Sẹ̀n Jehovah po Ahun Pipé de Po
“Visunnu ṣie, hiẹ ni yọ́n Jiwheyẹwhe otọ́ towe tọn, bo nọ yí [ahun] pipé de do sẹ̀n ẹn.”—1 OTAN. 28:9.
DÍN GBLỌNDO KANBIỌ EHELẸ TỌN:
Etẹwẹ ahun yẹhiadonu tọn nọtena?
Aliho tẹ mẹ wẹ mí sọgan gbeje ahun mítọn pọ́n te?
Nawẹ mí sọgan zindonukọn to Jehovah sinsẹ̀n po ahun pipé de po mẹ gbọn?
1, 2. (a) Awutugonu agbasa tọn tẹwẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn nọ saba dlẹnalọdo to yẹhiadonu-liho hugan dehe pò lẹ? (b) Naegbọn e do yin nujọnu dọ mí ni yọ́n nuhe ahun yẹhiadonu tọn nọtena?
OHÓ JIWHEYẸWHE tọn nọ saba donù awutugonu agbasa tọn lẹ go to yẹhiadonu-liho. Di apajlẹ, tọgbo Job dọmọ: “Huhlọn [kavi danú] de ma tlẹ tin to alọ ṣie lẹ mẹ.” Ahọlu Sọlomọni dọmọ: “Linlin dagbe sọ hẹn ohú dojó.” Jehovah na jide Ezekiẹli dọmọ: “Sinsinyẹn hugan okẹ́n wẹ yẹn ko basi nukọn towe.” Podọ mẹdelẹ dọna apọsteli Paulu domọ: “Hiẹ to nuhe otó mítọn lẹ ma ko sè pọ́n lẹ dọ.”—Job 16:17; Howh. 15:30; Ezek. 3:9; Owalọ 17:20.
2 Etomọṣo, to awutugonu he Biblu dlẹnalọdo to yẹhiadonu-liho lẹ mẹ, dopo yin alọdlẹndo hugan dehe pò lẹpo. Yọnnu nugbonọ lọ Hanna dlẹnalọdo awutugonu enẹ to odẹ̀ de mẹ dọmọ: “[Ahun] ṣie zedaga to OKLUNỌ mẹ.” (1 Sam. 2:1) To nudi whla fọtọ́n he Biblu-kantọ lẹ yí hogbe lọ ahun zan, ahun yẹhiadonu tọn go wẹ yé donù hugan. Nujọnu wẹ e yin dọ mí ni yọ́n nuhe ahun nọtena, na Biblu dohia dọ mí dona basi hihọ́na ẹn.—Hia Howhinwhẹn lẹ 4:23.a
AHUN YẸHIADONU TỌN—ETẸWẸ E NỌTENA?
3. Nawẹ mí sọgan mọnukunnujẹ zẹẹmẹ hogbe lọ “ahun” tọn mẹ to Biblu mẹ gbọn? Na apajlẹ.
3 Dile etlẹ yindọ Ohó Jiwheyẹwhe tọn ma basi zẹẹmẹ hogbe lọ “ahun” tọn tlọlọ, e gọalọna mí nado yọ́n zẹẹmẹ hogbe enẹ tọn. Gbọnna? Mí ni dọ dọ hiẹ yì mẹhe nọ jla zokẹkẹ do de dè bo mọdọ e ko tún adà voovo zokẹkẹ de tọn lẹpo do kọmẹ. Hiẹ sọgan to kinkanse dewe dọ zokẹkẹ wunmẹ tẹwẹ mẹlọ to jijlado taun. Ṣigba eyin a pọ́n whenue e to adà voovo zokẹkẹ lọ tọn lẹ ján do yedelẹ mẹ, a na jẹ awusọhia zokẹkẹ lọ tọn mọ ji vudevude, podọ eyin azọ́n lọ wá fó pete, hiẹ na mọ zokẹkẹ wunmẹ he wẹ. Mọdopolọ, eyin mí yí sọwhiwhe do pọ́n lehe hogbe lọ “ahun” yin yiyizan do to ofi voovo lẹ to Biblu mẹ, mí na mọnukunnujẹ zẹẹmẹ etọn mẹ to gigọ́ mẹ. Ṣigba, nawẹ mí sọgan wà ehe gbọn?
