NIKASEMƆ 15
LALA 30 Mi-Tsɛ, Mi-Nyɔŋmɔ, Kɛ Mi-Naanyo
‘Ehi Hã Wɔ Akɛ Wɔbaatsi Wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ’!
“Ehi hã mi akɛ matsi mabɛŋkɛ Nyɔŋmɔ.”—LALA 73:28.
NƆ NI WƆBAAKASE
Bɔ ni wɔbaafee wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa kɛ sɛɛnamɔi ni jɛɔ mli kɛbaa.
1-2. (a) Kɛ́ wɔmiitao wɔkɛ mɔ ko abɔ naanyo waa lɛ, mɛni esa akɛ wɔfee? (b) Mɛni he wɔbaasusu yɛ nikasemɔ nɛɛ mli?
ANI oyɛ naanyo ko ni osumɔɔ esane waa? Mɛni ofee ni hã nyɛbatsɔmɔ nanemɛi? Ekolɛ oná be okɛ onaanyo lɛ gba sane waa ni obale naagbai ni ekɛkpeɔ, nibii ni esumɔɔ, kɛ nibii ni esumɔɔɔ. Obana akɛ, eyɛ sui kpakpai ni obaasumɔ ni okase. Enɛɛmɛi fɛɛ hã obasumɔ onaanyo lɛ sane waa.
2 Kɛ́ ootao okɛ mɔ ko abɔ naanyo waa lɛ, esa akɛ oná dekã ohã lɛ. Nakai nɔŋŋ kɛ́ ootao okɛ Yehowa abɔ naanyo waa lɛ, esa akɛ oná dekã ohã lɛ koni ole lɛ jogbaŋŋ. Yɛ nikasemɔ nɛɛ mli lɛ, wɔbaakwɛ bɔ ni wɔbaafee wɔkɛ Yehowa Nyɔŋmɔ abɔ naanyo kpaakpa, kɛ jɔɔmɔi ni wɔbaaná kɛ́ wɔfee nakai. Shi klɛŋklɛŋ lɛ, nyɛhãa wɔsusua nɔ hewɔ ni ehi akɛ wɔkɛ Yehowa, wɔ-Naanyo ni fe fɛɛ lɛ, baabɔ waa lɛ he.
3. Mɛni hewɔ esa akɛ wɔsusu jɔɔmɔi ni wɔnáa kɛ́ wɔkɛ Yehowa bɔ naanyo lɛ ahe? Okɛ nɔkwɛmɔnɔ ko atsɔɔ mli.
3 Ekã shi faŋŋ akɛ, okpɛlɛɔ nɔ akɛ ehi akɛ obaatsi obɛŋkɛ Yehowa ni okɛ lɛ abɔ naanyo. Shi kɛ́ ohe be ojwɛŋ nɔ hewɔ ni okɛɔ akɛ ehi lɛ he jogbaŋŋ lɛ, no baawo bo hewalɛ ni ofee nibii ni baahã okɛ lɛ teŋ naanyobɔɔ lɛ mli awa be fɛɛ be. (Lala 63:6-8) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, tamɔ wɔ fɛɛ wɔle lɛ, ehi akɛ wɔbaaye nii jogbaŋŋ, wɔgbɔle wɔkpɔiaŋ, wɔwɔ jogbaŋŋ, ni wɔnu nu pii. Fɛɛ sɛɛ lɛ, mɛi pii kuɔ amɛhiɛ amɛshwieɔ nibii nɛɛ anɔ ni helai mɔmɔɔ amɛ. Shi kɛ́ wɔfɔɔ sɛɛnamɔi ni jɛɔ nibii nɛɛ afeemɔ mli kɛbaa lɛ ahe susumɔ lɛ, no baawo wɔ hewalɛ ni wɔkakpa feemɔ. Nakai nɔŋŋ wɔ hu wɔle akɛ, ehi akɛ wɔkɛ Yehowa baabɔ naanyo, shi kɛ́ wɔsusu sɛɛnamɔi ni jɛɔ nakai feemɔ mli kɛbaa lɛ ahe lɛ, no baawo wɔ hewalɛ ni wɔya nɔ wɔfee nibii ni baahã nakai naanyobɔɔ lɛ mli awa.—Lala 119:27-30.
