Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • w94 5/1 bf. 8-13
  • Nyɛlaa Kɛjiea Yehowa Yi

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Nyɛlaa Kɛjiea Yehowa Yi
  • Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1994
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Gbɛi ni Wɔɔtsɔ nɔ Wɔjie Yehowa Yi
  • Yehowa Yijiemɔ Lalai Alamɔ yɛ Biblia Bei Amli
  • Yijiemɔ Lalai Alamɔ—Eji Wɔjamɔ lɛ fa ni He Hiaa
  • Jiemɔ Hiɛsɔɔ Kpo yɛ Yehowa Mlihilɛ lɛ he Kɛtsɔ Lala Nɔ
  • Lá Kɛ Miishɛɛ!
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi (Nikasemɔ Nɔ)—2017
  • Yehowa ni Wɔɔjie Eyi yɛ Lala Mli
    Wɔ Maŋtsɛyeli Sɔɔmɔ—1991
  • Lala Gbɛhe yɛ Ŋmɛnɛŋmɛnɛ Beaŋ Jamɔ Mli
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1997
  • Lá Kɛ Miishɛɛ Kɛjie Yehowa Yi
    Wɔshiɛmɔ Kɛ Wɔshihilɛ Akɛ Kristofoi—Kpee Nifeemɔ Wolo—2018
Kwɛmɔ Ekrokomɛi Hu
Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1994
w94 5/1 bf. 8-13

Nyɛlaa Kɛjiea Yehowa Yi

“Mala maha Yehowa, ejaakɛ ewo ehiɛ nyam.”—2 MOSE 15:1.

1. Mɛɛ Yehowa sui komɛi haa wɔ yiŋtoo ni wɔɔdamɔ nɔ wɔjie eyi?

LALA 150 kɛ famɔ haa shii nyɔŋma kɛ etɛ sɔŋŋ akɛ ajie Yehowa loo Yah yi. Naagbee kuku lɛ jajeɔ akɛ: “Nɔ fɛɛ nɔ ni muɔ lɛ ajie Yehowa yi! Haleluya!” Akɛ Yehowa Odasefoi lɛ, wɔle akɛ Yehowa sa wɔyijiemɔ. Lɛ ji Jeŋ Muu Fɛɛ Maŋtsɛ, Ŋwɛi Flooflonyo lɛ, naanɔ Maŋtsɛ lɛ, wɔ Bɔlɔ, kɛ wɔ Durolɔ. Mɔ ko kɛ lɛ yeee egbɔ, esoro lɛ kwraa, anyɛɛɛ akɛ mɔ ko ato ehe, ni ebɛ tipɛŋfonyo yɛ gbɛi pii anɔ. Eji nilee fɛɛ tsɛ, hewalɛ fɛɛ tsɛ, eye emuu yɛ jalɛsaneyeli mli, ni eji suɔmɔ ni ejie ekpo yɛ gbɔmɔtsoŋ. Lɛ ji mɔ kpakpa fe mɛi fɛɛ; eji anɔkwafo. (Luka 18:19; Kpojiemɔ 15:3, 4) Ani esa wɔ yijiemɔ? Hɛɛ, eka shi faŋŋ akɛ esa!

2. Mɛɛ yiŋtoi wɔyɔɔ ni haa wɔjieɔ hiɛsɔɔ kɛ shidaa kpo wɔtsɔɔ Yehowa?

2 Jeee wɔ jamɔ kɛ yijiemɔ pɛ Yehowa sa, shi moŋ esa wɔ hiɛsɔɔ kɛ shidaa hu yɛ nibii fɛɛ ni efee eha wɔ lɛ hewɔ. Lɛ ji “duromɔ nii kpakpai fɛɛ kɛ nikeenii ni hi kɛwula shi fɛɛ lɛ” a-Halɔ. (Yakobo 1:17) Lɛ ji wala fɛɛ Nu Bu, kɛ Jɛɛhe. (Lala 36:10) Nibii fɛɛ ni wɔnaa mli ŋɔɔmɔ akɛ adesai aweku lɛ mlibii lɛ jɛ eŋɔɔ, ejaakɛ lɛ ji wɔ Bɔlɔ Kpeteŋkpele. (Yesaia 42:5) Lɛ nɔŋŋ hu ji mumɔŋ jɔɔmɔi fɛɛ ni wɔnaa kɛtsɔɔ emumɔ lɛ, kɛ egbɛjianɔtoo lɛ, kɛ e-Ewiemɔ lɛ nɔ lɛ Halɔ. Wɔnaa eshaifaa kɛtsɔ e-Bi ni ekɛha akɛ kpɔmɔ nɔ lɛ nɔ. (Yohane 3:16) Wɔyɛ Maŋtsɛyeli hiɛnɔkamɔ ni ji ‘ŋwɛi hee kɛ shikpɔŋ hee ni jalɛ hiɔ mli.’ (2 Petro 3:13) Wɔkɛ wɔnanemɛi Kristofoi naa naanyobɔɔ kpakpa. (Romabii 1:11, 12) Wɔna woo kɛ jɔɔmɔ hu akɛ wɔji e-Dasefoi. (Yesaia 43:10-12) Ni wɔyɛ hegbɛ ko ni jara wa waa, ni ji sɔlemɔ. (Mateo 6:9-13) Lɛlɛŋ, wɔyɛ yiŋtoi babaoo hewɔ ni esa akɛ wɔda Yehowa shi!

