Jọja He Nọ Flin Mẹdatọ Yetọn Lẹ
“Flin mẹdatọ towe to azán ovu whenu towe tọn.”—YEWHEHODOTO 12:1.
1. Hodidọ owhe 11-mẹvi tọn tẹwẹ dohia dọ Mẹdatọ mítọn yin gbẹtọ nujọnu tọn de na ẹn?
LEHE e yin onú dagbe do sọ to whenuena jọja lẹ dọho bo nọ yinuwa to aliho he dohia dọ yé nọ pọ́n Jehovah Jiwheyẹwhe hlan taidi gbẹtọ nujọnu tọn de mẹhe yé yiwanna bo nọ jlo nado hẹn homẹ etọn hun! Visunnu owhe 11 mẹvi de dọmọ: “To whenuena yẹn tin yẹn ṣokẹdẹ bo pọ́n fleṣenu, yẹn nọ mọ lehe nudida Jehovah tọn lẹ jiawu do sọ. Enẹgodo yẹn nọ yí nukun homẹ tọn do nọ pọ́n lehe Paladisi na yọnwhanpẹ do sọ to sọgodo podọ dogbọn lehe yẹn sọgan doalọ kanlin lẹ go do to whenẹnu.” (Isaia 11:6-9) E yidogọ dọmọ: “To whenuena yẹn tin yẹn ṣokẹdẹ, yẹn nọ hodẹ̀ hlan Jehovah. Yẹn yọnẹn dọ e ma na gblehomẹ do mi na hodidọ po e po to whelẹponu. Yẹn yọnẹn dọ e tin to finẹ whepoponu bo to pinpọn mi.” Be Mẹdatọ mítọn yin nujọnu hlan we dile e te do na visunnu ehe ya?
Nawẹ Jiwheyẹwhe Yin Nujọnu Hlan We Do?
2. (a) Nawẹ Mẹdatọ towe sọgan lẹzun gbẹtọ nujọnu tọn de na we gbọn? (b) Adà tẹwẹ mẹjitọ lẹ sọgan tindo to alọgigọna ovi yetọn lẹ nado yọ́n pinpẹn etọn dọ Jiwheyẹwhe yin gbẹtọ nujọnu tọn de mẹ?
2 Na Jehovah po opagbe etọn lẹ po nado yin nujọnu hlan we, hiẹ dona plọnnu dogbọn dali etọn whẹ́ po sọgodo gigonọ he e zedonukọnna we po to aihọn yọyọ dodonọ he Biblu basi zẹẹmẹ etọn mẹ. (Osọhia 21:3, 4) Eyin mẹjitọ towe lẹ ko plọn we dogbọn onú ehelẹ dali, hiẹ tindo whẹwhinwhẹ́n nado dopẹ́ na ehe nọ hẹn we penugo nado hodo gbedide gbọdo lọ dọmọ: ‘Flin mẹdatọ towe.’ (Yẹwhehodọtọ 12:1) Jọja de dọ gando plọnmẹ fliflimẹ mẹjitọ tọn etọn go dọmọ: “Nulẹpo to gbẹzan mẹ nọ saba gando Jehovah go. Họ̀nhungan de wẹ ehe yin na mi nado nọ flin Mẹdatọ ṣie.” Yọnnu jọja devo doayi e go dọmọ: “Yẹn na nọ dopẹ́ na mẹjitọ ṣie lẹ kakadoi na pinplọn mi dọ Jehovah yin gbẹtọ nujọnu tọn de. Yé do lehe yè sọgan yiwanna ẹn do hia mi bo dọna mi dogbọn ayajẹ he tin to sinsẹ̀nzọn wiwà na ẹn to whenu-gigọ́ mẹ dali.”
3, 4. Etẹwẹ sọgan gọalọna we nado lẹnnupọn dogbọn Jehovah dali taidi gbẹtọ nujọnu tọn de?