4. (a) Etẹwẹ “ahun” nọtena? (b) Etẹwẹ hogbe Jesu tọn he yin kinkandai to Matiu 22:37 mẹ lẹ zẹẹmẹdo?
4 Biblu-kantọ lẹ yí hogbe lọ “ahun” zan nado dlẹnalọdo gbẹtọ homẹ tọn blebu. E nọ bẹ ojlo, linlẹn, ayilinlẹn, pọndohlan, nugopipe, mẹwhinwhàn po yanwle mítọn lẹ po hẹn. (Hia Deutelonomi 15:7; Howhinwhẹn lẹ 16:9; Owalọ lẹ 2:26.) Dile owe alọdlẹndonu tọn de dohia do, hogbe lọ “ahun” nọtena “nuhe mẹde yin to homẹ to blebu mẹ.” Ṣigba, to ninọmẹ delẹ mẹ, zẹẹmẹ he hogbe lọ “ahun” nọ tindo ma nọ gbloada sọmọ. Di apajlẹ, Jesu dọmọ: “Hiẹ dona yí ahun towe lẹpo, alindọn towe lẹpo, podọ ayiha towe lẹpo do yiwanna Jehovah Jiwheyẹwhe towe.” (Mat. 22:37) To wefọ ehe mẹ, hogbe lọ “ahun” to alọdlẹndo numọtolanmẹ po ojlo sisosiso mítọn lẹ po. Tofi, Jesu ma donù ahun kẹdẹ go gba, ṣigba e sọ donù alindọn po ayiha po go nado zinnudeji dọ owanyi mítọn na Jiwheyẹwhe dona nọ sọawuhia to numọtolanmẹ mítọn lẹ mẹ podọ to aliho he mẹ mí nọ zan gbẹzan mítọn po nugopipe apọ̀nmẹ tọn mítọn lẹ po te mẹ. (Joh. 17:3; Efe. 6:6) Ṣigba, to whenue “ahun” kẹdẹ yin nùdego, e nọ nọtena gbẹtọ homẹ tọn blebu.
NUHEWUTU MÍ DONA BASI HIHỌ́NA AHUN MÍTỌN
5. Naegbọn mí nọ jlo nado wà nuhe go mí pé lẹpo nado sẹ̀n Jehovah po ahun pipé de po?
5 Ahọlu Davidi flinnu Sọlomọni gando ahun go dọmọ: “Visunnu ṣie, hiẹ ni yọ́n Jiwheyẹwhe otọ́ towe tọn, bo nọ yí [ahun] pipé de do sẹ̀n ẹn po otù jijlo tọn de po: na OKLUNỌ to [ahun] lẹpo mẹ dinpọn, bosọ tunwun aṣàvà linlẹn tọn lẹ.” (1 Otan. 28:9) Na nugbo tọn, Jehovah wẹ Mẹhe nọ gbeje ahun lẹpo pọ́n, etlẹ yin mítọn lọsu. (Howh. 17:3; 21:2) Podọ, nuhe e nọ mọ to ahun mítọn mẹ nọ yinuwado haṣinṣan he mí tindo hẹ ẹ po sọgodo mítọn po ji taun. Enẹwutu, nujọnu wẹ e yin dọ mí ni nọ hodo ayinamẹ gbọdo Davidi tọn gbọn nuhe go mí pé lẹpo wiwà nado sẹ̀n Jehovah po ahun pipé de po dali.