Gbɛi ni Wɔɔtsɔ nɔ Wɔjie Yehowa Yi

3. Mɛɛ gbɛi sɔrɔtoi anɔ wɔɔtsɔ wɔjie Yehowa yi ni wɔtsɔɔ shidaa kɛ hiɛsɔɔ wɔha lɛ?

3 Akɛ Yehowa tsuji ni kɛ amɛhe eha lɛ, mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔjie eyi ni wɔjie wɔhiɛsɔɔ kpo? Wɔbaanyɛ wɔfee nakai kɛtsɔ wɔhe ni wɔkɛaawo Kristofoi asɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli lɛ nɔ—ni wɔye odase yɛ shia kɛ shia, ni wɔya sɛɛsaramɔ, ni wɔfee Biblia mli nikasemɔi, ni wɔkɛ wɔhe awo gbɛjegbɛ nɔ odaseyeli mli. Wɔbaanyɛ wɔjie eyi hu kɛtsɔ trukaa odaseyeli nɔ, be fɛɛ be ni hegbɛ aaaba. Agbɛnɛ hu, wɔbaanyɛ wɔjie Yehowa ji kɛtsɔ wɔjeŋba kpakpa nɔ, kɛtsɔ hetsemɔ kɛ hiɛshikamɔ ni wɔkɛsaa wɔhe lɛ nɔ. Bei pii lɛ, ajieɔ Yehowa Odasefoi ayi waa yɛ nɔkwɛmɔ nɔ kpakpa ni amɛfeɔ yɛ enɛ mli lɛ he. Kɛfata he lɛ, wɔbaanyɛ wɔjie Yehowa yi ni wɔda lɛ shi kɛtsɔ sɔlemɔ nɔ.—Kwɛmɔ 1 Kronika 29:10-13.

4. Mɛni ji gbɛi kpakpai ni fe fɛɛ ni wɔɔtsɔ nɔ wɔjie wɔ ŋwɛi Tsɛ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ yi lɛ ateŋ ekome?

4 Kɛfata he lɛ, gbɛi kpakpai fe fɛɛ ni wɔɔnyɛ wɔtsɔ nɔ wɔjie wɔ ŋwɛi Tsɛ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ yi lɛ ateŋ ekome ji ni wɔkamfo lɛ kɛ esui kpakpai lɛ kɛtsɔ Maŋtsɛyeli lalai anɔ. Lalatswalɔi kɛ lalafolɔi pii kpɛlɛɔ nɔ akɛ nɔ ni anyɛɔ akɛlaa ni eŋɔɔ fe fɛɛ ji adesai agbee. Mɛi ni he esa waa kɛ saŋku lalai aŋmalamɔ lɛ bɔɔ mɔdɛŋ ni amɛŋmala lalai ni akɛ nifeemɔi fataa he kɛlaa ejaakɛ anaa miishɛɛ waa kɛ aabo adesa gbee ni awo nɔ waa yɛ lala mli lɛ toi.

5. Mɛɛ yiŋtoi ahewɔ esa akɛ wɔkɛ hiɛdɔɔ ala wɔ Maŋtsɛyeli lalai lɛ?

5 Kwɛ bɔ ni Yehowa baana adesai alala toiboo he miishɛɛ eha, titri lɛ kɛ amɛmiila yijiemɔ kɛ shidaa lalai lɛ! Belɛ, eka shi faŋŋ akɛ esa akɛ wɔkɛ wɔhe awo wɔ Maŋtsɛyeli lalai ni wɔlaa yɛ wɔ henaabuamɔi sɔrɔtoi ashishi lɛ amli kɛ hiɛdɔɔ—asafoŋ kpeei, kpokpai anɔ kpeei, gbi kome kpee krɛdɛɛi, kpokpai wuji anɔ kpeei, kɛ majimaji ateŋ kpeei wuji ashishi. Lalai ni ŋɔɔ waa diɛŋtsɛ babaoo yɛ wɔlala wolo lɛ mli, ni bei babaoo lɛ, mɛi ni bɛ asafo lɛ mli po jieɔ yi akɛ amɛŋɔɔ waa. Babaoo ni wɔkɛ wɔhe woɔ Maŋtsɛyeli lalai lɛ alamɔ mli lɛ, babaoo ni wɔhaa mɛi krokomɛi naa miishɛɛ, ni wɔ hu wɔnaa sɛɛ ji no.

