Saji Ni Atsɛ Yisɛɛ Yɛ Wɔshiɛmɔ Kɛ Wɔshihilɛ Kpee Nifeemɔ Wolo Lɛ Mli
© 2022 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MARCH 6-12
NYƆŊMƆ WIEMƆ LƐ MLI JWETRII | 1 KRONIKA 23-26
“Ato Nyɔŋmɔjamɔ Yɛ Sɔlemɔ Shĩa Lɛ He Gbɛjianɔ Jogbaŋŋ”
it-2 241
Levibii
David to Levibii lɛ anitsumɔ lɛ he gbɛjianɔ jogbaŋŋ diɛŋtsɛ—ehole amɛteŋ mɛi komɛi nɔkwɛlɔi, onukpai, kojolɔi, agbonaakwɛlɔi, kɛ nitoohei anɔkwɛlɔi, ni ehã amɛteŋ mɛi babaoo ye amɛbua osɔfoi lɛ yɛ sɔlemɔ tsũ lɛ mli, kpoi lɛ anɔ, kɛ niyelihei lɛ. Amɛwa osɔfoi lɛ yɛ nitsumɔi nɛɛ agbɛfaŋ—nikeenii kɛ afɔlei ni akɛbaa, nibii ahetsuumɔ, nibii atsiimɔ ni aŋmɛɔ akwɛɔ, nibii susumɔ, kɛ agbói lɛ anaa ni abuɔ. Ato Levibii ni tsuɔ lala he nii lɛ ahe gbɛjianɔ awo kui 24 amli, tamɔ afee osɔfoi lɛ nɔŋŋ, ni amɛto naa kɛsɔmɔ. Afɔ̃ oshiki kɛja amɛnitsumɔ lɛ. Yɛ agbonaakwɛlɔi lɛ hu agbɛfaŋ lɛ, afɔ̃ oshiki kɛna agbó tuuntu ni esa akɛ kuu fɛɛ kuu ayabu jɛmɛ.—1Kr 23, 25, 26; 2Kr 35:3-5, 10.
it-2 686
Osɔfo
Ahole onukpai srɔtoi ato osɔfoi lɛ anɔ kɛhã nitsumɔi ni atsuɔ yɛ sɔlemɔ shĩa lɛ. Afɔ̃ oshiki kɛja nitsumɔi komɛi. Kui 24 lɛ ateŋ eko fɛɛ eko sɔmɔɔ otsi, ni amɛsɔmɔɔ shii enyɔ yɛ afi mli. Ekã shi faŋŋ akɛ, kɛ́ aaye gbii juji lɛ osɔfoi lɛ fɛɛ sɔmɔɔ, taakɛ amɛfee be ni ajɔɔ sɔlemɔ shĩa lɛ nɔ lɛ, ejaakɛ maŋbii lɛ shãa afɔlei akpei abɔ.—1Kr 24:1-18, 31; 2Kr 5:11; okɛto 2Kr 29:31-35; 30:23-25 kɛ 35:10-19 lɛ he.