6. Etẹwẹ mí dona hẹn do ayiha mẹ gando gbemima mítọn nado sẹ̀n Jehovah go?
6 Taidi omẹ Jehovah tọn lẹ, zohunhun he mí nọ dohia to nuwiwa mítọn lẹ mẹ yin kunnudenu dọ mí jlo vẹkuvẹku nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe po ahun pipé de po. To ojlẹ dopolọ mẹ, mí dona hẹn do ayiha mẹ dọ kọgbidinamẹ aihọn ylankan Satani tọn po ayilinlẹn ylankan agbasa mape mítọn tọn lẹ po tindo huhlọn taun bo sọgan dekanpona gbemima mítọn nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe po ahun lẹpo po. (Jel. 17:9; Efe. 2:2) Enẹwutu, nado hẹn ẹn diun dọ mí tin to aṣeji to whepoponu bọ gbemima mítọn nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe ma to didepo, mí dona nọ gbeje ahun mítọn pọ́n whẹwhẹ. Nawẹ mí sọgan wà enẹ gbọn?
7. Etẹwẹ nọ do ninọmẹ ahun mẹ tọn mítọn hia?
7 Kẹdẹdile mí ma sọgan mọ atin-homẹ do, mọjanwẹ mí ma sọgan mọnú yì gbẹtọ homẹ do niyẹn. Etomọṣo, Jesu dohia to Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn mẹ dọ sinsẹ́n atin de tọn lẹ wẹ nọ dohia eyin atin lọ yin dagbe kavi ylankan. Mọdopolọ, nuyiwa mítọn lẹ wẹ nọ do ninọmẹ ahun mẹ tọn mítọn hia. (Mat. 7:17-20) Mì gbọ mí ni dọhodo nuyiwa mọnkọtọn dopo ji.
ALIHO YỌ́N-NA-YIZAN DE NADO GBEJE AHUN MÍTỌN PỌ́N
8. Kanṣiṣa tẹwẹ hogbe Jesu tọn he tin to Matiu 6:33 mẹ lẹ tindo hẹ nuhe tin to ahun mítọn mẹ?
8 To yẹwhehodidọ dopolọ mẹ, Jesu dọ onú tangan he hosetọ etọn lẹ dona wà nado do ojlo ahun mẹ tọn yetọn nado sẹ̀n Jehovah po ahun lẹpo po hia. E dọmọ: “Mì zindonukọn nado to ahọluduta lọ po dodowiwa etọn po dín whẹ́, podọ onú devo ehe lẹpo na yin yiyidogọ na mì.” (Mat. 6:33) Na nugbo tọn, nuhe tin to otẹn tintan mẹ na mí to gbẹ̀mẹ lẹ wẹ nọ do nuhe tin to ahun mítọn mẹ hia, yèdọ ojlo, linlẹn po nuhe ji mí nọ lẹnayihamẹpọn do lẹ po. Enẹwutu, dogbigbapọnna yanwle mítọn lẹ to gbẹ̀mẹ yin aliho tangan de nado yọnẹn eyin mí to Jiwheyẹwhe sẹ̀n po ahun lẹpo po kavi lala.
9. Oylọ-basinamẹ tẹwẹ Jesu zedonukọnna sunnu delẹ, podọ etẹwẹ gblọndo yetọn dohia?
9 To whenue Jesu ko na tuli hodotọ etọn lẹ nado “zindonukọn nado to ahọluduta lọ . . . dín whẹ́” godo, nude jọ he dohia dọ nuhe mẹde nọ zedo otẹn tintan mẹ to gbẹ̀mẹ wẹ nọ do ninọmẹ ahun mẹ tọn etọn hia. Wẹndagbe-kantọ Luku bẹ linlin nujijọ lọ tọn nina jẹeji gbọn didọ dali dọ Jesu “ze ayiha etọn lẹpo do Jelusalẹm yìyì ji” dile etlẹ yindọ e yọ́n nuhe to tepọn ẹn to dọ́n ganji. To whenue ewọ po apọsteli etọn lẹ po “to yìyì to aliho ji,” Jesu basi oylọna sunnu he e dukosọ hẹ delẹ dọmọ: “Lẹzun hodotọ ṣie.” Sunnu enẹlẹ jlo na kẹalọyi oylọ-basinamẹ Jesu tọn, ṣigba yé sọ to whẹjijọ dín. Sunnu lọ lẹ dopo dọmọ: “Nagbè mi nado yì bo dì otọ́ ṣie whẹ́.” Sunnu devo dọmọ: “Oklunọ, yẹn na hodo we; ṣigba nagbè mi nado dọ e yì whedenu na mẹhe tin to whédo ṣie mẹ lẹ whẹ́.” (Luku 9:51, 57-61) Lehe gbemima ahundopo tọn Jesu tọn gbọnvo pete na nuyiwa sunnu whẹjijọ dintọ enẹlẹ tọn do sọ! Gbọn ahunmẹdunamẹnu yetọn titi lẹ zizedo nukọnna Ahọluduta lọ dali, yé dohia dọ emi ma to Jiwheyẹwhe sẹ̀n po ahun pipé de po.
