Karikirakea Maakakin Iehova I Nanom

“E bia mena i nanoia te nano ae a na makai iai, ma ni kakawakin au tua ni kabane n aki toki.”​—TE TUA-KAUA 5:29.

1. Ti na kanga ni kakoauaa ae a na kainaaomataki man te maaku aomata, n te tai ae na roko?

A AKI toki n taonaki aomata n te maaku i nanon tienture aika mwaiti. A bon raraoma nako naba aomata aika mwaiti ni maakakin te baki, te aoraki, mwakuri ni kakeru, ke te buaka. Ibukin anne, moan rongorongon te Universal Declaration of Human Rights e taekina te kaantaninga ibukin te aonnaba ae a na bane aomata n inaaomata man te maaku.a E kakukurei ngkai te Atua e kakoaua nakoira bwa e na bon reke te aeka n aonnaba aei, ma tiaki man korakoraia aomata. Rinanon ana burabeti are Mika, e berita Iehova bwa “akea ae na kamakuia” ana aomata n ana aonnaba ae boou ae raoiroi.​—Mika 4:4.

2. (a) Tera aron te Baibara ni kaungaira nakon maakakin te Atua? (b) Baikara titiraki aika a kona n tabekaki ngkana ti iangoa tabera ae maakakin te Atua?

² Ma n te itera teuana, e kona naba n raoiroi te maaku. N te Baibara, e kaokiokaki kaungan nanoia ana toro te Atua bwa a na maaka Iehova. Mote e tuangia tibun Iteraera ni kangai: “Ko na maka Iehova ae Atuam; ao ko na toro i Rouna, ma n taetae n tuea n arana.” (Te Tua-Kaua 6:13) I nanon tienture ake imwina, e korea ae kangai Toromon: “Maka te Atua, ao tou mwin ana tua; ba bon anne kabanean te aro ae riai irouia aomata.” (Te Minita 12:13) Ti kaungai naba nanoia aomata bwa a na ‘maka te Atua ma n neboia,’ rinanon ara mwakuri n uarongorongo ae e tararuaki waakinana irouia anera. (Te Kaotioti 14:6, 7) Irarikin maakakin Iehova, Kristian a riai naba n tangiria ma nanoia ni kabane. (Mataio 22:37, 38) Ti na kanga n tangira te Atua n te tai naba are ti maakua iai? Bukin tera bwa e riai ni maakaki te Atua ae tatangira? Baikara kakabwaia ake ti na karekei man karikirakean maakakin te Atua iroura? Ibukin kaekan titiraki aikai, ti riai moa n oota bwa tera nanon maakan te Atua, ao tera kakawakinan te maaku aei ni kaineti ma ara iraorao ma Iehova.

Te Mimi, te Karinerine, ao te Maaku

3. Tera ae e nanonaki ni maakakin te Atua?

³ A riai Kristian n namakina maakakin Atuaia ae te tia Karikiriki. Kabwarabwaran te maaku aei teuana, bon “te mimi ao te karinerine ae bati nakon te tia Karikiriki, ao te rarawa ni karaoa te bwai ae e na aki kukurei iai.” Mangaia are maakakin te Atua e i rekereke ma iterani maiura aika uoua aika kakawaki aikai, ae ara kaantaninga ibukin te Atua, ao ara kaantaninga ibukin aroaro ake e ribai. E teretere bwa itera aika uoua aikai a rangi ni kakawaki ao a riai n neneraki raoi iroura. N aron are e taekinaki n te boki ae Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words, te maaku ma te karinerine bon ‘te bwai ae kairi maiuia’ Kristian, ‘ni kaineti ma bwaai n taamnei ao te aroaro ni maiu ae riai.’

