Mbaʼépa ñanemboʼe umi Léi
‘Rentende ha reikuaa pe añetegua ha umi mbaʼe oĩva pe Léipe.’ (ROM. 2:20, NM)
1. Mbaʼépepa ñanepytyvõta ñantendéramo umi Léi oñemeʼẽvaʼekue Moisés rupive?
UMI lívro ohaivaʼekue apóstol Pablo espíritu sánto rupive, ñanepytyvõ ñantende hag̃ua heta mbaʼe oĩva umi Léi oñemeʼẽvaʼekuépe Moisés rupive. Pór ehémplo, pe kárta ohaivaʼekue umi Hebréope, omombeʼu Jesús haʼeha peteĩ ‘saserdóte guasu jeroviaha ha oporoporiahuverekóva’. Ha omyesakã porã avei mbaʼéichapa Jesús omanóvo ‘ojeheja rei yvypóra rembiapo vaikue’, ha péicha ‘oguenohẽ jejopy vaígui opa ára g̃uarã’ umi ojeroviávape guive hese (Heb. 2:17; 9:11, 12). Avei omombeʼu pe tavernákulo orrepresentánte hague umi mbaʼe yvagapeguápe, ha Cristo rupive ojejapo hague peteĩ kompromíso iporãvéva Moisés tiémpope guarégui (Heb. 7:22; 8:1-5). Pablo omyesakãvo koʼã Léi tuichaiterei oipytyvõvaʼekue umi kristiánope upe tiémpope. Ha koʼág̃a rupi ideprovechoiterei avei ñandéve, ñanepytyvõ rupi ñantende ha ñamombaʼeve hag̃ua umi mbaʼe Ñandejára ojapóva ñanderehehápe.
2. Mbaʼérepa umi hudío oikóva Rómape oikuaáma pe añetegua?
2 Pablo ohaírõ guare ikárta umi Romayguápe, oñemoñeʼẽ avei umi kristiáno hudío oikóvape upépe ha oikuaáva voi umi Léi oñemeʼẽvaʼekue Moisés rupive. Haʼe ohechakuaa koʼã kristiáno oikuaa porãha umi Léi, ha upévare ‘ontende ha oikuaa pe añetegua’ ha umi mbaʼe Ñandejára oipotáva ojejapo. Haʼekuéra ningo ontende ha omombaʼe ipyʼaite guive pe añetegua, upévare ikatu avei ojapo umi isrraelíta iñeʼẽrendúva ojapo haguéicha ha omboʼe Jehová rembipota umi hénte ambue tetãyguápe, ndoikuaáiva umi Léi Haʼe omeʼẽvaʼekue umi Israelguápe (elee Romanos 2:17-20).
UMI MBAʼE OJEJAPOVAʼEKUE HA ORREPRESENTÁVA JESÚS SAKRIFÍSIO
3. Mbaʼérepa ideprovécho koʼag̃aite peve umi Léi?
3 Umi Léi Pablo oñeʼẽ hague iñimportanteterei ha ideprovécho koʼag̃aite peve ñantende hag̃ua Ñandejára rembipota. Upévare iporãta ñahesaʼỹijóramo mbaʼeichaitépa ojejapovaʼekue umi sakrifísio. Ha avei mbaʼéichapa koʼã Léi oipytyvõ umi hudío hekomirĩvape omombaʼeve hag̃ua Crístope, ha ontende hag̃ua mbaʼépa Jehová ohaʼarõ chuguikuéra. Jaikuaaháicha Jehová nokambiái, ha ojerure avei ñandehegui umi mbaʼe ojerurevaʼekue isiervokuéra yma guarégui, upévare iporãta ñahesaʼỹijo koʼã Léi jahechakuaa hag̃ua mbaʼéichapa jaserviñaína chupe (Mal. 3:6).
4, 5. a) Mbaʼépa omomanduʼavaʼekue Jehová siervokuérape pe Léi mosáika? b) Mbaʼépa orrepresenta umi sakrifísio Ñandejára ojerurevaʼekue umi Léipe?