3 Ṣogan, mẹsusu mọ ẹn taidi nuhe vẹawu nado lẹnnupọn gando Jiwheyẹwhe go taidi gbẹtọ nujọnu tọn de he tindo ojlo to yé mẹ. Be mọwẹ e te na hiẹ ya? Jọja de yin alọgọna nado lẹnnupọn dogbọn Jiwheyẹwhe dali to aliho mẹdetiti tọn mẹ gbọn hodidọ ehe to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn mẹ he dọmọ: “Mí ma yọ́n kiklo-yinyin Jehovah Jiwheyẹwhe tọn, to agbasa liho gba.” Na nugbo tọn, lehe Jiwheyẹwhe diyin do ma sinai do kiklo kavi tedidi etọn ji gba, dile hodidọ he bọdego to Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn mẹ dọ do dọmọ: “Kiklo-yinyin nujọnu tọn etọn yin wunmẹ Jiwheyẹwhe he e yin tọn,” na nugbo tọn, Jiwheyẹwhe nugbonọ, awuvẹmẹtọ, owanyinọ, po jonamẹtọ de po wẹ e yin.a (Eksọdusi 34:6; Deutelonomi 32:4; Psalm 86:5; Jakobu 5:11) Be hiẹ nọ pọ́n Jehovah hlan taidi omẹ mọnkọtọn de, yèdọ họntọn he gò yè sọgan dejido de mẹhe hiẹ sọgan tindo haṣinṣan họakuẹ de hẹ ya?—Isaia 41:8; Jakobu 2:23.
4 Jesu gọalọna hodotọ fliflimẹ tọn etọn lẹ nado duvivi haṣinṣan mẹdetiti tọn de hẹ Jiwheyẹwhe. Gbọnmọ dali, to whenuena apọsteli Johanu wlan dogbọn nukundido fọnsọnku edetiti tọn sọyi ogbẹ̀ olọn mẹ tọn dali, Johanu doayi e go dọmọ: “Míwlẹ na di [Jiwheyẹwhe]; na mí na mọ ẹn dole e te.” (1 Johanu 3:2; 1 Kọlintinu lẹ 15:44) Jọja lẹ to egbehe sọgan yin alọgọna ga nado pọ́n Jiwheyẹwhe hlan taidi gbẹtọ nujọnu tọn de, mẹhe yé sọgan yọnẹn ganji dile etlẹ yindọ yé ma sọgan mọ ẹn na yede titi. Dawe jọja de doayi e go dọmọ: “Mẹjitọ ṣie lẹ gọalọna mi nado flin Jehovah gbọn kanbiọ susu lẹ kinkanse dali, taidi, ‘Etẹwẹ Jehovah na dọ? Nawẹ hiẹ sọgan basi zẹẹmẹ etọn to hogbe towe titi lẹ mẹ gbọn? Etẹwẹ enẹ zẹẹmẹdo?’ ” Be kanbiọ di ehelẹ nkọ ma nọ hẹn mí lẹnnupọn dogbọn haṣinṣan mẹdetiti tọn mítọn hẹ Jiwheyẹwhe dali ya?
Nuhe E Zẹẹmẹdo Nado Flin
5. Apajlẹ Biblu tọn tẹlẹ wẹ dohia dọ nado flin mẹde bẹ hugan oyín etọn finflin hẹn?
5 Tonusise na gbedide lọ, ‘Flin mẹdatọ towe,’ zẹẹmẹdo hugan nulẹnpọn dogbọn Jehovah dali poun. E bẹ afọdide lẹ zize hẹn, wiwà nuhe na hẹn homẹ etọn hùn. To whenuena sẹ́nhẹngbatọ lọ vẹvẹna Jesu dọmọ, ‘Flin mi, whenuena hiẹ jẹ ahọludu towe mẹ,’ e jlo dọ Jesu ni basi hugan oyín etọn finflin. E jlo dọ Jesu ni yinuwa, nado fọ́n ẹn sọnku. (Luku 23:42) Mọdopolọ, Josẹfu he yin zize do ganpamẹ lọ donukun nuyiwa delẹ do ota etọn mẹ to whenuena e biọ to ahànkọ̀nnọtọ Falo tọn si nado flin ìn to Falo dè. Podọ to whenuena Job biọ to Jiwheyẹwhe si vivẹvivẹ dọmọ, ‘Flin mi,’ Job to obiọ basi dọ to ojlẹ sọgodo tọn delẹ mẹ, Jiwheyẹwhe na yinuwa nado fọ́n ẹn sọn kú.—Job 14:13; Gẹnẹsisi 40:14, 23.