4. Mɛni mɔ ni fo Lala 73 lɛ wie? (Lala 73:28)
4 Kanemɔ Lala 73:28. Levinyo ko ni fata mɛi ni láa yɛ Yehowa sɔlemɔ shĩa lɛ ahe lɛ ni fo Lala 73 lɛ, ni eeenyɛ efee akɛ, ekɛ afii babaoo esɔmɔ Yehowa. Fɛɛ sɛɛ lɛ, eyɔse akɛ ehe miihia ni ekai lɛ diɛŋtsɛ ehe kɛ mɛi krokomɛi akɛ, ehi hã lɛ akɛ ‘ebaatsi ebɛŋkɛ Nyɔŋmɔ,’ ni ehi hã amɛ akɛ amɛ hu amɛbaafee nakai. Kɛ́ wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ wɔnáa he sɛɛ?
KƐ́ ‘WƆTSI WƆBƐŊKƐ NYƆŊMƆ’ LƐ, WƆBAANÁ MIISHƐƐ
5. (a) Mɛni hewɔ kɛ́ wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa kpaakpa lɛ, wɔbaaná miishɛɛ lɛ? (b) Tsĩi ŋaawoi ni yɔɔ Abɛi 2:6-16 lɛ eko tã ni otsɔɔ bɔ ni kɛ́ okɛtsu nii lɛ obaaná he sɛɛ ni ebaabu ohe.
5 Kɛ́ wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa ni wɔkɛ lɛ bɔ naanyo lɛ, wɔbaaná miishɛɛ. (Lala 65:4) Mɛni hewɔ? Yiŋtoi pii ahewɔ. Ekome ji, kɛ́ wɔkɛ ŋaawoi kpakpai ni yɔɔ e-Wiemɔ lɛ, ni ji Biblia lɛ, mli lɛ tsu nii lɛ, wɔhiɛ kãa shi. Enɛ yeɔ ebuaa wɔ ni wɔtsiɔ wɔhe kɛjeɔ nibii ni baanyɛ aye wɔ awui lɛ ahe, ni agbɛnɛ hu, wɔkatɔ̃ tɔmɔi ni yɔɔ hiɛdɔɔ. (Kanemɔ Abɛi 2:6-16.) Biblia lɛ kɛɔ akɛ: “Gbɔmɔ ni hiɛ kã shi lɛ yɛ miishɛɛ ni gbɔmɔ ni kɔɔ sane sɛɛ hu nakai nɔŋŋ.”—Abɛi 3:13.
6. Mɛni hã lalatsɛ lɛ miishɛɛ fɛɛ tã?
6 Shi Yehowa nanemɛi po amiishɛɛ tãa bei komɛi. Nɔ ko nakai ba mɔ ni fo Lala 73 lɛ nɔ. Ená susumɔi ni ejaaa yɛ nibii komɛi ahe, ni enɛ hã emiishɛɛ fɛɛ tã. Eyanu he akɛ nibii ahe ejɔ ehã mɛi ni ebuuu Nyɔŋmɔ ni amɛhiii shi yɛ emlai lɛ anaa lɛ, ni enɛ wo emli la waa. Anɔkwa, enu he akɛ kulɛ lɛ moŋ esa akɛ nibii aya lɛ jogbaŋŋ ahã lɛ. Eyasusu akɛ mɛi ni yitseiaŋ wala ni amɛbuuu mɔ ko mɔ ko lɛ náa nii, amɛyɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ kpakpa, ni amɛpiŋŋ hu. (Lala 73:3-7, 12) Susumɔ ni ejaaa ni lalatsɛ lɛ ná lɛ hã ehao aahu akɛ, enu he akɛ sɛɛnamɔ bɛ he akɛ ebaasɔmɔ Yehowa. Enii fee ehe mɔbɔ waa, ni ewie akɛ: “Lɛɛlɛŋ, mihã mitsui mli etse efolo, ni mifɔ miniji ahe efolo akɛ mɔ ni sane ko bɛ ehe.”—Lala 73:13.
