Homẹbibiọ He Fọ́n Ojlo Dote

HOMẸBIBIỌ yin adà ayidego tọn to hodidọ depope mẹ. Eyin a fọ́n ojlo mẹplidopọ towe lẹ tọn dote ganji, yé na yin whinwhàn dogọ nado dotoaina nuhe bọdego lẹ po sọwhiwhe po. To lizọnyizọn kunnudegbe tọn mẹ, eyin homẹbibiọ towe ma fọ́n ojlo dote, hiẹ sọgan nọ ma penugo nado zindonukọn to hodidọ towe mẹ. Eyin a to hodidọ de na to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ, mẹplidopọ lẹ ma na fọ́n bo jo we do gba, ṣigba mẹdelẹ sọgan jẹ nulẹnpọn do onú devo lẹ ji eyin hodidọ towe ma fọ́n ojlo yetọn dote.

To awuwiwlena homẹbibiọ towe whenu, tindo yanwle he bọdego helẹ to ayiha mẹ: (1) dọ̀n ayidonugo mẹplidopọ towe lẹ tọn, (2) dọ hosọ towe hezeheze, podọ (3) do nuhewutu hosọ lọ yin nujọnu na mẹplidopọ towe lẹ hia. To whẹho delẹ mẹ, a sọgan jẹ yanwle atọ̀n ehelẹ kọ̀n to ojlẹ dopolọ mẹ. Ṣigba, to whedelẹnu, yé sọgan yin nina ayidonugo do voovo, podọ tito lọ sọgan gbọnvo.

Ayidonugo Mẹplidopọ Towe lẹ Tọn Dindọ̀n. Nugbo lọ dọ gbẹtọ lẹ ko pli dopọ nado sè hodidọ de ma zẹẹmẹdo dọ yé ko wleawufo nado ze ayidonugo yetọn lẹpo jo na hodidọ lọ gba. Naegbọn e ma do yinmọ? Na nususu wẹ nọ biọ ayidonugo yetọn to gbẹ̀mẹ wutu. Nuhahun de to whégbè kavi magbọjẹ gbẹ̀mẹ tọn devo sọgan ko to ahunmẹduna yé. E pò to hiẹ si todin taidi hodọtọ lọ nado dọ̀n ayidonugo mẹplidopọ lẹ tọn bo hẹn e go. Aliho susu mẹ wẹ a sọgan wà ehe te.

Yẹwhehodidọ Osó ji tọn yin dopo to hodidọ diyin hugan he nkọtọn ma ko yin nina pọ́n lẹ mẹ. Nawẹ hodidọ lọ bẹjẹeji gbọn? Sọgbe hẹ kandai Luku tọn, Jesu dọmọ: ‘Ayajẹnọ wẹ mì wamọnọ lẹ, ayajẹnọ wẹ mì he huvẹ to hùhù to dinvie, ayajẹnọ wẹ mì he to avivi to dinvie, ayajẹnọ wẹ mì, whenuena gbẹtọ lẹ na to wangbẹna mì.’ (Luku 6:20-22) Naegbọn enẹ do fọ́n ojlo dote? To hogbe kleun de mẹ, Jesu dọ delẹ to nuhahun sinsinyẹn he hosetọ etọn lẹ dona pehẹ lẹ mẹ. Enẹgodo, kakati nado dọhodo nuhahun lọ lẹ ji to gigọ́mẹ, e dohia dọ mẹhe tindo nuhahun mọnkọtọn lẹ sọgan gbẹsọ yin ayajẹnọ, podọ e wàmọ to aliho de mẹ he hẹn hosetọ etọn lẹ tindo ojlo nado sè nususu dogọ.

Kanbiọ lẹ sọgan yin yiyizan po kọdetọn dagbe po nado fọ́n ojlo dote ṣigba yé dona yin dehe sọgbe. Eyin kanbiọ towe lẹ dohia dọ nuhe mẹplidopọ towe lẹ ko sè dai lẹ ji wẹ a jlo na dọho do, ojlo yetọn sọgan yawu depò. Ma kàn kanbiọ he na dowinyan mẹplidopọ towe lẹ kavi he na jẹagọdo yé tlọlọ sè blo. Kakatimọ, dovivẹnu nado kàn kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn lẹ sè. To kanbiọ dopodopo godo, nọ yì agbọji na hosetọ towe lẹ nido penugo bo wleawuna gblọndo de to ayiha yetọn mẹ. Eyin yé tindo numọtolanmẹ lọ dọ yé to mahẹ tindo to hodọdopọ mẹ hẹ we to ayiha mẹ, hiẹ ko wle ayidonugo yetọn.