6. Nawẹ hogbe Heblu tọn lọ na “flin” zẹẹmẹdo owanyi zogbe na onú lọ kavi mẹhe yin finflin lọ gbọn?
6 Kandai dejido de dọ dọ hogbe Heblu tọn lọ he yin lilẹdogbedevomẹ taidi “flin” nọ saba zẹẹmẹdo “owanyi zogbe ahun mẹ tọn po afọdide he nọ zọnhẹ nufinflin po.” Nuhe “owanyi zogbe” tindo nado wà to hogbe “flin” tọn mẹ sọgan yin mimọ to vivó “agundaho flusọ” de tọn mẹ to zungbo mẹ dọmọ: ‘Míwlẹ flin whèvi lọ, he mí nọ dù to Egipti mẹ.’ Kẹdẹdile Job basi obiọ vivẹvivẹ nado yin finflin po nukundagbe po gbọn Jiwheyẹwhe dali do, mọdopolọ, Hẹzekia, Nẹhemia, Davidi, po madosọha psalmkantọ lẹ po sọ vẹvẹ ga nado yin finflin po owanyi zogbe po gbọn Jehovah dali to nugbonọ-yinyin yetọn yinyọnẹn mẹ.—Osọha lẹ 11:4, 5; 2 Ahọlu lẹ 20:3; Nẹhemia 5:19; 13:31; Psalm 25:7; 106:4.
7. Eyin mí flin Jiwheyẹwhe po owanyi zogbe po, nawẹ ehe na yinuwa do walọyizan mítọn ji gbọn?
7 Nalete mí sọgan kanse dọmọ, ‘Be mí nọ flin Mẹdatọ mítọn po owanyi zogbe po bo nọ dapana wiwà nudepope he na hẹn ẹn tindo numọtolanmẹ awugble kavi awufiẹsa tọn ya?’ Jọja de doayi e go dọmọ: “Mama gọalọna mi nado yọnẹn dọ Jehovah nọ tindo numọtolanmẹ, podọ sọn ovu whenu, yẹn yọnẹn dọ afọdide ṣie lẹ tindo nuyiwadomẹji de do ewọ ji.” (Psalm 78:40-42) Devo basi zẹẹmẹ dọmọ: “Yẹn yọnẹn dọ vlavo afọdide ṣie lẹ na gọalọ kavi na glọnali to gblọndo avùnnukundiọsọmẹnu nina he Satani basi hlan Jehovah dali mẹ. Yẹn jlo nado hẹn homẹ Jehovah tọn hun, enẹwutu enẹ gọalọna bosọ to alọgọna mí zọnmii to egbehe.”—Howhinwhẹn lẹ 27:11.
8. (a) Yanwle tẹwẹ na dohia dọ mí nọ flin Jehovah po owanyi zogbe po? (b) Kanbiọ tẹlẹ ji wẹ jọja lẹ na lẹnnupọn do po nuyọnẹn po?
8 Po gbeyiyi po, to aihọn ylankan ehe mẹ, e ma nọ saba bọawu nado flin Jehovah gbọn mahẹ tintindo to gigọ́mẹ to nuwiwa he na hẹn homẹ etọn hùn mẹ gba. Ṣogan lehe e na yọ́n do sọ eyin hiẹ sọgan hodo apajlẹ jọja Timoti owhe kanweko tintan mẹ tọn—to mahia fọtọ́n susu jọja budisi Jiwheyẹwhe tọ́ egbehe tọn lẹ tọn—gbọn afọdidona sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ Klistiani tọn taidi lizọnyizọnwatọ gbehosọnalitọ tọn de dali! (Owalọ lẹ 16:1-3; 1 Tẹsalonikanu lẹ 3:2) Ṣigba, e sọgan yin kinkanse dọmọ, Be hiẹ na penugo nado penukundo dewe go to lizọnyizọn gbehosọnalitọ tọn mẹ ya? Podọ eyin hiẹ wlealọ, be hiẹ na tindo nugopipe lọ nado wleawuna mẹhe tin to whẹndo towe lẹ mẹ ya? (1 Timoti 5:8) Kanbiọ titengbe wẹ ehelẹ yin, podọ e na yọ́n hugan dọ hiẹ ni lẹnnupọn do yé ji ganji.