7. Kɛ́ wɔwerɛ ho wɔhe waa ni wɔmiishɛɛ fɛɛ tã lɛ, mɛni wɔbaanyɛ wɔfee? (Kwɛmɔ mfoniri lɛ hu.)
7 Eyɛ mli akɛ lalatsɛ lɛ werɛ ho ehe waa moŋ, shi efee nɔ ko ni ye ebua lɛ. ‘Ebote Nyɔŋmɔ jamɔhe kpele lɛ mli,’ ni Yehowa ye ebua lɛ ni ejaje jwɛŋmɔ ni ejaaa ni ehiɛ lɛ. (Lala 73:17-19) Kɛ́ wɔwerɛ ho wɔhe lɛ, Yehowa, wɔ-Naanyo ni sumɔɔ wɔ waa lɛ naa. No hewɔ lɛ, wɔbaanyɛ wɔsɔle ni eye ebua wɔ ni wɔle nɔ ni wɔbaafee yɛ shihilɛ lɛ he. Ebaatsɔ e-Wiemɔ lɛ kɛ wɔnyɛmimɛi lɛ anɔ ewo wɔ ŋaa ni ewo wɔ hewalɛ, ni enɛ baaye abua wɔ ni wɔya nɔ wɔsɔmɔ lɛ kɛ́ wɔmiishɛɛ fɛɛ tã po. Kɛ́ wɔhao aahu ni wɔleee nɔ ni wɔbaafee po lɛ, Yehowa baashɛje wɔmii ni ehã wɔmii ashɛ wɔhe.—Lala 94:19.a
Levinyo lɛ ni ŋma Lala 73 lɛ damɔ “Nyɔŋmɔ jamɔhe kpele” lɛ mli (Kwɛmɔ kuku 7)
KƐ́ ‘WƆTSI WƆBƐŊKƐ NYƆŊMƆ’ LƐ, WƆBAANÁ SHIHILƐ KPAKPA
8. Mɛɛ yiŋtoi enyɔ krokomɛi ahewɔ ehi kɛhã wɔ akɛ wɔbaatsi wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ?
8 Naa yiŋtoi enyɔ krokomɛi ahewɔ ni ehi kɛhã wɔ akɛ wɔbaatsi wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ. Klɛŋklɛŋ lɛ, kɛ́ wɔtsi wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ lɛ, ehãa wɔnáa shihilɛ kpakpa bianɛ. Nɔ ni ji enyɔ lɛ, ehãa wɔ hiɛnɔkamɔ ni nɔ bɛ. (Yer. 29:11) Nyɛhãa wɔpɛia yiŋtoi enyɔ nɛɛ amli jogbaŋŋ wɔkwɛa.
9. Mɛni hewɔ ja wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa dani wɔbaaná miishɛɛ?
9 Kɛ́ wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa lɛ, wɔbaaná shihilɛ kpakpa bianɛ. Ŋmɛnɛ lɛ, mɛi pii heee amɛyeee akɛ Nyɔŋmɔ yɛ, ni amɛleee nɔ hewɔ ni wɔyɔɔ shihilɛ mli, ni amɛsusuɔ po akɛ, be ko baashɛ ni adesa ko ehiŋ shikpɔŋ lɛ nɔ dɔŋŋ. Shi wɔ lɛ, wɔkase Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ ni wɔna faŋŋ akɛ, ‘Nyɔŋmɔ yɛ, ni eji mɛi ni kɛ hiɛdɔɔ taoɔ esɛɛ gbɛ lɛ ajwerelɔ.’ (Heb. 11:6) Agbɛnɛ hu, akɛni wɔmiifee nɔ ni Yehowa, wɔ-Tsɛ ni yɔɔ ŋwɛi lɛ bɔ wɔ ni wɔfee, ni ji, wɔsɔmɔ lɛ lɛ hewɔ lɛ, wɔyɛ miishɛɛ bianɛ po.—5 Mo. 10:12, 13.
10. Yɛ nɔ ni aŋma yɛ Lala 37:29 lɛ naa lɛ, mɛni Yehowa ewo shi akɛ ebaafee ehã mɛi ni kɛ amɛhiɛ fɔ̃ɔ enɔ lɛ?
10 Ŋmɛnɛ lɛ, mɛi pii kɛ amɛhiɛ efɔ̃ɔɔ Nyɔŋmɔ kɛ eshiwoi lɛ anɔ. Nɔ ni amɛkɛ amɛjwɛŋmɔ maa nɔ nɔŋŋ ji, ni amɛbaatsu nii, amɛbote gbalashihilɛ mli, amɛfɔ, ni amɛkɛ nɔ ko ato koni kɛ́ amɛgbɔ lɛ amɛkɛkwɛ amɛhe. Shi wɔ lɛ, wɔkɛ wɔhiɛ fɔ̃ɔ Yehowa nɔ. (Lala 25:3-5; 1 Tim. 6:17) Wɔheɔ lɛ wɔyeɔ, ni wɔle akɛ ebaaye shi ni ewo wɔ lɛ fɛɛ nɔ. Wɔmiikpa nibii kpakpai babaoo gbɛ wɔsɛɛ, ni eko ji, ni wɔbaasɔmɔ Yehowa kɛya naanɔ yɛ Paradeiso lɛ mli.—Kanemɔ Lala 37:29.