4 Heta mbaʼe oĩva umi Léipe oipytyvõ umi hudíope imanduʼa hag̃ua haʼekuéra pekadorha. Pór ehémplo, pe léi heʼivaʼekue peteĩ tapicha opoko rire peteĩ teʼõnguére oñemopotĩvaʼerãha. Ha upearã tres ha siete día haguépe ojehypyivaʼerã chupe “pe y oporomopotĩvape”. Ko y ojejapo hag̃ua ojejuka peteĩ vaka pytã hesãiva, upéi ojehapy ha itanimbukue oñemoĩ ýpe (Núm. 19:1-13, ÑÑB). Pe léi heʼivaʼekue avei umi imemby ramóva ohaʼarõvaʼerãha peteĩ tiémpo ipotĩ jey hag̃ua, ha upéi ombaʼekuaveʼẽvaʼerã Ñandejárape oĩ porã jey hag̃ua henondépe. Péicha ojejapo oñemomanduʼa hag̃ua yvypóra ombohasaha pekádo ha ñemano iñemoñarépe (Lev. 12:1-8).
5 Umi hudío ohasámi heta situasión tekotevẽhápe ombaʼekuaveʼẽ umi mymba Jehovápe, ikatu hag̃uáicha oñeperdona chupekuéra hembiapo vaikue. Tiémpo rire, koʼã sakrifísio ojejapovaʼekue avei témplope, ha ndohechakuaáiramo jepe hikuái, koʼã mbaʼe orrepresenta Jesús sakrifísio ijojahaʼỹva (Heb. 10:1-10).
MBAʼÉICHAPA OÑEKUAVEʼẼVAʼERÃ JEHOVÁPE UMI SAKRIFÍSIO
6, 7. a) Mbaʼeichagua sakrifísiopa oiporavovaʼerã umi isrraelíta oikuaveʼẽ hag̃ua Jehovápe, ha mbaʼéicha rupípa? b) Mbaʼépa iporã ñañeporandumi?
6 Umi isrraelíta oikuaveʼẽtarõ guare Jehovápe peteĩ mymba, oiporavovaʼerã umi hesãiva añoite, ndahaʼéi umi ikarẽva, hesatũva, oñehungáva térã hasýva (Lev. 22:20-22). Upéicha avei oikuaveʼẽta jave yva térã kogaʼa, oiporavovaʼerã tenondere ha “iporãnguetéva” (Núm. 18:12, 29). Mbaʼéicha rupípa Ñandejára ndoipotái oñekuaveʼẽ mbaʼeve ivaíva? Jaikuaaháicha, Haʼe omeʼẽtakuri Jesúspe sakrifísioramo oipeʼa hag̃ua yvyporakuérape pekádo ha ñemano poguýgui, upéva heʼise omeʼẽtaha pe mbaʼe iporãvéva, ohayhuvéva, ijojahaʼỹva ha ndaikyʼáiva. Upévare umi mbaʼe oikuaveʼẽva hikuái iporãvaʼerã avei orrepresentágui Jesús sakrifísio (1 Ped. 1:18, 19).
7 Yma, umi oagradeséva Jehovápe ipyʼaite guive imbaʼeporã haguére hendivekuéra, oiporavo umi mbaʼe iporãnguetéva omeʼẽ hag̃ua chupe. Ha káda uno odesidivaʼerã mbaʼeichagua jopóipa omeʼẽta chupe. Péro imanduʼavaʼerã hikuái omeʼẽramo peteĩ mbaʼe naiporãiva, Ñandejára ndoguerohorymoʼãiha upéva ha ohechaukáta nomombaʼeiha térã naiñimportanteiha chupekuéra g̃uarã umi sakrifísio ha ojapoha ojapovaʼeragui reínte (elee Malaquías 1:6-8, 13). Ñanemanduʼávo koʼã mbaʼére, iporã ñañeporandumi: “Aservipaʼaína Jehovápe che pyʼaite guive? Ameʼẽpa chupe umi mbaʼe iporãnguetéva, térãpa tekotevẽ akambia?”.
8, 9. Mbaʼeichagua sakrifísiopa ojapovaʼekue umi isrraelíta, ha mbaʼérepa iporã jajepyʼamongeta umívare?
