Jọja lẹ Emi—Etẹwẹ Mì Na Yí Gbẹzan Mìtọn Do Wà?
“Aliho he mẹ yẹn to akotokún ṣie lẹ yìn te ma yin nado to nuli jẹhọn gba.”—1 KỌL. 9:26.
1, 2. Taidi jọja de, etẹwẹ a dona wà nado tindo kọdetọn dagbe dile a to whinwhẹ́n?
MÍ NI dọ dọ a to awuwle nado zingbejizọnlin yì fie a ma yì pọ́n de, e sọgan yọ́n dọ a ni hẹn yẹdide alidohiamẹ tọn. Yẹdide alidohiamẹ tọn lọ na gọalọna we nado yọ́n fie a jẹ bo deanana we nado ze aliho he sọgbe lọ. Ṣigba, e ma na gọalọ depope na we eyin a ma yọ́n fie a jei. Eyin a ma jlo na to fuflupé, fie a jei dona họnwun na we.
2 Ninọmẹ mọnkọtọn mẹ wẹ a tin te dile a to whinwhẹ́n. Yẹdide alidohiamẹ tọn he go a sọgan dejido de tin-to-aimẹ na we. Biblu taidi yẹdide alidohiamẹ tọn de he sọgan gọalọna we nado yọ́n fie a na pànta to gbẹ̀mẹ. (Howh. 3:5, 6) Eyin a plọn ayihadawhẹnamẹnu towe ganji, e sọgan gọalọna we nado gbọṣi aliho gbẹzan tọn he sọgbe lọ ji. (Lom. 2:15) Enẹwutu, hiẹ lọsu dona yọ́n fie a pànta, eyin a na tindo kọdetọn dagbe to gbẹ̀mẹ. A dona tindo yanwle tangan delẹ.
3. Sọgbe hẹ nuhe Paulu dọ to 1 Kọlintinu lẹ 9:26 mẹ, ale tẹlẹ wẹ yanwle lẹ zizedai nọ hẹnwa?
3 Apọsteli Paulu do ale he nọ wá sọn yanwle lẹ zizedai po vivẹnudido nado jẹ yé kọ̀n po mẹ lẹ hia to whenue e dọmọ: “Aliho he mẹ yẹn to wezundo te ma yin po nujikudo matindo po gba; aliho he mẹ yẹn to akotokún ṣie lẹ yìn te ma yin nado to nuli jẹhọn gba.” (1 Kọl. 9:26) Eyin a tindo yanwle lẹ, a sọgan dowezun po nujikudo po. To madẹnmẹ, hiẹ na wá basi nudide tangan delẹ gando sinsẹ̀n-bibasi, agbasazọ́n, alọwle, whẹndo po mọmọ po go. To whedelẹnu, a sọgan wá mọ dewe to bẹwlu mẹ gando nudide bibasi go. Ṣigba, eyin a ze yanwle towe lẹ dai domẹwhenu bo ze nudide towe lẹ sinai do nugbo po nunọwhinnusẹ́n he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ po ji, a ma na buali.—2 Tim. 4:4, 5.
4, 5. (a) Etẹwẹ sọgan jọ eyin a ma ze yanwle lẹ dai? (b) Naegbọn ojlo lọ nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn dona nọ deanana we to nudide towe lẹ mẹ?
4 Eyin a ma ze yanwle lẹ dai, e yọnbasi dọ hagbẹ towe lẹ po mẹplọntọ towe lẹ po ni yinuwado jiwe nado wà nuhe yé lẹndọ e sọgbe. Na nugbo tọn, eyin hiẹ tlẹ tindo yanwle tangan delẹ, mẹdelẹ gbẹsọ sọgan na we ayinamẹ. To whenue a to todoaina ayinamẹ yetọn lẹ, kanse dewe dọ, ‘Be yanwle he go yé donù lẹ na gọalọna mi nado flin Mẹdatọ ṣie to ovu whenu ya kavi yé na fẹayihasẹna mi ma nado wàmọ?’—Hia Yẹwhehodọtọ 12:1.