Yehowa Yijiemɔ Lalai Alamɔ yɛ Biblia Bei Amli

6. Te Israelbii lɛ jie hiɛsɔɔ kpo yɛ amɛkpɔmɔ yɛ Ŋshɔ Tsuru lɛ mli lɛ he amɛha tɛŋŋ?

6 Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛɔ wɔ akɛ Mose kɛ Israelbii ni eshwɛ lɛ fɛɛ kɛ kunimyeli la beni ajie amɛ kɛjɛ Farao asraafoi lɛ adɛŋ yɛ Ŋshɔ Tsuru lɛ mli lɛ. Amɛlala lɛ jeɔ shishi kɛ wiemɔi nɛɛ: “Mala maha Yehowa, ejaakɛ ewo ehiɛ nyam; okpɔŋɔ kɛ enɔtalɔ lɛ etsirɛ amɛ eshwie ŋshɔŋ. Mihewalɛ kɛ lala ji Yehowa, ni etsɔ miyiwalaheremɔ. Lɛ ji mi-Nyɔŋmɔ, ni majie eyi.” (2 Mose 15:1, 2) Wɔbaanyɛ wɔfee ekaa kɛ miishɛɛ ni Israelbii lɛ na beni amɛkɛ wiemɔi nɛɛ laa yɛ amɛjiemɔ yɛ naakpɛɛ gbɛ nɔ lɛ sɛɛ lɛ he mfoniri jogbaŋŋ!

7. Mɛɛ bei krokomɛi ni sa kadimɔ Hebri Ŋmalɛi lɛ eŋmala ni kɔɔ bɔ ni Israelbii lɛ kɛ lalai jie Yehowa yi lɛ ahe?

7 Wɔkaneɔ yɛ 1 Kronika 16:1, 4-36 akɛ beni David kɛ Adeka lɛ ba Yerusalem lɛ, amɛtsɔ lalai kɛ saŋkutswai anɔ amɛjie Yehowa yi. Nakai be lɛ bafee miishɛɛ be lɛlɛŋ. Agbɛnɛ akɛ lalai ni saŋkutswai fata he jie Yehowa yi yɛ be mli ni Maŋtsɛ Salomo jɔɔ sɔlemɔwe lɛ nɔ yɛ Yerusalem lɛ. Wɔkaneɔ yɛ 2 Kronika 5:13, 14 akɛ: “Ni beni tɛtrɛmaŋtɛrɛkpalɔi lɛ kɛ lalatsɛmɛi lɛ fee ekome ni anu gbee kome ni akɛmiijie Yehowa yi ni akɛmiida lɛ shi lɛ, beni amɛwó amɛgbee nɔ kɛ tɛtrɛmaŋtɛrɛi kɛ ŋmɛji kɛ saŋkui krokomɛi ni amɛjie Yehowa yi, ‘akɛ ehi, ejaakɛ naanɔ emɔbɔnalɛ hiɔ shi kɛyaa’ lɛ, kɛkɛ ni atatu bayi shia lɛ ni ji Yehowa shia lɛ obɔ, aahu po ni atatu lɛ hewɔ lɛ osɔfoi lɛ nyɛɛɛ shi adamɔ ni amɛsɔmɔ, ejaakɛ Yehowa anunyam lɛ eyi Nyɔŋmɔ shia lɛŋ obɔ.” Mɛni enɛ tsɔɔ? Etsɔɔ akɛ Yehowa miibo yijiemɔ lala kɛ ŋɔɔmɔ nɛɛ toi ni eena he miishɛɛ waa, taakɛ atatu ni esoro lɛ kwraa lɛ ha efee faŋŋ lɛ. Yɛ sɛɛ mli lɛ, lalatsɛmɛi akui sɔrɔtoi enyɔ bala beni asaa atswaa Yerusalem gbogboi lɛ ekoŋŋ yɛ Nehemia gbii lɛ amli lɛ.—Nehemia 12:27-42.

