Mɛni Amɛheɔ Amɛyeɔ?
YEHOWA ODASEFOI heɔ Nyɔŋmɔ Ofe lɛ, ni ji Yehowa, ŋwɛi kɛ shikpɔŋ Bɔlɔ lɛ amɛyeɔ. Shihilɛ mli diɛŋtsɛ ní jeŋ muu fɛɛ ní ebɔle wɔ lɛ mli nibii ni yɔɔ naakpɛɛ ní ato he gbɛjianɔ yɛ gbɛ ni yɔɔ hwanyaŋŋ nɔ lɛ yɔɔ lɛ tsɔɔ faŋŋ akɛ, Bɔlɔ ko ni nilee nɔ kwɔ fe fɛɛ, ní eyɔɔ hewalɛ hu ji mɔ ni fee fɛɛ. Taakɛ bɔ ni hii kɛ yei anitsumɔi jieɔ amɛsui akpo lɛ, nakai nɔŋŋ Yehowa Nyɔŋmɔ hu ji. Biblia lɛ kɛɔ wɔ akɛ “ehe nii ni anaaa . . . lɛ, kɛjɛ jeŋ bɔɔ mli beebe lɛ atsɔɔ enii ni efee lɛ anɔ ayɔseɔ ni anaa faŋŋ.” Agbɛnɛ hu, “ŋwɛi gbaa Mawu anunyam lɛ,” shi jeee kɛtsɔ gbee loo wiemɔi anɔ.—Romabii 1:20; Lala 19:2-5.
Gbɔmɛi eshɔ̃ɔɔ su nii loo amɛfeee tɛlivishiŋ kɛ kɔmpiutai efolo kɛkɛ ní yiŋtoo ko bɛ sɛɛ. Shikpɔŋ lɛ kɛ enɔ nibɔɔ nii ni ji tsei kɛ kooloi ní wala yɔɔ amɛmli yɛ naakpɛɛ kwraa fe enɛɛmɛi. Bɔ ni afee adesa gbɔmɔtso lɛ aha kɛ emli wala yibii akpekpei toi akpekpei abɔ lɛ tekeɔ bɔ ni wɔjwɛŋmɔ baanyɛ ashɛ he—ansɔ ní wɔkɛjwɛŋɔ lɛ po yɛ naakpɛɛ fe bɔ ni wɔbaanyɛ wɔnu shishi! Kɛ́ gbɔmɛi yɛ yiŋtoo yɛ amɛnibii ní he ehiaaa ní amɛfeɔ lɛ asɛɛ lɛ, no lɛ eka shi faŋŋ akɛ Yehowa Nyɔŋmɔ yɛ yiŋtoo yɛ enibɔɔ nibii ni yɔɔ naakpɛɛ lɛ asɛɛ! Abɛi 16:4 lɛ kɛɔ akɛ: “Nɔ fɛɛ nɔ ni Yehowa fee lɛ, yɛ nɔ̃ hewɔ ní efee.”
Yehowa fee shikpɔŋ lɛ yɛ yiŋtoo ko hewɔ, taakɛ ejaje etsɔɔ klɛŋklɛŋ adesai enyɔ lɛ, akɛ: “Nyɛfɔa ni nyɛyi afáa ni nyɛyia shikpɔŋ lɛ nɔ obɔ . . . , ni nyɛyea ŋshɔŋlooi kɛ ŋwɛi loofɔji kɛ kooloo fɛɛ kooloo ni tsiɔ ehe yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ nɔ.” (1 Mose 1:28) Akɛni amɛtsɔmɔ toigbolɔi hewɔ lɛ, nɛkɛ mɛi enyɔ nɛɛ nyɛɛɛ awo shikpɔŋ lɛ obɔ kɛ jalɔi awekui ní baajɛ suɔmɔ mli amɛkwɛ shikpɔŋ lɛ kɛ enɔ kwɛ̃ɛ nii kɛ kooloi lɛ anɔ. Shi omanye ní amɛyeee lɛ haaa Yehowa yiŋtoo lɛ afee efolo. Afii akpei abɔ sɛɛ lɛ, aŋma akɛ: “Nyɔŋmɔ, mɔ ni shɔ̃ shikpɔŋ lɛ . . . , ebɔɔɔ lɛ efolo.” “Eshɔ̃ lɛ ní ahi nɔ.” Akpataaa hiɛ, shi moŋ “shikpɔŋ lɛ hiɔ shi kɛyaa naanɔ.” (Yesaia 45:18; Jajelɔ 1:4, The New English Bible) Yehowa yiŋtoo kɛha shikpɔŋ lɛ baaba mli: “Miyiŋtoo lɛ aaaba mli, ni nibii fɛɛ ni sa mihiɛ lɛ mafee!”—Yesaia 46:10.