Numimọ jọun gbẹzan tọn yiyizan yin aliho dagbe devo nado dọ̀n ayidonugo mẹplidopọ lẹ tọn. Ṣigba otàn de pìnpìn poun sọgan gboawupo nado jẹ yanwle towe kọ̀n eyin numimọ lọ dowinyan mẹde to mẹplidopọ towe lẹ mẹ. Eyin otàn lọ yin finflin ṣigba bọ nuplọnmẹ etọn yin winwọn, a ma jẹ yanwle towe kọ̀n gba. To whenuena numimọ yin yiyizan to homẹbibiọ mẹ, e dona ze dodonu dai na adà nujọnu tọn delẹ to hodidọ towe mẹ. Dile etlẹ yindọ zẹẹmẹ gigọ́ delẹ sọgan yin didọ nado hẹn otàn lọ vivi, tin to aṣeji ma nado hẹn numimọ lẹ dite zẹjlẹgo.

Hodọtọ delẹ nọ yí nujijọ he ṣẹṣẹ sọawuhia to linlin mẹ, hoyidọ de sọn linlinwe de mẹ, kavi hodidọ aṣẹpatọ he diyin de tọn zan na homẹbibiọ. Ehelẹ lọsu sọgan tindo kọdetọn dagbe eyin yé sọgbe hẹ hosọ lọ po mẹplidopọ lẹ po.

Eyin hodidọ towe yin apadewhe homádọ de tọn kavi adà Opli Sinsẹ̀nzọn tọn de, e nọ saba yọnhugan nado basi homẹbibiọ he whègli bo yì nuagokun lọ ji tlọlọ. Eyin togunmẹho didọ wẹ, ma zẹ̀ ganmẹ heyin nina adà homẹbibiọ tọn go blo. Hodidọ lọ mẹ wẹ nudọnamẹ he họakuẹ taun na mẹplidopọ towe lẹ tin te.

To whedelẹnu, a sọgan mọ dewe nado to hodọna mẹplidopọ de he tindo ayihaawe kavi heyin agọjẹdomẹtọ. Nawẹ a na wagbọn do dọ̀n ayidonugo yetọn? Klistiani fliflimẹ tọn de, yèdọ Stefani, heyin zẹẹmẹ basina taidi ‘mẹhe gọ́ na gbigbọ po nuyọnẹn po,’ yin hinhẹn gánnu-gánnu yì Tohodọtọ Ju lẹ tọn nukọn. To finẹ, e yiavunlọ na sinsẹ̀n Klistiani tọn to aliho he sẹhundaga mẹ. Nawẹ e bẹjẹeji gbọn? Po sisi po, e dlẹnalọdo nuhe mẹlẹpo kẹalọyi to paa mẹ de. “Mẹho, mẹmẹsunnu, po mì otọ́ lẹ po emi, mì tuntoai: Jiwheyẹwhe gigo tọn sọawuhia Ablaham otọ́ mítọn.” (Owalọ 6:3; 7:2) To Alẹọpagu Atẹni tọn mẹ, apọsteli Paulu diọadana homẹbibiọ etọn nado sọgbe hẹ mẹplidopọ he gbọnvo de, dọmọ: “Mì omẹ Atẹni tọn emi, yẹn mọhlan dọ to onú lẹpo mẹ hùnsẹ̀ntọ alọpa de to onú lẹpo mẹ wẹ mì.” (Owalọ 17:22) Na homẹbibiọ kọdetọn dagbenọ lọ lẹ wutu, mẹplidopọ awe lọ lẹpo jlo nado sè nususu dogọ.

To whenuena a tin to kunnudegbe, hiẹ lọsu dona dọ̀n ayidonugo gbẹtọ lẹ tọn. Eyin dlapọn towe ma yin dope de, onú devo lẹ sọgan hẹn alọnu whétọ lọ tọn ján. To adà aihọn tọn delẹ mẹ, jonọ he ma yin oylọ-basina lẹ nọ yin nukundo nado yawu dọ nuhe gbé yé tọ́n. To fidevo lẹ, aṣa lọ nọ biọ dọ nudọdomẹ aṣa tọn delẹ ni yin bibasi whẹpo do dọ nuhe gbé mẹlọ tọ́n.—Luku 10:5.

