Bwaina Te Wanawana—Maaka Te Atua!
“Kawain te wanawana boni makani Iawe.”—TAEKA N RABAKAU 9:10, BK.
1. Bukin tera ngkai a mwaiti aika a kunea bwa e minotaki aia iango ni maakan te Atua?
N TAAI aika nako e bae ni kamoamoaki te aomata ae taekinaki bwa e mamaaka te Atua. A mwaiti ni boong aikai aika kunea bwa tao e anainano maakan te Atua, ma a minotaki aia iango iai. A taku ‘Ngkana te Atua te tangira, e aera bwa N na maakua?’ A iangoia bwa akea raoiroin te maaku, bwa tii te namakin ae buakaka ae urua aroia aomata. E mwaiti riki ae nanonaki ni maakan te Atua ni koaua, bwa tiaki tii te namakin are ko rotaki iai.
2, 3. Tera ae irekereke ma maakan raoi te Atua?
2 Maakan te Atua bon te iango ae riai ae kabonganaki n te Baibara. (Itaia 11:3) Boni kaotan te karinerine ae bati nakon te Atua, ao te rarawa ni karaoa te bwai ae e na aki kukurei iai. (Taian Areru 115:11) E irekereke naba iai butimwaean ao touan mwin ana kaetieti te Atua ibukin te aroaro ni maiu ae riai, ao iran nanon ana kaetieti ibukin te raoiroi ao te buakaka ni maiura. E taekinna te boki teuana bwa te maaku ae riai e nanona “bwainan te iango ni kaineti ma te Atua ae kaira te aomata bwa e na kaotiota te wanawana ni maiuna, ma ni kararoai baika bubuaka ni kabane.” E tuangira Ana Taeka te Atua ni kangai: “Kawain te wanawana boni makani Iawe.”—Taeka N Rabakau 9:10, BK.
3 Ni koauana e irekereke maakan te Atua ma itera aika bati ni maiuia aomata. E aki tii irekereke ma te wanawana ma e irekereke naba ma te kimwareirei, te rau, te mweeraoi, ananauni maium, te kaantaninga ae riai, te onimaki ao te rau. (Taian Areru 2:11; Taeka N Rabakau 1:7; 10:27; 14:26; 22:4; 23:17, 18; Mwakuri 9:31) Ma e reitaki riki ma te onimaki ao te tangira. Ni koauana, e irekereke ma ara iraorao ni kabane ma te Atua, ao raora n aomata. (Te Tua Kaua 10:12; Iobi 6:14; Ebera 11:7) Maakan te Atua e nanona kakoauan ae tamara are i karawa e boni mwamwannanoira ao e tauraoi ni kabwarai ara bure. (Taian Areru 130:4) Bon tii aomata aika buakaka ake a aki raraoma ni koaua ake a riai ni maaka ae e na karaoia te Atua nakoia.a—Ebera 10:26-31.
Reiakinan Maakan Iehova
4. Tera ae kona ni buokira bwa ti na ‘maaka Iehova’?
4 E ngae ngke e riai moa n reke maakan te Atua ibukin karaoan motinnano aika riai ao ni karekei kakabwaia mairoun te Atua, ma ti na kanga n ‘reireira maakan Iehova’ ae riai? (Te Tua-Kaua 17:19) A bati katoto mairouia mwaane ma aine ake a maaka te Atua ae koreaki n te Baibara “i bukin reireiara.” (I-Rom 15:4) Ibukin buokara bwa ti na ota n nanon maakakin te Atua, ti na iangoa teuana te katoto mairoun Uean Iteraera rimoa ae Tawita.
5. E kanga te mwakuri ni kawakin tiibu ni buoka Tawita bwa e na reireinna ni maaka Iehova?
5 E anaaki uean Tauro ae te moan uea i Iteraera, ibukina bwa e aki maaka te Atua, ma e maakuia riki aomata. (1 Tamuera 15:24-26) Ma n te itera teuana, e kaotaki Tawita bwa te mwaane ae mamaaka Iehova n aroaroni maiuna ao reitakina ae kaan ma Iehova. I nanon rikiraken Tawita ao e aki toki ni kakawakinia ana tiibu tamana n te tawaana. (1 Tamuera 16:11) E reke buokan Tawita bwa e na ataa aron maakan te Atua n ana tai ni kawakin tiibu n te bong i aan taian itoi. E ngae ngke e tii ataa mwakoron te iuniweeti ae uarereke Tawita, ma e a roko n tokina ana iango ae riai ao e motikia bwa e riai ni karinea ao n tangira te Atua. Imwina e korea ae kangai: “Ngkana I taratarai am karawa ake ana makuri tabonibaim, ma namakaina ma itoi, ake Ko motiki aroia; ao tera te aomata, ngkai Ko ururingnga? Ao natin te aomata, ngkai Ko kakawaria?”—Taian Areru 8:3, 4.
