Sisi Nina Tito Alọwle Tọn Taidi Nunina de Sọn Jiwheyẹwhe Dè
“Enẹwutu wẹ sunnu na jo otọ́ po onọ̀ po do, bo na sẹbọdo asi etọn go: yé nasọ lẹzun [agbasalan] dopo.”—GẸN. 2:24.
1. Naegbọn Jehovah do jẹna sisi mítọn?
NADO dọ hójọhó, Jehovah Jiwheyẹwhe he yin Dowatọ alọwle tọn jẹna sisi mítọn. Na ewọ yin Mẹdatọ mítọn, Nupojipetọ, podọ Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn wutu, e gbọn gbesisọ dali yin yiylọdọ Asisa “nunina dagbe lẹpo gọna nunina pipé lẹpo” tọn. (Jak. 1:17; Osọ. 4:11) Ehe yin dohia owanyi daho etọn tọn. (1 Joh. 4:8) Nudepope he e plọn mí, nudepope he e biọ to mí si, podọ nudepope he e na mí nọ yin na dagbe po ale mítọn po.—Isa. 48:17.
2. Anademẹ tẹlẹ wẹ Jehovah na asu po asi po tintan lọ?
2 Biblu basi zẹẹmẹ alọwle tọn taidi dopo to nunina dagbe Jiwheyẹwhe tọn ehelẹ mẹ. To whenuena Jehovah ze alọwle tintan lọ dai, e na Adam po Evi po anademẹ tangan delẹ he na gọalọna yé nado tindo kọdetọn dagbe. (Hia Matiu 19:4-6.) Eyin yé ko setonuna anademẹ Jiwheyẹwhe tọn wẹ, yé na ko tindo ayajẹ kakadoi. Ṣigba, yé gbọn nulú dali gbẹkọ gbedide Jiwheyẹwhe tọn go, ehe hẹn kọdetọn vẹadi lẹ wá yé ji.—Gẹn. 3:6-13, 16-19, 23.
3, 4. (a) To egbehe, nawẹ mẹsusu ma nọ na sisi tito alọwle tọn po Jehovah Jiwheyẹwhe po gbọn? (b) Apajlẹ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ?
3 Taidi asu po asi po tintan lọ, mẹsusu to egbehe nọ yí nukun pẹvi do pọ́n anademẹ Jehovah tọn lẹ kavi tlẹ nọ dovọ́na yé to whenue yé to nudide basi do alọwle ji. Mẹdelẹ nọ mọdọ e ma yin dandan nado wlealọ sọgbe hẹ osẹ́n, to whenue mẹdevo lẹ nọ wleawuna pọndohlan he ma yin jọwamọ tọn gando alọwle go nado hẹn pekọ wá na ojlo yetọn titi lẹ. (Lom. 1:24-32; 2 Tim. 3:1-5) Yé nọ gbẹkọ nugbo lọ go dọ alọwle yin nunina de sọn Jiwheyẹwhe dè, podọ gbọn sisi matindo na nunina enẹ dali, yé nọ dohia dọ yé ma tindo sisi na Asisa etọn he yin Jehovah Jiwheyẹwhe lọsu.
4 To whedelẹnu, omẹ Jiwheyẹwhe tọn delẹ lọsu nọ gbẹkọ pọndohlan Jehovah tọn gando alọwle go. Asu po asi po Klistiani delẹ nọ de nado klan, kavi basi gbẹdai matin dodonu Owe-wiwe tọn depope. Nawẹ mí sọgan dapana ehe gbọn? Nawẹ anademẹ Jiwheyẹwhe tọn he tin to Gẹnẹsisi 2:24 mẹ sọgan gọalọna alọwlemẹ Klistiani lẹ nado hẹn alọwle yetọn lodo gbọn? Podọ nawẹ mẹhe to nukọnpọnhlan na alọwle lẹ sọgan wleawuna ẹn gbọn? Mì gbọ mí ni gbadopọnna alọwle kọdetọn dagbenọ atọ̀n to ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ he do lehe sisi nina Jehovah yin nujọnu na alọwle de nido dẹn-to-aimẹ do hia.
Wleawuna Nugbonọ-Yinyin
5, 6. Ninọmẹ tẹwẹ na ko whlé Zekalia po Elizabẹti po pọ́n, podọ nawẹ nugbonọ-yinyin yetọn yin ahọsuna gbọn?