8. Mɛni tsɔɔ akɛ Israelbii lɛ laa amɛlalai lɛ kɛ hiɛdɔɔ?

8 Lɛlɛŋ, lala ji sɔlemɔwe jamɔ lɛ fa ko ni he hiaa waa aahu akɛ ahala Levibii 4,000 kɛha nitsumɔ krɛdɛɛ ni ji saŋkutswaa. (1 Kronika 23:4, 5) Mɛnɛɛmɛi baafata lalatsɛmɛi lɛ ahe. Lala, titri lɛ lalatsɛmɛi, yɛ gbɛhe ko ni he hiaa waa yɛ jamɔ mli, jeee doo akɛ ni amɛha akai Mla lɛ mli taomɔ nii wuji lɛ kɛkɛ, shi moŋ ni amɛha ana mumɔ ni sa kɛha jamɔ. Eye ebua Israelbii lɛ koni amɛja Yehowa yɛ gbɛ ni mumɔ yɔɔ mli nɔ. Kadimɔ hesaamɔ kɛ jwɛŋmɔ ni agbala kɛtee nɔ waa, ni atuu aha nɛkɛ nitsumɔ nɛɛ: “Ni amɛ kɛ amɛnyɛmimɛi ni ekase Yehowa lalai alamɔ ni amɛ fɛɛ amɛle jogbaŋŋ lɛ ayibɔ ji ohai enyɔ kɛ nyɔŋmai kpaanyɔ kɛ kpaanyɔ.” (1 Kronika 25:7) Kadimɔ bɔ ni amɛkɛ hiɛsɔɔ la Yehowa yijiemɔ lalai amɛha. Atsɔse amɛ yɛ lala mli ni amɛhe esa waa!

9. Mɛɛ nɔmimaa akɛwieɔ lalai ahe yɛ Kristofoi a-Hela Ŋmalɛi lɛ amli?

9 Kɛ wɔba wɔ ŋmɛnɛŋmɛnɛ beaŋ klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli lɛ, mɛni wɔnaa? Eyɛ mli akɛ saji wuji pii kã Yesu jwɛŋmɔ nɔ gbi gbɛkɛ ni atsɔɔ esɛɛ gbɛ lɛ moŋ, shi kɛlɛ, enu he akɛ ehe miihia ni egbe Hehoo gbijurɔ lɛ yeli kɛ egbele lɛ Kaimɔ lɛ shishitoo lɛ naa kɛtsɔ Yehowa yijiemɔ lalai alamɔ nɔ. (Mateo 26:30) Agbɛnɛ hu, wɔkaneɔ akɛ “nyɔɔŋ teŋ lɛ,” beni ayi Paulo kɛ Sila ni ayawo amɛ tsuŋ sɛɛ lɛ, “[amɛ]miisɔle ni amɛmiila amɛmiijie Nyɔŋmɔ yi; ni gboklɛfoi lɛ miibo amɛ toi.”—Bɔfoi lɛ Asaji 16:25.

Yijiemɔ Lalai Alamɔ—Eji Wɔjamɔ lɛ fa ni He Hiaa

10. Mɛɛ famɔi Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kɛhaa yɛ lalai amli ni aaajie eyi yɛ lɛ he?

10 Ani ekolɛ onuɔ he akɛ Maŋtsɛyeli lalai alamɔ he ehiaaa tsɔ kɛha bo bɔ ni no aaaha ojɛ tsuiŋ henumɔ mli osusu he? Kɛ nakai lɛ, ani esaaa akɛ osaa osusuɔ sane lɛ he ekoŋŋ, yɛ bɔ ni Yehowa Nyɔŋmɔ kɛ Yesu Kristo buɔ yijiemɔ lalai alamɔ akɛ ehe hiaa waa lɛ hewɔ? Ejaakɛ Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ eyi obɔ kɛ famɔi akɛ wɔjie Yehowa yi ni wɔla yijiemɔ lalai wɔha lɛ! Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, wɔkaneɔ yɛ Yesaia 42:10 akɛ: “Nyɛlaa lala hee nyɛhaa Yehowa, nyɛlaa nyɛjiea eyi kɛjɛa shikpɔŋ lɛ naagbee he lɛ! Nyɛ mɛi ni nyɛnyiɛɔ ŋshɔ hiɛ, kɛ nibii fɛɛ ni yɔɔ emli lɛ, ŋshɔkpɔi lɛ, kɛ mɛi ni hiɔ nɔ lɛ!”—Kwɛmɔ Lala 96:1; 98:1 hu.

11. Mɛɛ ŋaawoo bɔfo Paulo kɛha yɛ lala he?

11 Bɔfo Paulo le akɛ lala baanyɛ akanya wɔmumɔ, no hewɔ lɛ ewo wɔ ŋaa shii enyɔ sɔŋŋ yɛ sane nɛɛ he. Wɔkaneɔ yɛ Efesobii 5:18, 19 akɛ: “Nyɛyimɔa obɔ kɛ mumɔ lɛ; nyɛkɛ nyɛhe awiea yɛ saŋkutswai kɛ yijiemɔ lalai kɛ mumɔŋ lalai amli, nyɛlaa ni nyɛtswaa saŋku yɛ nyɛtsuii amli nyɛhaa Nuŋtsɔ [Yehowa].” Ni wɔkaneɔ yɛ Kolosebii 3:16 hu akɛ: “Nyɛhaa Kristo wiemɔ lɛ ahia nyɛmli babaoo yɛ nilee fɛɛ nilee mli; ni nyɛtsɔɔa nyɛhe nii ni nyɛwiea nyɛtsɔɔa nyɛhe yɛ saŋkutswai kɛ yijiemɔ lalai kɛ mumɔŋ lalai amli, ni nyɛkɛ shidaa alaa yɛ nyɛtsuii amli nyɛhaa [Yehowa] Nyɔŋmɔ.”