6. E kanga ataan kakannaton Iehova n rota ana namakin Tawita?
6 E eti anaakin nanon Tawita ngke e kabotaua mangorina ma karawa ae abwabwaki ae onrake n taian itoi. N onean mwin are e na maaku, e a kairia te atatai aei bwa e na neboa Iehova ao e taku: “A tataekina mimitongin te Atua taiani karawa; ao a kaotiota ana mwakuri baina taian itoi.” (Taian Areru 19:1) Karinean te Atua iroun Tawita n aron anne e kaania riki ma Iehova ao e kaungaa nanona bwa e na reiakina kawaina aika kororaoi ma n tou mwia. Iangoia bwa tera ana namakin Tawita ngke e anene nakon Iehova ni kangai: “Ko kakanato Ngkoe, ao Ko karaoi bwaai ni kamimi: Bon ti Ngkoe te Atua. Iehova, Ko na kotea kawaim nako iu; N na nakonako n am koaua: Katiteuana nanou ba e na maka aram.”—Taian Areru 86:10, 11.
7. E kanga maakan Iehova ni buoka Tawita bwa e na bo ma Koria?
7 Ngke a ninia te aba ae Iteraera I-Biritia ao e otinako aia toa ae Koria ae kaniia tenua te mita abwakina, ni kakaewenakoia I-Iteraera ni kangai: ‘Rinea ae e na bo ma ngai temanna mai buakomi! Ngkana e tokanikai ao ti na riki bwa ami toro.’ (1 Tamuera 17:4-10) A bwara nanoia Tauro ma ana taanga ni buaka, ma e aki Tawita. E ataia ae e aki riai ni maakuia aomata e ngae ngke a korakora, bwa bon tii Iehova ae e riai ni maakaki. E taku Tawita nakon Koria: “I nako im n aran Iehova Tabaota, . . . ao e aonga n ataia te botaki aei ni kabanea ba E aki kamaiua te aba Iehova n te kabaang ma te raanti: ba ana bwai Iehova te bo ni buaka.” E kamatea te toa Tawita n ana bana ma ana atibu ae tii teuana ao n ana ibuobuoki Iehova.—1 Tamuera 17:45-47.
8. Tera reireiara man aia katoto aomata aika mamaaka te Atua?
8 Ti kona ni kaaitara ma kangaanga ke taani kairiribai, n aron are e kaaitara ma ngaai Tawita. Tera ae ti kona ni karaoia? Ngkana ti maaka te Atua n aron Tawita ao kaain rimoa aika kakaonimaki, ao ti kona naba ngaira ni kaitaraiia. E kona maakan te aomata n taonaki nako ni maakakin te Atua. E kaumaki Neemia ae ana toro te Atua ae kakaonimaki nakoia raona n I-Iteraera aika a kaitaraki irouia aia kairiribai rimoa ni kangai: “Kam na tai maku i rouia: kam na uringa te Uea, ae kakanato, ae kakamaku.” (Neemia 4:14) A tokanikai ni karaoani mwiokoaia mairoun te Atua Tawita, Neemia ao ana toro te Atua ni kabane aika kakaonimaki, man ana boutoka Iehova. Ti boni kona naba ngaira, ngkana ti maaka te Atua.
Kaitaraan Kangaanga ma Maakan Iehova
9. E kaotiota maakan te Atua Tawita n aaro raa?
9 Iai riki ana tai Iehova ni katokanikaia Tawita imwin tiringan Koria irouna. Ma e bakantang Tauro ao e kataia n tiringa Tawita, n ienikuri n aki iango n te moantai. Imwina e mwamwana Tawita, ao n tokina e a mwananga ma ana taanga ni buaka bwa a na tiringa Tawita. E ngae ngke e karaua nanon Tawita Iehova n tuangnga bwa e na riki bwa te uea, ma i nanon ririki aika bati e kakioaki nako Tawita, e riai ni buaka, ao e riai n tataningaa te tai are e na kaueaa iai Iehova. E kaotia Tawita rinanoni baikai ni kabane bwa e mamaaka te Atua ni koaua.—1 Tamuera 18:9, 11, 17; 24:2.