To whẹho awe lẹpo mẹ, họntọnjihẹmẹ nujọnu tọn sọgan gọalọ nado hùn dotẹnmẹ dote na hodọdopọ. E nọ saba yọnhugan nado bẹ hodidọ jẹeji po nude he tindo kanṣiṣa tlọlọ hẹ nuhe to ahunmẹduna mẹlọ po. Nawẹ a na wagbọn do yọ́n nuhe dona yin yiyizan? Eyọn, etẹ wà wẹ omẹ lọ te to whenuena a dọnsẹpọ ẹ? Vlavo e to ogle lẹ̀, to lẹdo owhé etọn tọn jlado, to mọto etọn jlado, to núdà, to avọyàn, kavi to nukunpedo ovi lẹ go. Be e to núde pọ́n wẹ ya, vlavo linlinwe de kavi nuwiwa de to tòhomẹ-liho lọ ji? Be lẹdo etọn do ojlo vonọtaun hia to whehùhù, aihundida lanmẹyiya tọn, húnhiho, gbejizọnlin bibasi, zomọ nudọnamẹ sẹdo tọn, kavi to onú devo lẹ mẹ wẹ ya? Nuhe gbẹtọ lẹ ṣẹṣẹ sè to ladio kavi televiziọn ji nọ saba duahunmẹna yé. Kanbiọ de kavi zẹẹmẹ kleun de bibasi do depope to whẹho mọnkọtọn lẹ mẹ ji sọgan dekọtọn do hodọdopọ họntọnjihẹmẹ tọn mẹ.

Apajlẹ ayidego tọn devo gando lehe hodọdopọ sọgan yin bibẹjẹeji do po pọndohlan lọ po nado dekunnu go wá aimẹ sẹpọ Sikali to whenuena Jesu to hodọ na yọnnu Samalianu lọ to dòtọ kọ̀n.—Joh. 4:5-26.

A dona yí sọwhiwhe do wleawuna homẹbibiọ towe, titengbe eyin agun mìtọn nọ wazọ́n mlẹnmlẹn to aigba-denamẹ etọn ji gbọzangbọzan. Yin e mayin mọ, a ma na penugo nado dekunnu gba.

Dọ Hosọ Towe. To agun Klistiani tọn mẹ, azinponọ kavi mẹhe wazọ́n jẹnukọnna we to tito-to-whinnu lọ mẹ nọ saba dọ hosọ hodidọ towe tọn bo nọ basi oylọna we. Ṣigba, hiẹ lọsu na wà dagbe nado flin hosọ lọ mẹplidopọ lẹ to homẹbibiọ towe mẹ. E mayin dandan nado dọ hosọ lọ tlọlọ dile e sọawuhia do to todohukanji lọ mẹ gba. Depope he whẹho lọ na yin, hosọ lọ dona sọawuhia dile hodidọ lọ to yìyì. Hiẹ dona ze ayidonugo do hosọ towe ji to homẹbibiọ lọ mẹ.

To whenuena Jesu do devi etọn lẹ hlan nado yì dọyẹwheho, e hẹn owẹ̀n he yé na dó lọ họnwun na yé hezeheze. “Le mì to yìyì, mì ni to yẹwheho dọ, dọmọ, Ahọludu olọn tọn sẹpọ.” (Mat. 10:7) Jesu dọ gando azán mítọn gbè go dọmọ: “Yè nasọ dọyẹwheho wẹndagbe ahọludu tọn helẹ.” (Mat. 24:14) Mí yin tudohomẹna nado “dọyẹwheho ohó lọ tọn,” enẹ wẹ yindọ, nado tẹdo Biblu go to whenuena mí to kunnude. (2 Tim. 4:2) Ṣigba, whẹpo do hùn Biblu kavi lẹ́ ayidonugo hlan Ahọluduta lọ ji, e nọ saba yin dandannu nado dọhodo whẹho delẹ he to ahunmẹduna gbẹtọ lẹ to alọnu ji. A sọgan dọhodo sẹ́nhẹngba, azọ́nmamọwà, whẹdida mawadodo, awhàn, alọgigọna jọja lẹ, azọ̀n, kavi okú ji. Ṣigba ma dọhodo whẹho mẹhẹngbọjọ tọn lẹ ji zẹjlẹgo blo, na owẹ̀n mẹjlọdote tọn dó wẹ a te wutu. Dovivẹnu nado diọ hodọdopọ lọ hlan Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ podọ do todido Ahọluduta lọ tọn ji.