12. Mɛɛ nɔkwɛmɔ nii wɔyɔɔ ni tsɔɔ bɔ ni wɔlalai yeɔ ebuaa wɔ ni wɔtsɔɔ wɔhe nii ni wɔwoɔ wɔhe ŋaa hu?

12 Kadimɔ akɛ Paulo tsiɔ lala tã shii abɔ yɛ eko fɛɛ eko mli, beni etsĩɔ ‘saŋkutswai, Nyɔŋmɔ yijiemɔ lalai, mumɔŋ lalai, beni nyɛlaa ni nyɛtswaa saŋku yɛ nyɛtsuii amli’ tã lɛ. Agbɛnɛ hu, nɔ ni ekɛɛ ni ekɛkpa wiemɔ ni ekɛ Kolosebii lɛ wie lɛ hiɛ ji akɛ, nɛkɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ ‘wɔtsɔɔ wɔhe nii ni wɔwie wɔtsɔɔ wɔhe.’ Ni wɔfeɔ nakai pɛpɛɛpɛ hu, taakɛ anaa yɛ wɔlalai lɛ agbɛi diɛŋtsɛ mli lɛ—‘Bɔɔnii Fɛɛ, Nyɛjiea Yehowa Yi!’ (lala 5), ‘Nyɛfia Shi Shiŋŋ, Nyɛkagbugbaa!’ (lala 10), ‘Nyɛmii Ashɛa yɛ Maŋtsɛyeli Hiɛnɔkamɔ lɛ He!’ (lala 16), ‘Nyɛkashea Amɛ Gbeyei!’ (lala 27), ‘Nyɛjiea Yehowa Wɔ Nyɔŋmɔ lɛ Yi!’ (lala 100), kɛ wɔɔha emli nɔkwɛmɔ nii fioo ko.

13. Mɛɛ gbɛ nɔ “tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ” lɛ etsɔɔ bɔ ni lala he hiaa akɛ wɔjamɔ lɛ fa lɛ yɛ?

13 Yɛ famɔi nɛɛ kɛ gbeekpamɔ naa lɛ, “tsulɔ anɔkwafo kɛ nilelɔ” lɛ eto gbɛjianɔ akɛ yɛ wɔ henaabuamɔi fɛɛ—asafoŋ kpeei, kpokpaa nɔ kpeei, gbi kome kpeei krɛdɛɛi, kpokpai wuji anɔ kpeei, kɛ majimaji ateŋ kpeei wuji ashishi lɛ—aje shishi ni eba naagbee kɛ Maŋtsɛyeli lalai alamɔ. (Mateo 24:45) Kɛfata he lɛ, atoɔ gbɛjianɔ ni alaa yɛ bei krokomɛi amli yɛ henaabuamɔi nɛɛ ashishi. Akɛni bei pii lɛ wɔkpeei jeɔ shishi kɛ Maŋtsɛyeli lalai alamɔ hewɔ lɛ, ani esaaa akɛ wɔhaa efeɔ oti ni ma wɔhiɛ akɛ wɔɔshɛ jɛmɛ mra bɔ ni sa koni wɔna wɔjamɔ lɛ fa nɛɛ mli gbɛfaŋnɔ? Ni akɛni kpeei lɛ baa naagbee hu kɛ lala hewɔ lɛ, ani esaaa ni wɔhiɔ shi kɛyashiɔ naagbee lala kɛ sɔlemɔ ni nyiɛ sɛɛ nɔŋŋ lɛ mli tɔ̃ɔ?

