Dọvọdọ Na Nùzindonuji

MẸPINPLỌN po kọdetọn dagbe po biọ dọvọdọ bibasi. To whenuena nuagokun titengbe de yin didọ hugan whladopo, e yọnbasi taun dọ mẹplidopọ lẹ na flin in. Eyin linlẹn lọ yin vivọdọ to aliho he gbọnvo vude mẹ, yé tlẹ sọgan penugo bo mọnukunnujẹemẹ ganji dogọ.

Eyin hosetọ towe lẹ ma flin nuhe hiẹ dọ, hodidọ towe ma na yinuwado nuhe yé yise ji kavi do aliho gbẹninọ tọn yetọn ji gba. Nuagokun he a basi dọvọdọ etọn to aliho vonọtaun mẹ lẹ ji wẹ yé na nọ lẹnnupọndo.

Jehovah, Nuplọnmẹtọ Daho hugan mítọn ze apajlẹ dọvọdọ bibasi tọn dai na mí. E na Gbedide Ao lẹ hlan akọta Islaeli tọn. Gbọn hoyidọtọ angẹli de dali, e dike bọ akọta lọ sè gbedide enẹlẹ to Osó Sinai tọn kọ̀n. To enẹgodo, yé yin kinkàn bo yin nina hlan Mose. (Eks. 20:1-17; 31:18; Deut. 5:22) To anademẹ Jehovah tọn glọ, Mose vọ́ gbedide enẹlẹ dọ na akọta lọ whẹpo yé do biọ Aigba Pagbe tọn ji, podọ gbọn gbigbọ wiwe gblamẹ, Mose basi kandai etọn, dile mí mọ do to Deutelonomi 5:6-21 mẹ. Dopo to gbedide heyin nina Islaeli wẹ yin nubiọtomẹsi lọ nado yiwanna Jehovah bo sẹ̀n ẹn po ahun, alindọn, po huhlọn yetọn lẹpo po. Ehe lọsu yin vivọdọ pludopludo. (Deut. 6:5; 10:12; 11:13; 30:6) Etẹwutu? Na dile Jesu dọ do, “ehe wẹ osẹ́n daho tintan lọ.” (Mat. 22:34-38) Gbọn yẹwhegán Jẹlemia gblamẹ, Jehovah flinnu omẹ Juda tọn lẹ hugan whla 20 dogbọn nujọnu-yinyin tonusisena ẹn to nuhe e ko degbe etọn na yé lẹpo mẹ dali. (Jẹl. 7:23; 11:4; 12:17; 19:15) Podọ gbọn Ezekiẹli gblamẹ, Jiwheyẹwhe dọ hugan whla 60 dọ akọta lọ “nasọ yọnẹn dọ yẹn wẹ OKLUNỌ.”—Ezek. 6:10; 38:23.

To kandai lizọnyizọn Jesu tọn mẹ, mí sọ doayi lehe e nọ basi dọvọdọ po kọdetọn dagbe po do go. Di apajlẹ, lẹnnupọndo Wẹndagbe ẹnẹ lọ lẹ ji. Dopodopo basi zẹẹmẹ nujijọ titengbe heyin linlin etọn na to Wẹndagbe he pò lẹ mẹ tọn, ṣigba bo dọhodo nujijọ ehelẹ ji sọn pọndohlan he gbọnvo lẹ mẹ. To nuplọnmẹ Jesu tọn mẹ, e basi zẹẹmẹ do anademẹ tangan de ji hugan whladopo ṣigba to aliho voovo mẹ. (Malku 9:34-37; 10:35-45; Joh. 13:2-17) Podọ to whenuena e tin to Osó Olivie tọn ji to azán vude jẹnukọnna okú etọn, Jesu basi dọvọdọ nado zinnudo ayinamẹ titengbe ehe ji dọmọ: “Mì nọ họ́ mìde: na mì ma yọ́n azán he gbè Oklunọ mìtọn ja.”—Mat. 24:42; 25:13.

To Lizọnyizọn Kunnudegbe Tọn Mẹ. To whenuena a to kunnudena gbẹtọ lẹ, todido towe wẹ yindọ yé na flin nuhe a dọ lẹ. Dọvọdọ bibasi to aliho dagbe mẹ sọgan gọalọna we nado jẹ yanwle enẹ kọ̀n.

Dọvọdọ bibasi to ojlẹ he mẹ whẹho de to yinyin hodọdeji te nọ saba gọalọ nado zín nudọnamẹ lọ do ayiha mẹ na mẹlọ. Enẹwutu, to wefọ de hihia godo, a sọgan zinnudeji gbọn alọdindlẹndo adà tangan etọn de dali bo kanse dọ, “Be a doayi hogbe heyin yiyizan to wefọ enẹ mẹ lẹ go ya?”

