Nawẹ Họntọnmẹninọ Towe Gán Do Kọdetọn Dagbe Gbọn?

1, 2. Etẹwẹ nọ yin numọtolanmẹ mẹdelẹ tọn gando họntọnmẹninọ go?

HỌNTỌNMẸNINỌ gán yin ojlẹ ayajẹ po awuvivi po tọn de. Eyin a to họntọn mẹ to alọnu, ayihaawe ma tin dọ a jlo dọ nulẹ ni yì ganji. Podọ, mọwẹ e nọ yì do na sunnu po yọnnu susu lẹ po. Tsion,a yèdọ mẹmẹyọnnu de to Éthiopie dọmọ: “Dopo to ojlẹ he mẹ n’do ayajẹ te hugan to gbẹzan ṣie mẹ lẹ mẹ wẹ whenue yẹn po asu e po to họntọn mẹ. Mí dọhodo whẹho titengbe lẹ ji, podọ mí nọ yìn aslan. Homẹ ṣie hùn whenue n’mọdọ n’ko mọ mẹde he n’yiwanna bọ ewọ lọsu sọ yiwanna mi.”

² Amọ́ Alessio, yèdọ mẹmẹsunnu de he wá sọn Pays-Bas dọmọ: “Awuvivinu wẹ e yin nado jẹakọ hẹ asi e whenue mí to họntọn mẹ, amọ́ họntọnmẹninọ mítọn sọ bẹ avùnnukundiọsọmẹnu lẹ hẹn.” To hosọ ehe mẹ, mí na dọhodo avùnnukundiọsọmẹnu delẹ he sunnu de po yọnnu de po gán pehẹ gọna nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn he gán gọalọ nado tindo kọdetọn dagbe to họntọnmẹninọ yetọn whenu lẹ ji. Mí nasọ gbadopọnna lehe mẹhe to agun lọ mẹ lẹ gán nọgodona sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ lẹ do.

YANWLE HỌNTỌNMẸNINỌ TỌN

3. Etẹwẹ yin yanwle họntọnmẹninọ tọn? (Howhinwhẹn lẹ 20:25)

³ Dile etlẹ yindọ họntọnmẹninọ gán yin awuvivinu, afọdide titengbe he gán planmẹ jẹ alọwle kọ̀n wẹ e sọ yin ga. To alọwle-zan sunnu po yọnnu de po tọn gbè, yé nọ dopà to Jehovah nukọn nado yiwanna bosọ na sisi ode awetọ dile e na dẹnsọ bọ yé omẹ awe lẹ na togbẹ̀. Whẹpo mí nido dopà depope, mí dona lẹnnupọndo whẹho lọ ji sisosiso whẹ́. (Hia Howhinwhẹn lẹ 20:25.) Nado dọ hójọhó, ehe yin nugbo na nuhe dù opà alọwle tọn ga. Họntọnmẹninọ nọ na dotẹnmẹ sunnu de po yọnnu de po nado jẹakọ hẹ yedelẹ ganji, podọ nado basi nudide dagbe. To whedelẹnu, nudide mọnkọ wẹ nado wlealọ, kavi nado doalọtena họntọnmẹninọ lọ. Eyin sunnu de po yọnnu de po sánkanna họntọnmẹninọ, ehe ma dohia dọ họntọnmẹninọ yetọn ma do kọdetọn dagbe. Kakatimọ, e dohia dọ họntọnmẹninọ lọ jẹ yanwle etọn kọ̀n wẹ, enẹ wẹ yindọ e gọalọna yé nado basi nudide dagbe.