5 Naegbọn ojlo lọ nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn dona nọ deanana we to nudide towe lẹ mẹ? Whẹwhinwhẹ́n dopo wẹ yindọ Jehovah wẹ na mí nudagbe he mí tindo lẹpo. (Jak. 1:17) Na nugbo tọn, mẹlẹpo wẹ dona nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia Jehovah. (Osọ. 4:11) Eyin mí na wàmọ, aliho tẹwẹ sọ yọ́n hugan nado nọ ze Jehovah do ayiha mẹ to whenue mí to yanwle lẹ zedai? Gbọ mí ni gbadopọnna yanwle he kọ̀n a dona jẹ delẹ po nuhe a dona wà nado jẹ yé kọ̀n po.
Yanwle Tẹlẹ Wẹ A Sọgan Zedai?
6. Yanwle tangan tẹwẹ a sọgan zedai, podọ etẹwutu?
6 Dile hosọ he jẹnukọn dohia do, yanwle tangan he a sọgan zedai wẹ nado hẹn dewe kudeji dọ nuhe Biblu dọ lẹ yin nugbo. (Lom. 12:2; 2 Kọl. 13:5) Hagbẹ towe lẹ sọgan tindo yise to nulẹ tin yededenu kavi sinsẹ̀n-nuplọnmẹ lalo voovo lẹ mẹ na mẹdevo lẹ ko dọna yé dọ nuhe yé dona yise niyẹn wutu. Ṣigba, hiẹ ma dona yise to nude mẹ kiki na mẹdevo lẹ jlo dọ a ni yí i sè wutu gba. Flindọ, Jehovah jlo dọ a ni sẹ̀n emi po ayiha towe lẹpo po. (Hia Matiu 22:36, 37.) Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn jlo dọ a ni ze yise towe sinai do kunnudenu ji.—Heb. 11:1.
7, 8. (a) Yanwle whenu gli tọn tẹlẹ zizedai wẹ na gọalọna we nado hẹn yise towe lodo? (b) Etẹwẹ a na duvivi etọn to whenue a ko jẹ delẹ to yanwle whenu gli tọn towe lẹ mẹ kọ̀n?
7 Naegbọn a ma na ze yanwle whenu gli tọn delẹ dai nado sọgan hẹn yise towe lodo? Yanwle dopo sọgan yin nado nọ hodẹ̀ to azán dopodopo ji. Eyin a na hodẹ̀ tlọlọ gando onú tangan de go bo dapana dọvọdọ, a sọgan hẹn nujijọ tangan azán lọ gbè tọn he go a jlo na donù to odẹ̀ towe mẹ lẹ do ayiha mẹ kavi kàn yé dai. Dile a to dẹ̀ho, ma donù nuhahun he a pehẹ lẹ kẹdẹ go blo, ṣigba sọ donù nuhe a duvivi etọn to azán lọ gbè lẹ go ga. (Flp. 4:6) Yanwle devo wẹ nado nọ hia Biblu egbesọegbesọ. Be a yọnẹn dọ eyin a nọ hia nudi weda ẹnẹ to gbèdopo, hiẹ sọgan hia Biblu blebu fó to owhe dopo poun gblamẹ ya?a “Donanọ [kavi ayajẹnọ] wẹ mẹhe . . . homẹhunhun etọn tin to osẹ́n OKLUNỌ tọn mẹ; podọ osẹ́n etọn mẹ wẹ e nọ ayihamẹlẹnpọn te to okle po ozán po,” wẹ Psalm 1:1, 2 dọ.
8 Yanwle whenu gli tọn atọ̀ntọ he a sọgan zedai wẹ nado nọ wleawu bo nọ na gblọndo to opli agun tọn lẹpo ji. To bẹjẹeji, a sọgan nọ hia gblọndo kavi wefọ he yin dide lẹ. To nukọn mẹ, a sọgan ze yanwle lọ dai nado nọ na gblọndo to hogbe towe titi mẹ. Na nugbo tọn, whedepopenu he hiẹ na gblọndo, nunina de basi hlan Jehovah wẹ a te. (Heb. 13:15) To whenue a ko jẹ delẹ to yanwle ehelẹ mẹ kọ̀n, a na tindo jidide dogọ, pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn towe na Jehovah na jideji, podọ a na tin to gbesisọ mẹ nado ze yanwle whenu gaa tọn lẹ dai.