4. Ti na kanga ni karikirakea namakinan te mimi ao te karinerine ibukin ara tia Karikiriki?

⁴ Ti na kanga ngaira ni karikirakea namakinan te mimi ao te karinerine ae korakora ibukin ara tia Karikiriki? Ti mimi ngkana ti taraa te aba ae rangi ni kan, te bwaro n ran ae katikimata, ke bungin taai ae moan te tamaroa. Te namakin aei e a kakorakoraki riki ngkana e tuangira ara onimaki bwa bon te Atua are e kariki bwaai aikai. Ao n ai aron te Uea ae Tawita, ti ataia bwa moan te mangori ngaira ni kabotauaki ma ana karikibwai Iehova, aika moan te kamimi. “Ngkana I taratarai am karawa ake ana makuri tabonibaim, ma namakaina ma itoi, ake Ko motiki aroia; ao tera te aomata, ngkai Ko ururingnga?” (Taian Areru 8:3, 4) Te mimi ae bati aei e karika te karinerine, ae kairira bwa ti na kaitaua Iehova ibukin bwaai ni kabane ake e karaoi ibukira. E korea naba ae kangai Tawita: “N na katituaraoiko; ba e kakamaku karaoau i Roum ao e kamimi naba: A kamimi am makuri; ao e bon ataia raoi tamneiu.”​—Taian Areru 139:14.

5. Bukin tera ngkai ti riai ni maaka Iehova, ao tera te banna ni katoto ae raoiroi ae ti kona ni kakairi iai?

⁵ Namakinan te mimi ao te karinerine e karika maakakin ao karinean korakoran te Atua ae e oti ni bwaai ake e kariki, ao mwaakana n Tautaekana te iuniweeti, n te aro ae riai ma ni manena. N te miitara teuana, te abotoro Ioane e noria “ake a kataea ana kai te man arei, ma bouana” ake taan rimwin Kristo aika kabiraki ake a mena i karawa ao a kangai: “Te Uea ae te Atua, ae Moan te Mwaka, A kakanato am makuri ao a kamimi; A raraoi arom ao a koaua, Ngkoe ae aia Uea botanaomata! Ai antai ae na aki maku i Roum, te Uea, Ma n aki neboa aram?” (Te Kaotioti 15:2-4) Maakakin te Atua ae e boto i aon karinean arona n uea, e kairiia taan uaia n tautaeka ma Kristo n te Tautaeka n Uea are i karawa bwa a na neboa te Atua ae ngaia te Uea ae moan te mwaaka. Ngkana ti iangoi bwaai ni kabane ake e a tia ni karaoi Iehova, ao raoiroin ana tautaeka i aon te iuniweeti, tiaki te koaua bwa a mwaiti bukina ae ti riai ni maakua iai?​—Taian Areru 2:11; Ieremia 10:7.

6. Bukin tera ngkai ti riai ni maaka karaoan te bwai ae e na aki kukurei iai Iehova?

⁶ I rarikin te mimi ao te karinerine, maakakin te Atua e nanona naba te rarawa ni karaoa te bwai ae e na aki kukurei iai, ao te ongeaba irouna. Bukin tera? Ibukina bwa e ngae ngkai Iehova e ‘iremwe n un, ao e bati n atataiaomata,’ ma ti riai n uringnga ae “e aki katuka te bai teuana n aki kaboa muina.” (Te Otinako 34:6, 7, BK) E ngae ngkai e tatangira ao e nanoanga Iehova, ma e bon aki naba kariaia te buakaka ao buure aika a karaoaki n oin nanoia aomata. (Taian Areru 5:4, 5; Abakuka 1:13) A aki kona ni biri nako man boon aia bure, te koraki ake a eeka nako Iehova ao ni kakaraoa te bure ni kani bure n aki raraoma. N aron are e taekinna te abotoro Bauro, “te bwai ae kakamaku te bwakara nanoni bain te Atua ae maiu.” Maakakin rikin anne boni kamanoakira.​—Ebera 10:31.

“Nimtia”