11. Kɛ́ wɔtsi wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ lɛ, mɛɛ jɔɔmɔi wɔnáa? Ni te lɛ hu enuɔ he ehãa tɛŋŋ?
11 Yiŋtoi krokomɛi hu ahewɔ ehi kɛhã wɔ akɛ wɔbaatsi wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, ewo shi akɛ kɛ́ wɔfee esha ni wɔtsake wɔtsui lɛ, ekɛbaake wɔ. (Yes. 1:18) Enɛ hewɔ lɛ, wɔhenilee eyaaa nɔ eyiii wɔ yɛ esha ko ni wɔfee be ko ni eho lɛ hewɔ. (Lala 32:1-5) Agbɛnɛ hu, wɔtsui nyɔɔ wɔmli ejaakɛ wɔle akɛ wɔhã Yehowa ená miishɛɛ. (Abɛi 23:15) Anɔkwa, wɔnáa jɔɔmɔi krokomɛi hu kɛ́ wɔkɛ Yehowa bɔ naanyo. No hewɔ lɛ sanebimɔ lɛ ji, te wɔbaafee tɛŋŋ wɔkɛ Nyɔŋmɔ abɔ naanyo? Nyɛhãa wɔkwɛa.
NIBII NI BAAYE ABUA WƆ NI WƆYA NƆ ‘WƆTSI WƆBƐŊKƐ NYƆŊMƆ’
12. Mɛɛ nibii ofee momo ni ehã obɛŋkɛ Nyɔŋmɔ?
12 Kɛ́ oji mɔ ko ni abaptisi lɛ lɛ, belɛ ekã shi faŋŋ akɛ, ofee nibii babaoo momo ni ehã otsi obɛŋkɛ Yehowa. Okase anɔkwalei pii yɛ Yehowa Nyɔŋmɔ kɛ Kristo Yesu he, otsake otsui yɛ otsutsu eshai lɛ ahe, oná hemɔkɛyeli ni mli wa yɛ Nyɔŋmɔ mli, ni otswa ofai shi akɛ obaafee esuɔmɔnaa nii. Shi kɛ́ wɔmiisumɔ ni wɔbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ waa lɛ, belɛ esa akɛ wɔya nɔ wɔfee nibii nɛɛ.—Kol. 2:6.
13. Mɛɛ nibii etɛ baaye abua wɔ ni wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa waa?
13 Mɛɛ nibii baaye abua wɔ ni wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa waa? (1) Esa akɛ wɔya nɔ wɔkane Biblia lɛ ni wɔkase hu. Be ni wɔfeɔ enɛ lɛ, esa akɛ wɔhã ehi wɔjwɛŋmɔ mli akɛ, jeee oti lɛ ji ni wɔle Nyɔŋmɔ he sane kɛkɛ. Shi moŋ oti lɛ ji, ni wɔyɔse nɔ ni Nyɔŋmɔ miisumɔ ni wɔfee, ni agbɛnɛ hu, wɔhi shi yɛ eshishitoo mlai lɛ anaa. (Efe. 5:15-17) (2) Esa akɛ wɔjwɛŋ nibii babaoo ni Yehowa efee ni hãa wɔnaa akɛ esumɔɔ wɔ lɛ anɔ koni wɔhemɔkɛyeli lɛ mli awa. (3) Esa akɛ wɔya nɔ wɔnyɛ nibii fɛɛ ni Yehowa nyɛɔ lɛ, ni wɔtsi wɔhe kɛje mɛi ni feɔ nibii gbohii ahe.—Lala 1:1; 101:3.
14. Yɛ nɔ ni aŋma yɛ 1 Korintobii 10:31 lɛ naa lɛ, mɛɛ nibii nɛkɛ kɛ́ wɔfee yɛ wɔshihilɛ mli lɛ, ebaahã Yehowa aná wɔhe miishɛɛ? (Kwɛmɔ mfonirii lɛ hu.)