Wepinplọn po Lẹndai de Po
9. Nudide tẹwẹ pannukọn jọja lẹ gando wepinplọn aihọn mẹ tọn go?
9 Dile ogbẹ́ gbẹtọvi lẹ tọn to lilẹzun dehe to gigẹdẹ hugan, wehọmẹ susudogọ taun yìyì sọgan yin nuhudo nado mọ agbasazọ́n he pọnte de nado penukundo dewe go to azọ́n gbehosọnalitọ tọn mẹ. Hiẹ sọgan ko doayi e go dọ mẹhe tlẹ tindo wepinplọn wehọmẹ alavọ tọn lẹ lọsu dona plọnwe yinukọn dogọ nado mọ azọ́nyinyọnẹn yọyọ lẹ yí he azọ́nmẹyimẹdotọ lẹ nọ yọ́n nuhọakuẹ etọn to egbehe. Enẹwutu wehọmẹ nẹmu wẹ mì jọja he jlo nado hẹn homẹ Jiwheyẹwhe tọn hùn lẹ dona doafọna? Dide lọ dona yin bibasi to aliho he sọgbe mẹ hẹ gbedide gbọdo lọ to ayiha mẹ he dọmọ: ‘Flin mẹdatọ towe.’
10. Wepinplọn tẹwẹ yọ́n hugan nado tindo?
10 Na nugbo tọn, hiẹ na jlo nado doafọna nuhe susu aṣẹpatọ aihọn mẹ tọn lẹ tlẹ nọ pọndohlan nado yin weyinyọnẹn he yọ́n hugan—yèdọ dehe yin mimọyi sọn oplọn he yè whesọ do basi sọn Ohó Jiwheyẹwhe Tọn mẹ. Wekantọ Allemagne tọn lọ Johann Wolfgang von Goethe doayi e go dọmọ: “Dehe nukọnyiyi [gbẹtọ de] tọn to apọ̀nmẹ yinukọn do sọ, mọwẹ e na yọnbasi na ẹn taun do nado sọ lẹzun mẹhe nọ yí Biblu lọ zán taidi dodonu lọ podọ taidi azọ́nwanu wepinplọn tọn.” Mọwẹ, oplọn Biblu tọn na hẹn we pegan ganji na ogbẹ̀ hugan wepinplọn devo depope!—Howhinwhẹn lẹ 2:6-17; 2 Timoti 3:14-17.
11. (a) Azọ́n titengbe hugan tẹwẹ mí sọgan wà? (b) Naegbọn jọja de do basi dide nado tindo sọha wepinplọn jẹ obá de mẹ tọn?
11 To whenuena e yindọ oyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn nọ whlẹn ogbẹ̀ gán, azọ́n titengbe hugan he hiẹ sọgan wà to egbehe wẹ nado má oyọnẹn enẹ hẹ mẹdevo lẹ. (Howhinwhẹn lẹ 3:13-18; Johanu 4:34; 17:3) Ṣigba, nado wà ehe po kọdetọn dagbe po, hiẹ dona yin weplọn to aliho dodonu tọn lẹ ji. Hiẹ dona penugo nado lẹnnupọn to aliho he họnwun mẹ, bo dọho po lẹnpọn dagbe po, bo hiawe bosọ kanwe ganji—yèdọ azọ́nyinyọnẹn he nọ yin pinplọnmẹ to wehọmẹ lẹ. Enẹwutu wlebòna nupinplọn wehọmẹ towe tọn ganji, dile Tracy, jọja de to Floride États-Unis basi do, mẹhe mọ gbedewema yí sọn wehọmẹ daho mẹ po gbégbònamẹ weyinyọnẹn tọn lẹ po. E do todido etọn hia dọmọ: “Yẹn ko nọ saba tindo taidi yanwle ṣie nado yin devizọnwatọ whenu-gigọ́ Jiwheyẹwhe ṣie Jehovah tọn, podọ yẹn tindo todido dọ wepinplọn ṣie na gọalọna mi nado jẹ yanwle ehe kọ̀n.”