No hewɔ lɛ, Yehowa Odasefoi heɔ yeɔ akɛ shikpɔŋ lɛ baahi shi kɛya naanɔ, ni ákɛ gbɔmɛi fɛɛ, mɛi ní yɔɔ wala mli kɛ mɛi ní egboi, ní baafee mɛi ni kɛ Yehowa yiŋtoo kɛha shikpɔŋ ni nɔ yɔɔ fɛo, ní ahiɔ nɔ lɛ kpãa gbee lɛ baahi nɔ kɛya naanɔ. Adesai fɛɛ ná emuu ní ayeee lɛ yɛ fɔmɔ mli kɛtsɔ Adam kɛ Hawa nɔ, no hewɔ lɛ, eshafeelɔi ji amɛ. (Romabii 5:12) Biblia lɛ kɛɔ wɔ akɛ: “Esha dɛŋ nyɔmɔwoo lɛ gbele ni.” “Hiɛkalɔi le akɛ amɛbaagboi; shi gbohii lɛ, amɛleee nɔ ko nɔ ko.” “Susuma ni feɔ esha lɛ, lɛ nɔŋŋ eeegbo!” (Romabii 6:23; Jajelɔ 9:5; Ezekiel 18:4, 20) Belɛ te amɛaafee tɛŋŋ amɛhi wala mli ekoŋŋ ní amɛná shikpɔŋ nɔ jɔɔmɔi lɛ amli gbɛfaŋnɔ? Kɛtsɔ Kristo Yesu kpɔmɔ afɔleshaa lɛ pɛ nɔ, ejaakɛ ekɛɛ akɛ: “Mi lɛ miji shitee lɛ kɛ wala lɛ; mɔ ni heɔ minɔ eyeɔ lɛ, kɛji egbo tete lɛ, ehiɛ aaakã.” “Mɛi fɛɛ ni yɔɔ gbohii abui lɛ amli lɛ aaanu egbee, ni amɛaaje kpo.”—Yohane 5:28, 29;11:25; Mateo 20:28.
Mɛɛ gbɛ nɔ enɛ aaatsɔ aba? Átsɔɔ mli yɛ “maŋtsɛyeli lɛ he sanekpakpa lɛ” ní Yesu bɔi shiɛmɔ beni eyɔɔ shikpɔŋ nɔ lɛ mli. (Mateo 4:17-23) Shi Yehowa Odasefoi miishiɛ sanekpakpa lɛ ŋmɛnɛ yɛ gbɛ krɛdɛɛ ko nɔ.
