September

Bàrì a ne kpóó Jíízọ̀s kọ á lọ̀l dénè tã̀àgã̀ ea di ló gbò nen. Gbò tóm dũ̀ùnè e Jíízọ̀s beè sìí zógè kọọ̀ à íe kpóó gè lọ̀lmà kọ̀láá kà tã̀àgã̀ e beele née é láá lọ̀l. Dì belí nu dòòmà bá, à íe kpóó gè naa kọ é dì pọ́ì aa bá náàkyọ̀, ea man ú nè zọ̀ ló. (Máát. 9:​1-6; Róm̀ 5:​12, 18, 19) Gbò tóm dũ̀ùnè ea beè sì zógè kọọ̀ àé láá bó “kele-kele íb” zọ̀ló vaá kẽee gbò e ba beè ù. (Máát. 4:23; Jọ́ọ̀n 11:​43, 44) À íe nagé kpóó gè lẹ̀ẹ̀là bel ló fọ́ọ́lọ́ vaá kpó zọ lọl mm̀ gbò nen. (Máàk 4:​37-39; Lúùk 8:2) À palàge nvèèi nyíé gbàà ge nyimá kọọ̀ Jìhóvà beè tú íb kpóóá nè a Sã́áná! Èé láá palàge agala boo kọọ̀ Bàrì é ḿm̀-mè gbò nú ea beè zìgà mm̀ a Boǹ Méné. Gbò tóm dũ̀ùnè e Jíízọ̀s beè sì tṍó ea beè di boo kunukẽ̀í, náa kọ é nyimá kọọ̀ àé náa èlmà vó tṍó ea é bẹl boo Boǹ Méné Bàrì. w23.04 3 ¶5-7

Be ò di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò e gã́bug nen dì vaá à tõó ní ló belí kọọ̀ bà náa íè ni bá ló, òé láá kọ nóo é dalà nàè bá boo. Sõò ó gá zìgà kọọ̀ tọ́ọ̀ nu á kpèg ni lọl ló gè aalá bel. Kpoogá dee ló nyòòmà ge aalá gã́bug bíb gbẹá buù kà nònù. Tṍóá, be bà náa íni bá ló tṍó e nònù ã́àa dààà togó, bà é láá íni bá ló besĩ́ nònù kálá iná kùbmà. Tṍó eo gé kpóógá dee ló nyòòmà nònù Kpá Tọ Kùdẽe Ló, bugi togó boo bé e buù kpò gbááá ló togó bel ge nòa naa. Be ò náa vó, òé láá aalá bel besĩ́ nònù kálá iná kùbmà. Gbá ló vó, òé láá kpoogá dee ló nyòòmà ge aalá bíb boo kpò ea ló bel boo gbò kà-kà bel ea di mm̀ Kpá Káí, ea tavàlà ge baatẽ́. Ló éé? Boo béè kọọ̀ gã́bug nen náa ólò bọọgẹ̀ dàlà bá boo tṍó e bà íná ló ní ea dì naa vó. Sõò, be nóo íè nèà deè ge aalá belà? Dòbá bíb ea é léémá ni gè aalá nè nen ea é sẹlẹ nònùa besĩ́ bà kálá dààmà togó. w23.04 21-22 ¶9-10

Jósẹ̀f beè olòó tú tùle ea aa bá Jìhóvà siimá tóm, vaá níí beè naa kọ á dú kà lé dóm. Be à sẹlẹ, àé láá dú taà tóm e Bàrì beè nèe tule ea kil ló pá a tọ. Buù tṍóá, a beè vàlẹ̀bá naa nú ea kọ́, bã̀àna tṍó ea beè tàvàlàẹ́ ló. (Máát. 1:20; 2:​13-15, 19-21) Ge gbàntṍ ló tùle ea aa bá Bàrì beè naa kọọ̀ Jósẹ̀f á kpènà Mérì, vaá ẹ̀b nú ea kilíé ló. Dòòmà dẽe ló bé e láb Jósẹ̀f beè naa kọọ̀ Mérì á palàge fã̀e dẽe vaá vùlèe naa! Gbò dóm, òé láá noi Jósẹ̀f tení dú ló gè tui gbò dùùlà bá deè tṍ ea di mm̀ Kpá Káí siimai tóm tṍó eo gé ẹbvii nú ea kil ló pá bọọ tọ. Tṍó eo túù gbò dùùlà bá deè tṍí siimá tóm, kọbèè tṍó ea tàvàlà, ò zógè kọọ̀ ò vulè o va, vaá àé agẹlẹ ló bọọ ílà dóm nè va. Ene kà vígà pábia ea di Vanuatu, ea beè iá dóm mm̀ nú ea sígá ló 20 gbáá kọ́ọ̀: “Tṍó e ńdáà dóm tú tùle ea aa bá Jìhóvà siimá tóm, m̀ ólò palàge fã̀e dẽe. M̀ ólò dẹlẹ nyíé boo a béèlàfùl vaá lóóm ólò dĩ̀ìnà.” w23.05 21 ¶5

Pá Júù e bà é ooà aa Bábilọ̀n kil Ízràẹ̀l é dú “gbò e bà di káí” nè ba Bàrì. (Dìt. 7:6) Níá náa tõó dọ̀ kọọ̀, bà náa beè íe bíi ló gè nyaaná ba dùm kọbé bà láá fã̀ Jìhóvà. Gã́bug pá Júù beè mèà gbẹá Bábilọ̀n, vaá bé e pá Bábilọ̀n ólò naa nu vaá bugi togó naa a ọọlà ló gã́bug ọ̀và. Gã́bug gbáá aa ló tṍó e sìgà pá Júù ooà kil Ízràẹ̀l, A beè palàge bọọ́ ló Méné Nìhèmáíà tṍó ea mon kọọ̀ gbò nvín e bà meà gbẹá Ízràẹ̀l náa beè láá dã́ dém bel pá Júù. (Dìt. 6:​6, 7; Nìh. 13:​23, 24) Éé ní ea é náa kọọ̀ gbò nvíní á láá vùlè Jìhóvà vaá fã̀e boo tṍó e bà náa dã́ dém bel Híbrù, ea dú pọ̀bkà dém bel e ba beè emá Moǹ Bel Bàrì e? (Ẹ́zrà 10:​3, 44) Vóà naa, pá Júùí íe gã́bug nu gè nyaaná bá ló, sõò àé palàge valí vá ló gè nyaaná bá ló gbò nuí gbẹá Ízràẹ̀l ea dú kĩée e bà gé oomà õ̀òa fã̀ nvee kẽá.​—Nìh. 8:​8, 9. w23.05 15 ¶6-7