5 Zekalia po Elizabẹti po wà nuhe sọgbe to whepoponu. Yé omẹ awe lẹpo wẹ yin gbẹtọ gbigbọnọ. Zekalia hẹn azọngban yẹwhenọ tọn etọn lẹ di po nugbonọ-yinyin po, podọ yé omẹ awe lẹ yìn Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn to gigọ́ mẹ. E họnwun dọ yé tindo whẹwhinwhẹ́n susu nado dopẹ́. Etomọṣo, eyin a yì owhé yetọn gbè to Juda, a na yawu doayi e go dọ nude jẹdò. Yé ma tindo ovi. Wẹnsinọ wẹ Elizabẹti yin, podọ owhe yé omẹ awe lẹpo tọn wẹ ko sẹyì.—Luku 1:5-7.
6 To Islaeli hohowhenu tọn, nukun nujọnu tọn wẹ gbẹtọ lẹ nọ yí do pọ́n vijiji, podọ whẹndonọ lẹ nọ saba jivi susu. (1 Sam. 1:2, 6, 10; Ps. 128:3, 4) To hohowhenu, Islaelivi sunnu de sọgan kàn ayiha gigẹdẹ nado gbẹ́ asi etọn eyin e ma jivi. Ṣigba, Zekalia do nugbonọ-yinyin hia Elizabẹti bo ma gbẹ́ ẹ dai. E ma kàn ayiha nado sánkanna alọwle yetọn podọ asi etọn lọsu wà nudopolọ. Dile etlẹ yindọ ovi ma mọ ji hẹn awubla wá yé ji, yé zindonukọn to Jehovah sinsẹ̀n mẹ po nugbonọ-yinyin po to pọmẹ. To nukọn mẹ, Jehovah dona yé susugege bọ yé ji visunnu de to yọnhowhe yetọn mẹ to azọ́njiawu-liho.—Luku 1:8-14.
7. Aliho devo tẹ mẹ wẹ Elizabẹti do nugbonọ-yinyin hia asu etọn te?
7 Ṣigba, nugbonọ-yinyin he Elizabẹti dohia jẹna ayidego to aliho devo mẹ. To whenue visunnu etọn Johanu yin jiji, Zekalia ma sọgan dọho na e lẹzun unbọpẹnnọ na e tindo ayihaawe gando nuhe angẹli Jiwheyẹwhe tọn dọna ẹn go wutu. Etomọṣo, Zekalia na ko dọna asi etọn to aliho de mẹ dọ angẹli Jehovah tọn dọ dọ visunnu lọ na yin yiylọdọ “Johanu.” Kọmẹnu po hẹnnumẹ lẹ po jlo na do oyín otọ́ lọ tọn na visunnu lọ. Ṣigba, Elizabẹti tẹdo anademẹ asu etọn tọn go po nugbonọ-yinyin po. E dọmọ: “Lala! ṣigba Johanu wẹ e na yin yiylọdọ.”—Luku 1:59-63.
8, 9. (a) Nawẹ nugbonọ-yinyin nọ hẹn alọwle lodo gbọn? (b) Donù aliho tangan he mẹ asu po asi po sọgan do nugbonọ-yinyin hia te delẹ go.
8 Taidi Elizabẹti po Zekalia po, asu po asi po lẹ nọ pehẹ flumẹjijẹ po nuhahun devo lẹ po to egbehe. Eyin asu po asi po lẹ ma yin nugbonọ na ode awetọ, alọwle yetọn ma na hẹnai. Aihun gblewa tọn didà, yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn, ayọdide gọna walọ devo he nọ ze alọwle do owù mẹ lẹ sọgan zọ́n bọ asu po asi po ma na dejido yedelẹ go paali ba. Podọ whenue jidide masọ tin to alọwle mẹ ba, owanyi nọ jẹ mimiọn ji. To aliho de mẹ, nugbonọ-yinyin taidi adó hihọ́-basinamẹ tọn he nọ lẹdo whédo de nado glọnalina nuhe sọgan hẹn owù wá mẹhe to e mẹ lẹ ji. Enẹwutu, eyin asu po asi po yin nugbonọ na ode awetọ, yé sọgan tin to jijọho mẹ bo nọ dọ homẹ na ode awetọ po awuvivo po, podọ ehe nọ hẹn owanyi yetọn sinyẹn deji. Na taun tọn, nugbonọ-yinyin yin nujọnu to alọwle mẹ.