14 Kanemɔ 1 Korintobii 10:31. Ehe miihia waa ni wɔfee nibii ni baahã Yehowa aná wɔhe miishɛɛ. Enɛ biɔ ni yɛ shiɛmɔ kɛ asafoŋ kpee ni wɔbaaya lɛ sɛɛ lɛ, daa gbi lɛ, wɔfee nibii ni baahã Yehowa aná wɔhe miishɛɛ yɛ wɔshihilɛ mli. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, kɛ́ wɔye anɔkwa yɛ nibii fɛɛ mli ni wɔkɛ mɛi ja nibii ni wɔyɔɔ lɛ, Yehowa baaná miishɛɛ. (2 Kor. 8:21; 9:7) Eesumɔ ni wɔkɛ wɔnifeemɔ hu atsɔɔ akɛ wɔbuɔ wala, ni ji nikeenii ni nɔ bɛ ni ekɛhã wɔ lɛ. Kɛ́ wɔkwɛ jogbaŋŋ koni wɔkaye ŋmaa ni wɔkanu dãa babaoo, ni wɔfee nibii krokomɛi ni baahã wɔná gbɔmɔtsoŋ hewalɛ kpakpa lɛ, no baahã wɔbɛŋkɛ Yehowa, mɔ ni hã wɔ wala lɛ waa. Kɛ́ Yehowa na akɛ wɔmiibɔ mɔdɛŋ fɛɛ ni wɔbaanyɛ koni wɔfee nɔ ni sa ehiɛ lɛ, ehãa esumɔɔ wɔ waa.—Luka 16:10.
Nibii komɛi ni kɛ́ wɔfee lɛ Yehowa baaná wɔhe miishɛɛ ji, ni wɔkɛ tsɔnekudɔmɔ he gbɛtsɔɔmɔi fɛɛ baatsu nii, wɔbaagbɔle wɔkpɔiaŋ, wɔbaaye niyenii kpakpai, ni wɔfee mɛi gbɔ (Kwɛmɔ kuku 14)
15. Te Yehowa sumɔɔ ni wɔkɛ mɛi fɛɛ aye ahã tɛŋŋ?
15 Yehowa jieɔ mlihilɛ kpo etsɔɔ jalɔi kɛ mɛi ni ejaaa fɛɛ, ni eesumɔ ni wɔ hu wɔfee nakai nɔŋŋ. (Mat. 5:45) Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, Biblia lɛ woɔ wɔ hewalɛ ni ‘wɔkawie mɔ ko mɔ ko he efɔŋ, wɔkafee wɔhe béilɔi,’ shi moŋ ‘wɔjie mlijɔlɛ kpo be fɛɛ be wɔtsɔɔ gbɔmɛi fɛɛ.’ (Tito 3:2) Kɛ́ enɛ yɛ wɔjwɛŋmɔ mli lɛ, wɔfeŋ nibii ni baatsɔɔ akɛ wɔbuuu mɛi ni wɔkɛ amɛ bɛ jamɔ kome mli lɛ. (2 Tim. 2:23-25) Kɛ́ wɔjie mlihilɛ kpo wɔ tsɔɔ mɛi fɛɛ ni wɔkɛ amɛye jogbaŋŋ be fɛɛ be lɛ, ehãa wɔbɛŋkɛɔ Yehowa waa.
WƆBAANYƐ ‘WƆTSI WƆBƐŊKƐ NYƆŊMƆ’ KƐ́ WƆTƆ̃ PO
16. Te mɔ ni ŋma Lala 73 lɛ nu he ehã tɛŋŋ?
16 Ani bei komɛi lɛ, onuɔ he akɛ otɔmɔi lɛ ahewɔ lɛ, okɛ Yehowa teŋ naanyobɔɔ lɛ mli waaa tamɔ tsutsu ko? Tamɔ bɔ ni wɔwie kɛtsɔ hiɛ lɛ, mɔ ni ŋma Lala 73 lɛ hu nu he nakai. Ewie akɛ: “Shwɛ fioo ni minaji adu gbɛ; shwɛ sharao ni minaji ashane.” (Lala 73:2) Lalatsɛ nɛɛ ‘werɛ ho ehe,’ ni lɛ diɛŋtsɛ ena akɛ yɛ Yehowa hiɛ lɛ, ‘etamɔ kooloo’ ko ni ‘bɛ jwɛŋmɔ.’ (Lala 73:21, 22) Shi ani enu he akɛ, susumɔ ni ejaaa ni ená lɛ hewɔ lɛ, Yehowa sumɔɔɔ lɛ dɔŋŋ?