4. Naegbọn mí dona do pọndohlan he sọgbe gando họntọnmẹninọ go?

⁴ Naegbọn e do yin nujọnu nado tindo pọndohlan dagbe gando họntọnmẹninọ go? Eyin tlẹnnọ lẹ do pọndohlan he sọgbe, yé ma na biọ họntọn mẹ hẹ mẹde he yé ko yọnẹn dọ emi ma na wlealọ hẹ. Amọ́, e ma yin tlẹnnọ lẹ kẹdẹ wẹ dona do pọndohlan he sọgbe lọ. Mímẹpo wẹ dona wàmọ. Di apajlẹ, mẹdelẹ nọ lẹndọ eyin sunnu de po yọnnu de po to họntọn mẹ, yé dona wlealọ. Nawẹ pọndohlan ehe nọ yinuwado Klistiani tlẹnnọ lẹ ji gbọn? Melissa, yèdọ mẹmẹyọnnu tlẹnnọ de sọn États-Unis dọmọ: “Kọgbidinamẹ susu wẹ Kunnudetọ he to họntọn mẹ lẹ nọ pehẹ. Taidi kọdetọn de, sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ delẹ masọ nọ jlo na doalọtena haṣinṣan he ma to yìyì ganji de ba. Tlẹnnọ devo lẹ ma tlẹ nọ jlo na biọ họntọn mẹ paali. Kọgbidinamẹ lọ gán húagbọ́ mẹ.”

AKỌJIJẸ HẸ ODE AWETỌ GANJI

5, 6. Etẹwẹ sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de dona tẹnpọn nado yọnẹn gando ode awetọ go? (1 Pita 3:4)

⁵ Eyin a to họntọn mẹ, etẹwẹ na gọalọna we nado basi dide vlavo nado wlealọ kavi gbọ? Mì tẹnpọn nado yọ́n ode awetọ ganji. Matin ayihaawe, a ko yọ́n nudelẹ gando mẹlọ go whẹpo do biọ họntọn mẹ hẹ ẹ. Amọ́ todin, a do dotẹnmẹ lọ nado yọ́n “omẹ whiwhla ahun mẹ tọn” etọn. (Hia 1 Pita 3:4.) Ehe bẹ nususu yinyọnẹn dogọ gando ninọmẹ gbigbọmẹ tọn, gbẹtọ-yinyin po pọndohlan alọwlemẹ sọgodo tọn towe po tọn go hẹn. Dile ojlẹ to yìyì, a dona penugo nado na gblọndo kanbiọ delẹ tọn taidi: ‘Be omẹ ehe na yin alọwlemẹ dagbe de na mi ya?’ (Howh. 31:26, 27, 30; Efe. 5:33; 1 Tim. 5:8) ‘Be mí gán súdo nuhudo ode awetọ tọn to numọtolanmẹ-liho ya? Be mí gán doakọnna awugbopo ode awetọ tọn lẹ ya?’b (Lom. 3:23) Dile mì to ode awetọ yọnẹn, mì flindọ: E ma yin lehe mì taidi mìde do wẹ na dohia dọ mì sọgbe hẹ mìde, amọ́ titengbe lehe mì gán diọada sọgbe hẹ vogbingbọn ode awetọ tọn do wẹ.

⁶ Nudevo tẹlẹ wẹ a dona yọnẹn gando mẹlọ go whenue mì to họntọn mẹ? Whẹpo a nido wleawuna numọtolanmẹ sisosiso na mẹlọ, a gán jlo na dọhodo whẹho titengbe delẹ ji taidi yanwle mẹlọ tọn lẹ. Amọ́, etẹwẹ lo na nuhe dù whẹho mẹdetiti tọn lẹ taidi ninọmẹ agbasalilo tọn, nuhahun akuẹ tọn, kavi nuylankan he jọ do mẹlọ go wayi lẹ? E ma yin whẹho lẹpo ji wẹ yè dona dọhodo to bẹjẹeji họntọnmẹninọ tọn. (Yijlẹdo Johanu 16:12 go.) Eyin a mọdọ e ko yá gbau nado na gblọndo na kanbiọ mẹdetiti tọn titengbe delẹ, dike mẹlọ ni yọnẹn. Amọ́, dile ojlẹ to yìyì, e na biọ dọ alọwlemẹ sọgodo tọn towe ni yọ́n nudọnamẹ ehelẹ nado basi nudide dagbe. Enẹwutu eyin e wá jẹ fie e na jẹ, a dona dọ hójọhó do whẹho ehelẹ ji.