9 Jehovah dọna Adam dọ: ‘Sunnu na jo otọ́ po onọ̀ etọn po do, bo na sẹbọdo asi etọn go.’ (Gẹn. 2:24) Etẹwẹ enẹ zẹẹmẹdo? To alọwle godo, alọwlemẹ lẹ dona basi vọjlado na haṣinṣan he tin to yewlẹ po họntọn gọna hẹnnumẹ yetọn lẹ po ṣẹnṣẹn. Yé dona nọ na whenu po ayidonugo po ode awetọ jẹnukọnna mẹdevo depope. Yé ma nasọ nọ na ayidonugo họntọn kavi hẹnnumẹ lẹ sọ whẹndo yetọn ba; mọjanwẹ asu po asi po lọ ma dona dike mẹjitọ lẹ ni nọ dádo nudide kavi gbemanọpọ yetọn lẹ mẹ do niyẹn. Asu po asi po lọ dona sẹbọdo yede go todin. Anademẹ Jiwheyẹwhe tọn niyẹn.
10. Etẹwẹ na gọalọna alọwlemẹ lẹ nado wleawuna nugbonọ-yinyin?
10 Nugbonọ-yinyin nọ hẹn ale wá, etlẹ yin to whẹndo he klan to sinsẹ̀n-liho lẹ mẹ. Mẹmẹyọnnu he asu etọn yin mayisenọ de dọmọ: “N’nọ dopẹna Jehovah taun na nuplọnmẹ he e na mi nado nọ litaina asu ṣie bo nọ do sisi sisosiso hia ẹ. Nugbonọ-yinyin gọalọna mi nado do owanyi po sisi po hia ẹ na owhe 47.” (1 Kọl. 7:10, 11; 1 Pita 3:1, 2) Enẹwutu, dovivẹnu vẹkuvẹku nado hẹn alọwlemẹ towe voawu. To ohó po walọ po mẹ, nọ dín dotẹnmẹ lẹ nado vọ́ jide na ẹn dọ ewọ wẹ mẹhe họakuẹ na we hugan to aigba ji. Wà nuhe go a pé lẹpo na mẹdepope kavi nudepope nikaa klan we sọn alọwlemẹ towe go. (Hia Howhinwhẹn lẹ 5:15-20.) Ron po Jeannette po he tindo ayajẹ to alọwle yetọn mẹ sọn owhe 35 die gbọ́n dọ dọ: “Na mí nọ yí nugbonọ-yinyin do wà nuhe Jiwheyẹwhe biọ to mí si lẹ wutu, mí tindo kọdetọn dagbe po ayajẹ po to alọwle mítọn mẹ.”
Azọ́nwiwa Dopọ Nọ Hẹn Alọwle Lodo
11, 12. Nawẹ Akuila po Pliskila po wazọ́n dopọ gbọn (a) to whégbè, (b) to agbasazọ́n yetọn mẹ, podọ (c) to lizọnyizọn Klistiani tọn lọ mẹ?
11 Whedepopenu he apọsteli Paulu dọho gando họntọn vivẹ́ etọn Akuila po Pliskila po go, e nọ donù yé omẹ awe lẹ go dopọ janwẹ. Apajlẹ dagbe asu po asi po he nọ wazọ́n dopọ ehe tọn do nuhe dọ Jiwheyẹwhe te to whenue e dọ dọ asu po asi po dona lẹzun ‘agbasalan dopo’ hia hezeheze. (Gẹn. 2:24) Yé nọ wazọ́n dopọ to whégbè, to agbasazọ́n yetọn mẹ, podọ to lizọnyizọn lọ mẹ to whepoponu. Di apajlẹ, to whenue Paulu wá Kọlinti whla tintan, Akuila po Pliskila po yí homẹdagbe do basi-oylọna ẹn nado wá nọ owhé yetọn gbè, podọ e taidi dọ to godo mẹ Paulu yí owhé yetọn zan na ojlẹ de na nuwiwa etọn lẹ. To nukọn mẹ, owhé yetọn yin yiyizan na opli agun tọn lẹ to Efesu podọ yé wazọ́n dopọ nado gọalọna omẹ yọyọ lẹ, taidi Apolo, nado whèwhín to gbigbọ-liho. (Owalọ 18:2, 18-26) To enẹgodo, asu po asi po zohunhunnọ ehe yì Lomu, fie yé sọ ze owhé yetọn jo na opli agun tọn lẹ te whladopo dogọ. To godo mẹ, yé lẹkọyi Efesu bo to mẹmẹsunnu lẹ hẹn lodo.—Lom. 16:3-5.