Mm̀ kà-kà, kọ̀láá bé e piigà naa, à íe gbò nú ea é láá kpègàí deè. Dì belí nu dòòmà bá, “gbò nú e nen náa beè ẹ̀bmà dẽe” é láá naa kọ é gá ié tṍó eé naamá gbò nú e beè noo sẹ̀ẹ̀a sĩ́. (Ẹ̀klì. 9:11) Èé láá kpeesĩ́ ló tàvàlà dìtõ̀ò ea é ọọvẹ́i ló. (Pró. 24:10) Ge kọ née gbõomà é láá naa kọ é labví láb ea é náa kọ á tàvàlàí ló gè teelá tùlà gbò nú e beè noo sẹ̀ẹ̀a sĩ́. (Róm̀ 7:23) Àbèè kọọ̀ lóói é láá ọọ. (Máát. 26:43) Éé ní ea é láá nvèè bá nèi kọ é bé èlbá gbò nú ea é láá ọọvéi lóí é? Kẽ̀èa boo kọọ̀ gè kọ à tavàlà ní ló náa tõó dọ̀ kọọ̀ nóo é láá teelá tùlà. Kpá Káí náa kọ é nyimá kọọ̀ èé téní bá tã̀àgã̀. Sõò, à kọ́ nágé kọọ̀ èé láá kpáá aa boo. Mm̀ kà-kà, tṍó e née zigà kọọ̀ tọ́ọ̀ nu á kpègii lọl ló gbò nú e beè noo sẹ̀ẹ̀a sĩ́, è zógè kọ è gbĩ́ gè naa nú ea léémá Jìhóvà. Nyíè Jìhóvà é palàge ẹẹ tṍó ea mon kọọ̀ è gé piiga boo gè teelá tùlà bẹẹ nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́! w23.05 30 ¶14-15

Ge sí tóm gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a ólò nvèè bá nè vígà págbálà ea di mm̀ a deè ãa kọ á láá zọ̀ kele-kele íb nen siá tóm. À ólò nvèè nàgé bá nèe kọ á láá tú a kpègè siimá tóm boo bá ea bọ́ló. (Fíl. 4:​11-13) Ene kà nú ea é láá nvèè bá nè nen kọ á dú neǹ gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a dénè tṍó, dú gè bã boo tóm gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a mm̀ ńkpulu dẽè tṍó. Ge dú neǹ gyà deèsĩ́ tóm kọ̀ kpẹ̀a dénè tṍó é láá naa kọọ̀ nen á ié nèà deè ge tú dénè a tṍó siimá tóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò, dì belí gè sí tóm gè tìb tọ e ólò tõó m fã̀ Bàrì àbèè ge sí tóm Bẹ́tẹẹ̀l. À bọ́ló kọọ̀ pá vígà págbálà á siá kpóó ló kọbé bà láá dú neǹ kànen mm̀ bõ̀ònatõ̀ò vaá ẹ̀b nú ea kil ló pá vígà. Kpá Káí kọ́ọ̀ gbò e bà síá kpóó ló naa vó “gbĩ́ gè sí kà lé tóm.” (1 Tím. 3:1) Vígà págbálà é íè ge zẹ́ẹ́ siá kpóó ló vaá dú neǹ nvèè bá sìtóm, besĩ́ à kálá dú neǹ kànen. Gbò nvèè bá sìtóm ólò nvèè bá nè gbò kànen tení dú ló gè sí kele-kele íb tóm mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Gbò kànen nè gbò nvèè bá sìtóm ólò tú sìtóm kọ̀ kpẹ̀a kolmá nu, bà ólò kìlmà kpá ló kẽ, vaá ẹ̀b nú ea kil ló pá vígà. w23.12 28 ¶14-16

Méné Jòsáíà beè toolá 16 gbáá tṍó ea beè dààmà togó gè gbĩ́ sĩ́ Jìhóvà. A beè tànie gè nó nu ea kil ló Jìhóvà nè ge naa a bùlà. Sõò nu náa beè valí ló méné ea beè di mm̀ a deè ãaí. A beè dú bíi kọ á ié agẹló kọbé à láá nvèè õ̀òa fã̀ kẽ, boo béè kọọ̀ kyáá fã̀ ní ea beè tọla kẽ ẽ́. Mm̀ kà-kà, a beè naa vó! Besĩ́ Jòsáíà à kalá toolá 20 gbáá, a beè dààmà togó gè tú kyáá fã̀ lọl dóá. (2 Kró. 34:​1, 2) Kọbèè ò di-dí pá nvín, òé láá beeláfùl ge nó nu dòòmà bá Jòsáíà tení dú ló gè nó nú ea kil ló Jìhóvà nè gbò a lé kpãa. Ge naa vó é náa kọ ó beeláfùl ge kìn lóó nè Jìhóvà. Gè kìn lóó nè Jìhóvà é tọ́á ló o dùm naa vàẹ? Luke ea beè dììa múú tṍó ea ni tóólá 14 gbáá kọ́ọ̀, “Lọl kátogóí ààmà, nda é gbóó tú gè sí tóm nè Jìhóvà naamá túá kà nú mm̀ nà dùm, vaá m̀ é piigà ge naa kọọ̀ nyíée á ẹẹ.” (Máàk 12:30) Beè olo náa nagé vó, nyíé ni é ẹ́ẹ! w23.09 11 ¶12-13