10. E kanga ni kaotia Tawita bwa e maaka te Atua ngke e kaaitara ma kangaanga aika karuanikai?
10 E ukoukora kamanoana n te tai teuana Tawita mairoun Akiti ae uean kaawan Biritia ae Kate are aban Koria. (1 Tamuera 21:10-15) A kabuakakaa Tawita ana toro te uea bwa aia kairiribai. Tera aron Tawita ngke e rotaki n te kangaanga ae kakaiaki? E bunra nanona n te tataro nakon Iehova. (Taian Areru 56:1-4, 11-13) Ma e ngae ngke e riai ni bakaea te rangirang ibukin raweani maiuna, ma e ataia Tawita bwa e kamaiuaki iroun Iehova are e kakabwaiaa ana kekeiaki. E oti man ingaingan nanon Tawita ao onimakinan Iehova irouna bwa e boni maaka raoi te Atua.—Taian Areru 34:4-6, 9-11.
11. Ti na kanga ni kaota maakan te Atua i aani kataakira n aron ae e karaoia Tawita?
11 N ai aron Tawita ti kaotia ae ti maaka te Atua ngkana ti onimakina ana berita are e na buokira ni kaaitarai ara kangaanga. E taku Tawita: “Angan Iehova arom nako; ao onimakinna, ao E na boni karaoia.” (Taian Areru 37:5) Tiaki nanona bwa ti nang aki tabeakin ara kangaanga, ni katikui nakon Iehova n akea te bwai ae ti na karaoia. E aki tii tataro Tawita ibukin buokana ao akea te bwai ae e karaoia imwina. Ma e kabongana marurungina ma rabakauna are e anganna Iehova ni kaaitarai ana kangaanga iai. Ma e ataia naba Tawita ae e aki kona ni karekea te tokanikai korakoran te aomata n tii ngaia. Ti riai naba n iango n aron anne. Ngkana ti a tia ni kakorakoraira ni karaoa ara kabanea ni konaa iai, ao ti na katikui bwaai ni kabane nakon Iehova. Ni koauana, n taai tabetai, bon akea riki ae ti kona ni karaoia irarikin onimakinan Iehova. Aei te tai are ti na kaotiota iai maakan te Atua. Ti kona ni karekea kabebetean nanora man ana taeka Tawita ae nako mai nanona: “E mena nanon Iehova ae raba irouia akana makua.”—Taian Areru 25:14.
12. Bukin tera ngkai ti riai ni bunra nanora n ara tataro ao baikara anua aika ti aki riai ni bwaina?
12 Mangaia are ti riai n iangoa ara tataro ao ara iraorao ma te Atua bwa bwaai aika kakawaki aika ti riai n tabeakini. Ngkana ti tatataro nakon Iehova, ti riai ni “kakoaua ba bon iai, ao ba bon te tia kabo aia onimaki akana kakorakoraia n ukoukoria.” (Ebera 11:6; Iakobo 1:5-8) Ti riai ni ‘katituaraoia’ ngkana e reke buokara irouna, n aron are e reireira te abotoro Bauro. (I-Korote 3:15, 17) Ti aki riai n riki n aroia te koraki ake a kabwarabwaraki taekaia iroun temanna te Kristian ae kabiraki. E taku: “A taku n aia iango bwa te Atua, kaanga ai aron te toro ae mena i karawa. Ngkana a kainnanoa te bwai teuana, a karebwei taboni baia ao e a nakoia naba. Ma ngkana e reke te bwai are a kainnanoia ao a tangiria bwa e na manga nako.” E oti aki-ataakin maakan te Atua n te aroaro anne.