12. Eyin dide wepinplọn yinukọn dogọ aihọn mẹ tọn yin bibasi, lẹndai tẹwẹ e sọgan gọalọ nado hẹndi?
12 Be hiẹ ko lẹnnupọn do nuhewutu hiẹ do nọ yì wehọmẹ ji ya? Be nado hẹn dewe sọgbe nado lẹzun lizọnyizọnwatọ kọdetọn dagbenọ Jehovah tọn kẹdẹ wẹ ya? Eyin mọwẹ, hiẹ na jlo nado lẹnnupọn sisosiso do lehe wepinplọn towe nọ hẹn lẹndai ehe di ganji do. To hodidọ hẹ mẹjitọ towe lẹ po godo, dide lọ sọgan yin bibasi dọ hiẹ dona doafọna wehọmẹ yìyì he hugan jlẹmẹ he yin bibiọ gbọn osẹ́n dali. Wehọmẹ yìyì dogọ mọnkọtọn sọgan gọalọna we nado mọ agbasazọ́n nado sọgan penukundo dewe go bo sọgan sọ na we dotẹnmẹ huhlọn po ganmẹ po tọn nado tindo mahẹ gigọ́ to nuwiwa Ahọluduta lọ tọn mẹ.—Matiu 6:33.
13. Nawẹ Klistiani Russie tọn awe he doafọna wepinplọn dogọ lẹ do lẹndai yetọn to gbẹzan mẹ hia gbọn?
13 Delẹ to mẹhe nọ doafọna wepinplọn dogọ lẹ mẹ nọ doalọ to lizọnyizọn whenu-gigọ́ tọn mẹ yèdọ to whenuena yé gbẹ́ pò to wehọmẹ yì dogọ. Lẹnnupọn do Nadia po Marina po ji, he yin viyọnnu jọja aflanmẹ awe to Moscou, Russie. Yé omẹ awe lẹ yí baptẹm to avril 1994 bo jẹ sinsẹ̀nzọn wà taidi lizọnyizọnwatọ gbehosọnalitọ alọgọtọ tọn lẹ ji. To madẹnmẹ to enẹgodo yé mọ gbedewema yí sọn wehọmẹ daho mẹ bo ze yinkọ dai na tito-to-whinnu lẹnunnuyọnẹn akuẹ-linlẹn tọn na owhe awe. To mai 1995 yé bẹ gbehosọnalitọ whepoponu tọn jẹeji, ṣogan yé gbọṣi madozẹnzẹn mẹhe yọnwe hugan lẹ mẹ to klasi lẹnunnuyọnẹn akuẹ-linlẹn tọn yetọn mẹ. Humọ, to yede lẹ ṣẹnṣẹn, yé penugo nado deanana madozẹnzẹn plọnmẹ Biblu 14 to osẹ dopodopo mẹ to whenuena yé gbẹ́ pò to wehọmẹ yì. Viyọnnu lọ lẹ tindo todido dọ wepinplọn yetọn to lẹnunnuyọnẹn akuẹ-linlẹn tọn mẹ na hẹn yé penugo nado mọ agbasazọ́n he pọnte, na yé nido sọgan penukundo yedelẹ go to lizọnyizọn whenu-gigọ́ tọn mẹ.