8 Sapyʼánte umi isrraelíta ombaʼekuaveʼẽmi ojapose rupi, umichagua sakrifísiope oñehenói “sakrifísio voluntário”. Mbaʼerãpa ojapo hikuái upéva? Oiméne oagradese hag̃ua Jehovápe térã oipotágui oguerohory chupekuéra, oikoháicha jepi ohapýrõ peteĩ mymba chupe g̃uarã. Tahaʼe haʼeháicha, umícha jave ndaijetuʼuiete chupekuéra oiporavo umi mymba iporãnguetéva omeʼẽ hag̃ua. Vyʼápe ojapo hikuái upéva! Koʼág̃a rupi ñande kristianokuéra natekotevẽi ñaikuaveʼẽ umi sakrifísio ojejerurevaʼekue yma umi isrraelítape. Péro ñande jasakrifika ñane tiémpo, mbaʼerepy ha mbaretekue Ñandejára servísiope. Apóstol Pablo heʼi ñameʼẽha sakrifísio ombovyʼáva Ñandejárape ‘ñamombeʼúvo enterovépe pe esperánsa jaguerekóva, jajapóvo iporãva ñande rapicháre ha ñandepojeráramo hendivekuéra’ (Heb. 13:15, 16, NM). Ñanekyreʼỹramo jajapokuévo koʼã mbaʼe, jahechauka mbaʼeichaitépa jaagradese Jehovápe opa mbaʼe ojapóvare ñanderehehápe ha omeʼẽvare ñandéve. Ha ojapo haguéicha umi isrraelíta iñeʼẽrendúva, ñande avei jahechavaʼerã mbaʼéicha ha mbaʼérepa jaserviñaína Ñandejárape.
9 Sapyʼánte avei umi isrraelíta ojapovaʼerã katuete peteĩ sakrifísio opeka ha ojavy haguére, umichagua sakrifísiope oñehenói “sakrifísio ovligatório”. Péro, heʼisépa upéva ojapovaʼerãha koʼãichagua sakrifísio tovapukúpe térã vai vaínte? (Lev. 4:27, 28.) Oiméramo añete oipota Jehová oguerohory chupekuéra, ni mbaʼevéicharõ ndojapomoʼãi upéicha.
10. Mbaʼe sakrifísiopa jajapovaʼerã ñaime porã jey hag̃ua Ñandejára ha ñande rapichándi?
10 Koʼág̃a rupi avei oñepresenta jepi umichagua situasión. Pór ehémplo, ñaimoʼãʼỹre ikatu ñambopochy ñane ermánope jajapo térã jaʼe rupi peteĩ mbaʼe chupe ndogustáiva. Térã jajapo peteĩ mbaʼe vai ha upévare ñane konsiénsia ñandekutu. Ñamombaʼéramo ñande servísio ñañehaʼãmbaitéta ñasolusiona koʼã provléma. Upearã sapyʼánte tekotevẽta jajerure ñande rapichápe tañaneperdonami. Ha oiméramo jajapo peteĩ mbaʼe vai Jehová renondépe, jajerurevaʼerã ansianokuérape ñanepytyvõ hag̃ua (Mat. 5:23, 24; Sant. 5:14, 15). Jahechaháicha, jafalláramo ñande rapichándi térã Ñandejára renondépe, ñañehaʼãmantevaʼerã ñasolusiona hag̃ua. Ha ijetuʼúramo jepe, jajapovaʼerã koʼã mbaʼe ñaime porã jey hag̃ua ñande rapichakuéra ha Jehovándi, ha ñane konsiénsia opytuʼúta. Avei jahechakuaáta jajapóramo Jehová heʼíva katuete iporãveha.
11, 12. a) Mbaʼéichapa ojejapovaʼekue pe sakrifísio de komunión? b) Mbaʼépa orrepresenta pe sakrifísio ojejapovaʼekue oñeĩ hag̃ua pyʼaguapýpe Jehovándi ha mbaʼépa ñanemboʼe upéva?
11 Pe Léi heʼivaʼekue avei umi isrraelíta ikatuha ombaʼekuaveʼẽ oĩ hag̃ua pyʼaguapýpe Jehovándi, koʼãichagua sakrifísiope oñehenói “sakrifísio de komunión”. Upéicha jave, upe ombaʼekuaveʼẽva ha hogayguakuéra hoʼu pe mymba roʼokue pe témplo komedórpe. Avei oñemeʼẽ peteĩ párte pe saserdóte opresentavaʼekuépe pe sakrifísio ha umi ombaʼapóvape upe díape pe témplope (Lev. 3:1; 7:31-33). Umi isrraelíta oĩ porãse rupi Ñandejára renondépe ojapo koʼã sakrifísio. Haʼetévaicha upe ombaʼekuaveʼẽva, hogayguakuéra, umi saserdóte ha Jehová okarúva oñondivepa pyʼaguapýpe.