17. (a) Be ni lalatsɛ lɛ nijiaŋ je wui lɛ, mɛni efee? (b) Mɛni wɔbaanyɛ wɔkase yɛ esane lɛ mli? (Kwɛmɔ mfonirii lɛ hu.)
17 Kɛ́ lalatsɛ lɛ nu he akɛ Yehowa ekpoo lɛ po lɛ, esɛɛ etsɛɛɛ. Etamɔ nɔ ni be ni enijiaŋ je wui lɛ, eyɔse akɛ nakai beiaŋ moŋ esa akɛ etsi ebɛŋkɛ Yehowa waa. Ewie yɛ Yehowa he akɛ: “Shi amrɔ nɛɛ miyɛ omasɛi be fɛɛ be; ohiɛ mininejurɔ mli. Okɛ oŋaawoo lɛ tsɔɔ mi gbɛ, ni no sɛɛ lɛ, obaanyiɛ mihiɛ kɛya anunyam mli.” (Lala 73:23, 24) Kɛ́ wɔ hu wɔnu he akɛ wɔtɔmɔi lɛ ahewɔ lɛ, wɔ kɛ Yehowa teŋ naanyobɔɔ lɛ mli waaa tamɔ tsutsu ko lɛ, esa akɛ wɔsɔle wɔbi Yehowa ni eye ebua wɔ. (Lala 73:26; 94:18) Kɛ́ wɔnaji du gbɛ po, wɔbaanyɛ wɔku wɔsɛɛ kɛba Yehowa ŋɔɔ, ejaakɛ esumɔɔ waa ni ekɛ esha ake. (Lala 86:5) Anɔkwa, kɛ́ wɔnu he akɛ wɔgbe wɔjeŋ naa lɛ, nakai beiaŋ moŋ esa akɛ wɔtsi wɔbɛŋkɛ wɔ-Nyɔŋmɔ lɛ kpaakpa.—Lala 103:13, 14.
Kɛ́ wɔna akɛ wɔhemɔkɛyeli lɛ mli egbɔjɔ lɛ, esa akɛ wɔfɔ sɔlemɔ, ni wɔya asafoŋ kpeei daa, ni no baahã wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa (Kwɛmɔ kuku 17)
WƆBAANYƐ ‘WƆTSI WƆBƐŊKƐ NYƆŊMƆ’ KƐYA NAANƆ
18. Mɛni hewɔ wɔbaanyɛ wɔya nɔ wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa kɛya naanɔ lɛ?
18 Wɔbaanyɛ wɔya nɔ wɔtsi wɔbɛŋkɛ Yehowa kɛya naanɔ, ejaakɛ wɔnyɛŋ wɔkase ehe nii wɔgbe naa kɔkɔɔkɔ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ, anyɛŋ Yehowa gbɛi lɛ, ehiɛshikamɔ lɛ, kɛ enilee lɛ ‘sɛɛ ana’ kɔkɔɔkɔ.—Rom. 11:33.
19. Mɛni Lalai awolo lɛ hãa wɔnaa akɛ wɔbaanyɛ wɔfee kɛya naanɔ? Ni kɛ́ wɔfee nakai lɛ, mɛni wɔbaaná?
19 Lala 79:13 lɛ kɛɔ akɛ: “Wɔ ni ji omaŋ kɛ olɛɛhe lɛ tooku lɛ, baada bo shi kɛya naanɔ; ni wɔbaajie oyi kɛjɛ yinɔ kome nɔ kɛya yinɔ kroko nɔ.” Kɛ́ otee nɔ otsi obɛŋkɛ Nyɔŋmɔ lɛ, ebaajɔɔ bo kɛya naanɔ. Kɛkɛ lɛ, bo hu obaawie kɛ ekãa akɛ: “Nyɔŋmɔ ji mitsui tɛsaa kɛ migbɛfaŋnɔ kɛmiiya naanɔ.”—Lala 73:26.
LALA 32 Hii Yehowa Gbɛfaŋ!
a Mɛi komɛi haoɔ, loo amɛyeɔ amɛtsui, loo amɛwerɛ hoɔ amɛhe be kplaŋŋ ni amɛnyɛɛɛ he nɔ ko kwraa amɛfee. Kɛ́ eba lɛ nakai lɛ, ekolɛ ehe baahia ni amɛya helatsamɔhe koni akwɛ amɛ. Kɛ́ ootao ole enɛ he saji pii lɛ, kwɛmɔ Buu-Mɔɔ, No. 1 2023.