14. Mahopọnna sọha dide wehihia aihọn mẹ tọn he mí basi, etẹwẹ dona yin onú titengbe hugan lọ to gbẹzan mítọn lẹ mẹ?
14 Eyin hiẹ doafọna wehihia aihọn mẹ tọn hugan dehe yin bibiọ gbọn osẹ́n dali, yí nuyọnẹn do gbadopọnna whẹwhinwhẹ́n towe na mọwiwà. Be nado basi yinkọ na dewe bo hẹn we zun adọkunnọ wẹ ya? (Jẹlemia 45:5; 1 Timoti 6:17) Kavi be yanwle towe wẹ e yin nado yí wepinplọn dogọ zán nado tindo mahẹ gigọ́ to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ ya? Lydia, jọja de he basi dide nado hiawe dogọ, do ayiha zize do whẹho gbigbọmẹ tọn lẹ ji hia to aliho dagbe mẹ, e basi zẹẹmẹ dọmọ: “Mẹdevo he ma yin Kunnudetọ lẹ nọ doafọna wepinplọn he yiaga lẹ bo nọ yin aliglọnna gbọn ojlo agbasanu tọn lẹ dali, bo nọ wọnji Jiwheyẹwhe go. Na yẹn tọn haṣinṣan ṣie hẹ Jiwheyẹwhe yin onú titengbe hugan na mi.” Walọyizan he jẹ na pipà nankọtọn die na mímẹpo!
15. Dodonu voovo wepinplọn tọn tẹlẹ wẹ tin to Klistiani owhe kanweko tintan tọn lẹ ṣẹnṣẹn?
15 To aliho he tindo zẹẹmẹ de mẹ, Klistiani owhe kanweko tintan whenu tọn lẹ tindo dodonu wepinplọn voovo lẹ tọn. Di apajlẹ, apọsteli Pita po Johanu po, yin pinpọndohlan nado yin mẹhe “gbọagbá nupinplọn tọn, bosọ yin gbẹtọ wunvinọ,” na yé ma ko yin pinplọn to wehọmẹ labbi tọn lẹ mẹ wutu. (Owalọ lẹ 4:13) To alọdevo mẹ, apọsteli Paulu, mọ nuhe sọgan yin yiyijlẹdo wepinplọn wehọmẹ alavọ tọn go to egbehe yí. Ṣogan, Paulu ma yí wepinplọn enẹ zán nado dọn ayidonugo wá ede ji gba; kakatimọ, dona de wẹ e yin to whenuena e dọyẹwheho na wunmẹ gbẹtọ lẹpo tọn. (Owalọ lẹ 22:3; 1 Kọlintinu lẹ 9:19-23; Filippinu lẹ 1:7) Mọdopolọ, Manaeni, mẹhe ko yin “[pinplọn] dopọ po Hẹlọdi otògán po,” tin to mẹhe yin nukọntọ to agun Antioku tọn lẹ mẹ.—Owalọ lẹ 13:1.
Naegbọn Hiẹ Nado Zan Akuẹ Towe po Nuyọnẹn Po?
16. (a) Naegbọn e do sọgan vẹawu nado flin Mẹdatọ mítọn eyin mí to ahọ́tọnọ yin? (b) Nawẹ dopo to oló Jesu tọn lẹ mẹ do nujọnu-yinyin nulẹnpọn whẹpo do zan akuẹ tọn hia gbọn?
16 Eyin hiẹ gboawupo nado yí nuyọnẹn do zán akuẹ towe, e sọgan vẹawu nado flin Mẹdatọ towe gbọn nuhe nọ hẹn homẹ etọn hùn lẹ wiwà dali. Na eyin hiẹ tlọ biọ ahọ́ mẹ, e sọgan yin didọ dọ hiẹ tindo ogán devo. Biblu basi zẹẹmẹ dọmọ: “Yàn akuẹ hiẹ nasọ yin devi akuẹnọ lọ tọn.” (Howhinwhẹn lẹ 22:7, Today’s English Version) Dopo to oló Jesu tọn lẹ mẹ zinnudo nujọnu-yinyin nulẹnpọn whẹpo mí nido zán akuẹ tọn ji. Jesu dọmọ: “Mẹnu wẹ to mì mẹ, he to linlẹn nado dó atọ̀họ̀ de, bọ e ma na sinai whẹ́, bo lẹn akuẹ etọn, eyin e tindo ehe pe nado dota na ẹn? Vlavo whenuena e ko ze dòdó dai, bo ma sọ sọgan dota na ẹn ba, yé omẹ he mọ ẹn lẹpo nikaa ṣẹ̀ vivlẹ ẹ.”—Luku 14:28, 29.