7. Nawẹ sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de gán wá yọ́n ode awetọ gbọn? (Sọ pọ́n apotin lọ “Họntọnmẹninọ Hẹ Mẹhe Dẹn do We De.”) (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

⁷ Nawẹ a gán yọ́n omẹ whiwhla ahun mẹ tọn mẹlọ tọn gbọn? Dopo to aliho dagbe hugan nado wàmọ lẹ mẹ wẹ nado nọ dọ numọtolanmẹ towe lẹ to aliho he họnwun mẹ bosọ dọ nugbo, podọ nado nọ kàn kanbiọ lẹ sè bosọ dotoai po sọwhiwhe po. (Howh. 20:5; Jak. 1:19) Na enẹ nido pà mì, mì gán nọ doalọ to nuwiwa he nọ zọ́n bọ yè nọ dọhodopọ delẹ mẹ taidi, núdùdù dopọ, zọnlinzinzin dopọ to nọtẹn gbangba tọn lẹ gọna yẹwhehodidọ dopọ. Mì gán sọ yọ́n ode awetọ, eyin mì nọ yí whenu zan dopọ hẹ họntọn po hagbẹ whẹndo tọn mìtọn lẹ po. Humọ, basi tito nuwiwa he na gọalọna we nado yọ́n lehe mẹlọ nọ yinuwa to ninọmẹ voovo lẹ mẹ podọ hẹ omẹ voovo lẹ do tọn. Doayi nuhe Aschwin he wá sọn Pays-Bas tẹnpọn nado wà go. E dọ gando họntọnmẹninọ etọn hẹ Alicia go dọmọ: “Mí nọ dín nuwiwa he na gọalọna mí nado yọ́n ode awetọ lẹ. To paa mẹ, e nọ saba yin onú kleunkleun lẹ taidi núdùdù de didà dopọ kavi azọ́n devo delẹ wiwà dopọ. To nuwiwa mọnkọ lẹ whenu, mí nọ mọ nugopipe po awugbopo ode awetọ tọn po.”

8. Nawẹ sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de gán mọaleyi gbọn eyin yé nọ plọnnu dopọ?

⁸ Mì gán sọ yọ́n mìde, eyin mì nọ plọn hosọ sinai do Owe-wiwe ji lẹ dopọ. Eyin mì wlealọ, e na biọ dọ mì ni de whenu dovo na sinsẹ̀n-bibasi whẹndo tọn, na Jiwheyẹwhe nido to otẹn tintan mẹ to alọwle mìtọn mẹ. (Yẹwh. 4:12) Enẹwutu, naegbọn mì ma na de whenu dovo nado nọ plọnnu dopọ bẹsọn din, enẹ wẹ to họntọnmẹninọ mìtọn whenu? Na nugbo tọn, sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de ma ko yin asu po asi po, podọ mẹmẹsunnu lọ ma ko yin ota mẹmẹyọnnu lọ tọn. Amọ́, eyin mì nọ plọnnu dopọ to gbesisọ mẹ, mì gán yọ́n gbigbọnọ-yinyin ode awetọ tọn. Max po Laysa po, yèdọ asu po asi po de he wá sọn États-Unis sọ mọ ale devo he mọwiwà nọ hẹnwa. Sunnu lọ dọmọ: “To bẹjẹeji họntọnmẹninọ mítọn tọn, mí jẹ owe he dọhodo họntọnmẹninọ, alọwle po gbẹzan whẹndo tọn po ji lẹ plọn ji. Owe mọnkọ lẹ nọ hùn dotẹnmẹ dote na hodọdopọ do whẹho titengbe susu he ma na ko fọndote to jọwamọ-liho lẹ ji.”

NUDEVO HE JI MÌ NA LẸNNUPỌNDO LẸ

9. Etẹlẹ ji wẹ sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de dona lẹnnupọndo whẹpo do basi dide mẹhe yé na dọna dọ emi to họntọn mẹ lẹ tọn?

⁹ Mẹnu lẹ wẹ mì na dọna dọ emi to họntọn mẹ? Nudide mìwu omẹ awe lẹ tọn wẹ. To bẹjẹeji họntọnmẹninọ lọ tọn, mì gán basi dide nado dọna omẹ kleun delẹ poun. (Howh. 17:27) Eyin mì wàmọ, mì gán dapana kọgbidinamẹ po kanbiọ he ma yin dandan tọn lẹ po. Amọ́, eyin mì ma dọna mẹdepope, mì gán wá klan mìde dovo, na obu lọ dọ mẹdevo lẹ na sè wutu. Ehe ka gán yin owùnu taun. Enẹwutu, nuyọnẹnnu wẹ e na yin nado dọna e whè gbau mẹhe gán na mì ayinamẹ po alọgọ dagbe po lẹ. (Howh. 15:22) Di apajlẹ, mì gán dọna hagbẹ whẹndo tọn delẹ, họntọn he whèwhín lẹ, kavi mẹho agun tọn lẹ.