10. (a) To egbehe, nawẹ mẹsusu yinuwa gando oylọ-basinamẹ Jesu tọn go gbọn? (b) Oló kleun tẹwẹ Jesu do?
10 To vogbingbọn mẹ na devi whẹjijọ dintọ enẹlẹ, míwlẹ gbọn nuyọnẹn dali kẹalọyi oylọ-basinamẹ Jesu tọn nado lẹzun hodotọ etọn lẹ, podọ todin mí to Jehovah sẹ̀n egbesọegbesọ. Gbọnmọ dali, mí nọ do nuhe tin to ahun mítọn mẹ gando Jehovah go hia. Etomọṣo, eyin mí tlẹ yin zohunhunnọ to agun mẹ, mí dona gbẹ́ hẹn do ayiha mẹ dọ ahun mítọn sọgan tin to owù mẹ. Etẹwẹ yin owù lọ? To hodọdopọ dopolọ mẹ hẹ devi whẹjijọ dintọ lọ lẹ, Jesu do owù enẹ hia domọ: “Omẹ depope he doalọ glepọnu go bo pọ́n onú he to godo lẹ ma jẹna ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn.” (Luku 9:62) Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn oló enẹ mẹ?
BE MÍ NỌ “TẸDO NUHE YIN DAGBE GO” YA?
11. Etẹwẹ jọ do azọ́n glesi he go Jesu donù to oló etọn mẹ lọ tọn go, podọ etẹwutu?
11 Na nuplọnmẹ he oló Jesu tọn enẹ bẹhẹn nido họnwun na mí ganji, mì gbọ mí ni lẹnnupọn yinukọn do hogbe he e yizan lẹ ji. Mí ni dọ dọ glesi de to glepọ. To ojlẹ dopolọ mẹ, e to nulẹnpọn mapote gando whédo etọn, họntọn etọn lẹ, núdùdù, nuhiho, nukiko, po lehe e na ko to vivi yẹtẹn tọn dù do po go. E tindo ojlo vẹkuvẹku na yé. To whenue e ko pọ̀gle lọ jẹ fide godo, ojlo he e tindo na onú dagbe gbẹ̀mẹ tọn enẹlẹ sinyẹn to ahun etọn mẹ sọmọ bọ e lẹkọ nado pọ́n “onú he to godo lẹ.” Dile etlẹ yindọ azọ́n susu gbẹ̀ pò bọ glesi lọ na wà whẹpo do dó jinukun, ayihafẹsẹnamẹnu enẹlẹ dekanpona azọ́n etọn. E họnwun dọ klunọ etọn na gblehomẹ na nuyiwa akọndonanu matindo tọn etọn wutu.