Tṍó e neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè emí nakà kpá lẹ̀ẹ̀la tómí, bõ̀ònatõ̀ò ea beè di Tẹ̀sàlónaikà gáà beè du enè gbáá. Àé láá dú kọọ̀ gbò kànen nè gbò nvèè bá sìtóm e ba beè di m gáà beè palàge dã ból ló nu vaá ba beè láá ié lọ̀. Kọbèè vó, a bọló kọ bàá nvèè va ka ló. Boo tṍó e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ gé dũuà iná kuló, àé dú bíi kọ é kpáá palàge dẹ̀ẹ̀a boo tule e gbò kànen néi tṍóá èlmà kátogói. Be à sẹlẹ, née é ie ná tule ea aa pọ̀b kà tọ nàà tóm ea gé ẹb nu ea kil ló sìtóm kọ̀ kpẹ̀a beeá ló bàlà booí àbèè tọ nàà tóm ea di buù kà bálásĩ́, vóà naa, à dú bíi kọ é nó gè vùlè vaá fã̀ dẽè gbò kànen kátogóí. Kọ̀láá bé ea meà naa, naanii èé kilsĩ́ gè kùà dẽe ló, vaá tãa vó é káà bùlà gbẹẹ́ boo ba gbò lọ̀, à bọ́ló kọ é nyimà kọọ̀ Jìhóvà dì ea gé ne tule pá vígà e bà bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé booí tenmá bá Kráìst. Dì belí bé e pẹ̀gẹ̀lẹ̀ ólò kpènà togó neǹ bé naaá, níà bé e bẹẹ ból dẽe sĩ́ ea kil ló dùùà ólò kpènà bẹẹ bug togó naa ẽ́. È nyímà kọọ̀ tọ́ọ̀ kà nú e bàlà booí zìgà ge naa nèi náa é dọ bélè. (Fíl. 3:8) Bẹẹ ból dẽesĩ́ ólò nvèè bá nèi kọ é ié dĩ̀ìnè ló bùlà. w23.06 11-12 ¶11-12

À bọ́ló kọọ̀ gbò e bà dã́ kól ea aa gã́ ‘pábia e náa nyímá nuá’ á nè béèlàfùl be bà é zigà àbèè bà é kin a kól. À íe gbò bug e nyìmànù di m ea náa vaá à bọ́ló kọ é kpòòlà lóó lọl ló kúnàgã̀. Dọ̀ Kpá Káíá baatẽ́ kọọ̀ ‘pábia e náa nyímá nuá’ dì ea gé kọọ̀: “Múú e bà zib kpe.” (Pró. 9:17) Éé ní e ‘múú e bà zibvá’ tõó dọ̀ ẹ? Kpá Káí tú gbaa ló ea ólò di zẹ̀ẹ̀ págbálà nè pábia e ba ni ílá doolé ló múú ea dĩine ló nen. (Pró. 5:​15-18) Dóm nè va é láá dé kpéè ló gbaa ló ea di zẹ̀ẹ̀ págbálà nè pábia tṍó e ba ni ílá. Ẹ̀b bé e níí dú kele ló “múú e bà zib” naaà! Múú e bà zib é láá loá bel nyòòmà kúnàgã̀. Níí ólò bọọgẹ̀ naaá ke gũ̀a, belí bé e neǹ zib ólò zìb nú ke gũ̀a naaá. “Múú e bà zib” é láá kpè be à tõó ló gbò e bà gé sí pọ́lọ́í kọọ̀ tọ́ọ̀ nen náa é nyímá. Níà kà kyáá bel! Jìhóvà mon dénè nu. Náa íe nu ea dú pọ́lọ́ èlmà ge naa nú ea bẽ́émáe, vóà naa, tọ́ọ̀ kà kpéè á gé ló gè naa nú ea é biilée nyíe.​—1 Kọ́r. 6:​9, 10. w23.06 22 ¶7-9

Vaá èé kọ́ vàẹ beè o tã̀àgã ló Bàrì náa aà nà ní nyíe àbèè kọ nóo dé nà kpéè ló o sìtóm kọ̀ kpẹ̀a ẹ́? Á gá tõó ní ló kọọ̀ nyómá káí Jìhóvà á gé nàè ní ló. Sìgà tṍó, òé láá ié bàà-bàà bùlà boo béè kọọ̀ nóo gbõomà. Beè nóo íè nà bẹ̀à sã́ bùlà bugi togó boo nu dòòmà bá neǹ tóm Pọ́ọ̀l. Náa kal ló béè kọọ̀ a beè pììga boo gè nó Jíízọ̀s, sìgà tṍó lóóe ólò ọọ. Pọ́ọ̀l beè beeláfùl ge kọ́ kpẹ̀a bã̀àna tṍó e náa taníe gè naa vó. Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, ó gá nè béèlàfùl dẹẹa boo bé e nu tọ́a ní ló naa. Beeláfùl ge naa nú ea lelà bã̀àna tṍó e náa tan ni gè naa vó. Be ò kilsĩ́ gè naa nú ea lelà, bé e nu tọ́a ní ló naa é beè nyaaá tṍó e tṍó é téní.​—1 Kọ́r. 9:16. w24.03 11-12 ¶12-13

Èé láá zogè kọ è vulè pá vígà tení dú ló gè tú va naamá kóò vaá naa kọọ̀ pá bẹẹ kóò á du nagé ba kóò. (2 Kọ́r. 6:​11-13) Gã́bug bẹ̀ì di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò e pá vígà e bà di m aa kele-kele ketõ̀ò vaá bé e bà ólò labví láb naa dú kele. Èé láá kilsĩ́ gè vùlè va tení dú ló gè ká bùlà gbẹẹ́ boo ba lé kpãa. Tṍó e ẹ̀bvì dõona gbò belí bé e Jìhóvà ẹb va naa, è zógè kọ è vulè va. Àé dú bíi kọ é vùlè pá vígà tṍó pọ̀b kpo tã̀àgã̀. Mósĩ́ deè ní e Jìhóvà é kpenài tṍó e tã̀àgã̀í é nááá ẽ́? Bugi togó boo nú e Jìhóvà beè kọọ̀ pá a gbò á naa besĩ́ bà kalá kyọ̀sĩ́ Bábilọ̀n tṍó ea kil nvéeá, a beè kọọ̀: “Aalii e pá ńdáà gbò, bãí mm̀ bọọ àn, vaá ò kuai nùtọ ló. Gũai mm̀ pọ́ì ńkem tṍó, dọ̀ọ̀mà tṍó e súngí é téní tà.” (Àìz. 26:20) À bélí kọọ̀ beele é tú nágé gbò dùùlà bá deè tṍí siimá tóm tṍó e pọ̀b kpo tã̀àgã̀ é daaà togó. w23.07 6-7 ¶14-16