10. Etẹwẹ sunnu po yọnnu de po gán wà na họntọnmẹninọ yetọn nido do gbégbò? (Howhinwhẹn lẹ 22:3)

¹⁰ Nawẹ mì gán yinuwa do bọ họntọnmẹninọ mìtọn nido tindo gbégbò? Dile numọtolanmẹ mìtọn lẹ to sinsinyẹn deji, mì na vẹ́ hẹ ode awetọ dogọ to jọwamọ-liho. Etẹwẹ gán gọalọna mì nado hẹn wiwejininọ mìtọn go to walọyizan-liho? (1 Kọl. 6:18) Mì nọ dapana hodidọ do onú mawé lẹ ji, bo ma nọ nọ̀ mìde ṣo blo, podọ mì ma nọ nùahàn susu blo. (Efe. 5:3) Onú ehelẹ gán fọ́n numọtolanmẹ dote na mì, bo na dekanpona gbemima mìtọn nado wà nuhe sọgbe. Naegbọn mì ma na nọ dọhodopọ whẹwhẹ do afọdide he mì gán ze na họntọnmẹninọ mìtọn nido tindo gbégbò lẹ ji? (Hia Howhinwhẹn lẹ 22:3.) Doayi nuhe gọalọna Dawit po Almaz po he wá sọn Éthiopie go. Yé dọmọ: “Mí nọ zan whenu dopọ to nọtẹn he gbẹtọ sù te taun lẹ kavi dopọ hẹ họntọn devo lẹ. Mílẹ ṣo ma nọ nọ̀ mọto mẹ kavi owhé de gbè gbede. Gbọnmọ dali, mí dapana ninọmẹ he gán ze mí do whlepọn mẹ lẹ.”

11. Etẹlẹ ji wẹ sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de dona lẹnnupọndo whenue yé to nudide basi gando dohia owanyi tọn go?

¹¹ Etẹwẹ lo na nuhe dù owanyi didohia? Dohia owanyi tọn delẹ gán sọgbe dile haṣinṣan mìtọn to nukọnyi. Amọ́ eyin ojlo zanhẹmẹ tọn mìtọn lẹ sinyẹn, e gán vẹawuna mì taun nado basi nudide nuyọnẹn tọn. (Ohàn 1:2; 2:6) Owanyi didohia gán sọ wá zẹ̀pá po awubibọ po bo dekọtọn do walọ mawé mẹ. (Howh. 6:27) Enẹwutu to bẹjẹeji haṣinṣan mìtọn tọn, mì dọhodo dogbó he mí na zedai lẹ ji to kọndopọ mẹ hẹ nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ.c (1 Tẹs. 4:3-7) Taidi asu po asi po sọgodo tọn lẹ, mì kanse mìde dọ: ‘Nukun tẹwẹ mẹhe to lẹdo mítọn mẹ lẹ nọ yí do pọ́n aliho he mẹ mí nọ do owanyi hia míde te? Be nuyiwa ehelẹ gán fọ́n ojlo zogbe dote na ode awetọ wẹ ya?’