7. Baikara bukina ae ti riai n onimakina iai mwaakan Iehova ni kona ni kamaiuia aomata?

⁷ Maakakin te Atua ma te karinerine ao ataakin korakorana ae bati, boni bwaai aika a riai moa n reke iroura ngkana ti na kona n onimakina Iehova. Ti boni mweeroi ma n aki raraoma ngkai ti kairaki iroun Iehova, n ai aron te tei ae uarereke ae mweeraoi ngkana e uakaan ma tamana. Taraa aroia tibun Iteraera ngke e kaotinakoia Iehova mai Aikubita: “Ao Iteraera a nora te makuri are ababaki are E karaoia Iehova i aoia I-Aikubita, ao a maka Iehova aomata akekei: ao a onimakina Iehova.” (Te Otinako 14:31) Te bwai are e a riki nakon Eritai e kaotia naba bwa “e katea umana ni buaka ana anera Iehova i rarikiia akana makua ni kawakinia. Ao E kamaiuia.” (Taian Areru 34:7; 2 Uea 6:15-​17) Rongorongoia ana aomata Iehova n taai aikai ao bwaai ake ti a tia naba ngaira n namakinna, a kakoauaa ae te Atua e kabongana mwaakana ni buokia iai ana toro. (2 Rongorongo 16:9) Ti a ota ngkai bwa “ane maka Iehova ao e a reke i rouna te mwioko ae korakora.”​—Taeka N Rabakau 14:26.

8. (a) Bukin tera ngkai maakakin te Atua e kairira bwa ti na nakonako i nanoni kawaina? (b) Kabwarabwaraa bwa tera arora ae ti riai n ‘nimta’ iai Iehova.

⁸ Maakakin te Atua ae riai e aki ti karikirakea onimakinana iroura, ma e kairira naba bwa ti na nakonako i nanoni kawaina. Ngke e katabua te tembora Toromon, e tataro ni kangai nakon Iehova: “A aonga ni makuko [tibun Iteraera], n nakonako i nanoni kawaim nako, ni kabane aia bong aika a na maeka iai i aon te aba ae Ko angania ara bakatibu.” (2 Rongorongo 6:31) Imwain anne, Mote e kaungai nanoia tibun Iteraera ni kangai: “Kam na nakonako n ira nanon Iehova ae Atuami, ao kam na makua, ma ni kakawakin ana tua, ma n ongo bwanana, ma n toro i Rouna, ma n nimtia.” (Te Tua-Kaua 13:4) N aron are e kateretereaki ni kiibu aikai, tangiran te nakonako i nanoni kawain Iehova ao ‘nimtakina’ e na reke ngkana ti mwiokoa ma n onimakina te Atua. Eng, maakakin te Atua e kairira bwa ti na ongeaba iroun Iehova, ni beku irouna, ao n nimtia, n ai aron te tei ae uarereke ae e kona n nimta tamana are e onimakinna ma ni mwiokoia.​—Taian Areru 63:8; Itaia 41:13.

Tangiran te Atua bon Maakakina Naba

9. Tera i rekereken tangiran te Atua ao maakakina?

⁹ N te Baibara, maakakin te Atua e aki bobuaka ma tangirana iroura, bwa tibun Iteraera a reireinaki bwa a na “maka Iehova . . . ma te nakonako i nanoni kawaina ni bane, ma te tangiria.” (Te Tua-Kaua 10:12) Mangaia are maakakin te Atua ao tangirana a uaia n reitaki. Maakakin te Atua e kairira bwa ti na nakonako i nanoni kawaina, ao karaoan anne e kakoauaa tangirana iroura. (1 Ioane 5:3) E riai aei ibukina bwa ngkana ti tangira te aomata, ao ti na rawa ni kammaraka nanona. Tibun Iteraera a kammaraka nanon Iehova ngke a karitei ni menaia n te rereua. Ti na bon aki kani karaoa te bwai ae ai aron anne ae e na karawawata nanon Tamara are i karawa. (Taian Areru 78:40, 41) Ma n te itera teuana, kioina ngkai “E kukurei Iehova irouia akana makua,” arora n ongeaba ma ni kakaonimaki nakoina e na kakimwareirea nanona. (Taian Areru 147:11; Taeka N Rabakau 27:11) Tangiran te Atua iroura e kairira bwa ti na kakukureia nanona, ao maakakin te Atua e tukira man kammarakan nanona. A bon uaia n ibuobuoki aroaro aikai, ao a aki kauntaba.