Ngke E Kerikaki Maakan te Atua
13. N ningai te tai are e kabwaka iai Tawita ni kaota ana karinerine nakon ana Tua te Atua?
13 Namakinan ana ibuobuoki Iehova iroun Tawita ngke e karawawataaki, e a kakorakoraa onimakinan Iehova irouna. (Taian Areru 31:22-24) N taai aika tenua aika tanoata ao e koerikaaki maakan te Atua iroun Tawita ike e a kaaitara iai ma mwina aika kakaiaki. E irekereke te moan ma katauraoan ana ati ni berita Iehova are e na uotaki i aon te kaa nako Ierutarem, n onean mwin are e na aonnangaaki irouia tibun Rewi, n aron are katauaki n ana Tua te Atua. Ngke e kaira te kaa are kokaki arei Uta, e arora baina nakon te ati ni berita bwa e na aki bwaka, ao e a mate naba ngkekei ibukin “ana bure.” Eng, e bure rawawata Uta, ma e reke te kabuanibwai aei mani kabwakan Tawita n aki ira raoi ana Tua te Atua. Maakan te Atua e nanona karaoan bwaai ni kabane n te aro ae boraoi ma nanona.—2 Tamuera 6:2-9; Warekaia Iteraera 4:15; 7:9.
14. Bukin tera bwa warekaia tibun Iteraera iroun Tawita, bon te kairua nakon maakan te Atua?
14 Rimwi riki, e kaungaa Tawita Tatan bwa e na warekiia mwaane aika I-Iteraera ake a na buaka. (1 Rongorongo 21:1) Ngke e karaoa aei, e kaotia Tawita bwa e a kerikaki maakan te Atua irouna, ao n tokina a a mate iai tibun Iteraera aika 70,000 mwaitiia. E ngae ngke e raraoma Tawita nakon Iehova, ma e boni korakora naba rotakibuakana ma raona akekei.—2 Tamuera 24:1-16.
15. Tera are e kaira Tawita bwa e na bwaka ni karaoan te wene ni bure?
15 Te taina are e aki teimaan iai maakan te Atua iroun Tawita boni wene ni burena ma buun Uria ae Bata-teba. E ataia Tawita bwa e bure te wene ni kimoa ao mataaiakinan raon temanna. (Te Otinako 20:14, 17) E a reke n te kangaanga Tawita ngke e moan nora Bata-teba n e tebotebo. E riai n tannako ngkekei naba ao n iangoa te bwai teuana ngke arona bwa e maaka te Atua n te aro ae riai. Ma e teretere bwa e teimatoa Tawita ni mataku ni karokoa ae e a katokanikaia te kaitaataan i aoni maakan te Atua. (Mataio 5:28; 2 Tamuera 11:1-4) E mwaninga Tawita ae e irekereke Iehova ma anuana ni kabane.—Taian Areru 139:1-7.
16. Tera mwin rotakin Tawita n te bure are e karaoia?
16 Ana wene ni bure Tawita ma Bata-teba e a karika natia te mwaane. Imwin te tai ae e aki maan e kanakoa ana burabeti Iehova ae Natan bwa e na kaotaraea ana bure Tawita nakoina. E oki iangoan ae riai irouna ao e a manga moan maaka te Atua ma n raraoma n ana bure. E bubutiia bwa e na aki kitanna ke E na aki anaa taamneina Iehova ae raoiroi mairouna. (Taian Areru 51:7, 11) E kabwaraaki ana bure Tawita iroun Iehova ao e kauarerekeaki tuuana. Ma e aki kamanoa Tawita n uaan ana mwakuri ae buakaka ni kabane. E mate natin Tawita ao e taona nako te kabuanibwai ana utu Tawita ma imwin anne. Ai korakorara te kabuanibwai ae riki iai ibukina bwa e kabwaka ni maaka te Atua!—2 Tamuera 12:10-14; 13:10-14; 15:14.
17. Kabwarabwaraa aron korakoran te rawawatannano ae riki man karaoan buure.
17 Ni boong aikai, ao kabwakara ni maaka te Atua ni kaineti ma te aroaro ni maiu ae riai, e kona naba ni kariki nakoira uaana aika kakaiaki man tiku ni maan iroura. Iangoa te buu te aine temanna ae rotaki n te rawawatannano n ataakin buuna ae te Kristian bwa e aki kakaonimaki nakoina n ana tai ni mwakuri i tinaniku. E karabai matana ni baina, e bobaraki, ao e a takarua n tang. Maanra te tai ae kainnanoaki imwain are e na kona ni manga oki iai onimakinan ao karinean buuna? A kona n totokoaki aeka ni kabuanibwai aikai ni maakan te Atua.—1 I-Korinto 6:18.