Nuhe yin didọ gbọngodo to hodọdopọ de mẹ sọgan sọ yin yiyizan ganji. Di apajlẹ, a sọgan dọmọ: “Nuagokun tangan he yẹn jlo dọ a ni flin to hodọdopọ mítọn mẹ wẹ . . . ” Enẹgodo vọ́ nuagokun lọ dọ poun. Taidi ehe: “Lẹndai Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ aigba na yin didiọ zun paladisi de. Lẹndai enẹ na yin hinhẹndi janwẹ.” Kavi a sọgan dọ dọ: “Biblu dohia mí hezeheze dọ mí to gbẹ̀nọ to azán godo tọn titonu ehe tọn lẹ mẹ. Eyin mí jlo na luntọ́n, mí dona plọn nuhe Jiwheyẹwhe biọ to mí si lẹ.” Kavi e sọgan yin: “Dile mí ko mọ do, Biblu na mí ayinamẹ yọn-na-yizan do lehe mí na pehẹ nuhahun gbẹzan whẹndo tọn lẹ do ji.” To whẹho delẹ mẹ, a sọgan vọ́ ohó de yidọ sọn Biblu mẹ poun taidi nuagokun he na yin finflin lọ. Na nugbo tọn, ehe wiwà po kọdetọn dagbe po nọ biọ nulẹnpọn jẹnukọn.

To gọyìpọn po plọnmẹ Biblu lẹ po whenu, dọvọdọ bibasi sọgan bẹ kanbiọ dogbapọn tọn lẹ hẹn.

Eyin e sinyẹnawu na mẹde nado mọnukunnujẹ ayinamẹ Biblu tọn mẹ kavi nado yí ì zan, a dona vọ́ hodọdo hosọ lọ ji to whedevonu. Dovivẹnu nado dọhodo hosọ lọ ji sọn pọndohlan he gbọnvo mẹ. Hodọdopọ lọ ma dona dite zẹjlẹgo gba ṣigba dona whàn nuplọntọ lọ nado to nulẹnpọn do whẹho lọ ji zọnmii. Flin dọ, dọvọdọ ehe nkọ wẹ Jesu basi nado gọalọna devi etọn lẹ nado dùto ojlo lọ nado yin nukọntọ ji.—Mat. 18: 1-6; 20:20-28; Luku 22:24-27.

To Hodidọ lẹ Nina Whenu. Eyin a to hodọ sọn oplò ji, lẹndai towe mayin nado dọhodo nudọnamẹ lọ ji poun gba. Hiẹ jlo dọ mẹplidopọ lẹ ni mọnukunnujẹ hodidọ lọ mẹ, bo flin in, bosọ yí ì do yizan mẹ. Nado jẹ enẹ kọ̀n, nọ basi dọvọdọ ganji.

Ṣigba, eyin a nọ basi dọvọdọ nuagokun lẹ tọn gbọzangbọzan hugan, a sọgan hẹn ayidonugo mẹplidopọ towe lẹ tọn bu. Yí sọwhiwhe do ṣinyan nuagokun he biọ nùzindonuji vonọtaun lẹ. To paa mẹ, nuagokun ehelẹ ji wẹ hodidọ towe nọ sinai do, ṣigba yé sọgan sọ bẹ linlẹn devo lẹ hẹn he mẹplidopọ towe lẹ na yọ́n pinpẹn etọn taun.

Nado basi dọvọdọ, a sọgan tò nuagokun towe lẹ to homẹbibiọ lọ mẹ whẹ́. Wà enẹ po hodidọ kleun lẹ po he na wleawuna pọndohlan gbloada nuhe ji a jlo na dọhodo tọn. Humọ, yí kanbiọ kavi apajlẹ kleun he ze nuhahun he na yin dididẹ lẹ dote zan. A sọgan dọ sọha nuagokun he tin to hodidọ lọ mẹ tọn bo slẹ yé. Enẹgodo, gbà nuagokun enẹlẹ dopodopo do flinflin to hodidọ towe mẹ. Nùzindonuji sọgan yin huhlọnna to gblagbla hodidọ lọ tọn mẹ gbọn nuagokun dopodopo vivọdọ whẹpo do yì devo ji dali. Kavi e sọgan yin wiwadotana gbọn apajlẹ he do yọn-na-yizan nuagokun lọ tọn hia de yiyizan dali. Nùzindonuji dogọ sọgan yin nina nuagokun towe lẹ gbọn vivọ yé dọ to tadonahó mẹ dali. Zinnudo yé ji gbọn vogbingbọn lẹ yiyizan, gblọndo nina kanbiọ heyin finfọndote lẹ, kavi awuwiwlena pọngbọ hlan nuhahun he yin finfọndote lẹ to kleun mẹ dali.

To yidogọmẹ na nuhe yin didọ to aga lẹ, hodọtọ numimọnọ de nọ yí sọwhiwhe do doayi mẹhe mẹplidopọ etọn bẹhẹn lẹ go. Eyin delẹ to yé mẹ mọ linlẹn tangan de taidi nuhe sinyẹnawu nado mọnukunnujẹemẹ, hodọtọ lọ nọ yọnẹn. Eyin nuagokun lọ yin nujọnu, e nọ vọ́ ẹ dọ. Etomọṣo, hogbe dopolọ lẹ vivọdọ sọgan nọma hẹn lẹndai etọn di. Mẹpinplọn bẹ nususu hẹn hugan enẹ. E dona yin alọdiọtọ. To whedelẹnu, e sọgan biọ dọ ni hẹn nudọnamẹ he ma ko yin awuwlena dai lẹ biọ hodidọ etọn mẹ. Eyin a plọn nado dọhodo nuhudo mẹplidopọ towe lẹ tọn ji to aliho ehe mẹ, e na do kọdetọn dagbenọ-yinyin towe hia taidi mẹplọntọ de.