[Akrabatsa ni yɔɔ baafa 13]
NƆ NI YEHOWA ODASEFOI HEƆ YEƆ
Hemɔkɛyeli Ŋmalɛ Naa Yiŋtoo
Biblia lɛ ji Nyɔŋmɔ Wiemɔ 2 Tim. 3:16, 17;
ni eji anɔkwale 2 Pet. 1:20, 21; Yoh. 17:17
Anyɛɔ akɛ he fɔ̃ɔ Biblia lɛ Mat. 15:3; Kol. 2:8
nɔ fe blema saji
Nyɔŋmɔ gbɛi ji Yehowa Lala 83:19; Yes. 26:4; 42:8, AS;
Kristo ji Nyɔŋmɔ Bi ni Mat. 3:17; Yoh. 8:42; 14:28; 20:17;
ebaa shi fe Lɛ 1 Kor. 11:3; 15:28
Kristo ji Nyɔŋmɔ nibɔɔ lɛ Kol. 1:15; Kpoj. 3:14
ateŋ klɛŋklɛŋ
Kristo gbó yɛ tso jaŋ nɔ, Gal. 3:13; Bɔf. 5:30
jeee yɛ krɔɔs nɔ
Akɛ Kristo wala ákɛ adesa lɛ Mat. 20:28; 1 Tim. 2:5, 6;
wo nyɔmɔ ákɛ kpɔmɔ nɔ kɛha 1 Pet. 2:24
adesai toibolɔi
Kristo afɔleshaa shikome lɛ Rom. 6:10; Heb. 9:25-28
fá
Atée Kristo shi kɛjɛ gbohii 1 Pet. 3:18; Rom. 6:9;
ateŋ ákɛ mumɔŋ gbɔmɔ ní gbooo Kpoj. 1:17, 18
Ba ní Kristo eba lɛ yɛ mumɔŋ Yoh. 14:19; Mat. 24:3;
Amrɔ nɛɛ wɔyɛ ‘naagbee be Mat. 24:3-14; 2 Tim. 3:1-5;
lɛ mli’ Luka 17:26-30
Maŋtsɛyeli ni yɔɔ Kristo Yes. 9:6, 7; 11:1-5;
shishi lɛ baaye shikpɔŋ lɛ nɔ Dan. 7:13, 14; Mat. 6:10
yɛ jalɛ kɛ toiŋjɔlɛ mli
Maŋtsɛyeli lɛ kɛ shihilɛi Lala 72:1-4; Kpoj. 7:9, 10, 13-17; 21:3, 4
kpakpai baaba shikpɔŋ nɔ
Akpataŋ shikpɔŋ lɛ hiɛ ni Jaj. 1:4; Yes. 45:18; Lala 78:69
gbɔmɛi etãŋ kwraa yɛ nɔ
Nyɔŋmɔ baajie amrɔ nɛɛ nibii Kpoj. 16:14, 16; Zef. 3:8;
agbɛjianɔtoo lɛ kɛya kwraa yɛ Dan. 2:44; Yes. 34:2; 55:10, 11
Harmagedon ta lɛ mli
Abaakpata mɛi fɔji lɛ ahiɛ Mat. 25:41-46; 2 Tes. 1:6-9
kɛya naanɔ
Gbɔmɛi ní Nyɔŋmɔ kpɛlɛɔ amɛnɔ Yoh. 3:16; 10:27, 28; 17:3;
lɛ baaná naanɔ wala Mar. 10:29, 30
Gbɛ kome pɛ yɔɔ ní yaa Mat. 7:13, 14; Efe. 4:4, 5
wala mli
Adesa gbele jɛ Adam esha lɛ Rom. 5:12; 6:23
hewɔ
Adesa susuma lɛ ehiii shi yɛ Ezek. 18:4; Jaj. 9:10; Lala 6:6; 146:4;
gbele sɛɛ Yoh. 11:11-14
Hɛl ji adesai akwamaŋ gbonyobu Hiob 14:13, Dy;
Kpoj. 20:13, 14, AV (naabu niŋmaa)
Gbohii ahiɛnɔkamɔ ji 1 Kor. 15:20-22; Yoh. 5:28, 29; 11:25, 26
gbohiiashitee