9. Eyin hiẹ ma ko lẹzun wẹnlatọ Ahọluduta tọn de, yanwle whenu gaa tọn tẹlẹ wẹ a sọgan zedai?
9 Yanwle whenu gaa tọn tẹlẹ wẹ a sọgan zedai? Eyin a ma ko jẹ wẹndagbe lọ lá ji, yanwle whenu gaa tọn he a sọgan zedai wẹ nado lẹzun wẹnlatọ Ahọluduta tọn de. To whenue hiẹ ko jẹ yanwle titengbe ehe kọ̀n, a na jlo nado nọ tọ́n na sinsẹ̀nzọn lọ to gbesisọ mẹ bo bikan to e mẹ, podọ hiẹ ma na dike osun dopo ni wayi bọ a ma na dekunnu. Hiẹ nasọ jlo nado plọn nado nọ yí Biblu zan to lizọnyizọn lọ mẹ. Dile a to mọwà, e yọnbasi dọ a ni mọ awuvivi dogọ to azọ́n yẹwhehodidọ tọn lọ mẹ. Enẹgodo, a sọgan nọ yí whenu susu zan dogọ to azọ́n whédegbè jẹ whédegbè tọn lọ mẹ kavi tlẹ dovivẹnu nado deanana plọnmẹ Biblu de. Taidi wẹnlatọ he ma ko yí baptẹm de, yanwle dagbe hugan he a sọgan zedai wẹ nado pegan na baptẹm bo gbọnmọ dali lẹzun Kunnudetọ Jehovah Jiwheyẹwhe tọn klandowiwe de.
10, 11. Yanwle whenu gaa tọn tẹlẹ wẹ jọja he ko yí baptẹm lẹ sọgan zedai?
10 Eyin devizọnwatọ Jehovah tọn he ko yí baptẹm de wẹ a yin, yanwle whenu gaa tọn he kọ̀n a sọgan jẹ delẹ die. Sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ, hiẹ sọgan jlo nado gọalọna agun lẹ nado nọ yì dọyẹwheho to aigba-denamẹ he ma nọ saba yin azọ́nwadeji whẹwhẹ lẹ ji. A sọ sọgan yí huhlọn po agbasalilo towe po zan to azọ́n gbehosọnalitọ alọgọtọ kavi whepoponu tọn mẹ. Gbehosọnalitọ ayajẹnọ fọtọ́n susu lẹ wẹ na dọna we dọ sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn wẹ aliho dagbe hugan lọ nado flin Mẹdatọ towe to jọja whenu towe. Yanwle he kọ̀n a sọgan jẹ delẹ niyẹn to whenue a gbẹ́ pò to whégbè hẹ mẹjitọ towe lẹ. Agun towe lọsu nasọ mọaleyi eyin a jẹ yanwle enẹlẹ kọ̀n.
11 Yanwle whenu gaa tọn devo lẹ sọgan dlẹnkan zẹ̀ agun towe go. Di apajlẹ, a sọgan basi tito nado yì sẹ̀n to lẹdo devo mẹ kavi to otò he mẹ nuhudo sù te. A sọgan yì gọalọ nado gbá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn kavi alahọ lẹ to otò devo lẹ mẹ. A tlẹ sọgan jlo nado biọ sinsẹ̀nzọn Bẹtẹli tọn mẹ kavi lẹzun mẹdehlan. Ṣigba, yanwle titengbe tintan he kọ̀n hiẹ dona jẹ dandan whẹpo do jẹ suhugan yanwle whenu-gaa tọn he yin nùdego tofi lẹ tọn kọ̀n wẹ nado yí baptẹm. Enẹwutu, eyin a ma ko yí baptẹm, lẹnnupọndo nuhe e zẹẹmẹdo nado jẹ yanwle titengbe ehe kọ̀n ji.
