Nugbajẹmẹji Jọwamọ Tọn lẹ—Naegbọn Yé Do Sù Sọmọ?
DIBLAYIN nugbajẹmẹji lẹ go wẹ linlinnamẹnu lẹ nọ donù hugan. To egbehe, gbẹtọ susu wẹ ko jiya nugbajẹmẹji de kavi devo tọn hugan gbede pọ́n. Azọ́nwhé he nọ basi dodinnanu do nugbajẹmẹji lẹ ji to Belgique, na linlin dọ to owhe 2010 tọn kẹdẹ mẹ, nugbajẹmẹji 373 wẹ wá aimẹ bo hù e whè gbau gbẹtọ 296000.
To owhe agọe tọn lẹ mẹ, sọha nugbajẹmẹji lẹ tọn sọ yiaga taun. Di apajlẹ, to gblagbla owhe 1975 jẹ 1999 tọn mẹ, sọha nugbajẹmẹji he nọ wá aimẹ lẹ tọn ma nọ pé 300 to whemẹwhemẹ. Ṣigba, to gblagbla owhe 2000 jẹ 2010 tọn mẹ, madozẹnzẹn nugbajẹmẹji lẹ tọn diblayi 400 to whemẹwhemẹ. Vlavo hiẹ lọsu sọgan ko nọ kanse dewe dọ, ‘Naegbọn nugbajẹmẹji lẹ do sù sọmọ to egbehe?’
Dile etlẹ yindọ gbẹtọ lẹ nọ saba dlẹnalọdo nugbajẹmẹji enẹlẹ taidi “nuyiwa Jiwheyẹwhe tọn,” na nugbo tọn, linlẹn agọ̀ wẹ enẹ yin. E ma yin Jiwheyẹwhe wẹ to godona nugbajẹmẹji he gbẹtọ susu nọ jiya etọn to egbehe lẹ gba. Etomọṣo, Biblu ko dọ dọdai dọ nugbajẹmẹji lẹ na tin to ojlẹ mítọn mẹ. Di apajlẹ, to Matiu 24:7, 8 mẹ, mí hia hogbe Jesu tọn lẹ dọmọ: “Núdùdù whèdomẹ po aigba sisọsisọ lẹ po na tin sọn fide jẹ fide. Onú ehe lẹpo wẹ yin bẹjẹeji awufiẹsa he taidi ajipanu tọn lẹ.” Naegbọn Jesu dọ dọdai nujijọ ehelẹ tọn, podọ nawẹ yé gando mí go gbọn?
Devi lẹ kanse Jesu, Visunnu Jiwheyẹwhe tọn dọmọ: “Etẹwẹ na yin ohia . . . vivọnu titonu lọ tọn?” (Matiu 24:3) To gblọndo etọn mẹ, e dọho gando nujijọ voovo he na wá aimẹ lẹ go, ehe bẹ nugbajẹmẹji taidi dehe go mí donù to aga lẹ hẹn. Enẹgodo, e zindonukọn po hogbe ayidego tọn ehelẹ po dọmọ: “Whenue mì mọ onú ehelẹ to jijọ, mì ni yọnẹn dọ ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ko sẹpọ.” (Luku 21:31) Enẹwutu, nugbajẹmẹji jọwamọ tọn enẹlẹ tindo zẹẹmẹ nujọnu tọn na mí. Yé yin ohia diọdo ayidego tọn he na wá aimẹ to madẹnmẹ lẹ tọn.
Asisa Nugbajẹmẹji lẹ Tọn
Etomọṣo, mẹsusu gbẹ́ nọ kanse dọ, Eyin Jiwheyẹwhe ma to godona nugbajẹmẹji lẹ, mẹnu wẹ kavi etẹwẹ nọ hẹn yé wá? Mí sọgan mọ gblọndo kanbiọ enẹ tọn kiki eyin mí kẹalọyi nugbo titengbe he go Biblu donù dọmọ: “Aihọn lọ pete tin to huhlọn mẹylankan lọ tọn glọ.” (1 Johanu 5:19) Wefọ ehe dohia dọ e ma yin Jiwheyẹwhe wẹ to godona ninọmẹ ylankan he tin to aihọn lọ mẹ lẹ gba, kakatimọ, kẹntọ etọn, yèdọ “mẹylankan lọ” he Biblu sọ dlẹnalọdo taidi “Lẹgba” wẹ nọ wà ehe to ninọmẹ susu mẹ.—Osọhia 12:9, 12.