Naa kọọ̀ gbò nen á nyimá ni ló naamá neǹ gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló. Bĩiná o bá kọọ̀: ‘É kọ gbò nen ólò ẹ̀bvim kọ m̀ dúù gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló, nè ge kọ m̀ ólò tú nú e dõona gbò kọ́, vaá láá zọ̀ dõona gbò dia mm̀ fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló? Sẹ̀ bà ólò ẹ̀bvim naamá nen e áá nú em kọ́ọ̀ ní em ólò naa ẽ́, àbèè neǹ agẹ togó é? É kọ m̀ ólò gbàn tṍ ló dõona gbò vaá naa nú e bà kọ́ tṍó ea bọ́ló?’ Bé e dúù gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló naa, níà bé e bẹẹ gè nó Jìhóvà nè Jíízọ̀s é bọọ dọ ló naa ẽ́. Ge dú gbọ́ọ́-gbọọ̀ ló tõó dọ̀ ge láá nyááá nyòòmà bé e bẹẹ dìtõ̀ò meà naa. Nyààaí é láá naa kọọ̀ nu á tàvàlàí ló tṍó e née beè ẹ̀bmà dẽe. Dì belí nu dòòmà bá, agẹbá zọ̀ kpá ló é láá búló dọ̀í boo. Àbèè kọọ̀ dìtõ̀ò kĩée e dì é láá búló nyaaá, naa ní e née íè nà kpègè àbèè nu gè tõoma dùm belí bé e beè ié naa. (Ẹ̀klì. 9:11) Vaá àé láá tàvàlàí ló tṍó e bà nyááná tóm e ólò sí mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. Sõò èé láá nyaaá nyoone dìtõ̀ò ea bã́ kẽá be è náa ténì kà nuí: (1) dã́ ból ló kọ o dìtõ̀ò a nyaaá, (2) bugi togó boo nú eo é láá naa kátogóí, níì gbò nú eo beè naa tṍó ea kil nvéeá nì, (3) olòó bugi togó boo gbò lé nu ea ni nááa ní ló, vaá (4) nvèè bá nè dõona gbò. w23.07 21-22 ¶7-8

Neǹ kọ́ọ̀ bùlà Bàrì Dániẹ̀l beè di mm̀ a deè ãa tṍó e ba beè siíe lọl Jèrúsalẹ̀m kilma Bábilọ̀n. Dániẹ̀l beè leemá gbò e bà géè bẹ̀l Bábilọ̀n. Sõò ba beè ‘mòn áá nú e dẽè nen moà,’ ba beè mòn kọọ̀ Dániẹ̀l náa beè ié ‘tọ́ọ̀ kà bo, à ié lé mèà,’ vaá a beè aa tọ e bà nvèè ka ló. (1 Sám. 16:7) Gbò bugí ní ea beè naa kọọ̀ pá Bábilọ̀n á bumáe naamá nen ea é tõó tọọ̀ méné ẽ́. (Dán. 1:​3, 4, 6) Jìhóvà beè vùlè Dániẹ̀l boo béè íb nen e nvín ãa gbálàí sa gè dù. Mm̀ kà-kà, àé láá dú kọọ̀ Dániẹ̀l beè láá toolá 20 gbáá tṍó e Jìhóvà beè ló lé bel kìlmàé ló kọ à belí Nóà nè Jóòb, e ba beè tú gã́bug gbáá fã̀àmà Bàrì mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. (Jén. 5:32; 6:​9, 10; Jóòb 42:​16, 17; Èzíkiẹ̀l 14:14) Jìhóvà beè kilsĩ́ gè vùlè Dániẹ̀l dénè dee ea beè tõoma dùm, boo béè kọ a beè tõó dùm ea dú lé.​—Dán. 10:​11, 19. w23.08 2 ¶1-2

Be ò gbĩ́ gè zalí tọ. Àé léémá ni gè kyã̀à beeá tení ló, vaá ẹ̀b dénè nú ea kil ló tọ eo gbĩ́ gè zalíá. Èé láá naa nagé vó tṍó e gé bugi vaá nó Kpá Káí. Be ò tú gbala-gbala bùgmà, òé nyímá áá gbò kà-kà bel ea válí gè dã́tẽ́ ló, ea dú “túá kpãà nònù ea kil ló kpẹ̀a Bàrì.” (Híb. 5:12) Sõò, dì belí bé e beè kọ́ naa kilma ló tọá, à bọ́ló kọ é tú ọ̀ẹ̀ dẽe noomá Kpá Káí kọbé è dã́ ból ló gbò gyọ́ ea di m. Kà lé sĩ́deè ge noomá Kpá Káí dú gè nyimá bé e dọ̀ Kpá Káí eo bugì gbááá ló ńdõona kà naa. Piiga boo gè dã́ ból ló gbò kà-kà bel ea di mm̀ Kpá Káí nè nú ea náa vaá ò zìgà kọ à dú kà-kà. Kọbé è láá palàge dã́ ból ló Kpá Káí, àé dú bíi kọ é nó gè nyimá gbò kà-kà bel ea tavàlà ge dã́ ból ló. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè siè kpóó ló pá vígà págbálà nè pábia e bà géè nyoone nvéè Kráìst kọ bàá tú ọ̀ẹ̀ dẽe noomá Kpá Káí kọbé bà láá nyimá bé e kà-kà belí “bọọ́ gbàà, vaá bọọ́ beg, vaá bọọ́ gãboo, vaá bọọ́ kètẽ́ naa.” Ge naa vó é náa kọọ̀ bàá dã́ ból ló gbò ‘nú ea di mm̀ Kpá Káí.’ (Ẹ́fẹ. 3:​14-19) À dú nágé bíi kọọ̀ beele é naa vó. w23.10 18 ¶1-3

Nu dòòmà bá gã́bug gbò e ba beè ié ĩ̀ìmà di mm̀ Kpá Káí. Àé dú lé be ò noo tṍó noomá nú ea kil vá ló. Dì belí nu dòòmà bá, náa kal ló béè kọọ̀ ba beè tṍ nóo ból Dévìd kọ àé bẹl dú méné boo Ízràẹ̀l tṍó ea beè di-dí pá nvín, a beè dú bíi kọ á elá mm̀ gã́bug gbáá besĩ́ à kálá bẹ̀l. Símiòn nè Ánà beè fã̀ Jìhóvà mm̀ gã́bug gbáá vaá elá bànà Mèsáíà kọ á mèà. (Lúùk 2:​25, 36-38) Tṍó eo gé nó gbò nòòtẽ́í, gbĩ́ ààla gbò bíb ea kọ́ọ̀: Éé ní ea beè nvèè bá nèe kọ á ĩ̀ìmà ẽ? Mókà bélè ní ea beè ié lọl ló gè ié ĩ̀ìmà ẽ? Mósĩ́ deè ní e nda é láá nóe ẽ́? Gè nó nú ea kil ló gbò e bà náa beè ié ĩ̀ìmà é láá dọ̀ nàgé bélè nè ni. (1 Sám. 13:​8-14) Òé láá bĩiná o bá kọọ̀: ‘Éé ní ea beè láá naa kọ bàá gá ié ĩ̀ìmà ẽ? Éé ní ea beè naaá vá ló boo béè kọ bà náa beè ié ĩ̀ìmà ẽ?’ w23.08 25 ¶15