14. Mɛɛ nɔkwɛmɔ nii yɔɔ ni tsɔɔ lalai ni sa ni ahalaa kɛhaa wɔkpeei ahe gbɛjianɔtoi?

14 Ajeɔ gbɛ ahalaa lalai lɛ jogbaŋŋ koni ekɛ kpee he gbɛjianɔtoo lɛ akpa gbee. Akɛ nɔkwɛmɔ nɔ lɛ, yɛ “Ŋwɛi Nitsɔɔmɔ” Kpokpaa Wulu nɔ Kpeei ni afee yɛ 1993 mli lɛ ashishi lɛ, lala 191, ‘Ha Anɔkwale lɛ Atsɔ Onɔ,’ ni woɔ Kristofoi ahewalɛ ni amɛwuu amɛshi Satan, kɛ je lɛ, kɛ heloo ni egbɔjɔ lɛ, nyiɛ wiemɔi etɛ ni ahã, ni gbala jwɛŋmɔ kɛtee henyɛlɔi etɛ nɛɛ anɔ lɛ sɛɛ nɔŋŋ. Nakai nɔŋŋ hu, lala 164, ‘Bii—Nyɔŋmɔ Dɛŋ Nikeenii ni Jara Wa’—ni ŋaawoo babaoo yɔɔ mli kɛha fɔlɔi lɛ nyiɛ wiemɔ ni ahã, ni ma fɔlɔi agbɛnaa nii akɛ amɛtsɔse amɛbii lɛ nɔ mi lɛ sɛɛ nɔŋŋ. Ni lala 70, ‘Feemɔ Tamɔ Yeremia’ lɛ tsɔ wiemɔi ni tsara nɔ, ni damɔ Yeremia gbalɛi lɛ anɔ lɛ hiɛ. Ni beni aha wiemɔi kɛtsara nɔ yɛ wɔ Maŋtsɛyeli sɔɔmɔ lɛ fãi sɔrɔtoi lɛ ahe agbe naa nɔŋŋ ni ala lala 156, ni ji ‘Miisumɔ,’ ni kɔɔ wɔsɔɔmɔ lɛ he waa lɛ. Akwɛɔ jogbaŋŋ nakai nɔŋŋ yɛ lalai ahalamɔ mli kɛha Buu-Mɔɔ Nikasemɔ, Sɔɔmɔ Kpee, kɛ Teokrase Sɔɔmɔ Skul lɛ hu. Ni nakai nɔŋŋ akpaa gbɛ akɛ kɛ onukpai lɛ baaha maŋshiɛmɔ ni amɛbaatsɔɔ lala ni akɛbaaje kpee lɛ shishi lɛ, esa akɛ amɛhala lala ni sa amɛwiemɔ lɛ yitso lɛ jogbaŋŋ.

15. Mɛɛ gbɛ nɔ kpee lɛ sɛinɔtalɔ lɛ baanyɛ aha hiɛsɔɔ ni ayɔɔ kɛha lala ni abaala lɛ aya hiɛ yɛ?

15 Kɛji aatsɛ lala ni abaala lɛ, sɛinɔtalɔ lɛ baanyɛ eha ana hiɛsɔɔ babaoo aha lala lɛ kɛtsɔ egbɛi loo saneyitso ni ekɔɔ he lɛ he wiemɔ nɔ. Wɔlaaa lala yibɔi, shi moŋ Ŋmalɛ mli saneyitsei ni ekɔɔ he lɛ mli saji. Kɛfata he lɛ, kɛ atsɛ ŋmalɛ ni atsɔɔ yɛ lala lɛ shishi lɛ, ebaaye ebua asafo lɛ ni amɛhiɛ asɔ lala lɛ babaoo. Agbɛnɛ hu, ehe wiemɔ fioo baasa jogbaŋŋ, tamɔ akɛ, esa akɛ mɔ fɛɛ mɔ ala lala nɛɛ kɛ henumɔ ni yɔɔ mli lɛ.

Jiemɔ Hiɛsɔɔ Kpo yɛ Yehowa Mlihilɛ lɛ he Kɛtsɔ Lala Nɔ

16. Te wɔɔfee tɛŋŋ wɔna mumɔ ni yɔɔ wɔlalai lɛ amli lɛ eko?

16 Akɛni shishinumɔ yɛ wɔ Maŋtsɛyeli lalai lɛ amli wiemɔi lɛ ahe waa hewɔ lɛ, esa akɛ wɔha wɔjwɛŋmɔ ahi wiemɔi lɛ anɔ beni wɔlaa lɛ. Wɔmiisumɔ ni wɔna mumɔ ni yɔɔ lalai lɛ fɛɛ mli lɛ eko. Ekomɛi, tamɔ nɔ ni wieɔ suɔmɔ, ni ji mumɔ lɛ yibii lɛ he lɛ, jɛɔ tsuiŋ henumɔ mli. (Galatabii 5:22) Wɔlaa lalai nɛɛ kɛ ekaa kɛ henumɔ. Ekomɛi kɔɔ miishɛɛ he, ni esa akɛ wɔbɔ mɔdɛŋ ni wɔla kɛ miishɛɛ. Ekrokomɛi hu yɛ ni hewalɛ yɛ mli, lalai ni akɛshiɔ ako, ni esa akɛ wɔla kɛ ekaa kɛ hiɛnɔkamɔ ni mli wa. Awoɔ wɔ ŋaa yɛ wɔ Teokrase Sɔɔmɔ Skul lɛ mli ni wɔjie miishɛɛ kɛ henumɔ kpo, kɛ agbɛnɛ ekaa hu, beni wɔshiɛɔ wɔtsɔɔ mɛi lɛ. Ni miishɛɛ, kɛ henumɔ, kɛ ekaa ni wɔɔjie lɛ kpo nɛɛ he miihia waa nakai nɔŋŋ kɛji wɔmiila wɔlalai lɛ.