12 Akuila po Pliskila po sọ wazọ́n dopọ hẹ Paulu na ojlẹ de to agbasazọ́n paa yetọn mẹ, enẹ wẹ azọ́n gòhọ-gbigbá tọn. To ninọmẹ ehe lọsu mẹ, asu po asi po ehe wazọ́n to gbekọndopọ mẹ matin agbàwhinwhlẹn kavi nudindọn. (Owalọ 18:3) Ṣigba, e họnwun dọ ojlẹ he yé nọ yizan dopọ to nuwiwa Klistiani tọn lẹ mẹ wẹ họakuẹ na yé hugan podọ ehe hẹn alọwle yetọn lodo bosọ hẹn yé tindo ayajẹ. To Kọlinti, Efesu kavi Lomu, yé yin yinyọnẹn gbayipe taidi “azọ́nwatọ hatọ . . . lẹ to Klisti Jesu mẹ.” (Lom. 16:3) Yé wazọ́n dopọ pẹkipẹki na nukọnyiyi yẹwhehodidọ Ahọluduta lọ tọn to fidepope he yé wadevizọn te.
13, 14. (a) Ninọmẹ tẹlẹ wẹ sọgan ze pọninọ do owù mẹ to alọwle de mẹ? (b) Etẹwẹ yin delẹ to nuhe alọwlemẹ lẹ sọgan wà nado hẹn haṣinṣan yetọn lodo taidi ‘agbasalan dopo’ lẹ mẹ?
13 Na nugbo tọn, eyin asu po asi po tindo yanwle dopolọ bo nọ wazọ́n dopọ, ehe na hẹn alọwle yetọn lodo. (Yẹwh. 4:9, 10) E blawu dọ, whenu vude poun wẹ asu po asi po susu nọ yizan dopọ to egbehe. Yé nọ wazọ́n na gànhiho susu to agbasazọ́n voovo mẹ. Agbasazọ́n mẹdelẹ tọn nọ biọ dọ yé ni tọ́nwhẹ̀n whẹwhẹ to whenuena mẹdevo lẹ nọ jo whẹndo yetọn do bo nọ yì tògodo nado wazọ́n bo do akuẹ hlan whé. Etlẹ yin to whégbè, alọwlemẹ delẹ nọ tindo numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn na whenu he awetọ yetọn nọ yizan na televiziọn, aihundida, ayidedai lanmẹyiya tọn po Internet po wutu. Be nuhe nọ jọ to whẹndo towe mẹ niyẹn ya? Eyin mọ wẹ, be mì sọgan basi vọjlado nado nọ yí whenu susu zan dopọ ya? Etẹwẹ dogbọn azọ́n delẹ wiwà dopọ dali, taidi núdùdù didà, agbán kiklọ́ kavi whégbè jijlado? Be mì sọgan wazọ́n dopọ dile mì to nukunpedo ovi kavi mẹjitọ mẹhomẹ mìtọn lẹ go ya?
14 Hú popolẹpo, mì nọ yí whenu zan dopọ whẹwhẹ to nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ mẹ. Dogbigbapọnna wefọ egbesọegbesọ po sinsẹ̀n-bibasi whẹndo tọn po na hùn dotẹnmẹ dagbe dotena whẹndo mìtọn nado ze ayiha do yanwle dopolọ ji. Humọ, mì nọ wazọ́n dopọ to lizọnyizọn lọ mẹ. Eyin e yọnbasi, mì kẹalọyi sinsẹ̀nzọn gbehosọnalitọ tọn dopọ eyin ninọmẹ mìtọn tlẹ na dotẹnmẹ nado basi i na osun dopo kavi owhe dopo. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 15:58.) Mẹmẹyọnnu de he basi gbehosọnalitọ hẹ asu etọn dọmọ: “Lizọnyizọn lọ yin dopo to nuhe nọ gọalọna mí nado yí whenu zan dopọ bo dọhodopọ ganji lẹ mẹ. Na mí omẹ awe lẹ tindo yanwle dopolọ nado nọ gọalọna mẹdevo lẹ to gbigbọ-liho wutu, n’mọdọ mí sọgbe hẹ mídelẹ taun. N’nọ voawu to apá na asu ṣie taun taidi họntọn vivẹ́ de.” Dile mì to afọdona yanwle dagbe lẹ dopọ, nuhe tin to otẹn tintan mẹ na we lẹ, nujlomẹ po walọ towe lẹ po na sọgbe hẹ alọwlemẹ towe tọn vudevude kakajẹ whenue mì na sọgbe hẹ mìdelẹ to numọtolanmẹ-liho bo nọ lẹnnupọn bosọ nọ yinuwa taidi ‘agbasalan dopo’ kẹdẹdile Akuila po Pliskila po wà do.