10. E a kanga Iesu ni kaotia bwa e kukurei ni maaka Iehova?

¹⁰ Maiun Iesu Kristo e katereterea bwa ti na kanga n tangira ao ni maaka te Atua n tii teuana te tai. E korea taekan Iesu te burabeti ae Itaia ni kangai: “Ao e na bwakaria Tamnein Iehova, ae te tamnei ae rabakau ae ataibwai, ae te tamnei n iango ae mwaka, ae te tamnei ae atatai, ae maka Iehova; ao makan Iehova te bwai ae tangiraki i Rouna.” (Itaia 11:2, 3) Ni kaineti ma te taetae ni burabeti aei, taamnein te Atua e kaira Iesu bwa e na maaka Tamana are i karawa. I rarikin anne, ti noria bwa te maaku aei e aki kauarerekea inaaomatana, ma e bon karika te raunnano nakoina. E kukurei Iesu ni kakaraoa nanon te Atua ma ni kakukureia nanona, e ngae ngkana e a rangi ni kangaanga karaoana. Ngke e nang kamateaki i aon te kai ni kammaraki, e tuanga Iehova ni kangai: “Ke e iraki nanom, ao tiaki nanou.” (Mataio 26:39, BK) Ibukin maakakin te Atua irouna, Iehova e butimwaea ana bubutii Natina, e kakorakoraa, ao e kamaiua man te mate.​—Ebera 5:7.

Reiakinan Maakakin Iehova

11, 12. (a) Bukin tera bwa ti riai n reireinaki aron maakakin te Atua? (b) E a kanga Iesu n reireinira aron maakakin Iehova?

¹¹ N tiaki aron te mimi ae ti kai namakinna ngkana ti nori bwaai aika kakamaaku n te karikibwai, ma maakakin te Atua e aki kona n reke n akea te bwai ae karaoaki. Boni ngaia aio bukina are e taetae iai ni burabetina te kakao aei nakoira Tawita ae Kakannato riki are Iesu Kristo: “Ataei, kam na nako mai n ongora i rou: N na reireingkami makan Iehova.” (Taian Areru 34:11) Ti na kanga n reireinaki iroun Iesu aron maakan Iehova?

¹² E reireinira maakakin Iehova Iesu ngke e buokira n ataa aroaron Tamara are i karawa ae moan te raoiroi. (Ioane 1:18) Ana katoto Iesu e boni kaota aron ana iango te Atua ao aroarona nakoia aomata tabemwaang, bwa e kororaoi Iesu ni katotonga aroaron Tamana. (Ioane 14:9, 10) Irarikin anne, ti kona ni kawara Iehova rinanon Iesu ngkana ti tataro ni bubutii kabwaran ara bure. Ana nanoanga te Atua ae rangi ni kamimi ae kaotaki iai, boni ngaia bukina teuana ae ti riai ni maakua iai. E korea ae kangai te tia areru: “Ma bon iai kabarani buure i Roum, ba Ko aonga ni makaki.”​—Taian Areru 130:4.

13. Baikara mwaneka ake a kaotaki n te boki ae Taeka N Rabakau, ake a na buokira ni maaka Iehova?

¹³ Te boki ae Taeka N Rabakau e taekin mwaneka tabeua ake a na buokira ni karekea maakakin te Atua iroura. “Natiu, ngkana ko kaki i nanom au taeka, ma ni kaiko au tua nako i roum; ao ko katanimaia taningam iai nakon te rabakau, ma n raira naba nanom nakon te ataibwai; Eng, ngkana ko bon tangira te atatai, ma ni kanenea bwanam nakon te ataibwai . . . ao ane ko na ata iai makan Iehova, ao e na reke i roum atakin te Atua.” (Taeka N Rabakau 2:1-5) Ngkana ti na maaka te Atua, ti riai moa n reirei n ana Taeka, ni kakorakoraira n ataa nanon ana reirei, ma ni mutiakinna raoi.

14. Ti na kanga ni kakairi n te reirei are a anganaki ngkoa ueea ake i Iteraera?

¹⁴ Ueea ni kabane i Iteraera rimoa a reireinaki bwa a na karaoa katoton te Tua, ma ‘ni wareware iai n ua tokin aia bong ni maiu, bwa a aonga n reireinaki iai maakan Iehova ae te Atua ma ni kawakina taekan te tua ni kabane.’ (Te Tua-Kaua 17:18, 19) Te wareware ao te reirei n te Baibara e rangi ni kakawaki naba ibukira ngkai ngkana ti na reireinaki aron maakakin Iehova. Ti karekea te wanawana ao te atatai mairoun te Atua, ngkana ti kamanena ana reirei te Baibara i nanoni maiura. Ti karekea ‘ataakin nanon maakakin Iehova’ ibukin uaa aika raraoi ake ti nori i nanoni maiura, ao ti kukurei naba n ara iraorao ma te Atua. Ao ngkana ti bobotaki ni katoa tai ma raora n onimaki, aika ikawai ao ataei a na bane n ongora n te reirei mairoun te Atua, ae e na reireinia aron maakakin te Atua ao te nakonako i nanoni kawaina.​—Te Tua-Kaua 31:12.