12 Peteĩ isrraelíta oikuaveʼẽvo koʼãichagua sakrifísio haʼete oinvitáva Jehovápe okaru hag̃ua hendive. Ha Haʼe oaseptáramo ko invitasión, pe isrraelíta ovyʼaiterei ha omeʼẽ chupe umi mbaʼe iporãvéva. Ko sakrifísio ojejeruréva pe Léipe, orrepresenta peteĩ mbaʼe iñimportantevéva: Jesucristo sakrifísio, oipytyvõtava opavave yvypórape oĩ hag̃ua pyʼaguapýpe Ijapoharéndi. Koʼág̃a rupi umi omeʼẽva kyreʼỹme Ñandejárape imbaretekue ha imbaʼerepy oĩ porã hendive ha oiko iñamígoramo.
MBAʼÉPA NDOJEJAPOIVAʼERÃ OÑEMBAʼEKUAVEʼẼVO
13, 14. Mbaʼérepa Jehová omboyke umi sakrifísio rréi Saúl omeʼẽsevaʼekue chupe?
13 Jahecha haguéicha, Jehová oguerohory hag̃ua umi sakrifísio oñekuaveʼẽva chupe, odepende mbaʼére ha mbaʼéichapa ojejapo. La Bíbliape oñemombeʼu sapyʼánte Ñandejára omboykeha umi sakrifísio ojejapóva. Koʼág̃a ñahesaʼỹijóta mokõi ehémplo, ha jahecháta mbaʼérepa ndogustái chupe.
14 Proféta Samuel heʼivaʼekue rréi Saúlpe og̃uahẽmaha pe ára Jehová heʼi hague oñehundi hag̃ua umi amalequíta ha hymbakuérape. Péro rréi Saúl ogana rire pe ñorairõ, heʼi umi soldádope ani hag̃ua ojuka pe rréi amalequíta Agágpe. Avei ohejapaite umi mymba iporãnguetéva, ha heʼi oikuaveʼẽtaha umíva Jehovápe (1 Sam. 15:2, 3, 21). Péro, mbaʼéichapa oñeñandu Ñandejára? Ipochyeterei naiñeʼẽrendúi haguére chupe, ha oiporavo ótrope opyta hag̃ua rréiramo Saúl rekovia (elee 1 Samuel 15:22, 23). Kóva ñanemboʼe peteĩ mbaʼe iñimportantetereíva: nañaneñeʼẽrendúiramo Jehovápe, haʼe ndoguerohorymoʼãi ñande sakrifísio.
15. Mbaʼépa ohechauka umi isrraelíta Isaías tiémpope guare hembiapo vai rupi?
15 Ambue ehémplo oĩ lívro de Isaíaspe. Ko proféta tiémpope, heta isrraelíta ojapovaʼekue hekoitépe umi sakrifísio, péro oñemeʼẽmbaite avei umi mbaʼe vaípe. Upéicha ohechauka hovamokõiha ha ojapoha umi sakrifísio ojeʼe rupínte chupekuéra. Upévare Jehová heʼi: ‘Mbaʼépe piko ideprovécho chéve pene kuaveʼẽmby hetaitéva? [...] Umi ovecha mácho peẽ pehapýva kuaveʼẽmbýramo ha pene rymba kyrakue chemonguerái; ndaipotái tóro, ovecha ni kavara mácho ruguykue. [...] Anive pegueru chéve kuaveʼẽmby tovamokõi reheve; pene insiénso ryakuã chembojeguaru’. Avei heʼi porã chupekuéra: ‘Peñemboʼe hetáramo jepe, che napohendumoʼãi; pende po henyhẽ pende rapicha ruguýgui. Pejepohéi; peñemopotĩ; peipeʼa che resa renondégui pene rembiapo vaikue; anive pejapo mbaʼe vai’ (Isa. 1:11-16, ÑÑB).