it-2 451-452
Lala
Be ni David toɔ Yehowa sɔlemɔ shĩa lɛ he nitsumɔi lɛ ahe gbɛjianɔ lɛ, ehala Levibii 4,000 kɛhã lala ni abaatswa loo abaalá yɛ jɛmɛ lɛ. (1Kr 23:4, 5) Atsɔse mɛi nɛɛ ateŋ 288 koni amɛlá amɛhã Yehowa, “amɛ fɛɛ amɛle bɔ ni aláa jogbaŋŋ.” (1Kr 25:7) Lalatsɛmɛi etɛ komɛi ni he esa jogbaŋŋ ni ji, Asaf, Heman, kɛ Yedutun (ni eeenyɛ efee akɛ atsɛɔ lɛ Etan hu) lɛ, ji mɛi ni kwɛ lala ni alá yɛ sɔlemɔ shĩa lɛ nɔ. Asaf jɛ Gershom weku lɛ mli, Heman jɛ Kohat weku lɛ mli, ni Yedutun jɛ Merari weku lɛ mli, no hewɔ lɛ, wekui etɛ ni feɔ Levibii lɛ ateŋ eko fɛɛ eko ná gbɛfaŋnɔ yɛ lala he gbɛjianɔ ni ato lɛ mli. (1Kr 6:16, 31-33, 39-44; 25:1-6) Hii etɛ nɛɛ abihii lɛ ayifalɛ ji 24, ni amɛ fɛɛ amɛfata mɛi 288 ni le bɔ ni aláa jogbaŋŋ lɛ ahe. Afɔ̃ oshiki kɛhala amɛbihii lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ koni esɔmɔ akɛ lalɔi akuu kome nɔkwɛlɔ. Nɔkwɛlɔ fɛɛ nɔkwɛlɔ kwɛɔ mɛi 11 ni “le bɔ ni aláa jogbaŋŋ” anɔ, ni ahala mɛi ni ekwɛɔ amɛnɔ lɛ kɛjɛ ebii kɛ Levibii krokomɛi ateŋ. Nɛkɛ ji bɔ ni fee ni ajara Levibii 288 ([1 + 11] × 24 = 288) ni le bɔ ni aláa jogbaŋŋ lɛ amli awo kui 24 mli, taakɛ afee osɔfoi lɛ. Kɛ́ ajara mɛi 3,712 ni eshwɛ ni “miikase bɔ ni aláa” lɛ amli awo kui 24 lɛ amli lɛ, abaaná aaafee hii 155 kɛfata kuu fɛɛ kuu he, ni no baatsɔɔ akɛ, mɛi ni le bɔ ni aláa jogbaŋŋ lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ baatsɔɔ Levibii 13 bɔ ni aláa jogbaŋŋ.—1Kr 25:1-31.
it-1 898
Agbonaakwɛlɔ
Yɛ Sɔlemɔ Shĩa Lɛ. Be ni eshwɛ fio ni Maŋtsɛ David baagbo lɛ, eto Levibii lɛ kɛ sɔlemɔ shĩa lɛ nitsulɔi lɛ ahe gbɛjianɔ jogbaŋŋ, ni amɛteŋ mɛi 4,000 ji agbonaakwɛlɔi. Ajara agbonaakwɛlɔi lɛ amli awo kui amli, ni eko fɛɛ eko yatsuɔ nii gbii kpawo yɛ sɔlemɔ shĩa lɛ. Amɛ amɛbuɔ yɛ Yehowa shĩa lɛ, ni amɛkwɛɔ ni agbele loo aŋamɔ agbói lɛ yɛ bei ni ato lɛ anaa. (1Kr 9:23-27; 23:1-6) Yɛ nitsumɔ ni amɛtsuɔ akɛ bulɔi lɛ sɛɛ lɛ, amɛteŋ mɛi komɛi kwɛɔ shika ni maŋbii lɛ kɛbaa sɔlemɔ shĩa lɛ hu nɔ.—2Ma 12:9; 22:4.
MARCH 20-26
NYƆŊMƆ WIEMƆ LƐ MLI JWETRII | 2 KRONIKA 1-4
“Maŋtsɛ Solomon Kpɛ Yiŋ Gbonyo Ko”
it-1 174 kk. 5
Asraafoi
Be ni Solomon yeɔ nɔ lɛ, aná asraafoi akuu hee ko yɛ Israel. Nakai beiaŋ lɛ, maŋbii lɛ ná toiŋjɔlɛ moŋ, shi ebua okpɔŋɔi kɛ ta shwiilii babaoo anaa. Ayahé okpɔŋɔi nɛɛ ateŋ babaoo kɛjɛ Ejipt kɛba. Ehe bahia ni atotoo maji yɛ Israel fɛɛ, koni okpɔŋɔi lɛ, shwiilii lɛ, kɛ asraafoi ni kɛbaatsu nii lɛ ahi jɛmɛ.—1Ma 4:26; 9:19; 10:26, 29; 2Kr 1:14-17.
it-1 427
Shwiili
Abuaaa shwiilii babaoo anaa yɛ Israel kɛyashi Solomon beiaŋ. Yiŋtoo titri hewɔ ni eba lɛ nakai ji akɛ, Nyɔŋmɔ bɔ maŋtsɛmɛi lɛ kɔkɔ akɛ amɛkabua okpɔŋɔi babaoo anaa amɛhã amɛhe, ejaakɛ jeee no baahã amɛmaŋ lɛ afee shweshweeshwe. Kɔkɔbɔɔ nɛɛ hãaa amɛkɛ shwiilii babaoo atsu nii, ejaakɛ okpɔŋɔi akɛgbalaa shwiilii lɛ.—5Mo 17:16.