Nọ Hodo Anademẹ Jiwheyẹwhe Tọn to Alọwle Towe Mẹ
15. Etẹwẹ yin nujọnu nado tindo alọwle kọdetọn dagbenọ de? Basi zẹẹmẹ.
15 Jesu yọ́n nujọnu-yinyin Jiwheyẹwhe zizedo otẹn tintan mẹ to alọwle mẹ tọn. E to finẹ to whenue Jehovah ze alọwle tintan dai. E mọ lehe Adam po Evi po yin ayajẹnọ sọ to whenue yé hodo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn, podọ e sọ yí nukun etọn lẹ do mọ nuhahun he kọgbigbẹ́ anademẹ enẹ go hẹnwa yé ji lẹ. Enẹwutu to whenue Jesu to mẹdevo lẹ plọn, e yihodọ sọn anademẹ Otọ́ etọn tọn he tin to Gẹnẹsisi 2:24 mẹ. E sọ yidogọ dọ: “Nuhe Jiwheyẹwhe ko kọndopọ mì dike mẹde klan ẹn blo.” (Mat. 19:6) Enẹ wẹ zọ́n bọ sisi sisosiso nina Jehovah gbẹ́ yin nujọnu nado tindo whẹndo kọdetọn dagbenọ he mẹ ayajẹ pavava te. To whẹho ehe mẹ, mẹjitọ aigba ji tọn Jesu tọn lẹ, yèdọ Josẹfu po Malia po, ze apajlẹ ayidego tọn de dai.
16. Nawẹ Josẹfu po Malia po hodo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn to whẹndo yetọn mẹ gbọn?
16 Josẹfu do homẹdagbe hia Malia bo yinuwa hẹ ẹ po sisi po. Whla tintan he e sè dọ Malia to ohò, e jlo na yinuwa hẹ ẹ po lẹblanu po, yèdọ whẹpo angẹli Jiwheyẹwhe tọn tlẹ do basi zẹẹmẹ nuhe jọ lọ tọn na ẹn. (Mat. 1:18-20) Taidi asu po asi po, yé setonuna gbedide Sesali tọn bosọ tẹdo Osẹ́n Mose tọn go pẹkipẹki. (Luku 2:1-5, 21, 22) Podọ dile etlẹ yindọ sunnu lẹ kẹdẹ si wẹ e yin bibiọ te nado nọ yì hùnwhẹ sinsẹ̀n tọn tangan lẹ to Jelusalẹm, Josẹfu po Malia po nọ yì hùnwhẹ enẹlẹ tẹnmẹ to whemẹwhemẹ to pọmẹ hẹ hagbẹ whẹndo tọn yetọn lẹ. (Deut. 16:16; Luku 2:41) To aliho ehelẹ po devo lẹ po mẹ, asu po asi po budisi Jiwheyẹwhe tọ́ ehe nọ dovivẹnu nado hẹn homẹ Jehovah tọn hùn bo nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n gbigbọnu lẹ. Abajọ, Jehovah do de yé nado penukundo Visunnu etọn Jesu go to bẹjẹeji gbẹzan aigba ji tọn etọn whenu.
17, 18. (a) Aliho tẹlẹ mẹ asu po asi po lẹ sọgan ze Jiwheyẹwhe do otẹn tintan mẹ to whẹndo yetọn mẹ te? (b) Ale tẹlẹ wẹ ehe na hẹnwa na yé?
17 Mọdopolọ, be mì nọ hodo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn to whẹndo mìtọn mẹ ya? Di apajlẹ, to whenue mì to nudide titengbe lẹ basi, be mì nọ basi dodinnanu do nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ ji bo nọ hodẹ̀ do whẹho lọ ji bosọ nọ dín ayinamẹ sọn Klistiani he whèwhín de dè ya? Kavi be mì nọ tẹnpọn nado didẹ nuhahun lẹ na mìde kavi nọ dín ayinamẹ sọn hẹnnumẹ po họntọn lẹ po dè wẹ ya? Be mì nọ dovivẹnu nado yí ayinamẹ dagbe susu he afanumẹ nugbonọ lọ nọ zinjẹgbonu do alọwle po whẹndo po ji do yizan mẹ ya? Kavi be mì nọ hodo aṣa kavi ayinamẹ he susu gbẹtọ lẹ tọn nọ hodo to paa mẹ poun wẹ ya? Be mì nọ hodẹ̀ bo nọ plọnnu dopọ whẹwhẹ, nọ doafọna gbigbọnu lẹ bosọ nọ dọhodo nuhe tin to otẹn tintan mẹ na whẹndo mìtọn lẹ ji ya?