Gbele ní Adam kɛba lɛ sɛɛ 1 Kor. 15:26, 54; Kpoj. 21:4;
baafo Yes. 25:8
Asafoku bibioo ni ji mɛi Luka 12:32; Kpoj. 14:1, 3;
144,000 pɛ baaya ŋwɛi ní 1 Kor. 15:40-53; Kpoj. 5:9, 10
amɛkɛ Kristo ayaye maŋtsɛ
Áfɔ́ mɛi 144,000 lɛ ekoŋŋ 1 Pet. 1:23; Yoh. 3:3;
ákɛ Nyɔŋmɔ mumɔŋ bii Kpoj. 7:3, 4
Akɛ mumɔŋ Israel fee kpaŋmɔ Yer. 31:31; Heb. 8:10-13
hee lɛ
Kristo tswa esafo lɛ ema Efe. 2:20; Yes. 28:16;
lɛ diɛŋtsɛ enɔ Mat. 21:42
Esa akɛ akɛ sɔlemɔ aha Yehowa Yoh. 14:6, 13, 14; 1 Tim. 2:5
pɛ kɛtsɔ Kristo nɔ
Esaaa akɛ akɛ amagai tsuɔ nii 2 Mose 20:4, 5; 3 Mose 26:1;
yɛ jamɔ mli 1 Kor. 10:14; Lala 115:4-8
Esa akɛ atsi he kɛjɛ mumɔi 5 Mose 18:10-12; Gal. 5:19-21;
atsɛmɔ he 3 Mose 19:31
Satan ji je lɛ nɔyelɔ ní 1 Yoh. 5:19; 2 Kor. 4:4;
anaaa lɛ Yoh. 12:31
Esaaa akɛ Kristofonyo kɛ ehe 2 Kor. 6:14-17; 11:13-15;
woɔ hemɔkɛyeli futumɔ kui amli Gal. 5:9; 5 Mose 7:1-5
Esa akɛ Kristofonyo atsi ehe Yak. 4:4; 1 Yoh. 2:15;
kwraa kɛjɛ je lɛ he Yoh. 15:19; 17:16
Esa akɛ abo adesai amlai fɛɛ Mat. 22:20, 21; 1 Pet. 2:12; 4:15
ní eteee shi ewooo Nyɔŋmɔ mlai
lɛ atoi
Lá ní akɛwoɔ gbɔmɔtso mli 1 Mose 9:3, 4; 3 Mose 17:14;
kɛtsɔ daaŋ loo fãji amli lɛ Bɔf. 15:28, 29
kuɔ Nyɔŋmɔ mlai amli
Esa akɛ abo Biblia mlai ní 1 Kor. 6:9, 10; Heb. 13:4;
kɔɔ jeŋba he lɛ atoi 1 Tim. 3:2; Abɛi 5:1-23
Akɛ Hejɔɔmɔ Gbi yeli lɛ 5 Mose 5:15; 2 Mose 31:13;
ha Israel pɛ ni eba naagbee kɛ Rom. 10:4; Gal. 4:9, 10;
Mose Mla lɛ Kol. 2:16, 17
Gbɔmɔ jɛɛɛ sutsakemɔ mli, Yes. 45:12; 1 Mose 1:27;
shi moŋ abɔ lɛ Mat. 19:4
Kristo fee nɔkwɛmɔnɔ efɔ̃ 1 Pet. 2:21; Heb. 10:7;
shi ní esa akɛ anyiɛ sɛɛ yɛ Yoh. 4:34; 6:38
Nyɔŋmɔ sɔɔmɔ mli
Baptisimɔ kɛtsɔ numiimɔ kwraa Mar. 1:9, 10; Yoh. 3:23;
nɔ lɛ feɔ henɔjɔɔmɔ he okadi Bɔf. 19:4, 5
Kristofoi kɛ miishɛɛ yeɔ Rom. 10:10; Heb. 13:15;
Ŋmalɛ mli anɔkwale lɛ he odase Yes. 43:10-12
yɛ faŋŋ mli
[Mfoniri ni yɔɔ baafa 12]
SHIKPƆŊ LƐ . . . mɔ ní bɔ ji Yehowa . . . mɛi ní kwɛɔ nɔ ji adesai . . . abaahi nɔ kɛya naanɔ