17. Naegbọn e nọ saba vẹawu nado deanana akuẹzinzan mẹde tọn?
17 Enẹwutu, po nuyọnẹn po, hiẹ na tẹnpọn nado nọgbẹ̀ gbọn nunọwhinnusẹ́n Owe wiwe tọn lọ dali ‘ma nado duahọ nude tọn do mẹdepope blo; adavo nado yiwanna mìnọzo.’ (Lomunu lẹ 13:8) Ṣigba ehe vẹawu nado basi, titengbe to whenuena yè yin pinpannukọn po onú yọyọ lẹ didetọn madoalọte he ajọjlatọ lẹ nọ sọalọakọn dọ hiẹ tindo nuhudo yetọn taun po. Mẹjitọ dopo, he ko tẹnpọn nado gọalọna ovi etọn lẹ nado yí wuntuntun zán, doayi e go dọmọ: “Mí ko yí whenu susu zán nado dọhodo nuhe yin nuhudo po nuhe yin nujlomẹ po ji.” Na paa tọn wehọmẹ lẹ ko gboawupo nado plọnmẹ whẹho mọnkọtọn lẹ, bo nọ wleawuna nuplọnmẹ vude kavi ma tlẹ nọ wà mọ lala do lehe yè sọgan penukundo akuẹzinzan lẹ go to aliho he sọgbe de mẹ ji. “Mí mọ gbedewema yí sọn wehọ daho mẹ bo yọ́n onú susu dogbọn lẹnunnuyọnẹn ojlẹ́nu he tindo agosu awe he sọgbe tọn lẹ dali hugan lehe yè sọgan sẹ̀ akuẹ do do,” wẹ ayidonugo he azọ́nwatọ nukundeji de basi.” To whelọnu lo, etẹwẹ sọgan gọalọna we nado zán akuẹ po nuyọnẹn po?
18. Etẹwẹ yin họ̀nhungan akuẹzinzan po nuyọnẹn po tọn, podọ etẹwutu?
18 Mẹwhinwhàn lọ, ‘Flin mẹdatọ towe’ hihodo yin họ̀nhungan de hlan akuẹ towe zinzan po nuyọnẹn po. Ehe yinmọ na to whenuena hiẹ setonuna gbedide enẹ, nuhe na tin to otẹn tintan mẹ na we wẹ nado hẹn homẹ Jehovah tọn hùn, podọ owanyi zogbe towe na ẹn na yinuwa do lehe hiẹ nọ zán akuẹ towe do ji. Po gbesisọ po, hiẹ na tẹnpọn ma nado dike nujlomẹ mẹdetiti tọn lẹ ni yitẹn to mẹdezejo ahun lẹpo tọn nina Jiwheyẹwhe mẹ. (Matiu 16:24-26) Hiẹ na tẹnpọn nado hẹn nukun towe yin “dopo,” enẹ wẹ yindọ, ni gbọṣi Ahọluduta Jiwheyẹwhe Tọn po ojlo Jiwheyẹwhe tọn wiwà po ji pete. (Matiu 6:22-24) Gbọnmọ dali hiẹ na wá pọ́n ayinamẹ olọn mẹ tọn lọ nado “yí onú towe do gbògbéna Jiwheyẹwhe” hlan taidi lẹblanulọkẹyi ayajẹnọ de.—Howhinwhẹn lẹ 3:9.