Lehe A Sọgan Jẹ Yanwle Baptẹm Tọn Kọ̀n Do
12. Whẹwhinwhẹ́n tẹlẹ wutu wẹ mẹdelẹ do nọ yí baptẹm, podọ naegbọn whẹwhinwhẹ́n ehelẹ poun ma ko pé?
12 Nawẹ a sọgan basi zẹẹmẹ baptẹm tọn gbọn? Mẹdelẹ sọgan lẹndọ baptẹm nọ basi hihọ́namẹ ma nado jai jẹ ylando mẹ. Mẹdevo lẹ sọgan lẹndọ emi dona yí baptẹm na hagbẹ emitọn lẹ wàmọ wutu. Jọja devo lẹ nọ yí baptẹm kiki nado hẹn homẹ mẹjitọ yetọn lẹ tọn hùn. Ṣigba, baptẹm ma yin gbemima de he nọ glọnalinamẹ ma nado wà nuhe to jijlo mẹ to nuglọ gba; mọjanwẹ hiẹ ma dona yí baptẹm na mẹdevo lẹ to kọgbidina we wutu do niyẹn. Hiẹ dona yí baptẹm to whenue a mọnukunnujẹ nuhe e zẹẹmẹdo nado yin Kunnudetọ Jehovah tọn mẹ to gigọ́ mẹ podọ to whenue a kudeji dọ emi ko wleawufo bosọ jlo nado didá azọngban ehe.—Yẹwh. 5:4, 5.
13. Naegbọn hiẹ dona yí baptẹm?
13 Dopo to whẹwhinwhẹ́n he wutu mí nọ yí baptẹm lẹ mẹ wẹ yindọ Jesu deazọ́nna hodotọ etọn lẹ nado ‘hẹn gbẹtọ lẹ zun devi lẹ bosọ nọ baptizi yé.’ E sọ ze apajlẹ dai na mí gbọn baptẹm yíyí dali. (Hia Matiu 28:19, 20; Malku 1:9.) Humọ, baptẹm yin afọdide nujọnu tọn de na mẹhe jlo na mọ whlẹngán lẹ. To whenue apọsteli Pita ko donù aki Noa tọn he whlẹn ewọ po whẹndo etọn po to Singigọ lọ whenu go godo, e dọmọ: “Nuhe sọzẹn hẹ ehe sọ to mì whlẹngán todin ga, enẹ wẹ, baptẹm, . . . gbọn fọnsọnku Jesu Klisti tọn gblamẹ.” (1 Pita 3:20, 21) Ṣigba, ehe ma zẹẹmẹdo dọ a dona yí baptẹm kiki nado mọ whlẹngán poun gba. Kakatimọ, a dona wàmọ na a yiwanna Jehovah bo jlo na yí ahun, alindọn, ayiha, po huhlọn towe lẹpo po do sẹ̀n ẹn wutu.—Malku 12:29, 30.
14. Naegbọn mẹdelẹ sọgan whleawu nado yí baptẹm, ṣigba jide etẹ tọn wẹ a tindo?
14 Mẹdelẹ sọgan whleawu nado yí baptẹm na yé nọ dibu dọ emi sọgan wá yin didesẹ sọn agun mẹ to nukọn mẹ. Be mọ wẹ e yin na hiẹ lọsu ya? Eyin mọ wẹ, obu mọnkọtọn ma ylan dandan gba. E sọgan dohia dọ a yọ́n azọngban nujọnu tọn he Kunnudetọ Jehovah tọn yinyin bẹhẹn. Whẹwhinwhẹ́n devo sọ die. Vlavo hiẹ ma ko kudeji dọ gbẹninọ sọgbe hẹ nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ wẹ yin aliho gbẹzan tọn he yọ́n hugan lọ. Eyin mọ wẹ whẹho lọ yin, nulinlẹnpọn do kọdetọn he mẹhe nọ gbẹkọ nujinọtedo Biblu tọn lẹ go lẹ nọ jiya etọn lẹ ji sọgan gọalọna we nado basi nudide. To alọ devo mẹ, e sọgan yindọ a yiwanna nujinọtedo Jiwheyẹwhe tọn lẹ ṣigba bo ma deji dọ a sọgan nọgbẹ̀ sọgbe hẹ yé. Nugbo wẹ dọ enẹ sọgan yin whẹwhinwhẹ́n dagbe de, na e dohia dọ a tindo whiwhẹ. To popolẹpo mẹ, Biblu dọ dọ oklenọ wẹ ahun gbẹtọvi mapenọ lẹpo tọn. (Jel. 17:9) Ṣigba, hiẹ sọgan tindo kọdetọn dagbe eyin a nọ ‘họ́ dewe sọgbe hẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn’ to whepoponu. (Hia Psalm 119:9.) Mahopọnna whẹwhinwhẹ́n depope he hẹn we nado to yonu dọndogodo na baptẹm yíyí, a dona tẹnpọn nado de yé sẹ̀ sọn ayiha mẹ.b
15, 16. Nawẹ a sọgan yọnẹn gbọn eyin a ko wleawufo nado yí baptẹm?