16. Mbaʼépa jajapovaʼerã Ñandejára oguerohory hag̃ua ñande sakrifísio?
16 Jehovápe ningo ombojeguaru umi sakrifísio omeʼẽva umi isrraelíta ndojapóiva haʼe heʼíva ha noñembyasýiva hembiapo vaikuére. Péro umi oñehaʼãvape ipyʼaite guive ojapo hembipota, haʼe vyʼápe ohendu iñemboʼe ha oguerohory isakrifísio. Umi iñeʼẽrendúva oikuaa rupi umi Léi, ohechakuaa pekadorha ha tekotevẽha Ñandejára operdona chupekuéra (Gál. 3:19). Ha ombyasy ombopochýramo Chupe hembiapo vai rupi. Koʼág̃a rupi avei ñande jahechakuaavaʼerã ñaikotevẽha Cristo sakrifísiore, upéva añoite ningo ikatu ñandepeʼa pekádo poguýgui. Ñamombaʼéramo ko sakrifísio, Ñandejára Jehová oguerohorýta opa mbaʼe jajapóva iservísiope (elee Salmo 51:17, 19).
JAHECHAUKÁKENA JAJEROVIAHA JESÚS SAKRIFÍSIORE
17-19. a) Mbaʼépa jajapóta jaagradeséramo Jehovápe Cristo sakrifísiore? b) Mbaʼépa jahecháta pe ótro artíkulope?
17 Umi isrraelíta ningo oñekontentavaʼerã umi mbaʼe orrepresentávare Ñandejára rembipota, ndahaʼéi umi kristiáno koʼag̃aguáicha (Heb. 10:1). Upéicharõ jepe, umi léi sakrifísio rehegua oipytyvõ chupekuéra ohechakuaa hag̃ua mbaʼe mbaʼépa tekotevẽ ojapo oiko hag̃ua Ñandejára amígoramo. Oipytyvõ avei chupekuéra oagradese hag̃ua ipyʼaite guive Ñandejárape, omeʼẽse hag̃ua chupe iporãnguete ha ohechakuaa hag̃ua tekotevẽha ojepeʼa chupekuéra pekádo poguýgui. Ñande katu jaguereko hetaiteve mbaʼe, pór ehémplo Griégo Kuatiañeʼẽ. Upépe oñemyesakã mbaʼépa jahupyty Jesucristo omano rupi ñanderehehápe. Ha upe sakrifísio rupive Jehová koʼẽrõitéma ñandepeʼáta opa ára g̃uarã pekádo ha ñemano poguýgui, ha koʼág̃ama voi ñane konsiénsia ikatu ipotĩ henondépe. Ajépa tuichaite mbaʼe Jesús sakrifísio Jehová omeʼẽva ñanderehehápe! (Gál. 3:13; Heb. 9:9, 14.)
18 Péro jaikuaánterõ mbaʼépa jahupytýta Jesús sakrifísio rupive nañanepytyvõmoʼãi. Pablo heʼi porã vaʼekue: ‘Pe Léi ningo opyta ñande rerekuáramo Jesucristo ou peve, jahupyty hag̃ua ñande salvasión jajerovia rupi’ (Gál. 3:24, NM). Jahechaháicha jajeroviavaʼerã hese ha jahechaukavaʼerã upéva ñane rembiapóre (Sant. 2:26). Síglo primérope, oĩvaʼekue heta kristiáno oikuaáva pe añetegua ontende rupi umi mbaʼe iñimportantevéva oĩva pe Léipe. Ha Pablo omokyreʼỹ chupekuéra oiporu hag̃ua umíva ohechauka hag̃ua ojapoha umi mbaʼe haʼekuéra voi omboʼéva (elee Romanos 2:21-23).
19 Ñande kristiáno ndajajapovéima umi mbaʼe ojeruréva pe Léi mosáika, upéicharõ jepe jajapovaʼerã gueteri umi sakrifísio Jehová oguerohorýva. Pe ótro artíkulope jahecháta mbaʼéichapa ikatu jajapo upéva.
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 18]
Mbaʼeichagua mymbápa reikuaveʼẽvaʼerãmoʼã Jehovápe?
[Nóta oĩva taʼanga ndive páhina 19]
Jehová oguerohory umi oikuaveʼẽvape sakrifísio iporãva