17. (a) Mɛɛ hiɛkamɔ ko ni akɛha Israelbii ni yeee anɔkwa lɛ wɔsumɔŋ ni ekɔ wɔlalai ahe? (b) Kɛ wɔkɛ hiɛdɔɔ tsu ŋaawoo ni yɔɔ wɔlalai lɛ amli lɛ ahe nii lɛ, mɛni jɛɔ mli baa?

17 Kɛji wɔmiila wɔ Maŋtsɛyeli lalai lɛ ni wɔjwɛŋmɔ yɛ nibii krokomɛi anɔ, ni wɔhiɛ esɔɔɔ amɛmli wiemɔi lɛ jogbaŋŋ lɛ, ani yɛ gbɛ ko nɔ lɛ, wɔtamɔŋ Israelbii ni yeee anɔkwa, ni akã amɛhiɛ, ejaakɛ amɛkɛ amɛnaabui jieɔ Nyɔŋmɔ yi moŋ, shi amɛtsuii etsi ehe kɛjɛ ehe kɛtee sɛɛ shɔŋŋ lɛ pɛpɛɛpɛ? (Mateo 15:8) Wɔsumɔŋ ni akã wɔhiɛ nakai nɔŋŋ yɛ bɔ ni wɔlaa Maŋtsɛyeli lalai lɛ wɔhaa lɛ he, aloo wɔmiisumɔ? Kɛ wɔla wɔ Maŋtsɛyeli lalai lɛ kɛ hiɛsɔɔ ni sa lɛ, no lɛ jeee wɔhe ekaa pɛ wɔɔwo, shi moŋ mɛi ni tara wɔmasɛi lɛ, kɛ gbekɛbii lɛ hu. Hɛɛ, kɛji mɛi fɛɛ ni laa yɛ wɔ Maŋtsɛyeli Asai lɛ anɔ lɛ kɛ hiɛdɔɔ susuɔ ŋaawoi ni yɔɔ mli lɛ ahe lɛ, enɛ baafee ŋaawoo kpele kɛha wɔ koni wɔna ekaa yɛ sɔɔmɔ nitsumɔ lɛ mli ni wɔtsi wɔhe kɛjɛ efɔŋ feemɔ tsɔnei ahe.

18. Mɛɛ hewalɛ Maŋtsɛyeli lalai alamɔ na yɛ yoo ko nɔ?

18 Bei pii lɛ, mɛi ni bɛ asafo lɛ mli lɛ ahiɛ sɔɔ Maŋtsɛyeli lalai ni wɔlaa lɛ waa. Be ko lɛ, Buu-Mɔɔ lɛ ŋma sane nɛɛ akɛ: “Wɔnaa bɔ ni [wɔ] lalai hu baanyɛ aye abua ni eha mɛi ana Yehowa Nyɔŋmɔ he nilee lɛ yɛ niiashikpamɔ ni yoo ko ni abaptisi lɛ yɛ 1973 ‘Ŋwɛi Kunimyeli’ Kpee ni afee yɛ Yankee Staduim, yɛ New York lɛ shishi lɛ na lɛ mli. Lɛ diɛŋtsɛ etee Maŋtsɛyeli Asa ni yɔɔ he ni eyɔɔ lɛ nɔ klɛŋklɛŋ kwraa ni ehi shi kɛyashi akpa kpeei enyɔ lɛ fɛɛ. Beni asafo lɛ laa . . . ‘Ohiɛ Ahi Jweremɔ Nɔ lɛ Nɔ!’ lɛ, ena emli wiemɔi lɛ, kɛ bɔ ni akɛla aha lɛ he miishɛɛ aahu akɛ ekpɛ eyiŋ akɛ asafo ni esumɔɔ akɛ ehi mli nɛ. Yɛ sɛɛ mli lɛ, etsi ebɛŋkɛ Odasefoi lɛ ekome ni ebi ni akɛ lɛ afee Biblia mli nikasemɔ, ni [e]tee hiɛ waa kɛyashi ebatsɔ Yehowa Odasefonyo Kristofonyo.”

19. Mɛɛ naagbee hewalɛwoo akɛhaa yɛ wɔtsuiŋ ni wɔɔjɛ wɔla wɔ Maŋtsɛyeli lalai lɛ he?

19 Hegbɛi fioo pɛ baa yɛ wɔkpeei pii ashishi kɛha toibolɔi lɛ akɛ amɛkɛaajie amɛhenumɔi kɛ amɛhiɛsɔɔ kpo. Shi wɔ fɛɛ wɔbaanyɛ wɔjie bɔ ni wɔnuɔ Yehowa mlihilɛ lɛ he wɔhaa lɛ kpo kɛtsɔ miishɛɛ ni wɔkɛaafata he kɛla Maŋtsɛyeli lalai lɛ nɔ. Ni kɛfata he lɛ, kɛ wɔkpe kutuu lɛ, ani wɔnaaa tsuijurɔ? Nakai esa akɛ wɔnu he wɔha beni wɔlaa lɛ! (Yakobo 5:13) Lɛlɛŋ, bɔ ni wɔhiɛ sɔɔ Yehowa mlihilɛ kɛ eduromɔ ni wɔsaaa lɛ wɔhaa lɛ, nakai nɔŋŋ wɔɔjɛ wɔsusuma muu fɛɛ mli wɔla kɛjie eyi.