18 Gando owhe 50 he Raymond po asi etọn po yizan dopọ po ayajẹ po go, e dọmọ, “Mí ma ko tindo nuhahun he mí ma sọgan didẹ de pọ́n gbede, na mí yí Jehovah do basi apadewhe ‘okàn atọ̀n-slodopọ’ mítọn tọn wutu.” (Hia Yẹwhehodọtọ 4:12.) Danny po Trina po kọngbedopọ hẹ nuhe Raymond dọ enẹ. Yé dọmọ: “Dile mí to Jiwheyẹwhe sẹ̀n dopọ, alọwle mítọn lodo dogọ.” Yé ko duvivi alọwle ayajẹnọ de tọn na owhe 34 linlán. Eyin mì nọ ze Jehovah do otẹn tintan mẹ to whẹndo mìtọn mẹ, ewọ na gọalọna mì nado tindo kọdetọn dagbe bosọ dona mì susugege.—Ps. 127:1.
Nọ Na Sisi Nunina Jiwheyẹwhe Tọn
19. Naegbọn Jiwheyẹwhe do wleawuna nunina alọwle tọn?
19 To egbehe, onú dopo gee he nọ duahunmẹna mẹsusu wẹ ayajẹ yetọn titi. Ṣigba e ma yinmọ na devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ gba. Yé yọnẹn dọ Jiwheyẹwhe ze tito alọwle tọn dai nado hẹn lẹndai Etọn di. (Gẹn. 1:26-28) Eyin Adam po Evi po ko na sisi nunina enẹ wẹ, aigba lọ blebu na ko lẹzun paladisi de he gọ́ na devizọnwatọ dodonọ podọ ayajẹnọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ.
20, 21. (a) Naegbọn mí dona nọ pọ́n alọwle hlan taidi onú wiwe de? (b) Nunina tẹwẹ mí na gbadopọnna to osẹ he ja?
20 Hú popolẹpo, devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ pọ́n alọwle hlan taidi dotẹnmẹ hundote de nado pagigona Jehovah. (Hia 1 Kọlintinu lẹ 10:31.) Dile mí ko mọ do, nugbonọ-yinyin, azọ́nwiwa dopọ po anademẹ Jiwheyẹwhe tọn hihodo po nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn bosọ nọ hẹn alọwle lodo. Enẹwutu, vlavo mí to nulẹnpọn do alọwle ji, mí jlo na hẹn alọwle mítọn lodo, kavi to vivẹnudo nado hẹn gbemima alọwle tọn mítọn go, mí dona nọ pọ́n alọwle hlan taidi tito wiwe de he Jiwheyẹwhe zedai. Enẹ hinhẹn do ayiha mẹ na whàn mí nado wà nuhe go mí pé lẹpo nado ze nudide alọwle tọn mítọn lẹpo sinai do Ohó Jiwheyẹwhe tọn ji. Gbọnmọ dali, mí na do sisi hia nunina alọwle tọn enẹ po Asisa etọn po, yèdọ Jehovah Jiwheyẹwhe.
21 Na nugbo tọn, e ma yin alọwle kẹdẹ wẹ yin nunina he Jehovah na mí gba. Mọdopolọ, e ma yin enẹ kẹdẹ wẹ nọ hẹn ayajẹ wá. To hosọ he bọdego mẹ, mí na gbadopọnna nunina họakuẹ devo he wá sọn Jiwheyẹwhe dè—enẹ wẹ nunina tlẹnmẹninọ tọn.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Nawẹ nugbonọ-yinyin dona nọ yinuwado pọndohlan asu po asi po Klistiani lẹ tọn ji gbọn?
• Naegbọn azọ́nwiwa dopọ nọ hẹn alọwle lodo?
• Aliho tẹlẹ mẹ wẹ asu po asi po lẹ sọgan hodo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn te?
• Nawẹ mí dona nọ do sisi hia Jehovah he yin Dowatọ alọwle tọn gbọn?
[Yẹdide to weda 15]
Azọ́nwiwa dopọ nọ gọalọna asu po asi po nado vẹ́