛ kpo

1. Samain: The World Book Encyclopedia ɖɔ: È sixu mɔ fí e Halloween jɔ sín é ɖò “pagáwun hwexónu tɔn lɛ sín xwè e akɔta Celte lɛ nɔ ɖu sín xwè 2 000 ɖíe é mɛ. Celte lɛ ɖi nǔ ɖɔ mɛkúkú lɛ sixu ɖisa ɖò mɛ e ɖò gbɛ̀ lɛ é tɛntin ɖò hwe enɛ nu. Ðò xwè e nɔ nyí Samain é hwenu ɔ, mɛ e ɖò gbɛ̀ lɛ é sixu xò gò mɛkúkú lɛ.” Amɔ̌, Biblu kplɔ́n mɛ nyi wɛn ɖɔ mɛkúkú lɛ kún “sɔ́ tuùn nǔɖe” ó. (Nǔnywɛtɔ́xó 9:5) Mɔ̌ mɛ ɔ, ye sixu ɖɔ xó xá mɛ e ɖò gbɛ̀ é ǎ.

2. Halloween sín awu lɛ, bɔnwunbɔnwun kpo “a dǒ d’emɛ sín han” lɛ kpo: Sɔgbe xá nǔ e wema Halloween—An American Holiday, An American History ɖɔ é ɔ, Celte lɛ nɔ dó awu alɔkpa ɖé lɛ bonu nǔɖoyɛswímɛ e ɖò flúflú kpé wɛ lɛ é ni lin ɖɔ gbɛ̌ emitɔn lɛ wɛ ye nyí bo ma wà nǔɖe nú ye ó. Mɛ ɖevo lɛ nɔ na bɔnwunbɔnwun nǔɖoyɛswímɛ lɛ dó xò hwihwɛ́ ye. Ðò Elɔpu ɖ’ayǐ tɔn ɔ, sinsɛngán Katolika tɔn lɛ xwedó aca pagáwun xá ɔ mɛ tɔn lɛ tɔn lɛ bo nɔ sɛ́ sinsɛnví yetɔn lɛ dó, bɔ ye nɔ dó awu lɛ bo nɔ gbɔn xwégbe xwégbe lobo nɔ byɔ nǔ klewun klewun lɛ. Ðò alɔ ɖevo mɛ ɔ, Biblu yí gbè ɖɔ è ni wlú nǔwiwa sinsɛn adingban tɔn tɔn lɛ ɖó kpɔ́ xá Mawu sinsɛn ǎ.—2 Kɔlɛntinu lɛ 6:17.

3. Klútɔ́ lɛ, nǔjijlɛ́ lɛ kpo azětɔ́ lɛ kpo: Nǔ enɛ lɛ ɖó kancica xá nǔɖoyɛswímɛ lɛ dìn é ɔ, é sɔ́ hwe ǎ. (Halloween Trivia) Biblu ɖɔ nyi wɛn ɖɔ mǐ ɖó na huzu kpannukɔn nǔɖoyɛswímɛ nyanya lɛ bo kún ɖó na ɖó kancica xá ye ó.—Efɛzinu lɛ 6:12.

4. Halloween sín wuntun (Nǔ pɔ́mu ɖɔhun ɖé): Ðò Grande-Bretagne ɖ’ayǐ tɔn ɔ, “nǔbyɔɖutɔ́ lɛ nɔ gbɔn hɔn ta hɔn ta bo nɔ byɔ nǔɖuɖu bo nɔ wá xoɖɛ nú mɛkúkú lɛ.” Ye nɔ hɛn “nǔ mǎsa ɖɔhun e è tɔ́n b’ɛ nɔ ɖó dò ɖò xomɛ” bɔ vɛ̌la nɔ ɖ’emɛ bo nɔ ɖò jiji wɛ é. Vɛ̌la e ɖò jiji ɖ’emɛ wɛ é nɔ xlɛ́ ɖɔ lindɔ̌n ɖé ɖò lɛmɛ́zo mɛ bo ɖò ya jì wɛ.” (Halloween—From Pagan Ritual to Party Night) Mɛ ɖevo lɛ ɖɔ ɖɔ è nɔ zán zogbɛ́n mǎsa ɖɔhun lɛ dó gbò kpò nyi ali jí nú yɛ nyanya lɛ. Ðò xwè 1800 lɛ mɛ ɖò Totaligbé Amɛlika tɔn ɔ, nǔ pɔ́mu ɖɔhun lɛ jɛ nǔ masa ɖɔhun lɛ tɛnmɛ, ɖó nǔ pɔ́mu ɖɔhun lɛ sukpɔ́ tawun bo lɛ́ nyɔ́ tɔ́n bɔ desɛ́ɛn ɖiɖe d’ewu nɔ bɔkun. Nǔ e mɛ lɛ nɔ ɖi nǔ na ɖò aca enɛ mɛ lɛ é ɖíe: lindɔ̌n jɔmakú, lɛmɛ́zo kpo ɖɛxixo sɛ́dó mɛkúkú lɛ kpo. Nǔɖiɖi enɛ lɛ ka jinjɔn Biblu jí ǎ.—Ezekiyɛli 18:4.