Neǹ tóm Pítà beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo; vaá náa beè sọ̀tọ́ deè kọọ̀ tọ́ọ̀ nu á òòmàe lọl ló gè nyoone nvéè Jíízọ̀s. A beè zogè kọ à bọ́ẹ̀ ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo enè tṍó e Jíízọ̀s beè ló bel e pá a gbò nyòòne nvée náa beè dã́ ból ló. (Jọ́ọ̀n 6:68) Gã́bug nen náa beè elá kọọ̀ Jíízọ̀s á baatẽ́ nú ea géè kọ̀ tṍó e bà ooà ààẹ́ nvée. Sõò Pítà náa beè naa vó. A beè nyimá kọọ̀ áá Jíízọ̀s ní e “moǹ bel ea ne dùm e bè náa tá” di gã́ ẽ́. Jíízọ̀s beè nyimá kọọ̀ Pítà nè dõona kà pá a gbò tóm é sọẹ̀ẹ bá gbẹẹ́ kẽ. Náa kal ló béè vó, Jíízọ̀s beè àgala boo kọọ̀ Pítà é beè ọ́gá vaá kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. (Lúùk 22:​31, 32) Jíízọ̀s beè dã́ ból ló kọọ̀ ‘à íe nyómá ea gá naamá nu, sõò a nom̀ kpá ló zuugà.’ (Máàk 14:38) Vó beè naa kọọ̀ bã̀àna tṍó e Pítà ni amà sàn Jíízọ̀s lọ̀l, Jíízọ̀s á gá kìnee. Tṍó e Jíízọ̀s kẽeà aa kemà ú a beè sila ló Pítà gbẹá kĩée e áá ẹ̀ẹ̀ dì. (Máàk 16:7; Lúùk 24:34; 1 Kọ́r. 15:5) Níí beè palàge siè kpóó ló neǹ tóm e nyíée géè bììlàa! w23.09 22 ¶9-10

Bàrì ólò ia ló àbèè ge uu bá boo pọ́lọ́ gbò e bà íée zìgà m. À ólò ia ló nè va vaá náa ólò bugi ná va pọ́lọ́ ló. (Ps. 32:​1, 2) À ólò ẹ̀bva naamá gbò e bà náa íe kọ̀bèl àbèè gbò lé lab dògò boo béè ba zìgà. Bàrì beè tenmà Ébràhàm, Dévìd, nè dõona gbò e ba beè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo naamá gbò lé lab dògò náa kal ló béè kọọ̀ bà náa beè gbõoma. Bàrì beè tenmà va naamá gbò e bà náa íe kọ̀bèl boo béè ba zìgà, bọọ èlmà tõ̀ò tṍó ea tú va doolé ló gbò e bà náa íée zìgà m. (Ẹ́fẹ. 2:12) Dì belí bé e neǹ tóm Pọ́ọ̀l tẹ́lẹ bàlà kẽ naa, à dú bíi kọọ̀ nen á ié zìgà kọbé à láá zọ̀ Bàrì ié kà lé gbaa ló. Níà nú e Ébràhàm nè Dévìd beè naa ẽ́, vaá à dú nágé bíi kọọ̀ dénè bẹ̀ì é naa vó. w23.12 3 ¶6-7

Deè nieí, dénè gbò níí Kráìst íe nèà deè gè fã Jìhóvà tení dú ló gè tú ba tṍó, kói, nè gbò nú e bà íe nvèèmà sã kúm Boǹ Méné Bàrì. Èé láá zogè kọ è nveè ka ló nèà deè e íè gè fã̀ Jìhóvà tení dú ló gè tú kọ̀láá kà nú e íè vaamá gyọ́ọ nèe. Neǹ tóm Pọ́ọ̀l beè baatẽ́ kele-kele gá ea di ló bẹẹ fã̀ e náa dú bíi kọ é gbẹmà nvée. (Híb. 10:​22-25) Níí bãàa mm̀ gè olòó bã ló Jìhóvà mm̀ tã̀àgã ló, kọ́ nú ea kil ló bẹẹ ból dẽesĩ́ nè gbò nen, nè ge olòó sí nònù, vaá siè kpóó ló dõona gbò “tã́gíní bé [e nyímà] kọọ̀ Dee e [Jìhóvà] é dú a íná kuló” á. Mm̀ dee deè nvéè mòànù dẽe ea di mm̀ kpá Kùùà Nù, bàà tóm e nyómá tóm Jìhóvà beè ooa boo kọọ̀: “Bàrì ní eo é kúmí sĩ́ kẽ nè ẽ!” (Kùùà 19:10; 22:9) Naanii mè née é zigà kọọ̀ gbò kà-kà bel ea tavàlà ge dã́ ból ló ea kil ló gbele tọọ̀ káí Jìhóvà e dẽè nen náa moàa nè nèà deè e íè ge fã̀ Jìhóvà á táí nyíe! w23.10 29 ¶17-18

À ólò leemá dénè bẹ̀ì ge ‘vùlè ene.’ Náa kal ló béè vó, à dú bíi kọ é kẽ̀èa boo kọọ̀ Jíízọ̀s beè ãanéi kọọ̀ “vulà é ú tá mm̀ gbele tõ̀ò nen.” (Máát. 24:12) Jíízọ̀s náa géè kọọ̀ gã́bug gbò e bà gé nyoonèèe nvée náa é vulè ene. Sõò, à dú bíi kọ é di mm̀ kùà dẽe ló kọbé vulà náa ú táí m belí pá bàlà booí. Tṍó e ni tú níí sẹẹa bùlà lọ̀l, naanii èé áálá nakà bíb ea dú bíií, ea kọ́ọ̀: É kọ à íe nú ea é láá nvèè bá nèi kọ é nyimá be è palàge vùlè pá vígà? Ene kà nú ea é nveè bá nèi kọ é nyimá be è palàge vulè pá vígà dú gè bugi togó boo bé e lábvì láb naa tṍó e sìgà dìtõ̀ò bã́ kẽ. (2 Kọ́r. 8:8) Ene kà dìtõ̀ò ea é láá bã kẽ dú íb ní e neǹ tóm Pítà beè kọ́ nú ea kil lóá, a beè kọọ̀: “Ní ea el boo kọlà kọ ó vulei ene mm̀ agẹbá, boo béè kọọ̀ vulà súú dẽe ló ólò naa kọọ̀ gbele tõ̀ò pọ́lọ́ e nen ni sí á dú gè ẹ̀b lọ̀l dẽesĩ́.” (1 Pít. 4:8) Vóà naa, bé e lábvì láb naa tṍó e pá vígà náa nú ea kyẽ́i é zógè be è palàge vùlè va. w23.11 10-11 ¶12-13