12. Kanṣiṣa tẹwẹ tin to glesi oló Jesu tọn po Klistiani egbezangbe tọn delẹ po ṣẹnṣẹn?
12 Todin, mì gbọ mí ni pọ́n kanṣiṣa he tin to apajlẹ enẹ po gbẹzan egbezangbe tọn mítọn po ṣẹnṣẹn. Glesi lọ sọgan nọtena Klistiani depope he sọawuhia nado to dagbe wà, ṣigba bo tin to owù mẹ to gbigbọ-liho. Di apajlẹ, mí ni dọ dọ mẹmẹsunnu de nọ hẹn alọnu etọn ján to lizọnyizọn lọ mẹ. Dile etlẹ yindọ e nọ yì opli lẹ bo nọ tindo mahẹ to sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn mẹ, e nọ to nulẹnpọn mapote do nuyiwa aihọn lọ tọn he nọ fọnjlodotena ẹn delẹ ji. Na nugbo tọn, e tindo ojlo sinsinyẹn na onú enẹlẹ to ahun etọn mẹ dọ́n. To godo mẹ, mahopọnna owhe susu he e ko yizan to lizọnyizọn lọ mẹ, ojlo he e tindo na nuhe tin to aihọn ehe mẹ lẹ sinyẹn sọmọ bọ e lẹkọ bo pọ́n “onú he to godo lẹ.” Dile etlẹ yindọ azọ́n susu gbẹ́ pò nado wà to lizọnyizọn lọ mẹ, e ma “tẹdo ohó ogbẹ̀ tọn lọ go gligli,” podọ ehe bẹpla mahẹ tintindo etọn to nuwiwa yẹwhehọluduta tọn lẹ mẹ. (Flp. 2:16) Homẹ Jehovah, “Ogán jibẹwawhé lọ tọn,” ma nọ hùn gando nuyiwa akọndonanu matindo tọn mọnkọtọn lẹ go.—Luku 10:2.
13. Etẹwẹ Jehovah sinsẹ̀n po ahun pipé de po bẹhẹn?
13 Nuplọnmẹ lọ họnwun. Mí jẹna pipà eyin mí nọ tindo mahẹ gbesisọ tọn to nuwiwa dagbe he nọ hẹn pekọ wá namẹ lẹ mẹ, yèdọ opli agun tọn lẹ yìyì po mahẹ tintindo to sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn po mẹ. Ṣigba, Jehovah sinsẹ̀n po ahun pipé de po bẹ nususu hẹn hugan enẹ. (2 Otan. 25:1, 2, 27) Eyin Klistiani de zindonukọn nado to wanyina “onú he to godo lẹ” to ahun etọn mẹ dọ́n, yèdọ delẹ to nuyiwa aihọn lọ tọn lẹ mẹ, be owù lọ tin dọ ewọ ni hẹn teninọ dagbe he e tindo to Jiwheyẹwhe dè gble. (Luku 17:32) Kiki eyin mí “tindo wangbẹna sinsinyẹn na nuhe yin ylankan, bo tẹdo nuhe yin dagbe go” wẹ mí na “jẹna ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn.” (Lom. 12:9; Luku 9:62) Enẹwutu, mímẹpo wẹ dona hẹn ẹn diun dọ nudepope he tin to aihọn Satani tọn mẹ, mahopọnna lehe e sọgan yọ́n-na-yizan kavi dọnmẹdogo do sọ, ma glọnalina mí nado yí ahun lẹpo do nọgodona Ahọluduta lọ.—2 Kọl. 11:14; hia Filippinu lẹ 3:13, 14.
NỌ TIN TO AṢEJI TO WHEPOPONU!
14, 15. (a) Nawẹ Satani nọ tẹnpọn nado hẹn ahun mítọn flu gbọn? (b) Na apajlẹ de he do lehe Satani nọ tẹnpọn nado doyẹklọ mí do hia.
14 Owanyi na Jehovah wẹ whàn mí nado klan míde do wiwe na ẹn. Sọn whenẹnu gbọ́n, susu mítọn ko dohia na owhe lẹ dọ mí ko magbe nado to Jehovah sẹ̀n po ahun pipé de po. Etomọṣo, Satani gbẹ́ pò to ogbé mítọn yàn. Yanwle etọn wẹ nado hẹn ahun mítọn flu. (Efe. 6:12) Na nugbo tọn, e yọnẹn dọ mí ma na jo Jehovah do to zánto dopo mẹ. Enẹwutu, Satani nọ doyẹklọ mí gbọn “titonu ehe” yiyizan dali nado dekanpona zohunhun mítọn vudevude. (Hia Malku 4:18, 19.) Naegbọn ayiha gigẹdẹ Satani tọn enẹ nọ tindo kọdetọn dagbe sọmọ?