A Kukurei Aomata Nako Akana Maaka Iehova

15. Tera i rekereken maakakin te Atua ma taromauriana?

¹⁵ Bwaai aika a taekinaki imwain aei, a kaotia bwa e raoiroi maakakin te Atua. Ngaira n tatabemanira ti riai ni karikirakea maakakin te Atua ibukina bwa boni kanoan naba taromaurian Iehova. E kairira bwa ti na onimakinna ni bwaai ni kabane, ma n nakonako i nanoni kawaina, ao n nimtia. N aron are noraki iroun Iesu Kristo, maakakin te Atua e kona naba ni kairira bwa ti na kona ni kakoroa bukin ara taeka ni bau are ti karaoia ngke ti katabua maiura nakoina, ngkai ao n akea tokina.

16. Bukin tera ngkai e kaungaira Iehova bwa ti na maakua?

¹⁶ Maakakin te Atua e bon aki buakaka ao e aki kauarerekea inaaomatara. E karaui nanora te Baibara ngke e taekina: “A bane ni kabaia akana maka Iehova, akana nakonako i nanoni kawaina.” (Taian Areru 128:1) Iehova e kaungai nanora bwa ti na maakua, ibukina bwa e ataia bwa ti na boni kamanoaki iai. Ti nora aron ana mwamwannano n ana taeka nakon Mote: “E bia mena i nanoia [tibun Iteraera] te nano ae a na makai iai, ma ni kakawakin au tua ni kabane n aki toki, ba a aonga ni kabaia, ma natiia n aki toki!”​—Te Tua-Kaua 5:29.

17. (a) Baikara kakabwaia aika a reke iroura man maakakin te Atua? (b) Tera te reirei ae reitaki ma maakakin te Atua ae e na rinanoaki n te kaongora are imwin aei?

¹⁷ Ti na boni kabwaia naba ngkana ti karikirakea maakakin te Atua i nanora. Ni kanga? Te moan bwai, te aro anne e na kakukureia nanon te Atua ao e na kaanira ma ngaia. E ataia Tawita mani bwaai aika riki nakoina, bwa “E na karekea ae a tangiria akana makua; ao E na ongo tangia, ao E na kamaiuia.” (Taian Areru 145:19) Te kauoua, ti na kakabwaiaki man maakakin te Atua ibukina bwa e na rotaki iai ara iango ni kaineti ma bwaai aika bubuaka. (Taeka N Rabakau 3:7) Te kaongora are imwin aei e na nenera aron te maaku aei ni kona ni kamanoira man kangaanga aika a kona n urua tangiran bwaai n taamnei iroura, ao e na rinanon aia katoto aomata tabeman man te Baibara ake a maaka te Atua ngkoa ao a rairaki man te buakaka iai.

[Kabwarabwara ae nano]

Ko Kona ni Kaekai Titiraki Aikai?

• Tera nanon maakakin te Atua, ao tera aron rotakira iai?

• Tera i rekereken maakakin te Atua ao te nakonako ma ngaia?

• E a kanga ana katoto Iesu ni kaotia bwa maakakin te Atua e i rekereke ma tangiran te Atua?

• Baikara aanga tabeua aika ti kona ni karikirakea iai maakakin Iehova i nanora?

[Taamnei n iteraniba 11]

Ueea ake i Iteraera rimoa a tuangaki bwa a na karaoa katoton te Tua ma ni wareware mai iai ni katoa bong

[Taamnei n iteraniba 12]

Maakakin Iehova e kairira bwa ti na onimakinna, n ai aron te ataei ae uarereke ae onimakina tamana

[Taamnei n iteraniba 9]

Stars: Photo by Malin, © IAC/RGO 1991