Na kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn ehe yin ṣejannabinọ wutu, ogbẹ̀ gbẹtọvi lẹ tọn ma nọ họakuẹ to nukun etọn mẹ. To whenuena e yindọ aihọn lọ pete tin to anademẹ etọn glọ, e nọ sisẹ́ gbẹtọvi lẹ nado do gbigbọ dopolọ hia. Na taun tọn, Biblu dọ dọdai ehe tọn dọ “to azán godo tọn lẹ mẹ,” gbẹtọ lẹ na yin “wanyina mẹdetiti tọ́, wanyina akuẹtọ, mẹdezedagatọ, saklanọ.” (2 Timoti 3:1, 2) Enẹwutu, e ma yin nupaṣamẹ dọ Lẹgba ko wleawuna aihọn lọ blebu to aliho de mẹ bọ gbẹtọ he tindo jijọ mọnkọtọn lẹ po walọ ylankan devo lẹ po wẹ nọ tindo kọdetọn dagbe. E nọ nọgodona nuyiwa ṣejannabi po nukunkẹn po tọn he nọ saba hẹn awugble wá na gbẹtọvi lẹ.
Aliho tẹ mẹ wẹ aihọn egbezangbe tọn he gọ́ na nukunkẹn nọ yidogọna nugbajẹmẹji lẹ te? Plidopọ Akọta lẹ tọn (ONU) na linlin de gando nugbajẹmẹji lẹ lẹdo aihọn pé go dọmọ: “Gbẹtọ lẹ nọ saba yì sawhé do lẹdo owù tọn lẹ mẹ, taidi fie otọ̀ nọ gbà lẹ. Humọ, gbẹtọ lẹ nọ và zungbo lẹ sudo bo nọ sú ogbà lẹ, podọ ehe nọ de huhlọn aigba tọn nado glọnalina nugbajẹmẹji lẹ pò taun. Ṣigba, dehe ylan hugan wẹ yindọ, ozi adínọ he nọ yin tuntunjẹgbonu gbọn nuyiwa gbẹtọ lẹ tọn dali nọ zọ́n bọ Aigba po lẹdo etọn po nọ hlá, podọ taidi kọdetọn de, ninọmẹ aimẹ tọn to didiọ lẹdo aihọn pé bọ ohù lẹ to gigọ́.” Dile mẹsusu tlẹ nọ lẹndọ suhugan “nuyiwa gbẹtọ lẹ tọn” enẹlẹ wẹ nọ zọ́n bọ nukọnyiyi do nọ tin to akuẹzinzan-liho, na nugbo tọn, gbigbọ ṣejannabi po nukunkẹn po tọn he gbayipe to aihọn lọ mẹ wẹ tin to godona ehe lẹpo.
Enẹwutu, lẹnunnuyọnẹntọ susu wẹ kẹalọyi todin dọ nuyiwa lẹnpọn matindo tọn gbẹtọ lẹ tọn wẹ nọ zọ́n bọ obá he mẹ nugbajẹmẹji lẹ nọ hẹnnugble jẹ nọ sinyẹn taun. Na taun tọn, gbẹtọvi lẹ to godonọna titonu de he Lẹgba nọ yizan nado hẹn yajiji yetọn sinyẹn deji gbọn nugbajẹmẹji lẹ dali.
Po ehelẹ po, e họnwun dọ susu nugbajẹmẹji lẹ tọn yin kọdetọn vọdonanu gbẹtọvi lẹ tọn. Nugbajẹmẹji delẹ ma na ko hẹnnugble sọmọ eyin fidevo wẹ yé ko jọ te. To awà aihọn lọ tọn susu ji, nugbajẹmẹji jọwamọ tọn lẹ ko hẹnnugble taun na nuyiwa ṣejannabi tọn gbẹtọ lẹ tọn kavi na gbẹtọ susu tin to dandannu glọ nado yì sawhé do lẹdo owù tọn lẹ mẹ na nuhahun akuẹzinzan tọn kavi na vogbingbọn he tin to ninọmẹ gbẹtọvi lẹ tọn mẹ wutu. Humọ, mẹdelẹ nọ jiya nugbajẹmẹji lẹ tọn, e ma yin na nuṣiwa kavi vọdonanu gbẹtọ de tọn taun gba, ṣigba na “ojlẹ po kosọ po mẹ wẹ onú te na omẹ popo” wutu.—Yẹwhehodọtọ 9:11.
Depope he whẹho lọ yin, eyin hiẹ to oyà nugbajẹmẹji de tọn ji, nawẹ a sọgan pehẹ ninọmẹ lọ gbọn? Todin, mí na gbadopọnna nuhe mí sọgan wà nado dekanpona awufiẹsa he nugbajẹmẹji lẹ nọ hẹnwa.
[Yẹdide to weda 5]
Mẹsusu nọ yì sawhé do fidopo
[Yẹdide to weda 5]
Vasudo zungbo lẹ tọn
[Yẹdide to weda 5]
Hẹnflu jẹhọn tọn
[Asisa Yẹdide tọn to weda 5]
Left: © Mark Henley/Panos Pictures
Middle: © Jeroen Oerlemans/Panos Pictures