15 Ṣigba, nawẹ hiẹ sọgan wagbọn do yọnẹn eyin a ko wleawufo nado yí baptẹm? Aliho dopo wẹ nado kanse dewe dọ: ‘Be n’sọgan basi zẹẹmẹ nuplọnmẹ dodonu tọn Biblu tọn lẹ tọn na mẹdevo lẹ ya? Be n’nọ tindo mahẹ to lizọnyizọn lọ mẹ to whenue mẹjitọ ṣie lẹ ma tlẹ wàmọ ya? Be n’nọ dovivẹnu nado yì opli Klistiani tọn lẹpo ya? Be n’sọgan flin ninọmẹ tangan he mẹ n’nọavùnte sọta kọgbidinamẹ hagbẹ tọn te delẹ ya? Be n’na zindonukọn nado to Jehovah sẹ̀n eyin mẹjitọ ṣie lẹ po họntọn ṣie lẹ po tlẹ doalọtena mọwiwà ya? Be n’nọ hodẹ̀ nado hẹn haṣinṣan ṣie hẹ Jiwheyẹwhe sinyẹn deji ya? Podọ be n’ko klan dee do wiwe mlẹnmlẹn na Jehovah to odẹ̀ mẹ ya?’
16 Baptẹm yin nujijọ de he nọ diọ gbẹzan mẹtọn, ehe mí ma dona yí nukunpẹvi do pọ́n. Be a ko whèwhín ganji nado yí sọwhiwhe do lẹnnupọndo afọdide ehe ji ya? Nado whèwhín ma zẹẹmẹdo nado nọ na hodidọ he whànmẹ lẹ sọn oplò ji kavi na gblọndo he tátá lẹ to opli lẹ ji poun gba. E nọ biọ dọ mẹde ni penugo nado basi nudide lẹ sinai do nukunnumọjẹnumẹ tintindo do nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji. (Hia Heblu lẹ 5:14.) Eyin a ko whẹ́n jẹ obá de mẹ nado wàmọ, lẹblanulọkẹyi daho hugan lọ to nukọn na we—enẹ wẹ nado sẹ̀n Jehovah po ahun lẹpo po bo nọgbẹ̀ to aliho de mẹ he na dohia dọ a klan dewe do wiwe na ẹn nugbonugbo.
17. Etẹwẹ na gọalọna we nado doakọnna whlepọn he a sọgan pehẹ to baptẹm towe godo lẹ?
17 To baptẹm towe godo tlolo, zohunhun towe nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe sọgan sinyẹn taun. Ṣigba, to enẹgodo tlolo, hiẹ sọgan pehẹ whlepọn he na tẹ́n yise po akọndonanu towe po pọ́n. (2 Tim. 3:12) Ma lẹndọ a sọgan didẹ whlepọn ehelẹ na dewe blo. Nọ dín ayinamẹ mẹjitọ towe lẹ tọn. Nọ dín alọgọ mẹhe whèwhín to agun mẹ lẹ tọn. Nọ dogbẹ́ hẹ mẹhe sọgan gọalọna we lẹ. Ma wọn gbede blo dọ Jehovah to towe hòpọn, podọ ewọ na na we huhlọn he a tindo nuhudo etọn nado pehẹ ninọmẹ depope he sọgan fọndote.—1 Pita 5:6, 7.
Nawẹ A Sọgan Jẹ Yanwle Towe lẹ Kọ̀n Gbọn?
18, 19. Ale tẹwẹ tin to e mẹ eyin a dindona nuhe tin to otẹn tintan mẹ na we lẹ?