Be ni Maŋtsɛ Solomon toɔ Israel asraafoi lɛ ahe gbɛjianɔ lɛ, ebua shwiilii anaa, ni Israel shwiilii lɛ yifalɛ yashɛ 1,400. (1Ma 10:26, 29; 2Kr 1:14, 17) Ayɛ he ko ni akuraa ta shwiilii nɛɛ yɛ, yɛ Yerusalem kɛ agbɛnɛ hu, yɛ maji krokomɛi ni atsɛɔ amɛ shwiilii amaji lɛ amli.—1Ma 9:19, 22; 2Kr 8:6, 9; 9:25.
MARCH 27–APRIL 2
NYƆŊMƆ WIEMƆ LƐ MLI JWETRII | 2 KRONIKA 5-7
“Mitsui Baahi Jɛmɛ Daa”
it-2 1077-1078
Sɔlemɔ Shĩa
Ehe sane. Akɛ Solomon sɔlemɔ shĩa lɛ tsu nii kɛyashi afi 607 D.Ŋ.B., be ni Babilon asraafoi ni yɔɔ Maŋtsɛ Nebukadnezar shishi lɛ kpãtã hiɛ lɛ. (2Ma 25:9; 2Kr 36:19; Yer 52:13) Akɛni Israelbii lɛ yajá amale nyɔŋmɔi hewɔ lɛ, Nyɔŋmɔ ŋmɛ gbɛ ni jeŋmaji lɛ tutua Yuda kɛ Yerusalem shii abɔ, ni bei komɛi po lɛ, amɛloɔ jwetrii ni yɔɔ sɔlemɔ shĩa lɛ kɛyaa.
Pɛimɔ Ŋmalɛi Lɛ Amli Jogbaŋŋ
‘Ele Adesa Tsuiŋ’
Solomon sɔlemɔ lɛ baanyɛ ashɛje wɔmii. Onyɛmi gbɔmɔ nyɛŋ anu bɔ ni onuɔ he ohãa—‘bo diɛŋtsɛ ohaomɔ kɛ bo diɛŋtsɛ opiŋmɔ’ lɛ shishi jogbaŋŋ. (Abɛi 14:10) Shi Yehowa naa wɔtsuiŋ ni ejwɛŋɔ wɔhe waa. Kɛ́ wɔfɔse wɔtsuiŋ wɔshwie ehiɛ yɛ sɔlemɔ mli lɛ, no baanyɛ ahã wɔjatsui lɛ afee huyɛɛ. Biblia lɛ kɛɛ: ‘Nyɛshɛrɛa nibii ni hãa nyɛyeɔ nyɛtsui lɛ fɛɛ nyɛshwiea enɔ, ejaakɛ ejwɛŋɔ nyɛhe.’—1 Petro 5:7.
APRIL 10-16
NYƆŊMƆ WIEMƆ LƐ MLI JWETRII | 2 KRONIKA 8-9
“Ehiɛ Sɔ Hiɛshikamɔ Waa”
it-2 990-991
Solomon
Be ni maŋnyɛ lɛ na bɔ ni Solomon sɔlemɔ shĩa lɛ yɔɔ fɛo waa, bɔ ni ato ekpɔlɔ nɔ niyenii kɛ edãawolɔi lɛ ahe gbɛjianɔ ahã, atadei ni ekpɔlɔ he sɔɔlɔi lɛ woɔ, kɛ shãa afɔlei ni ashãa daa yɛ sɔlemɔ shĩa lɛ, “ehe jɔ,” no hewɔ lɛ, ewie akɛ, “Naa! nɔ ni agba mi lɛ shɛɛɛ emli fã po. Onilee lɛ kɛ nii ni oyɔɔ lɛ fa kwraa fe nɔ ni agba mi lɛ.” Kɛkɛ ni ewie akɛ, sɔɔlɔi ni sɔmɔɔ maŋtsɛ ni tamɔ nɛkɛ lɛ yɛ miishɛɛ. Nibii nɛɛ fɛɛ ni ena lɛ hã ejie Yehowa yi, ejɔɔ Yehowa Nyɔŋmɔ, ejaakɛ ejie suɔmɔ kpo etsɔɔ Israel akɛni ewó Solomon maŋtsɛ koni ekojo ni eye jalɛ sane lɛ hewɔ.—1Ma 10:4-9; 2Kr 9:3-8.