Maakan te Atua E Kararoaira Man te Bure
18. Tera te tia are e uaiakinna Tatan, ao tera ana kunemwaan ae e kabongana?
18 E korakora ana tokanikai Tatan ngkai ni kabuaa maiuakinan te aroaro ae riai n te aonnaba, ao e ingainga riki ni kani kabuakakai aroaroia Kristian ni koaua. E bon ataa te bwai ae kai rota nanora ao ara iango, rinanon ara namakin, ao e a moamoa riki are ti noria ma n ongo. (I-Ebeto 4:17-19) Tera arom ngkana ko a karina ni kaaitara ma iango, taeka, ke aomata aika kairiri nakon te kaibwabwaru?
19. E kanga n tia ni buokaki temanna te Kristian bwa e na tokanikai i aon te kariri ni maakan te Atua?
19 Iangoa rongorongon Andréb ae unimwaanen te ekaretia ni Kristian, te karo, ao te taokita i Eurobe. N ana tai n tei n te bong André ao a aki toki raona n tei aika aine ni kanim beeba i aon uningana aika katamaroaki ni kanikinaean te tangira are a kaoa bwa a na wene ni bure ma ngaia. E kakorakoraa André n rarawa nakoia. Irarikin anne e karekea angana ni birinako man te aroaro ae buakaka, n te aro are e a karekea ana mwakuri n te tabo teuana. E boni wanawana ao e karekei kakabwaiana André ni maakan te Atua irouna, bwa ngkai e a mwakuri n iterantai n te aobiti n tararua ibukia Ana Tia Kakoaua Iehova i abana.
20, 21. (a) E na kanga maakan te Atua n tukira man karaoan ae bure? (b) Tera ae na rinanoaki n te kaongora ae imwina?
20 Iaiangoan baika bubuaka e kona ni kaminoa ana iango te aomata n te aro are e na kukurei ni kabuaa ana iraorao ae kakawaki ma Iehova, ibukini karaoan te bwai ae akea kariaiakana iai. (Iakobo 1:14, 15) Ma ngkana ti maaka Iehova, ti na aki kaania ke ti na kararoaira ma aomata, taabo, mwakuri, ao aaro ni kakibotu aika a na kamamaarai nanora ni kani bwaina te aroaro ni maiu ae riai. (Taeka N Rabakau 22:3) E ngae ngkana ti na kamaamaeaki iai ke a na bua baika ti tangiri, ma e uarereke te rawawata iai ngkana e kabotauaki ma rawawatan kabuaan akoakira iroun te Atua. (Mataio 5:29, 30) Maakan te Atua nanona bwa ti na aki kaanira ma baika reitaki ma kaibwabwarun te aonnaba aei, n ikotaki ma taamnei aika bwaitingako ni kabanea. N oneani mwin anne, ti na ‘katannakoi matara man noran baika akea maneia.’ Ngkana ti karaoa anne, ti onimakina iai Iehova bwa e na ‘kamaiura’ ao e na katauraoi baika ti kainnanoi ibukini maiura.—Taian Areru 84:11; 119:37.
21 Ni koauana te mwakuri ma maakan raoi te Atua bon te aro ni wanawana n taai nako. Boni ngaia naba nibwan te kukurei ni koaua. (Taian Areru 34:9) E na kamatataaki raoi aei n te kaongora ae imwina.
[Kabwarabwara ae nano]
a Nora te kaongora ae atuna, ”Ana Reirei te Baibara: Ko Na Kanga ni Maaka te Atua n Tangira?” n te Awake! ae bwain Tianuare 8 1998, ae boretiaki irouia Ana Tia Kakoaua Iehova.
b E a tia ni bitaki te ara.
Ko Kona ni Kabwarabwaraa?
• Baikara aroaro ni Kristian aika nanonaki ni maakan te Atua?
• E na kanga maakan te Atua ni kaitaraa maakan te aomata?
• Ti na kanga ni kaotia bwa iai iroura te iango ae riai ni kaineti ma te tataro?
• E na kanga n totokoira maakan te Atua man karaoan te bure?
[Taamnei n iteraniba 24]
Tera arom ngkana ko karina ni kaaitara ma te kariri?