Née é láá gbàntṍ ló log e Jíízọ̀s beè nè ea kọ́ é vùlè eneá be née vulè dénè nen ea di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò. À dú kà-kà kọọ̀ à íe sìgà pá vígà e bà di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò eé láá palàge zọ̀ naaá nu èlmà sìgà gbò, belí bé e Jíízọ̀s beè naaá. (Jọ́ọ̀n 13:23; 20:2) Sõò neǹ tóm Pítà síèi kpóó ló kọ é pììgà bé e bẹẹ kpóó sim tùlà naa gè ‘vùlè pá bẹẹ vígà mm̀ Kráìst,’ naamá gè vùlè dénè pá vígà págbálà nè pábia boo béè kọọ̀ è dṹùnà ene kà pá tọ. (1 Pít. 2:17) Pítà síèi kpóó ló kọọ̀, “vulei ene mm̀ agẹbá.” (1 Pít. 1:22) Gbò gã́bel ea nyoone dọ̀ Kpà Káí ea kọ́ é vùlè ene mm̀ ‘agẹbáí,’ bãàa mm̀ ge vùlè nen bã̀àna tṍó ea tavàlàí ló gè naa vó. Dì belí nu dòòmà bá, tṍó e neǹ vígà náa nú ea kyẽ́i àbèè gè síi pọ́lọ́, túá kà nú ea ólò bã̀í nyíe dú gè kpẽ́ pọ́lọ́á èlmà ge zogè kọ è vulèe. Sõò, Jíízọ̀s beè noomà Pítà kọọ̀ gè kpẽ́ pọ́lọ́ náa léémá Bàrì. (Jọ́ọ̀n 18:​10, 11) Pítà beè emí kọọ̀: “Ó gá tui pọ́lọ́ kpẽemai pọ́lọ́ àbèè ge kàl gbéé nen ea kalíi gbéé. Tãa vó, ò kọ́ Bàrì á tãanè va dee bá.” (1 Pít. 3:9) Sọ̀tọ́ deè kọọ̀ agẹbá vulè eo íè á naa kọ ó ié lé nyíe nè tóè sàn. w23.09 28-29 ¶9-11

Bé e nvín ólò vàlẹ̀bá bọọ dú kànen naa ólò bọọí ló. Gbò pá nvín ólò dõgẽ bọọ́ boo ba lóó. Sõò, ge bọọ vaá sìm kilsĩ́ mm̀ ge fã̀ Bàrì á gé naa vó, à bĩ́íná sìà kpóó ló. (1 Kọ́r. 13:11; Híb. 6:1) Kọbé è láá teelá tùlà nakà nu sẹ̀ẹ̀a sĩ́í, à dú bíi kọ é zọ̀ Jìhóvà ié kà lé gbaa ló. È íè nàgé bíi ló a nyómá káí kọbé è láá toní gbò kpãa ea bọ́ló kọọ̀ nen ea gé fã Bàrì á ié, nè gbò kalì ea é nveè bá nèi, vaá di kpènà ló nyòòmà gbò tóm eé láá sí dì deèsĩ́. (Pró. 1:5) Jìhóvà beè dèm gbò gbálà nè gbò bia. (Jén. 1:27) Mm̀ kà-kà, gbò gbálà nè gbò bia náa íe tẽ̀ènè íb mèà, vaá bà dú nágé kele mm̀ dõona kà gbò sĩ́deè. Dì belí nu dòòmà bá, Jìhóvà beè dèm gbò gbálà nè gbò bia vaá nè va kele-kele íb tóm gè sì, vaá níí ólò naa kọ bàá ié bíi ló gbò kpãa nè kalì ea é nveè bá nè va kọ bàá sí ba tóm.​—Jén. 2:18. w23.12 18 ¶1-2

É kọọ̀ Jíízọ̀s beè gbĩ́ kọọ̀ dõona gbò á kolí béè a Tẹ̀? Ẽei. Sìgà gbò tẹ̀sĩ́ bõ̀ònaló fã̀ e ba beè di mm̀ a deeá beè tuumá kọọ̀ béè Bàrì palàge di káí vaá náa bọ́ló kọọ̀ gbò nen á kolí, sõò Jíízọ̀s náa beè sọ̀tọ́ deè kọọ̀ gbò nòòmànù e á gé mm̀ Kpá Káí á kpegìèe lọl ló ge nvèè ka ló béè Bàrì. Bugi togó boo nú ea beè naaá tṍó ea beè bó ene kà gbálà e zọ beè di m gbẹá bálásĩ́ pá Gérasà. Pọ̀ beè sií va naa ní e ba beè bàn Jíízọ̀s kọ á àà, vaá a beè gbóó aa kĩá. (Máàk 5:​16, 17) Sõò, Jíízọ̀s beè gbĩ́ kọọ̀ gbò e bà di kĩá á nyimá béè Jìhóvà. Vóà naa, a beè kọ́ nè gbálà ea beè bòa kọ á kọ́ nú e Jìhóvà ni náa nè pá a gbò, níì nú e ẹlẹ náànìè nì. (Máàk 5:19) Níà nú ea gbĩ́ kọ á naaá nágé deè nieí é, á gbĩ́ kọ beele é naa kọọ̀ dénè nen ea di bàlà booí á nyimá béè a Tẹ̀! (Máát. 24:14; 28:20) Tṍó e náà kọọ̀ gbò nen á nyimá béè Jìhóvà, è náà kọọ̀ nyíè bẹẹ Méné Jíízọ̀s á ẹẹ. w24.02 10 ¶10

Nyíéi palàge ẹẹ kọọ̀ è di mm̀ bõ̀ònatõ̀ò Jìhóvà mm̀ nakà tàvàlà tṍóí. Boo tṍó e dìtõ̀ò nakà bàlà booí gé kpáá palàge dú pọ́lọ́, Jìhóvà náa kọ é ié pá vígà págbálà nè pábia e bà ólò nvèè bá nèi. (Ps. 133:1) À ólò naa kọọ̀ nyíè pá bẹẹ tọ á ẹẹ. (Ẹ́fẹ. 5:33–6:1) Vaá à ólò nèi tàvẹ̀nù nè nyìmànù e íè bíi ló kọbé è láá ié kà-kà fẹ́ẹ́-fẹẹ̀ ló. Náa kal ló béè vó, èé íè ge sí tóm agẹlẹ bá kọbé è láá kilsĩ́ gè fã̀ Jìhóvà mm̀ bọ́ọ̀ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo. Ló éé? Boo béè kọọ̀ sìgà tṍó dõona gbò é láá naa nú ea é bẽ́émái. Lọ̀ e beele íè é láá naa nagé kọọ̀ lóói á ọọ, bọọ èlmà tõ̀ò tṍó e kilsĩ́ gè ié tẽ̀ènè íb lọ̀. À dú bíi kọ é kilsĩ́ gè bọ́ló dẹ̀lẹ̀ nyíé boo nè Jìhóvà (1) tṍó e pá vígà náa nú ea kyẽ́i, (2) tṍó e bẹẹ va àbèè bẹẹ dóm náa nú ea kyẽ́i, nè (3) tṍó e beele íè lọ̀. w24.03 14 ¶1-2

Lọl tṍó tẹlẹ tṍó, òé ólòó dã́ nú e pá vígà págbálà nè pábia e ba ni bọọvẹ̀ gbàà ba sìtóm nè Jìhóvà ni téní bá. Àé láá dú kọọ̀ ba beè sí Tọọ̀ Kpá Ea Dìnè Gbò E Bà Gé Vee Kpẹ̀a Boǹ Méné àbèè kọ bà kil kĩée e bà íe bíi ló gbò kọ̀ kpẹ̀a. Be o dìtõ̀ò é sọ́ ni tọ́ deè kọ ó naa vó, àé palàge dú lé be ò noo nakà nuí sẹ̀ẹ̀a sĩ́. À ólò tàn gbò níí Jìhóvà ge bọ̀ọ̀vẹ̀ gbàà ba sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. (Tóm 16:9) Sõò, be nóo láà naa vó kátogóí à? Ó gá ẹ̀b o bá kọ nóo tulàẹ̀ dẽè gbò e bà gé náa vó. À ólò dú bíi kọ gbò e bà gé nyoone nvéè Kráìst á ié ĩ̀ìmà. (Máát. 10:22) Á gá tá ní nyíe kọọ̀ nyíè Jìhóvà ólò ẹẹ tṍó eo síì tóm nèe dẹ̀ẹ̀a boo o dìtõ̀ò nè bé eo kpóó sim tùlà naa. Níà enè sĩ́deè eo é láá kilsĩ́ gè bììa nvéè Jíízọ̀s tṍó eo ni diia múú lọ̀l ẹ.​—Ps. 26:1. w24.03 10 ¶11

Bẹẹ Tẹ̀ ea di káála zigà kọọ̀ àé iàẹ̀ ló neèi be è ọ́gá ló bẹẹ pọ́lọ́. (Ps. 86:5) Be è aa deè ọgá ló bẹẹ pọ́lọ́, èé láá dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ Jìhóvà é ia ló nèi dì belì bé ea beè kọ́ naa. Kẽ̀èa boo kọọ̀ Jìhóvà náa gbĩ́ kọ é naa nú e née é láá naa. À gbĩ́ kọ é naa nú e bẹẹ kpóó sim tùlà. Vaá nyíée ólò ẹẹ ló kọ̀láá kà tóm e síì lọa bùlà. Bugi nagé togó boo gbò e Kpá Káí kọ́ọ̀ ba beè sí tóm nè Jìhóvà lọa bùlà. Dì belí nu dòòmà bá, nèn tóm Pọ́ọ̀l beè tú bẹ̀à sã́ bùlà kọọmá kpẹ̀a mm̀ gã́bug gbáá, a beè kọ́ kpẹ̀a aa dó dọ dó vaá nvèè gã́bug bõ̀ònatõ̀ò. Sõò tṍó e dìtõ̀ò beè naa kọ á gá láá kọ ná kpẹ̀a belí bé ea beè olòó naa, é kọọ̀ Bàrì náa beè tenmà nàe? Ẽ́èe. A beè kilsĩ́ gè naa bé ea kpóó sim tùlà naa vaá Jìhóvà beè tãanèe dee bá. (Tóm 28:​30, 31) Mm̀ tẽ̀ènè sĩ́deèá, sìgà tṍó tóm e gé sí nè Jìhòvà é láá nyaaá. Sõò nú ea palàge bọọ ló Jìhóvà dú íb bùlà e síìmà. w24.03 27 ¶7, 9

Jíízọ̀s beè tú nu dòòmà bá gbẹẹ́ kẽ nè pá a gbò nyòòne nvée tení dú ló bé e ẹlẹ beè tãagã ló Bàrì naa. Jíízọ̀s beè olòó tã̀àgã ló Bàrì lee mm̀ zivekà a sìtóm kọ̀ kpẹ̀a. A beè noo tṍó gè tã̀àma ló Bàrì boo béè kọọ̀ a beè olòó di mm̀ kíìli-kíìli vaá gã́bug nen beè olòó dìé ló. (Máàk 6:​31, 45, 46) A beè kẽ̀èà aa boo kà lọ̀ọ̀le kọbé à láá tõó kĩée ea é dú áá ẹ̀ẹ̀ vaá tã̀àgã ló Bàrì. À íe tṍó ea beè tú zivekà bílá dee tã̀àma ló Bàrì besĩ́ à kalá nè kà agẹbá béèlàfùl. (Lúùk 6:​12, 13) Vaá Jíízọ̀s beè tú gã́bug tṍó tã̀àma ló Bàrì kà lèlà bílá dee ea náa vaá bà fẹ́ẹá, kọbé à láá sí tóm ea beè palàge tàvàlà e Bàrì beè kọ á sí gbẹá boo kunukẽ̀íá. (Máát. 26:​39, 42, 44) Nu dòòmà bá Jíízọ̀s nóòmài kọọ̀ kọ̀láá bé e di mm̀ kíìli-kíìli naa, à dú bíi kọ é noo tṍó nyòòmà ge olòó tã̀àgã ló Bàrì. Dì belí Jíízọ̀s, àé dú bíi kọ é noo tṍó eé ólòó tãama ló Bàrì, èé láá vàlẹ̀bá kẽ̀èà aa boo kà lọ̀ọ̀le, àbèè ge naa vó besĩ́ è kálá daa. Tṍó e náà vó, è náà kọọ̀ Jìhóvà á nyimá kọọ̀ nyíéi palàge ẹẹ ló nakà kele íb dõ̀ònùí. w23.05 3 ¶4-5