Pɛimɔ Ŋmalɛi Lɛ Amli Jogbaŋŋ
it-2 1097
Maŋtsɛ Sɛi
Be ni Biblia lɛ tsĩ tã akɛ atrakpoi ekpaa yɛ Solomon maŋtsɛ sɛi lɛ hiɛ lɛ, etsa nɔ akɛ: “Niji yɛ maŋtsɛ sɛi lɛ biɛ kɛ biɛ, ni jata damɔ niji enyɔ lɛ eko fɛɛ eko he. Ni jatai 12 damɔ atrakpoi ekpaa lɛ anɔ, atrakpoi ekpaa lɛ eko fɛɛ eko naa biɛ kɛ biɛ lɛ, ekome damɔ jɛmɛ.” (2Kr 9:17-19) Esa jogbaŋŋ akɛ akɛ jata fee nɔyeli he okadi. (1Mo 49:9, 10; Kpo 5:5) Etamɔ nɔ ni jatai 12 lɛ fee Israel wekui 12 lɛ he mfoniri, ni etsɔɔ akɛ, amɛbaa amɛhe shi amɛwoɔ nɔyelɔ ni taa nakai maŋtsɛ sɛi lɛ nɔ lɛ shishi, ni amɛfiɔ esɛɛ.
APRIL 17-23
NYƆŊMƆ WIEMƆ LƐ MLI JWETRII | 2 KRONIKA 10-12
“Taomɔ Ŋaawoo Kpakpa Ni Okɛtsu Nii”
it-2 768 kk. 1
Rehoboam
Akɛni Rehoboam wó ehe nɔ ni eyi wa yɛ maŋbii lɛ anɔ hewɔ lɛ, Israel wekui lɛ ateŋ mɛi babaoo tsi amɛhe kɛje ehe. Yuda kɛ Benyamin wekui lɛ pɛ tee nɔ amɛfi David shĩa lɛ sɛɛ, ni osɔfoi kɛ Levibii ni yɔɔ maŋtsɛyelii enyɔ lɛ amli lɛ, kɛ aŋkroaŋkroi komɛi ni jɛ wekui nyɔŋma lɛ amli lɛ hu fi David shĩa lɛ sɛɛ.—1Ma 12:16, 17; 2Kr 10:16, 17; 11:13, 14, 16.
Pɛimɔ Ŋmalɛi Lɛ Amli Jogbaŋŋ
it-1 966-967
Wɔji Ni Tamɔ Abotiai
Mɛi komɛi susuɔ akɛ amɛji abotiai diɛŋtsɛ loo amagai ni akpɛ́ loo ashɔ̃ amɛ tamɔ abotiai, shi nɔ ko bɛ ŋmalɛ nɛɛ mli ni tsɔɔ nakai; ŋmalɛi krokomɛi hu bɛ ni tsɔɔ nakai. Wiemɔ ni ji, wɔji ni tamɔ abotiai lɛ baanyɛ atsɔɔ kɛkɛ akɛ, yɛ mɛi ni jáa amale nyɔŋmɔi nɛɛ ajwɛŋmɔ mli lɛ, wɔji nɛɛ asu tamɔ abotiai loo tswɛi yɛ amɛhe. Agbɛnɛ hu lɛ, ebaanyɛ efee akɛ, “abotiai” ni akɛtsu nii yɛ ŋmalɛi nɛɛ mli lɛ ji gbɛ ko kɛkɛ ni aatsɔ nɔ anyaŋe amagai ni ajáa lɛ fɛɛ, ni wɔnaa enɛ he nɔkwɛmɔnɔ yɛ Hebri wiemɔ ni atsɔɔ shishi akɛ amagai lɛ mli, ejaakɛ aná kɛjɛ wiemɔ ko ni shishi ji “fei” lɛ mli, shi no etsɔɔɔ akɛ fei akɛfee amagai lɛ.—3Mo 26:30; 5Mo 29:17.