Te Obaaha Hetoo Tɛŋŋ?

◻ Mɛni ji yiŋtoi titrii enyɔ hewɔ ni wɔjieɔ Yehowa yi lɛ?

◻ Mɛɛ gbɛi sɔrɔtoi anɔ wɔɔtsɔ wɔjie Yehowa yi?

◻ Mɛni ji gbɛi kpakpai ni fe fɛɛ ni wɔɔtsɔ nɔ wɔjie Yehowa yi lɛ ekome?

◻ Mɛɛ Ŋmalɛ mli nɔkwɛmɔ nii wɔyɔɔ ni tsɔɔ bɔ ni ajie Yehowa yi lɛ lalai amli?

◻ Mɛɛ gbɛ nɔ wɔɔtsɔ wɔna hiɛsɔɔ ni sa yɛ wɔ Maŋtsɛyeli lalai lɛ alamɔ mli?

[Akrabatsa ni yɔɔ baafa 11]

Nyɛnaa Nakai Lalai lɛ Ahe Miishɛɛ!

Etamɔ nɔ ni ewa fioo kɛha mɛi komɛi akɛ amɛaakase lalai lɛ babaoo lamɔ. Shi, asafoi lɛ ekomɛi naaa naagba titri ko yɛ lalai nɛɛ babaoo alamɔ mli. Ekolɛ mɔdɛŋbɔɔ fioo ni akɛaawo mli ni akɛkase nɔ ni klɛŋklɛŋ lɛ etamɔ nɔ ni aleee lamɔ jogbaŋŋ lɛ pɛ he hiaa. Ni kɛ ale nakai lalai lɛ alamɔ jogbaŋŋ agbɛnɛ lɛ, bei pii lɛ, eŋɔɔ asafoi lɛ anaa waa fe lalai ni amɛkasemɔ waaa kɛhaaa amɛ lɛ. Kɛkɛ lɛ mɛi ni yɔɔ asafo lɛ mli lɛ fɛɛ baanyɛ ala kɛ ekaa. Hɛɛ, amɛbaanyɛ amɛna nakai lalai lɛ ahe miishɛɛ!

[Akrabatsa ni yɔɔ baafa 12]

Nyɛlaa Maŋtsɛyeli Lalai yɛ Hiɛtserɛjiemɔ Henaabuamɔi Ashishi

Esaaa ni efeɔ akɛ Maŋtsɛyeli Asa lɛ nɔ pɛ wɔlaa Maŋtsɛyeli lalai yɛ. Paulo kɛ Sila la yijiemɔ lalai amɛha Yehowa beni amɛyɔɔ tsuŋwoo mli lɛ. (Bɔfoi lɛ Asaji 16:25) Ni kaselɔ Yakobo wie akɛ: “Kɛ mɔ ko ena tsuijurɔ lɛ, ela yijiemɔ lalai eha Nyɔŋmɔ.” (Yakobo 5:13, NW, shishigbɛ niŋmaa) Mɔ fɛɛ mɔ naa tsuijurɔ yɛ hiɛtserɛjiemɔ henaabuamɔi ashishi. No hewɔ lɛ mɛni hewɔ esaaa ni alaa Maŋtsɛyeli lalai? Ni enɛ baafee miishɛɛ waa, titri lɛ kɛji aatswa kpaa saŋkui sɔrɔtoi aafata he lɛ. Kɛ jeee nakai hu lɛ, ayɛ Maŋtsɛyeli lalai ni akɛ saŋku etswa awo kpaa nɔ; Odasefoi awekui pii yɛ album ni lalai nɛɛ yɔɔ nɔ lɛ eko. Jeee akɛ amɛkɛ lala ŋɔɔ kɛkɛ, shi moŋ anyɛɔ atswaa blɛoo akɛfataa wiemɔi ahe ni anaa he miishɛɛ.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 8, 9]

Yɛ amɛjiemɔ yɛ Ŋshɔ Tsuru lɛ mli lɛ sɛɛ lɛ, Israel jie amɛmiishɛɛ lɛ kpo kɛtsɔ lala nɔ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 10]

Lala kɛ miishɛɛ fata Kristofoi ajamɔ lɛ he ŋmɛnɛ

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje