Akoosütoʼu

Eeshiijaʼa nayale naashajaain achiki na surulaat romano achitakana najapü jee nuuʼui. Nnojotsü üttakuʼu müin naaʼin Jesuu sutuma tü kasa mojusü aaʼinnakat nümüin (1 Ped. 2:23). Anasü motule waaʼin saainjala wayuu maʼaka naaʼinrüin shia Jesuu (Col. 3:13). Eeshii na nnojoliikana acheküin tü wanoujakalü anain otta tü wakuwaʼipakat. Naʼaka naya wayuukana, eeshii nayale na wapüshikana. Eeshiijaʼa naküjale alawaa wachiki, naapülijüle waya, nachatajaale wakaraloʼutse otta neimmolojule waya. Nnojotpejeʼe anain jülüjale waaʼin tü kasa mojusü naaʼinrakat. Shia anaka aluʼu wachuntule naaʼu nümüin Jeʼwaa naʼwanajeʼeraiwa nakuwaʼipa süpüla naʼwaajüin nia wanaa wamaa (Mat. 5:44, 45). Eesü kapüleere wamüin walatirüin naainjala na waneinnua süka alin wamüin tü kasa mojusü naainjakat. Wayeenapejeʼe mojuin akuwaʼipa nnojorüle walatirüin naainjala (Sal. 37:8). Anasü motule waaʼin tü kasa mojusü aainjünakat wamüin suulialeʼeya ayatakuʼu müin üttüin waaʼin (Éf. 4:31, 32). w21.04 8 püt. 3, 4

Mojushaatasü naaʼin na wawalayuu ojuʼitinnakana apüshi naʼakajee na wawalayuukana. Aikajasaʼa maʼin nümüin Jeʼwaa neʼrüliijaapa wayumüin nümüin waneinnua aapiee (Jud. 6). Otta mojusia maʼin naaʼin neʼrüliijaapa wayumüin kojuyatua na israeliitakana nümüin, jama alin naya nüpüla (Sal. 78:41). Nuuʼulaale suulia anoujaa wanee wayuu aikai maʼin wapüla, aisü tia wamüin otta nümüin Jeʼwaa. Süka niyaawatüin saaʼu Jeʼwaa jamüin waaʼin, nükaalinjeena waya jee nümüliajeerü waaʼin. Nuuʼulaale suulia anoujaa nüchon wanee wawala eesüjaʼa jülüjale naaʼin nnojolin nükaalinjain maʼin nia süpüla ayatüin nia sünain anoujaa. Anuu nünüiki wanee wawala: «Tayayaa taaʼinruʼu kasitkai tü alatakat, mojusü taʼlapüin sutuma». Shiaʼaya tü alatakat sümüin wanee wawala, anuu sünüiki: «‹¿Kasache mojuka tatuma?›, maa müsü taaʼin waneepia. Jülüjapuʼusü taaʼin müin nukuwaʼipa chi tachonkai süka nnojolin tekirajüin maʼin nia nüchiki Jeʼwaa». w21.09 26 püt. 1, 2, 4

Eeshii na jülüjakana aaʼin mojuin süpüla wekirajüin sünain tü Bibliakat süka nnojoluin wekirajaain suluʼu koleejia eere shikirajünüin sukuwaʼipa tü Bibliakat. Wasakirüinjatü süchiirua wanee kasa süpüla pansaain tü watüjaakalü aaʼu. Shiaʼaya naaʼinraka Lucas tia. Wanaa sümaa nüshajüinjatüin tü karaloʼuta nüchikimaajatkat Jesuu, asakitshi nia süpüla pansaainjatüin tü nüshajüinjatkat nüchiki. Keeʼireesü naaʼin pansaainjatüin suluʼu nekii na wayuukana süpüshuaʼa tü pütchi naapakat nüchiki Jesuu (Luc. 1:1-4). Müsia tü naaʼinrakat na judío chajanakana Berea. Naapaiwaʼaya nüchiki Jesuu, naashajeʼerawalin waneepia tü karaloʼuta nüchikimaajatkat Maleiwa süpüla natüjaainjatüin saaʼu müleka mülejeʼeya tü münakat namüin (Aluw. 17:11). Müinjatia sukuwaʼipa watuma, wasakirüinjatü süchiirua wanee kasa süpüla watüjaain saaʼu shiimainre shia. Wekirajaainjatü anain wanaawale tü sümakat tü Bibliakat sümaa tü nekirajakalü anain na aküjaliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa. Choʼujaasü wekirajaainjatüin süchiki tü sukuwaʼipamaajatkat naʼyataain na Aküjaliikana pütchi maaʼulu. Waaʼinrüle tia, pansaajeerü tü watüjaakalü aaʼu süchiki nakuwaʼipa jee nnojoleena waya oonooin sümaa tü alawaa aküjünakat nachiki. w21.05 3 püt. 7, 8

¿Weʼraajüinche wanee wawala eekai süpüla kamaneein waya nümüin? Eesü kaʼi anakalü oʼu wamaale waneinnua wawalayuu, maʼaka saaʼin tü kaʼi saainjünakalü oʼu miʼiraa natuma na napüshikana, tia miʼiraakat shia tü mojukat noʼuluʼu Maleiwa. Eeshii wawalayuu mojukana maʼin aaʼin shikeraajapa tü kaʼi outakalü oʼu naʼwayuuse. Wanaa sümaa wamaain naya wawalayuukana kapülashii naya waaʼin (Filip. 2:20). Wainma tü kasa nümüiwaʼakalü atuma naaʼin wanee wawala. Anapejeʼe sotule waaʼin nütüjaain saaʼu Jeʼwaa jamüin waaʼin. Eesü naapawaire wamüin Jeʼwaa tü anainjatkalü atuma waaʼin nakajee na wawalayuukana (Mat. 12:48-50). Süpüla kojutuin wamüin tü naaʼinrakat Jeʼwaa wapüleerua, eesü süpüla wachajaain sukuwaʼipa süpüla wakaalinjain na anoujiraakana wanaa wamaa, na makana aka saaʼin wapüshi wamüin. Jaʼitairü müin mojuwaikai waaʼin sutuma wamüiwaʼain waaʼin, watüjaa aaʼuchi eein Jeʼwaa wamaa, nnojoleena waya nüpütüin wamüiwaʼa. w21.06 13 püt. 18-20

Ayatüshia Jesuu aküjain pütchi mayaainjeʼe eein wayuu nnojoliikana aapajeein nünüiki. Naaʼinrüin tia süka nütüjaain saaʼu choʼujaain namüin na wayuukana nayaawatüinjatüin saaʼu tü shiimainkat nüchiki Maleiwa otta nükaalinjeein maʼin naya. Nütüjaa aaʼu Jesuu eein na aapajeekana süchiki nuluwataainjachin Maleiwa mapeena mayaainjeʼe nayoutapuʼuin tia paala. Majatia nakuwaʼipa na nüpüshikana Jesuu. Wanaa sümaa yaajachin Jesuu mmapaʼa, nnojoishii anoujain na nuwalayuukana nünain (Juan 7:5). Shiasaʼa mapa, süchikijee nüsoʼirüin naaʼin Jesuu anoujashii naya nünain (Aluw. 1:14). Nnojotsü watüjaain aaʼu jaraleenain aapaain sümaa tü pütchi wekirajakat. Eeshii wayuu eekai nnojoluin naapaamaatüin sümaa tü pütchi wekirajakalü anain naya. Eeshii na nnojoliikana aapajeein wanüiki, shiasaʼa sutuma neʼrüin anain wakuwaʼipa, eeshii süpüla nanoujain mapa. w21.05 18 püt. 17, 18

Wanaa sümaa yaajachin Jesuu mmapaʼa nuluwataain na nikirajüinkana sünain piamasü kasa. Naküjainjanain pütchi süchiki Sukuwaʼipa Aluwatawaa nutuma Maleiwa jee nüküjain jamüinjatüin sukuwaʼipa natuma (Luc. 8:1). Nüküjain Jesuu namüin eejeerüin wayuu aapajeeka tü pütchikat jee eejeerüin wayuu ayoutaka shia (Luc. 9:2-5). Nüküjain Jesuu süküjünüinjatüin tü pütchikat nüchiki Maleiwa suluʼupünaa mmakat süpüshuaʼa (Mat. 24:14; Aluw. 1:8). Otta müsia nüküjain Jesuu namüin na nikirajüinkana nekirajüinjatüin wayuu süpüla noushikajaainjanain süchiirua nukuwaʼipa. Ayatüsia tia aainjünüin maaʼulu waneʼereʼeya kettaain sajaʼttapa süpüshuaʼa tü kasakalüirua (Mat. 28:18-20). Jee müsia sükajee tü niiʼiyatakat Jesuu nümüin Juan nayaawata aaʼu na nikirajüinkana nekirajüinjatüin wayuu nüchiki Jeʼwaa (Alat. Map. 22:17). w21.07 3 püt. 3, 4

Maaʼulu yaa wainma na wayuu jülüjakana aaʼin aneein nakuwaʼipa neʼe namüiwaʼa noulia na waneinnua. Eeshijaʼa eere wanee oikaai eekai nüchajaain sukuwaʼipa süpüla nuikashaatain noulia na waneinnua jaʼitainna jamajüin naya nutuma. Eeshijaʼa eere wanee ayoujiraai eekai nümaʼülapalain chi wane süpüla nükanajüinjatüin tü ayoujirawaakat. Eeshijaʼa eere wanee jimaʼai eekai nükopiaajüin sünain tü examenkat süpüla nikerotüinjachin suluʼumüin wanee eʼikülee miyoʼu eʼraajünaka maʼin. Nnojotsü naaʼinrüin tia wanee anoujashi süka shiain «tü naaʼinrakat chi eekai kaleʼeruʼuin süchiki kaainjalaa» (Gal. 5:19-21). Eepejeʼe süpüla niyoujireʼerüin nukuwaʼipa wanee wawala nümaa wane wawala sümaa nnojoluin nütüjaain aaʼu. Anasü jülüjale waaʼin tia süka eein süpüla nnojoliin paaʼinwajiraain waya namaa na wawalayuukana. Anasü jülüjale waaʼin tü sümakat tü Bibliakat nachiki waneinnua wayuu nnojoliikana ayoujireʼerüin nakuwaʼipa sümaa wayuu. w21.07 14 püt. 1, 2

Wakaalinjain na wawalayuu matchinkana anoula jee mojukana aaʼin süka miyoʼuin naalin wapüla. Wainma wawalayuu maaʼulu ayataka namaain na wawalayuu mojukana aaʼin. Aishii naya napüla otta nachajaain sukuwaʼipa süpüla nakaalinjain naya (Prov. 12:25, noota; 24:10). Shia naaʼinraka tü nümakat chi aluwataaushikai Pablo, tü makat: «Jütütüleʼera naaʼin na mojukana aaʼin, jükaaliinja na matchinkana aaʼin jee kamanee jia namüin napüshuaʼa» (1 Tes. 5:14, TNM). Wanee kasa anaka süpüla waaʼinrüin nüpüleerua wanee wawala mojukai aaʼin shia waapajüle nünüiki jee waküjale nümüin alin nia wapüla. Jülüjasü naaʼin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü waaʼinrakat süpüla wakaalinjain wanee aʼyataai nümüin. Müsü sünüiki Proverbios 19:17: «Chi eekai nükaalinjain wanee wayuu choʼujaakai amüin kaalinwaa, müshi nujuyaajitkai aaʼin Jeʼwaa jee nuwalaajeechi nia saaʼu tü naaʼinrakat». w21.11 10 püt. 11, 12

¿Kasa waaʼinrajatka müinmaʼa yaa süpüla yapain waya süpüla tü alatajatkat? Talatüinjana neʼe waya sümaa tü kasa eekat wamaʼana otta sutuma naʼaleewain waya Jeʼwaa. Weʼraajüle maʼin nukuwaʼipa Maleiwa, weʼitaajeerü maʼin waaʼin sünain naaʼinmajeenain waya nushutapa waaʼu Gog chi chejeʼewaikai Magog. Tü pütchi süpülajatkat soʼukai süküjain jamüin niʼitaaka maʼin naaʼin David sünain naaʼinmajeechin nia Jeʼwaa. Achuntawaishi nia kaalinwaa nümüin. Nükaalinjain nia Maleiwa waneepia. Jintüliiwaʼaya David atkaashi nia nümaa wanee filisteo miyoʼusenuu maʼin, Goliat nünülia. Müshi nia nümüin: «Soʼukai, naapeechi ekii pia Jeʼwaa tamüin» (1 Sam. 17:46). Soʼunnaa niʼyataain David nümüin Saúl, kojuyatua najachajüin nia. Akaijasaʼa eein Jeʼwaa nümaa David (1 Sam. 18:12). Süka niyaawatüin saaʼu David nükaalinjapuʼuin nia Jeʼwaa, nütüjaa aaʼu ayateechin nükaalinjain nia. Müinjatü wakuwaʼipa süpüla yapain waya süpüla tü alatajatkat. w22.01 6 püt. 14, 15

Nnojoishi kashapajaaralin Jeʼwaa sünain tü kasa naaʼinrakat. Naaʼinrüin tia süpüla kojutuinjachin nia atumawaa jee anainjanain na wayuukana nutuma. Wekirajaa sünain tü naaʼinrakat Jeʼwaa süpüla nukumajüin shiʼipaʼaya tü Mmakat sümaa tü kasa eekat saaʼu. Süküjain tü Bibliakat niʼitaain tü seeruluinkat otta tü sajaʼapüinkat (Job 38:5, 6). Kettaapa nukumajüin Maleiwa wanee kasa nünanajüin joo shia (Gén. 1:10, 12). Jülüjataa waaʼin jamüin naaʼin na aapieekana neʼrapa kettaawalin wanee kasa nutuma Maleiwa. Watüjaa aaʼu talatüin maʼin naya süka naʼwaatüin sümaa naʼwatüin najapü saashin tü Bibliakat. ¿Kasa watüjaka sünainjee tia? Tü watüjakat shia kakaliashaatain süpüla kettaawalin nutuma Jeʼwaa tü kasa nukumajakat, maʼaka saaʼin tü Mmakat, tü jolotsükalüirua, tü mürütkalüirua otta na wayuukana. Shiasaʼa nünanajapa joo tü nukumalakat niʼrüin anain maʼin shia (Gén. 1:31). w21.08 9 püt. 6, 7

Aashajaashi Jesuu nüchiki wanee wayuu oʼunaka wattamüin, shiasaʼa süpülapünaa nuʼunuin neenajüin na nüchepchiakana süpüla niʼitaainjatüin najapuluʼu nuwashirüin. Naapaka nümüin wanee nüchepchia jaʼrai woʼot nneerümaajatü, nümüin wane naapüin piamasü woʼot ooʼulaka nümüin chi wane wanee woʼot. Oʼunusü tia süchiirua tü nountakat waneʼewai nakua. Chi aapünakai amüin jaʼrai woʼot nneerümaajatü otta chi aapünakai amüin piamasü woʼot, kachonsü tü nneetkat natuma. Akaisaʼa chi aapünakai amüin wanee woʼot, machonsat tü nneetkat nutuma. Müshijeseʼe nüjünajaanüin naʼakajee na wane achepchiakana. Kojutusü maʼin nümüin chi achepchiee aapünakai amüin piamasü woʼot nneerümaajatü maʼaka kojutuin nümüin chi wane aapünakai amüin jaʼraisü woʼot. Aʼyataashi maʼin nia süpüla nikeraajüin tü niʼyataainkat nümüin chi nülaamainkai. Sutuma tütüin maʼin nia, kachonsü tü nneetkat nutuma. Talatüshi maʼin chi nülaamainkai nümaa jee naapüin sooʼomüin niʼyataain nümüin. w21.08 21 püt. 7; 22 püt. 9, 10

Nnojotsü nüntiramaatüin nükalia Jeʼwaa süka nnojolin nücheküin eeinjachin wanee wayuu eekai amüloulin (2 Ped. 3:9). Nuuʼulaain sülatüin kaʼi süpüla nayaawajaainjanain na wayuukana suulia naainjala. Anteetpejeʼe tü nükaliakat Jeʼwaa nutuma. Na ayoutakana naʼyataain nümüin Maleiwa, alateerü namüin tü alatakat nümüin faraón soʼu nükalia Moisés. Anuu nünüiki Jeʼwaa nümüin faraón: «Nnojotsüje kamaʼakuʼu müin tatuma taluwataweere pümüin wanee ayuulii outasiroʼu otta müsia taluwataweere shia sümüin tü pupueulosekalia, outatüjüije pia tatuma otta nnojoishije yaakuʼu müin pia saaʼu tü mmakat. Tooʼulaapejeʼe katüin poʼu süpüla shiyaawatünüin aaʼu pülashin maʼin taya jee süpüla shiʼraajünüinjatüin tü tanüliakat sainküin mmaka süpüshuaʼa» (Éx. 9:15, 16). Natüjaajeerü aaʼu na sülaülashiikana mma niain Jeʼwaa chi waneeshikai sünain Maleiwain (Ezeq. 38:23). ¿Jamaluʼulu tü pütchi süpülajatkat soʼukai? Tü kasa eekat sutuma müin nülianajeʼerakai saaʼin Jeʼwaa tü pueulokalüirua, shia najaʼttirüinjanain na wayuu ayoutakana nia süpüla niainjachin aluwataain naaʼu maʼaka najaʼttinnüin faraón nutuma. w21.09 18 püt. 17, 18

¿Mojusüche paaʼin sutuma nuuʼulaain suulia anoujaa wanee wayuu aikai maʼin püpüla? ¿Kasa paaʼinrajatka nüküjale pümüin wanee wawala wanee pütchi mojeetka atuma paaʼin? Soto paaʼin, kaainjalashii waya wapüshuaʼa süka wanüiki (Sant. 3:2). Müsüjeseʼe isawalin nachiki na wawalayuukana tü nanüikinjatkat wamüin jee airuʼurule neʼe nanüiki wamüin. Jülüja paaʼin tü nümakat chi aluwataaushikai Pablo, tü makat: «Jaaʼinra tü anasükat shiʼipajee eekai shiʼrülüin wayumüin jümüin, sümaa motüin jaaʼin saainjala» (Col. 3:13). Ayata wakatchinrüin naaʼin na wawalayuu waneepiakana nümaa Maleiwa, natüjaainjatü aaʼu alin naya wapüla (Heb. 10:24, 25). Eeshii waneinnua wawalayuu ooʼulaakana suulia aashajawaa namaa na wawalayuu ojuʼitinnakana apüshi naʼakajee na wawalayuukana. Mojutaʼaleesüjaʼa waaʼinrüle tia. Watütüleʼerüinjatü naaʼin na jimaʼalii jee na majayünnüü ojuʼitinnakana nashi jee nei naʼakajee na wawalayuukana. w21.09 29 püt. 13, 14; 30 püt. 16

Naashajaapa wanee jimaʼai nümaa wanee wawala laülaa, atütülaajiraasü naaʼin (Roma 1:12). Niyaawateerü aaʼu chi jimaʼaikai naaʼinmajüin Jeʼwaa na waneepiakana nümaa otta niyaawateerü aaʼu chi laülaakai alin nia apülaa jee talateerü naaʼin sünain aküjaa süchiki tü kasa anasü naaʼinrakat Jeʼwaa nüpüleerua. Wanee wayuu eekai jimaʼalin anashi aaʼinchi nia, shiasaʼa laülaapa nia amülouisü tia nuulia, müsia tü sukuwaʼipakat wanee majayülü. Anapejeʼe naya noʼuluʼu Jeʼwaa sülata sülata sümapa tü juyakalüirua (1 Tes. 1:2, 3, TNM). Müshii naya noʼuluʼu Jeʼwaa süka anain namüin nunouteʼerüin nakuwaʼipa nükajee chi naaʼinkai. Weʼraajüle maʼin na wawalayuu laülaayuukana jee watüjale nanainjee, meena naya maʼaka saaʼin korolo kojutusü wamüin. Atütülaasü naaʼin na wawalayuukana sutuma kojutuin namüin na jimaʼaliikana jee na majayünnüükana na wawalayuu laülaayuukana. Atütülaasia naaʼin wanaa sümaa kojutuin namüin na wawalayuu laülaayuukana na joʼuuyuukana noulia. w21.09 7 püt. 15-18

Nnojo weʼrüliin wayumüin süka wanüiki namüin na waneinnua, shia anaka aluʼu wachajaale sukuwaʼipa süpüla wamüliajüliin wayuu maʼaka naaʼin Jeʼwaa (Éf. 2:4). Chi wayuu eekai amüliajülin, nnojotsü mojuin neʼe naaʼin niʼrapa müliain na waneinnua, aaʼinrüshi kasa anasü napüleerua. Anasü jülüjale waaʼin jaralin eein süpüla wakaalinjain, maʼaka naaʼin wanee wapüshi, wanee wawala jee shiale wanee wayuu waküjaka amüin pütchi. Wainma kasa eeka süpüla waaʼinrüin süpüla wamüliajüin naya. ¿Paapüirü nüchiki wanee wayuu choʼujaakai amüin amüliajünaa? ¿Eesüche süpüla wasülajüin eküülü nümüin wanee wayuu jee shiale waaʼinrüin wanee kasa anasü nüpüleerua? ¿Paapüirü nüchiki wanee wayuu anoujakai nüchikuaʼa nünain Jeʼwaa atütüleʼennüinjachikai naaʼin? ¿Eesüche süpüla waküjain tü pütchi anasü nüchikikat Maleiwa namüin na wayuukana? (Job 29:12, 13; Roma 10:14, 15, TNM; Sant. 1:27). Jülüjale maʼin waaʼin tü alatakat namüin na waneinnua, wayaawateerü aaʼu choʼujaain namüliajünüin jee wakaalinjeena naya. Wamüliajüle wayuu, talateechi wamaa chi Washi iipünaajachikai, chi Maleiwa amüliajeekai wayuu süpüshuaʼa. w21.10 13 püt. 20-22

Suluʼu Salmo 23 nüküjain David waneirua pütchi wayaawataka atuma kojutuin maʼin nümüin tü kasa nümaʼanajeejatkat Jeʼwaa süka müin nürüleejakai naaʼin. Nuʼunirüin nukuwaʼipa Jeʼwaa suluʼupünaa tü wopu lotuinjatkalü atuma nukuwaʼipa otta eeshi nia nümaa soʼunnaa tü alatakat nümüin. Niyaawata aaʼu David eejeerüin tü alatakat nümüin mayaainjeʼe müin nümaakai naaʼin Jeʼwaa sünain «eemerawaa eere wüittuulin alama». Eesüjaʼa mojuwaire naaʼin David soʼunnaa tü alatakat nümüin, müshi nülatakai aaʼin «saʼatiraluʼupünaa wanee uuchi piyuushikat maʼin» jee nütüjaa aaʼu kaʼünüüjeechin nia. Anuu nünüiki David süka niain Jeʼwaa arüleejakai nia: «Nnojoleerü kasain mmoluin eema taya». ¿Kasa nüküjeeka achiki David wanaa sümaa nüküjain nnojoluin kasain choʼujaain nümüin? Shia nüküjeeka achiki eein nümaʼana tü kasa anainjatkalü atuma nunoula. Nnojotsü shiain talatüin atuma naaʼin David tü kasa nümaʼanakat, talatüshi nia sümaa tü kasa naapakat Jeʼwaa nümüin. Tü kojutukat maʼin nümüin David shia anakuwaʼipalin nia nutuma Jeʼwaa sümaa naaʼinmajüin nia. Tü watüjakat sünainjee tü nümakat David shia nnojoluinjatüin sülanaain maʼin sujutu watuma tü korolo wamaʼanakat. w22.01 3 püt. 5-7

Nnojoishii eiwaʼalin na aʼyataakana nümüin Jeʼwaa sünain shiyoutunüin tü pütchikat noulia. Jamüshijaʼa Noé kojuya juya nüküjain tü pütchi anasü nüchikikat Maleiwa (2 Ped. 2:5, TNM). Keeʼireesü maʼin naaʼin Noé saapaainjatüin wayuu sümaa tü pütchi nüküjakat, nnojotpejeʼe nüküjain Jeʼwaa nümüin müinjatüin shia. Anuu nünüiki Jeʼwaa nümüin soʼu nüküjain tü sukuwaʼipainjatkat sukumajia nutuma tü anuwakat: «Oʼotoweechi pia suluʼumüin tü anua pükumajakat sümaa tü puʼwayuusekat ooʼulaka namaa na püchonniikana namaa naʼwayuuse» (Gén. 6:18). Wanaa sümaa nüküjain Jeʼwaa jetsüinjatüin sajaʼapüin jee seeruluin tü anuwakat, eesüjaʼa niyaawatüle saaʼu Noé palitchoinjanain na wayuu aapaainjanakana sümaa tü pütchikat (Gén. 6:15). Watüjaa aaʼu nnojoluin eein waneesiayaakaijeʼe neʼe wayuu anoujaka sünain nünüiki (Gén. 7:7). ¿Jülüjasüche naaʼin Jeʼwaa mojuin tü niʼyataainkat Noé? Nnojottaa. Talatüsü maʼin naaʼin Jeʼwaa süka jüüjüüin Noé sümüin tü kasa nuluwataakalü anain nia (Gén. 6:22). w21.10 26 püt. 10, 11

Wainma kasa saaʼinraka Rut süpüla sükaalinjain Noemí, aʼyalajüsü shia wanaa sümaa, sütütüleʼerüin saaʼin otta wainma kaʼi waraittüin shia sümaa süpüla süntajatüin Belénmüin. Mayaainjeʼe yalajatüin Rut sümaa Noemí, müsü mojutukai saaʼin tü saaʼinrakat süpüleerua. Müsü neʼe Noemí: «Anuukaʼa joo taya niiteʼerüin Jeʼwaa sümaa nnojoluin kasain eein tamaʼana» ¿Jamüsüche saaʼin Rut saapapa sünüiki tü saʼütkat? Eesüjaʼa mojule maʼin saaʼin. Nnojotpejeʼe süpütüin Noemí sümüiwaʼa (Rut 1:3-18). Mayaainjeʼe eein süpüla wainmain kasa waaʼinraka süpüla wakaalinjain wanee wawala mojuka saaʼin, eesüjaʼa airuʼurule sünüiki wamüin. Nnojoliinjanapejeʼe waya aashichijaamaatüin sümüin. Ayatüinjana waya sümaa otta wachuntajatü kaalinwaa nümüin Jeʼwaa süpüla watüjaain saaʼu tü waaʼinrajatkat süpüla watütüleʼerüin saaʼin (Prov. 17:17). Eesüjaʼa eere wanee wawala ayoutajaka sükaalinjünüin paala. Shiasaʼa süka miyoʼuin saalin wapüla, ayateerü wachajaain sukuwaʼipa süpüla wakaalinjain shia (Gal. 6:2). w21.11 11 püt. 17-19

Saashin tü Bibliakat chi eekai wulein nukuwaʼipa nia chi nnojoikai aaʼinrüin kasa kashüülasü, nnojoikai amaʼüjiraain nukuwaʼipa otta anakai nuʼwaajia Maleiwa nutuma. Süküjapa tü Bibliakat nüchiki chi wulekai akuwaʼipa, eeshijaʼa niale saashajaain achiki chi akataluushikai süpüla aʼyatawaa nümüin Maleiwa. Süpüla wuleinjatüin wakuwaʼipa nnojoliinjana waya amaʼüjiraain wakuwaʼipa, waʼwaajüinjachi Jeʼwaa maʼaka nücheküin shia otta aleewainjana waya nümaa. Ponusü maʼin waaʼin sutuma waʼaleewajaain nümaa Jeʼwaa chi Wulekai maʼin akuwaʼipa mayaainjeʼe nnojoluin lotuin maʼin wakuwaʼipa. Wulesü nukuwaʼipa Jeʼwaa sünain süpüshuaʼa kasa. Tia shia tü namakat waneinnua serafín, na aapiee nümülatuʼukana Jeʼwaa. Anuu nanüiki: «Shiimainshaata Wulein maʼin nukuwaʼipa Jeʼwaa chi wainmakai asurulaatse» (Is. 6:3). Aleewashii maʼin naya nümaa Jeʼwaa süka wulein nakuwaʼipa. w21.12 3 püt. 4, 5

Wanee kasa shapaakalü atuma naaʼin na jimaʼaliikana otta na majayünnüükana shia anainjatü süneekia natuma wanee kasa. «Anashii jikirajaale süpüla anainjatüin jukuwaʼipa watta kaʼi», eeshiijaʼa namünüle amüin natuma na profesootkana jee nayale na napüshi nnojoliikana Aküjaliin pütchi. Naaʼinrüle tia nnojoleerü apütaain kaʼi napüla süpüla naaʼinrüin wanee kasa. Eekajasaʼa na kachooinkana naya jee na wawalayuukana, natütüleʼerüin naaʼin shiiʼiree naaʼinmaainjatüin naʼyataain nümüin Jeʼwaa. Aire Jeʼwaa nüpüla wanee jimaʼai, ¿kasa eeka süpüla naaʼinrüin süpüla anain süneekia kasa nutuma? Anasü naashajeʼerüle sümaa nüsakireʼerüin naaʼin sünain tü sümakat Éfeso 5:15-17, TNM. Süchikijee, eesü süpüla nüsakireʼerüin naaʼin sünain tüü: «¿Kasache nüchekaka Jeʼwaa tapüleerua? ¿Kasa taneeküinjatka süpüla talatüin naaʼin tatuma? ¿Kasache taneeküinjatka süpüla tajayatüin maʼin kaʼikat?». Soto waaʼin mojuin maʼin tü alatakat maaʼulu otta sülüʼülüin sükalia sajaʼttajatüin kasakat süpüshuaʼa. w22.01 27 püt. 5

¿Joujachi oʼttuin Santiago sünain oushikajawaa süchiirua nukuwaʼipa Jesuu? Oʼttushi süchikijee nüsoʼiraain aaʼin Jesuu. Soʼu tia eeʼiyataashi nia nümüin Santiago, «mapa namüin na Aluwataaushikana napüshuaʼaya» (1 Cor. 15:7). Sutuma tü alatakat oushikajaashi Santiago süchiirua nukuwaʼipa Jesuu. Eejachi Santiago naʼaka na aluwataaushi jutkatakana chaa Jerusalén sünain aʼatapajaa saapünüinjatüin namüin nüpülain Maleiwa (Aluw. 1:13, 14). Mapa, napüshishi Santiago na Laülaashii Jülüjakana Aaʼin na anoujashii namaiwajanakana (Aluw. 15:6, 13-22; Gal. 2:9). Süpülapünaa tü juyakat 62 nüshajüin wanee karaloʼuta namüin na anoujashii chainjanakana iipünaamüin. Anasiaʼaya wakuwaʼipa sutuma tia karaloʼutakat jaʼitainna chainjanale waya iipünaa jee yaainjanale waya kepiain mmapaʼa (Sant. 1:1). Naashin Josefo, wanee judío ashajakai süchiki kasa alataka sümaiwa, oʼutinna aaʼinchi Santiago nutuma Anán chi laülaashikai napüleerua na sacerdote judíokana. Waneepiashi Santiago nümaa Jeʼwaa. w22.01 8 püt. 3; 9 püt. 5

Sünainjee tü pütchi süpülajatkat soʼukai wayaawata aaʼu eein süpüla nuuʼulaain Jeʼwaa sülatüin kasa wamüin. Anashii woonoole waneepia nümaa Jeʼwaa maʼaka naaʼinrüin shia Jesuu, jaʼitainna outuin waya (Mat. 16:24, 25). «Pansaapejeʼe nünüiki Maleiwa wamüin, nnojoleerü nuuʼulaain suuʼulakünüin waaʼin sükajee wanee kasa iseetka wachiki» (1 Cor. 10:13, TNM). Wanee kasa watüjakaʼaya shia eein süpüla saainjünüin kasa mojusü wamüin maʼaka naaʼin Jesuu (1 Ped. 2:19, 20). Nnojoishii kanain waya naaʼin na wayuukana sükajee waaʼinrüin kasa mojusü. Kanainshii waya naaʼin süka nnojoluin wanaawain waaʼin namaa otta sutuma waküjain süchiki tü shiimainkat nüchiki Maleiwa (Juan 17:14; 1 Ped. 4:15, 16). Nütüjaa aaʼu Jesuu jamüin nuuʼulaaka Jeʼwaa müliain nia. Eepejeʼe noʼutku waneinnua aʼyataakana nümüin Jeʼwaa asakitkana aaʼin jamüin nuuʼulaaka Jeʼwaa sülatüin kasa mojusü namüin (Hab. 1:3). «Manoulasalii jia», ¿müshiche Jeʼwaa namüin na aʼyataakana nümüin? Nnojo. Süka nümüliajülin Jeʼwaa wayuu, niyaawata aaʼulu choʼujaain nümüliajüin na aʼyataakana nümüin (2 Cor. 1:3, 4). w21.04 11 püt. 9, 10

Nüchekeerü Jehová sukuwaʼipa waʼwaajia waaʼinrüle shia wanaapünaa sümaa tü keeʼireekat naaʼin jee waaʼinrüinjatü tia süka alin nia wapüla jee kojutuin nia wamüin. Aneesü maʼin watuma nuʼwaajia Jehová süka alin maʼin nia wapüla. Süka watüjain saaʼu waʼwaajüinjachin Jehová wachajaa maʼin sukuwaʼipa süpüla anainjatüin saaʼinria watuma. Waʼwaajüin Jehová wanaa sümaa woʼuraajüin nümüin, tia müsü aka saaʼin tü wunuʼu jemeta eejuut aʼajünapuʼukat suluʼu tü aʼwaajülee eejatkat nükalioʼu Moisés, mapa suluʼu tü aʼwaajülee akumajünakat süchikumüin. Tia wunuʼu aʼajünakat jemetüsü seejuu nümüin Maleiwa. Akaʼaya tü wanüikikat woʼuraajapa nümüin Jehová, aneerü maʼin shia nümüin anale sukuwaʼipa watuma jaʼitasü palitchon wanüiki nümüin (Prov. 15:8; Deut. 33:10). Anasü maʼin nümüin Jehová waküjale nümüin alin nia wapüla otta waapüle analuʼut nümüin. Keeʼireesü naaʼin waküjain süchiki tü keeʼireekat waaʼin, tü shapaakalü atuma waaʼin otta tü kasa anasü waʼatapajakat. Anasüjeseʼe jülüjale paaʼin tü pünüikinjatkat süpülapünaa puʼuraajüin nümüin Jehová. Müle shia putuma, meerü paʼajakai saaʼin wanee wunuʼu jemeta eejuut nümüin. w22.03 20 püt. 2; 21 püt. 7

Soʼunnaa Armagedón, nnojoishii wayainjanain aneeküin nooʼopünaa Jehová jaralinjachin katüin oʼu (Mat. 25:34, 41, 46, TNM). ¿Ayateetche weʼitaain waaʼin nünain Jehová? ¿Ooʼulataajeenapa waya suulia waʼyataain nümüin sünainjee tü nüneekakat? Müsüjeseʼe weʼitaainjatüin waaʼin nünain Jehová maaʼulu süpüla weʼitaain maʼin waaʼin nünain mapeena. Jülüja waaʼin talateenain maʼin waya suluʼu tü mma jeketkat. Nnojoleerü tü iküleesia ekirajakalü alawaa, tü sukuwaʼipakat oikawaa jee ayaʼlajaa kasa kachiiruaka atuma saaʼin wayuu jee nnojoleerü sukuwaʼipa aluwatawaa müliaka atuma wayuu. Nnojoleena ayuulin, laülaain jee outuin na wapüshikana. Asürünneechi Satanás otta tü yolujaakalüirua soʼu 1.000 juya. Nnojoleerü tü müliaa eekat sutuma niʼrüijaain wayumüin Satanás nümüin Jehová (Alat. Map. 20:2, 3). Talateena maʼin waya süka weʼitaain waaʼin sünain lotuin süpüshuaʼa tü kasa naaʼinrakat Jehová. w22.02 6 püt. 16, 17

Nukumajapuʼuin Jesús palajana sukuwaʼipa wanee mojujirawaa otta nütütüleʼerapuʼuin naaʼin na waneinnua süpüla naaʼinrüin tia. Nikirajapuʼuin na waneinnua sünain akumajaa sukuwaʼipa mojujirawaa süpüla nücheküin Maleiwa naʼwaajüin nia (Mat. 5:23, 24). Wainmatua nüküjain namüin na nikirajüinkana nnojoliinjanain naʼülüjiraain süchiki jaralüin miyoʼu naʼakajee (Luc. 9:46-48; 22:24-27). Süpüla eeinjatüin anajirawaa nnojotsü neʼe nnojoluinjatüin atkawaa watuma. Wakumajamaatüinjatü sukuwaʼipa wanee mojujirawaa otta watütüleʼerüinjatü naaʼin na wawalayuukana süpüla nanouteʼeramaatüinjatüin wanee mojujirawaa (Filip. 4:2, 3; Sant. 3:17, 18). Anasü wasakirüle waaʼin sünain tüü: «¿Eesüche süpüla walatirüin sooʼopünaa waaʼin wanee kasa mojusü süpüla anajiraainjanain waya namaa na waneinnua? ¿Üttakuʼu müsüche taaʼin naaʼinrüle tamüin wanee tawala wanee kasa eekai mojuin? ¿Taʼatapajüinche niainjachin aashajaain tamaa chi wayuu mojujiraakai amaa taya? ¿Tayainjachitaapa aashajaain nümaa palajana mayaainjeʼe niain kasirüin tü alatakat saaʼin tamüin?». w22.03 10 püt. 10, 11

Süküjatüjülia tü Bibliakat naʼyataweenain süka naaʼin namüiwaʼa nümüin Jehová na suluʼukana nupueulose jee jüüjüweenain naya sümüin nünüiki chi Nüchonkai (Sal. 110:3). Ekeraajüsia pütchikat tia maaʼulu. Watta saalii oora nalatitka na wawalayuukana juyawai sünain aküjaa pütchi, nnojoishii achekajüin saaʼu tia. Mayaainjeʼe wainmain kasa naaʼinraka, ayatüsia natütüleʼerüin naaʼin na wawalayuukana süpüla nakatchinrüin nanoula otta nakaalinjain naya sünain waneirua kasa. Akaʼaya na laülaashiikana otta na aʼyataakana neʼipajee, ekirajaashii maʼin naya süpüla nekirajüin na wawalayuukana sünain tü outkajawaakat otta süpüla natütüleʼerüin naaʼin nawaraijaapa naaʼu. Naaʼinrüin tia süka alin Jehová napüla otta alin napüla na wawalayuukana (Mat. 22:37-39). Kapülasü naaʼin Jesús nakuwaʼipa na waneinnua suulialeʼeya nukuwaʼipa. Müsia watuma wayakana, wachajaain maʼin sukuwaʼipa süpüla washatüin tia naaʼinrakat (Roma 15:1-3). Waaʼinrüle tia eʼreena waya kasa anasü. w22.02 20 püt. 1, 2

Jamüshiijaʼa na israeliitakana shiapuʼu naʼyataaka maʼin anain tü apünajaakat otta awalaajünapuʼusü nakanain soʼukaiwai. Nnojorüle saapünüin nümüin wanee israeliita nükanain sajaʼttapa kaʼikat, eeshi süpüla meküin nia sümaa nüpüshi soʼu tia (Deut. 24:14, 15; Mat. 20:8). Maaʼulu yaa wainma na wayuu nnojoliikana achekajüin nakanain soʼukaiwai. Eeshii na achekajakana nakanain uwatua jee shiale piantua süpüla kashikat. Mayaainjeʼe kakaliairüin tü pütchi sümakat Levítico 19:13 ayatüsia jaloulin shia wamüin maaʼulu yaa. Eeshii noʼutku laama aʼyateʼeraka maʼin wayuu sümaa palitchon nakanain natuma. Natüjaa aaʼu ayateenain naʼyataain namüin jaʼitasü palitchon nakanain natuma jama alin shiiʼiree aʼyatawaa napüla. Sutuma naaʼinrüin tia müshii nemeʼeraakai saaʼin tü nakanainkat na wayuukana. Eere wanee wawala eekai niʼyateʼerüin wayuu, jülüjainjatü naaʼin nukuwaʼipa suulia majüin nia. w21.12 10 püt. 9, 10

Süchikijee süpüshuaʼa tü müliaa niʼrakat Jesuu, choʼujaasü nüsinnüin wüin sutuma münyaasüin nia. Nnojoishi japülin Jesuu sünain achuntaa kaalinwaa, nütüjaa aaʼu choʼujaain nükaalinjünüin. Maʼaka naaʼin Jesuu, achuntuinjana waya kaalinwaa namüin na wawalayuukana. Eesüjaʼa choʼujaale shiyaʼlajünüinjatüin kasa wamüin jee shiale weʼrajeʼerüinjanale sutuma ayuulin jee laülaayuuin waya, anasü wachuntüle kaalinwaa nümüin wanee waʼaleewain. Mojule waaʼin jee matchinjaale wanoula, wachunta kaalinwaa namüin na laülaashiikana jee nümüin wanee wawala laülaakai aaʼin sünain anoujaa (Prov. 12:25). Aishii waya napüla na wawalayuukana jee nakaalinjeein waya weʼrüle müliaa (Prov. 17:17). Nnojotpejeʼe süpüla natüjaain saaʼu choʼujaale wamüin kaalinwaa nnojorüle waküjain shia namüin. w21.04 11 püt. 11, 12

Eeshii na kapüleekana amüin sülatalaa sümüle wanee kasa namüin. Eeshii na kakaliainnakana aʼyataain sünain wanee kasa aapünaka namüin suluʼu nupueulose Maleiwa sümaa suʼwanajaʼalaa sümüin naʼyataain. Eeshii na ooʼulaakana suulia wanee aʼyatawaa kamalainpuʼuka namüin suluʼu nupueulose Maleiwa saaʼujee laülaainnapain naya, eekalaka süpüla mojuin naaʼin sutuma tia. Wanee kasa waaʼinrajatka suulia mojuin waaʼin suʼwanajaʼalaa sümüle sukuwaʼipa wanee kasa shia wayaawatüle saaʼu tü jülüjakat naaʼin Jehová süchiki tia. Wainma kasa anasü naaʼinraka maaʼulu otta kojutushii waya nutuma süka eein süpüla waʼyataajiraain nümaa (1 Cor. 3:9, TNM). Matüjaisat ajaʼttaa tü waalinkat nüpüla Jehová. Suʼwanajaanüle piʼyataain suluʼu nupueulose Maleiwa, nnojo wainmajakuʼu müin paaʼin. Puchunta kaalinwaa nümüin Maleiwa süpüla jülüjain paaʼin tü kasa anasü eekat süpüla paaʼinrüin maaʼulu suulia jülüjakuʼu müin paaʼin tü paaʼinrapuʼukat paala (Ecl. 7:10). Eesü süpüla talatüin waaʼin jee waneepiain waya nümaa Maleiwa jaʼitasü suʼwanajaain tü waʼyataainkat suluʼu nupueulose. w22.03 17 püt. 11, 12

Saashin tü Bibliakat eesü süpüla anain wamüin wainma kasa, maʼaka saaʼin apünajaa, wachiaanüin, watüjaain saaʼu kasa, anain wamüin wiino otta anain wamüin kekiiwaa (2 Crón. 26:10; Prov. 12:1; 21:17; 29:3). Nnojotpejeʼe eein süpüla waküjain sümüin tia kasakalüirua alin shia wapüla, jama nnojoluin wayuuin shia. Müshiijeseʼe nayain neʼe na wayuukana miyoʼuin aalin nüpüla Jeʼwaa. ¿Wanaawasüche saalin wayuu süpüshuaʼa nüpüla Jeʼwaa? Nnojottaa, naya na miyoʼukana aalin nüpüla na aleewakana nümaa. Waneepiashi Maleiwa namaa. Eʼreena naya kasa anasü nutuma otta nnojoleena nüpütüin naya namüiwaʼa. Jaʼyasü saaʼu tü naaʼinrakat Jeʼwaa alin wayuu süpüshuaʼa nüpüla. Anuu nünüiki Jesuu nümüin wanee wayuu kanüliashi Nicodemo: «Süka alin maʼin nüpüla Maleiwa na wayuukana, naapüin nikii chi waneeshikai Nüchon süpüla nnojoliinjanain outuin na eʼitaakana naaʼin nünain otta süpüla katüinjatüin noʼu waneepia» (Juan 3:1; 3:16, TNM; Mat. 5:44, 45). w21.11 2 püt. 3; 3 püt. 6, 7

Kapüleesü tü alatakat maaʼulu, eesüjaʼa sükooʼomüinraale tü müliaa weʼreetkat mapeena (Mat. 24:21). Müsüjeseʼe waʼatapajashaatüin tü kaʼi nnojoleetkalü oʼu müliaa (Is. 65:16, 17). Choʼujaasüjeseʼe ayatüinjatüin wachecherüin waaʼin. Naashin Jesuu oʼttaajeena waya wachecherüle waaʼin soʼunnaa tü müliaa weʼrakat (Luc. 21:19). Wanee kasa akaalinjeenaka waya shia jülüjale waaʼin tü naaʼinrakat waneinnua wawalayuu achechetkana naaʼin soʼunnaa tü alatakat namüin maʼaka saaʼin tü alatakat wamüin. Nia Jeʼwaa chi atüjakai süpüleerua nüchecherüin naaʼin soʼunnaa tü kasa mojusü aainjünakat nuʼupala. Eesüjaʼa jülüjale paaʼin jamüin choʼujaaka nüchecherüinjatüin naaʼin Jeʼwaa. Eʼrüsü maʼin müliaa wayuu sutuma niain chi Yolujaakai aluwataain mmapaʼa. Eeshiijaʼa süpüla najaʼlajeʼerüin Jeʼwaa na mojulaashiikana uatuwoʼushi, nnojotpejeʼe naaʼinrüin tia süka naʼatapajüin tü kaʼi anakalü oʼu süpüla naaʼinrüin tia (Roma 9:22). Sümaʼinruʼu naʼatapajüin tia, ayatüsia nüchecherüin naaʼin Jeʼwaa. w21.07 8 püt. 2-4