12. Eyin sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de nọ do dẹ́sọ-dẹ́mẹ lẹ, etẹ ji wẹ yé dona lẹnnupọndo?

¹² Nawẹ mì gán nọ didẹ nuhahun lẹ po gbemanọpọ lẹ po gbọn? Etẹwẹ mì na wà eyin mì nọ do dẹ́sọ-dẹ́mẹ sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ? Be ehe dohia dọ mìmẹ awe lẹ ma jẹ hẹ mìde wẹ ya? E ma yinmọ dandan; asu po asi po lẹpo wẹ nọ tindo dẹ́sọ-dẹ́mẹ. Alọwle he lodo de nọ bẹ omẹ awe he gán wazọ́n dopọ nado duto vogbingbọn yetọn lẹ ji hẹn. Enẹwutu, lehe mì to azọ́nwa dopọ nado didẹ nuhahun mìtọn lẹ do todin na dohia eyin alọwle mìtọn na wá do kọdetọn dagbe kavi lala. Taidi asu po asi po sọgodo tọn de, mì kanse mìde dọ: ‘Be mí gán nọ dọhodo whẹho lẹ ji to aliho jijọho tọn po dehe do sisi hia po mẹ ya? Be mí nọ wleawufo nado kẹalọyi awugbopo mítọn lẹ bo dovivẹnu nado basi vọjlado ya? Be mí nọ yawu johodo, nọ vẹvẹ bosọ nọ jonamẹ ya?’ (Efe. 4:31, 32) Amọ́, eyin núdọ̀n janwẹ mì nọ te mapote kavi ma nọ kọngbedopọ to whenue mì to họntọn mẹ, e yọnbasi dọ ninọmẹ lọ ma na pọnte to alọwle mìtọn godo. Eyin a mọdọ mẹlọ ma yin mẹhe jẹ hẹ we, nudide dagbe hugan he mìmẹ awe lẹ gán basi wẹ nado doalọtena họntọnmẹninọ lọ.d

13. Etẹlẹ wẹ gán gọalọna sunnu po yọnnu po de he to họntọn mẹ nado magbe lehe họntọnmẹninọ yetọn na dẹn do tọn?

¹³ Ojlẹ nẹmu wẹ họntọnmẹninọ mìtọn dona dẹn na? Nudide he yè ma whesọ do basi lẹ nọ saba hẹn kọdetọn ylankan lẹ wá. (Howh. 21:5) Enẹwutu họntọnmẹninọ mìtọn dona dẹn jẹ obá he mẹ mì na jẹakọ hẹ mìde ganji te mẹ. Amọ́, mì ma dona dlẹnkanna họntọnmẹninọ mìtọn eyin e ma biọ domọ. Biblu lọsu dọmọ: “Nukundido he yè sẹ̀ donukọn nọ hẹn ahun jẹazọ̀n.” (Howh. 13:12) Humọ, dile họntọnmẹninọ de to aimẹ dẹnsọ, mọ wẹ e gán vẹawu nado duto mẹtẹnpọn ojlo zanhẹmẹ tọn lẹ ji dogọ do niyẹn. (1 Kọl. 7:9) Kakati nado ze ayiha do ojlẹ nẹmu he mì ko basi to họntọn mẹ ji, a gán kanse dewe dọ, ‘Etẹwẹ pò bọ n’na yọnẹn gando awetọ ṣie go whẹpo do basi nudide?’

NAWẸ MẸDEVO LẸ GÁN NỌGODONA MẸHE TO HỌNTỌN MẸ LẸ GBỌN?

14. Aliho yọ́n-na-yizan tẹlẹ mẹ wẹ mẹdevo lẹ gán nọgodona mẹhe to họntọn mẹ lẹ te? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

¹⁴ Eyin mí yọ́n mẹdelẹ he to họntọn mẹ, nawẹ mí gán gọalọna yé gbọn? Mí gán basi oylọna yé nado wá kọnawudopọ hẹ mí na núdùdù de, sinsẹ̀n-bibasi whẹndo tọn kavi na nuwiwa pọmẹ tọn de. (Lom. 12:13) To ninọmẹ mọnkọ lẹ mẹ, yé tlẹ gán yọ́n ode awetọ dogọ. Be yé do hudo omẹ atọ̀ntọ de tọn, mẹde he na gọalọ nado kùn yé, kavi fide he yé gán nọ bo dọ aṣliho yetọn lẹ te tọn ya? Eyin mọ wẹ, be mí gán gọalọ ya? (Gal. 6:10) Alicia he go mí donù wayi flin nuhe ewọ po Aschwin po yiwanna. Yọnnu lọ dọmọ: “E nọ vivi na mí taun eyin Klistiani hatọ lẹ dọna mí dọ mí gán dla yé pọ́n eyin mí do hudo fide he mí na nọ nado dọhodopọ bo ma na to mídeṣo tọn.” Eyin yè biọ to asi we nado gọalọna omẹ awe he to họntọn mẹ lẹ, naegbọn a ma na mọ ẹn di lẹblanulọkẹyi de? To aṣeji ma nado jo yé omẹ awe lẹ kẹdẹ do petepete, podọ yí zinzin zan nado doayi whenue yé do hudo whenu tọn nado dọ aṣliho te lẹ go.—Flp. 2:4.