Nvèè kpíí ló tã́á bel ea kọ́ọ̀ ‘nvee m àbèè ge tṍ mm̀ bẹẹ nyíe’ ea di mm̀ dọ̀ Kpá Káí e nú ea dìnè deè nieí dẹẹa booí. Ene kà kpá ea ólò baatẽ́ Kpá Káí kọ́ọ̀, à “eelàí boo belí múú.” Ẹ̀b bé e níá palàge baatẽ́ íb vulè e Jìhóvà íe kilma ló gbò ea beè tṍ nóo ból naaà! Gbò e Bàrì beè tṍ nóo ból nyímá kọọ̀ ‘Bàrì vulèè va.’ (Júùd 1) Neǹ tóm Jọ́ọ̀n beè kọ́ íb tọa ló e bà íe tṍó ea émí kọọ̀: “Ni ẹbvii bé e Tẹ̀ vulèi naa, vaá naa kọ beele é kọ̀là pá nvín Bàrì!” (1 Jọ́ọ̀n 3:1) É kọọ̀ áá gbò e ba beè tṍ nóo ból ní e Jìhóvà vulè e? Ẽ́èe, Jìhóvà a zógè nàgé kọọ̀ à vulèè dénè bẹ̀ì. Éé ní ea palàge zogè bé e Jìhóvà vulèi naa ẽ́? Níá nu ààaá, tení dú ló níí, Jìhóvà zógè kọọ̀ a vulè palàge bọọ èlmà níí dénè nen!​—Jọ́ọ̀n 3:16; Róm̀ 5:8. w24.01 28 ¶9-10

Dọ̀ Kpá Káí e nú ea dìnè deè nieí dẹẹa booí kọ́ sĩ́deè e Dévìd beè bé èlbá a síià pọ̀. Náa kal ló béè kọọ̀ a dùm beè di kèbá gẹẹ-gẹẹ ló, a beè bugi togó boo nú e Jìhóvà é beè naa nèe. Dévìd beè nyimá kọọ̀ Jìhóvà é duulàẹ̀ẹ kà lèlà tṍó ea bọ́ló, boo béè kọọ̀ Jìhóvà ní ea beè ièèe bá ló naamá méné ea é bẹl Ízràẹ̀l ẹ. (1 Sám. 16:​1, 13) Dévìd ólò dẹlẹ nyíé boo kọọ̀ kọ̀láá kà nú e Jìhóvà zigà é nááá. Éé ní e Jìhóvà ni zigà nè ni ẽ́? Née é ẹbmà dẽe kọ á dùùlài lọl bá kọ̀láá kà tã̀àgã̀. Sõò, Jìhóvà é náa kọọ̀ kọ̀láá kà tã̀àgã̀ e kpeèsĩ́ ló mm̀ nakà bàlà booí á iná kùbmà mm̀ ãa bàlà boo. (Àìz. 25:​7-9) Bẹẹ Neǹ Dèmnù íe kpóó gè kẽee gbò e ba beè ù, bó dénè bẹẹ zọ̀ló, vaá kyọ̀sĩ́ gbò e bà gé náa uuí boo.​—1 Jọ́ọ̀n 4:4. w24.01 6 ¶12-13

Bugi togó boo nú ea beè naa kọ ó kìn lóó nè Bàrì vaá diia múú. O beè naa gbò nuí boo béè kọ o beè gbĩ́ gè dì nè Jìhóvà. Bugi togó boo nú ea beè naa kọ ó agala boo kọ o monìè kà-kà bõ̀ònaló fã̀. O beè nó nú ea kil ló Jìhóvà vaá níí beè naa kọ ó fã̀e dẽe vaá vùlèe dì belí o Tẹ̀ ea di káála. O beè gbóó ié zìgà vaá níí beè naa kọ ó ọgá ló o pọ́lọ́. O beè kìn gbò pọ́lọ́ láb eo géè labví vaá tõó dùm ea gbááá ló bùlà Bàrì. Lóó ni beè dĩ̀ìnà tṍó eo nyímà kọọ̀ Bàrì a ia ló o pọ́lọ́. (Ps. 32:2) O beè sí nònù vaá dààmà togó gè kọ́ nú eo gé nó nè dõona gbò. Kátogóí, boo béè kọọ̀ o kin lóó nè Bàrì vaá dììa múú, ò dì eo gé kyãa boo èèlè ea é náa kọ ó ié dùm, vaá beeláfùl kọ nóo é aalìè boo. (Máát. 7:​13, 14) Vóà naa, elá àgàlà mm̀ o gè fã̀ Jìhóvà vaá ó gá kpọ̀gà tṍó eo gé gbàntṍ ló gbò a log. w23.07 17 ¶14; 19 ¶19

Be ò bugi togó boo tã̀àgã ló Bàrì eo beè tã̀àgã̀ dee eo beè kìn lóó nè Jìhóvàa, àé nveè bá nè ni kọ ó kìn kọ̀láá kà ẹ̀bmà eo kpeèsĩ́ ló. Dì belí nu dòòmà bá, nóo é íe lèèma mm̀ vaà dõona nèn àbèè dóm dõona nèn. Boo béè kọọ̀ o beè kìn nagbò lábvá. Be nóo zigà kọọ̀ gbò pọ́lọ́ tàní á bã̀ ní m, àé váli ní ló ge bé èlbá gbò ẹ̀bmà ea bélí vó dì deèsĩ́. Vaá níí é náa kọ ó “Òòà” aa boo “èèlè neǹ pọ́lọ́.” (Pró. 4:​14, 15) Be ò kẽea boo íb béèlàfùl e Jíízọ̀s beè nè boo béè ge naa nú ea é léémá a Tẹ̀, àé nveè bá nè ni kọ ó vàlẹ̀bá kìn ge naa kọ̀láá kà nú ea é bẽ́émá Bàrì. (Máát. 4:10; Jọ́ọ̀n 8:29) Kà-kà bel ea dì dú kọọ̀, gbò tã̀àgã̀ nè ẹ̀bmà eo kpeèsĩ́ ló ólò nè ni nèà deè ge zogè kọ o bééláfùl ge kilsĩ́ gè nyoone nvéè Jíízọ̀s. Òé láá agala boo kọọ̀ Jìhóvà é nveè bá nè ni be ò náa vó. w24.03 9-10 ¶8-10