15 Mí ni dọ dọ hiẹ tindo gali tonglo ao to lọba de mẹ. To whenue a tọ́n, ovi towe pẹvi ba alọgogo dopo sọn e mẹ. Be a na doayi e go dọ mẹde ba gali lọ ya? E na vẹawu taun. To wunkẹngbe, e sọ ba alọgogo awe sọn e mẹ. Be a na yọnẹn ya? Paali! Etẹwutu? Na gali lọ to didepo vudevude sọmọ bọ a ma doayi nuhe to jijọ lọ go. Mọdopolọ, nuyiwadomẹji aihọn Satani tọn lẹ sọgan dekanpona zohunhun mítọn to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ vudevude. Eyin Klistiani de ma tin to aṣeji, e ma tlẹ na yọnẹn dọ onú mọnkọtọn ko to jijọ do emi go, podọ Satani na tindo kọdetọn dagbe.—Mat. 24:42; 1 Pita 5:8.
DẸ̀HIHO YIN NUJỌNU
16. Nawẹ mí sọgan họ́ míde sọta ayiha wintinwintin Satani tọn lẹ gbọn?
16 Nawẹ mí sọgan họ́ míde sọta ayiha wintinwintin Satani tọn mọnkọtọn lẹ bo sẹ̀n Jehovah po ahun pipé de po gbọn? (2 Kọl. 2:11) Dẹ̀hiho yin nujọnu. Paulu na tuli yisenọ hatọ etọn lẹ nado “nọte gligli sọta ayiha wintinwintin Lẹgba tọn lẹ.” Enẹgodo, e dotuhomẹna yé dọmọ: “To ninọmẹ . . . lẹpo mẹ, mì nọ gbọṣi odẹ̀ po ovẹvivẹ wunmẹ lẹpo po mẹ.”—Efe. 6:11, 18; 1 Pita 4:7.
17. Etẹwẹ odẹ̀ Jesu tọn lẹ plọn mí?
17 Nado nọavùnte sọta Satani, nuyọnẹnnu wẹ e yin nado hodo apajlẹ Jesu tọn, mẹhe nọ biọ alọgọ to odẹ̀ mẹ bo gbọnmọ dali do ojlo vẹkuvẹku etọn nado sẹ̀n Jehovah po ahun pipé de po hia. Di apajlẹ, doayi nuhe Luku wlan gando lehe Jesu hodẹ̀ to ozán he jẹnukọnna okú etọn mẹ do go. E dọmọ: “To whenue e tin to awufiẹsa mẹ, e zindonukọn to dẹ̀hiho vẹkuvẹku mẹ.” (Luku 22:44) Jẹnukọnna ojlẹ enẹ, Jesu ko hodẹ̀ ahundopo tọn, ṣigba to ninọmẹ ehe mẹ, yèdọ whenue e pannukọn whlepọn he sinyẹn hugan to gbẹzan aigba ji tọn etọn mẹ, e hodẹ̀ “vẹkuvẹku,” podọ e mọ gblọndo na odẹ̀ etọn. Apajlẹ Jesu tọn dohia dọ odẹ̀ mítọn lẹ nọ siso sọgbe hẹ ninọmẹ he mẹ mí tin te. Enẹwutu, lehe whlepọn mítọn lẹ sinyẹn bọ ayiha wintinwintin Satani tọn lẹ gẹdẹ do sọ, mọ wẹ mí dona nọ hodẹ̀ “vẹkuvẹku,” na Jehovah nido basi hihọ́na mí do niyẹn.
18. (a) Etẹwẹ mí dona nọ kanse míde gando odẹ̀ go, podọ etẹwutu? (b) Etẹlẹ wẹ nọ yinuwado ahun mítọn ji, podọ to aliho tẹlẹ mẹ? (Pọ́n apotin he tin to weda 16.)