15. Nudevo tẹwẹ họntọn lẹ gán wà nado gọalọna sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de? (Howhinwhẹn lẹ 12:18)

¹⁵ Mí gán sọ nọgodona mẹhe to họntọn mẹ lẹ gbọn nuhe mí nọ dọ kavi ma nọ dọ lẹ dali. To whedelẹnu, e gán biọ dọ mí ni dava míde. (Hia Howhinwhẹn lẹ 12:18.) Di apajlẹ, mí gán jlo na yí jejejininọ do dọna mẹdevo lẹ dọ sunnu de po yọnnu de po biọ họntọn mẹ, amọ́ bọ mẹhe to họntọn mẹ lọ lẹ gán ko jlo dọ emi lọsu wẹ ni dọna mẹlẹ. Mí ma dona nọ dọho ylankan gando sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de go kavi mọhodọdo yé go na nuhe dù whẹho mẹdetiti tọn lẹ. (Howh. 20:19; Lom. 14:10; 1 Tẹs. 4:11) Humọ, mí ma dona nọ dọho he na zọ́n bọ yé na do numọtolanmẹ dọ yè to kọgbidina emi nado wlealọ lẹ kavi kàn kanbiọ mọnkọ lẹ sè. Mẹmẹyọnnu de he nọ yin Elise po asu etọn po flin dọmọ, “E nọ ṣí de na mí kaka whenue mẹdevo lẹ kanhose mí gando tito alọwle tọn mítọn lẹ go to whenuena e yindọ mí ma tlẹ ko dọhodo yé ji.”

16. Nawẹ mí dona yinuwa gbọn eyin sunnu de po yọnnu de po sánkanna họntọnmẹninọ yetọn?

¹⁶ Etẹwẹ lo eyin sunnu de po yọnnu de po basi dide nado doalọtena họntọnmẹninọ? Mí dona nọ aṣeji ma nado do awọ̀nnù whẹho lọ mẹ kavi nọ adà mẹde tọn mẹ. (1 Pita 4:15) Mẹmẹyọnnu de he nọ yin Lea dọmọ: “N’sè dọ mẹdelẹ ko to nuhe yé ma mọdona lẹ dọ gando nuhewutu yẹn po mẹmẹsunnu de po do sánkanna haṣinṣan mítọn go. E vẹna mi taun.” Dile mí dọ do to bẹjẹeji, kansinsánna họntọnmẹninọ de ma dohia dandan dọ sunnu de po yọnnu de po gboawupo. To paa mẹ, nuhe e zẹẹmẹdo poun wẹ yindọ họntọnmẹninọ lọ jẹ yanwle etọn kọ̀n, enẹ wẹ yindọ e gọalọna sunnu lọ po yọnnu lọ po nado basi nudide dagbe. Etomọṣo, nudide enẹ gán gbẹ́ hẹn awufiẹsa wá na yé to numọtolanmẹ-liho bo na zọ́n bọ yé gán tindo numọtolanmẹ ṣokẹdẹninọ tọn. Enẹwutu, mí gán dín aliho lẹ nado gọalọna yé.—Howh. 17:17.

17. Etẹwẹ sunnu po yọnnu po he to họntọn mẹ de dona zindonukọn nado nọ wà?

¹⁷ Dile mí ko mọ do, họntọnmẹninọ gán bẹ avùnnukundiọsọmẹnu etọn lẹ hẹn, amọ́ e gán sọ yin awuvivinu. Jessica flin dọmọ: “Ma nado dolalo, họntọnmẹninọ nọ biọ azọ́n susu. Amọ́, homẹ ṣie hùn taun dọ mí yí whenu lọ po huhlọn mítọn po zan nado yọ́n míde ganji.” Eyin mì to họntọn mẹ, mì zindonukọn nado to vivẹnudo nado yọ́n ode awetọ ganji. Eyin mì wàmọ, họntọnmẹninọ mìtọn na do kọdetọn dagbe, yèdọ haṣinṣan de he na gọalọna mìmẹ awe lẹ nado basi nudide nuyọnẹn tọn.