18 Mahopọnna linlẹn dagbe towe lẹ, be e nọ taidi dọ hiẹ ma tindo whenu sọmọ nado wà nuhe a jlo kavi dona wà lẹ wẹ ya? Eyin mọ wẹ, hiẹ dona dindona nuhe tin to otẹn tintan mẹ na we lẹ. Di apajlẹ: Yí lọba de bo bẹ zannu dahodaho delẹ do e mẹ jẹnukọn. Enẹgodo, kọ̀n yẹnkẹn do e mẹ kaka ni gọ́. Zannu po yẹnkẹn po ko gọ́ lọba lọ todin. Enẹgodo, kọ̀n zannu lọ lẹ po yẹnkẹn lọ po sọn lọba lọ mẹ do fidopo. Todin lo, bẹ yẹnkẹn lọ do lọba lọ mẹ jẹnukọn bo tẹnpọn nado bẹ zannu lọ lẹ do e mẹ. A na mọdọ zannu lọ lẹpo ma na mọtẹn ba. Etẹwutu? Na a bẹ yẹnkẹn lọ do lọba lọ mẹ jẹnukọn wutu.
19 Nuhahun mọnkọtọn wẹ a nọ pehẹ na nuhe dù whenu towe yiyizan. Eyin a nọ ze onú delẹ taidi ayidedai do otẹn tintan mẹ, a ma na mọ whenu susu sọmọ na nuhe yin nujọnu hugan lẹ—yèdọ gbigbọnu lẹ. Ṣigba, eyin a nọ hodo ayinamẹ Biblu tọn nado nọ “mọdona nuhe yin nujọnu hugan lẹ,” hiẹ na mọdọ a na tindo whenu na nuhe gando Ahọluduta lọ go lẹ po ayidedai delẹ po.—Flp. 1:10.
20. Dile hiẹ to vivẹnudo nado jẹ yanwle towe lẹ kọ̀n, etẹwẹ a na wà eyin a wá pehẹ magbọjẹ kavi tindo ayihaawe?
20 Dile hiẹ to vivẹnudo nado jẹ yanwle towe lẹ kọ̀n kakajẹ baptẹm ji, hiẹ sọgan nọ tindo ayihaawe kavi pehẹ magbọjẹ to whedelẹnu. Eyin a wá pehẹ ninọmẹ enẹlẹ, “ze agbàn towe dlan OKLUNỌ ji, ewọ nasọ hẹn we dote.” (Ps. 55:22) To alọnu din, dotẹnmẹ lọ hundote na we nado tindo mahẹ to azọ́n titengbe he nọ hẹn ayajẹ wá namẹ hugan lọ mẹ, enẹ wẹ azọ́n yẹwhehodidọ po mẹpinplọn lẹdo aihọn pé po tọn lọ. (Owalọ 1:8) A sọgan de ma nado doalọ to azọ́n ehe mẹ. Kavi dọ a sọgan tindo mahẹ to e mẹ. Ma whleawu nado yí nugopipe towe lẹ zan na nukọnyiyi Ahọluduta lọ tọn blo. E ma na vẹna we gbede dọ a sẹ̀n “Mẹdatọ towe to jọja whenu towe.”—Yẹwh. 12:1, Bible Segond.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Pọ́n Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ lọ Tọn 1er août 2009, weda 15-18.
b Na nudọnamẹ dogọ, pọ́n owe lọ Les jeunes s’interrogent—Réponses pratiques, bladopọ 2, weta 34.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Naegbọn hiẹ dona ze yanwle lẹ dai?
• Yanwle he nọ hẹn ale wá tẹlẹ kọ̀n wẹ a sọgan jẹ?
• Etẹwẹ yanwle baptẹm tọn kọ̀n jijẹ bẹhẹn?
• Nawẹ dodindinna nuhe tin to otẹn tintan mẹ na we lẹ sọgan gọalọna we nado jẹ yanwle towe lẹ kọ̀n gbọn?
[Yẹdide to weda 13]
Be a tindo yanwle lọ nado nọ hia Biblu egbesọegbesọ ya?
[Yẹdide to weda 15]
Etẹwẹ na gọalọna we nado jẹ yanwle baptẹm yíyí tọn kọ̀n?
[Yẹdide to weda 16]
Etẹwẹ a plọn sọn apajlẹ ehe mẹ?