18 Etẹwẹ na yin kọdetọn odẹ̀ mọnkọtọn lẹ tọn? Paulu dọmọ: “To onú lẹpo mẹ, mì nọ yí odẹ̀, ovẹ̀, po pẹdido po do hẹn obiọ mìtọn lẹ zun yinyọnẹn na Jiwheyẹwhe; jijọho Jiwheyẹwhe tọn he yiaga hugan linlẹn lẹpo nasọ họ́ ahun mìtọn.” (Flp. 4:6, 7) Mọwẹ, mí dona nọ hodẹ̀ vẹkuvẹku podọ whẹwhẹ nado sọgan to Jehovah sẹ̀n po ahun pipé de po. (Luku 6:12) Enẹwutu, kanse dewe dọ, ‘Be n’nọ hodẹ̀ vẹkuvẹku podọ whẹwhẹ ya?’ (Mat. 7:7; Lom. 12:12) Gblọndo towe na do obá he mẹ gbemima towe nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe sinyẹn jẹ hia.
19. Etẹwẹ hiẹ na wà nado to Jehovah sẹ̀n po ahun pipé de po?
19 Dile mí ko mọ do, nuhe tin to otẹn tintan mẹ na mí to gbẹ̀mẹ lẹ wẹ nọ do nuhe tin to ahun mítọn mẹ hia. Mí jlo na hẹn ẹn diun dọ nuhe mí jodo godo lẹ kavi ayiha wintinwintin Satani tọn lẹ ma dekanpona gbemima mítọn nado sẹ̀n Jehovah po ahun pipé de po. (Hia Luku 21:19, 34-36.) Enẹwutu, taidi Davidi, mì gbọ mí ni nọ to Jehovah vẹ̀ dọmọ: “Hẹn [ahun] ṣie do dopo.”—Ps. 86:11.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Hogbe dowhenu tọn he yin yiyizan to fie Biblu Wiwe lọ—Gun Alada yí “ayiha” kavi “otù” zan te lẹ sọ zẹẹmẹdo “ahun.”
[Apotin to weda 16]
ONÚ ATỌ̀N DELẸ HE NỌ YINUWADO AHUN MÍTỌN JI
Kẹdẹdile mí sọgan ze afọdide delẹ he na zọ́n bọ ahun mítọn na tin to ninọmẹ dagbe mẹ, mọ wẹ mí sọgan ze afọdide lẹ nado basi hihọ́na ahun yẹhiadonu tọn mítọn do niyẹn. Mì gbọ mí ni gbadopọnna onú titengbe atọ̀n ehelẹ:
1 Núdùdù: Eyin ahun mítọn na to ganji, mí dona nọ dù núdùdù hunsindagbe tọn he pemẹnu. Mọdopolọ, mí dona hẹn ẹn diun dọ mí nọ dù núdùdù dagbe gbigbọmẹ tọn he pemẹnu gbọn oplọn mẹdetiti tọn gbesisọ tọn bibasi, ayihamẹlinlẹnpọn, po opli lẹ yìyì po dali.—Ps. 1:1, 2; Howh. 15:28; Heb. 10:24, 25.
2 Aihundida Lanmẹyiya Tọn: Eyin ahun mítọn na to ganji, mí dona nọ doalọ to aihundida lanmẹyiya tọn mẹ sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ. Mọdopolọ, mahẹ zohunhun tọn tintindo to lizọnyizọn lọ mẹ—vlavo gbọn whenu susu yiyizan dogọ to nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ mẹ dali—nọ hẹn ahun yẹhiadonu tọn mítọn do ninọmẹ dagbe mẹ.—Luku 13:24; Flp. 3:12.
3 Gbẹdido: Azọ́nwiwa po gbẹninọ to mẹhe ma tindo sisi na Jiwheyẹwhe lẹ po ṣẹnṣẹn sọgan yin kọgbidinamẹnu sinsinyẹn de na ahun jọnun po ahun yẹhiadonu tọn mítọn po. Etomọṣo, mí sọgan dekanpona kọgbidinamẹ mọnkọtọn eyin mí nọ dogbẹ́ hẹ yisenọ hatọ mítọn lẹ to gbesisọ mẹ, yèdọ mẹhe nọ hò mítọn pọ́n nugbonugbo bosọ nọ sẹ̀n Jiwheyẹwhe po ahun pipé de po lẹ.—Ps. 119:63; Howh. 13:20.