Do Nuhewutu Hosọ lọ Yin Nujọnu na Mẹplidopọ Towe lẹ Hia. Eyin agun mẹ wẹ a jlo na dọho te, a sọgan tindo jide dọ mẹplidopọ towe lẹ to paa mẹ na tindo ojlo to nuhe dọ a te mẹ. Ṣigba be yé na dotoai dile mẹde nọ wà do to whenuena e to nuhe gandego tlọlọ de plọn ya? Be yé na dotoai na yé mọ dọ nuhe sè yé te sọgbe hẹ ninọmẹ yetọn to gbẹ̀mẹ podọ na a to yé whàn nado yinuwa wutu ya? Yé na wàmọ eyin a yí sọwhiwhe do lẹnnupọndo ninọmẹ, ahunmẹdunamẹnu, po walọyizan mẹplidopọ towe lẹ tọn po ji dile a to awuwlena hodidọ lọ. Eyin a wàmọ, yí nude he do enẹ hia dogọ to homẹbibiọ towe mẹ.

Vlavo a to hodọ sọn oplò ji kavi to kunnude na mẹde, dopo to aliho he yọnhugan nado fọ́n ojlo dote to hosọ de mẹ wẹ nado dike hodidọ lọ ni gando mẹplidopọ towe go. Do lehe nuhahun yetọn lẹ, nuhudo yetọn lẹ, po kanbiọ he tin to ayiha mẹ na yé lẹ po gando hosọ he ji a to hodọdo lọ go do hia. Eyin a hẹn ẹn họnwun na yé dọ gbọnvona hodidọ do hosọ lọ ji to paa mẹ, a jlo na dọhodo adà tangan whẹho lọ tọn lẹ dopodopo ji, yé na yin whinwhàn nado dotoai po sọwhiwhe po. Nado wà enẹ, a dona wleawu ganji.

Lehe Hiẹ Ze E Donukọnnamẹ Do. Nuhe a dọ to homẹbibiọ towe mẹ yin nujọnu titengbe, ṣigba lehe a dọ ẹ gbọn sọgan sọ fọ́n ojlo dote. Enẹwutu, awuwle towe dona bẹ nuhe a jlo na dọ po lehe a na dọ ẹ do po hẹn.

Onú titengbe wẹ e yin nado yí hogbe he sọgbe lẹ zan nado sọgan jẹ yanwle towe kọ̀n, enẹwutu a sọgan mọ ẹn yin alemọyinu nado wleawuna nuhe a na dọ jẹnukọn lẹ po sọwhiwhe po. Hodidọ he whègli bo bọawu lẹ wẹ nọ yọnhugan. Na nuhe dù hodidọ to agun mẹ, a sọgan kàn homẹbibiọ towe dai, kavi hẹn yé do tamẹ na yé nido tindo huhlọn nuyiwadomẹji tọn he jẹ lẹpo. Eyin a yí sọwhiwhe do basi homẹbibiọ kọdetọn dagbenọ towe, e na gọalọna we nado voawu ganji dile a to pipòtọ hodidọ lọ tọn na.

Whenue Homẹbibiọ lọ Dona Yin Awuwlena. Linlẹn voovo wẹ tin do whẹho ehe ji. Hodọtọ numimọnọ delẹ yise dọ homẹbibiọ wẹ dona yin awuwlena jẹnukọn. Mẹdevo he ko plọn hodidọ gbangba tọn lẹ dọ dọ homẹbibiọ wẹ dona yin awuwlena gbọngodo.

Na nugbo tọn, a dona yọ́n hosọ towe po nuagokun tangan he a jlo na gbà do flinflin lẹ po whẹpo do sọgan wleawuna homẹbibiọ de he sọgbe hẹ ẹ. Ṣigba eyin todohukanji Ogbẹ́ tọn de mẹ wẹ a jlo na wleawuna hodidọ lọ sọn lo? To todohukanji lọ hihia godo, eyin a lẹnnupọndo homẹbibiọ de ji, nude ma ylan to e mẹ nado kàn ẹn dai gba. Humọ, eyin a jlo dọ homẹbibiọ towe ni tindo kọdetọn dagbe, flin dọ emi dona lẹnnupọndo mẹplidopọ lẹ po nudọnamẹ he tin to todohukanji lọ mẹ lẹ po ji.