Apajlẹ Jọja He Jẹ Nado Hodo Tọn Lẹ
19. Nawẹ jọja lẹ to hohowhenu flin Mẹdatọ yetọn gbọn?
19 Po ayajẹ po, jọja susu lẹ, to hohowhenu podọ to egbehe, ko flin Mẹdatọ yetọn. Samuẹli pẹvi gbọṣi tenọgli mẹ to devizọnwiwa gòhọtúntún tọn mẹ mahopọnna nuyiwadomẹji mawé mẹhe e to devizọnwa na lẹ tọn. (1 Samuẹli 2:12-26) Nuyizan oklọ mẹdọndogo, asi Pọtifali tọn, ma sọgan dọn jọja Josẹfu dogo nado lọga gba. (Gẹnẹsisi 39:1-12) Dile etlẹ yindọ “yọpọvu” de wẹ e yin, Jẹlemia dọyẹwheho po adọgbigbo po to nukundiọsọmẹ sinsinyẹn nukọn. (Jẹlemia 1:6-8) Viyọnnu pẹvi Islaeli tọn de deanana ogán awhànfuntọ Silia tọn de madibu nado din alọgọ to Islaeli, fie e sọgan plọnnu dogbọn Jehovah dali te. (2 Ahọlu lẹ 5:1-4) Jọja Daniẹli po gbẹdohẹmẹtọ etọn lẹ po hẹn yise yetọn go to whenuena yé yin whiwhlepọn do osẹ́n núdùdù heyin Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji. Podọ jọja Ṣadlaki, Mẹṣaki, po Abẹdi-nẹgo po basi dide nado yin zizedlan zòhọ miyọ́n tọn de mẹ kakati nado jogbe nugbonọ-yinyin yetọn hlan Jiwheyẹwhe tọn gbọn sinsẹ̀n-bibasi to boṣiọ de nukọn dali.—Daniẹli 1:8, 17; 3:16-18; Eksọdusi 20:5.
20. Nawẹ jọja susu lẹ flin Mẹdatọ yetọn to egbehe gbọn?
20 To egbehe hugan jọja 2 000 he owhe yetọn bẹsọn 19 jẹ 25 wẹ nọ wazọ́n to tatọ-tẹnnọ Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ tọn he tin to Ayimatẹn New York tọn mẹ, to États-Unis. Adà pẹvide poun wẹ yé yin to fọtọ́n donu ao ao jọja he to Mẹdatọ yetọn flin lẹdo aihọn pé lẹ mẹ. Taidi Josẹfu hohowhenu tọn, yé ko gbẹ́ nado jogbe wiweji-ninọ walọyizan liho yetọn tọn. Mẹsusu ko setonuna Jiwheyẹwhe hugan gbẹtọ to whenuena yé yin hinhẹn po huhlọn po nado dè mẹhe yé na sẹ̀n. (Owalọ lẹ 5:29) To 1946 to Pologne, owhe fọtọ̀n-mẹvi Henryka Zur yin yasana to whenuena e gbẹ́ nado doalọ to nuyiwa sinsẹ̀n-bibasi boṣiọ sinsẹ̀n tọn de mẹ. Dopo to yasanamẹtọ etọn lẹ mẹ dọmọ: “Hiẹ sọgan yí nudepope he hiẹ jlo nado yise sè, saa yí alọ do basi ohia satin Katholiki tọn.” Na viyọnnu lọ gbẹ́ wutu, e yin dindọ̀n sọyi zungbo mẹ bo yin sòdedo, todido nujikudo etọn tọn na ogbẹ̀ mavọmavọ mayin awugblena gba!b
21. Oylọ basinamẹ tẹwẹ na sọgbe hẹ nuyọnẹn nado kẹalọyi, podọ po kọdetọn tẹ po?
21 Lehe ahún Jehovah tọn na ko fọndaga gbọn ovi he ko flin in gbọn owhe kanweko lẹ gblamẹ lẹ dali do sọ! Be hiẹ na kẹalọyi oylọ basinamẹ etọn he dọmọ, ‘Flin mẹdatọ towe’ ya? Na nugbo tọn e jẹ na oflin mítọn! Nọ lẹnnupọn egbesọegbesọ dogbọn nuhe e ko wà podọ he e na wà na we lẹ dali, bo kẹalọyi oylọ basinamẹ etọn dọmọ: “Ovi ṣie, yin nuyọnẹntọ, bosọ hẹn homẹ ṣie hùn, na yẹn nido gblọnhona ewọ he to vivlẹ mi.”—Howhinwhẹn lẹ 27:11.
[Nudọnamẹ odò tọn lẹ]
a Atọ̀họ̀-Nuhihọ́ Lọ Tọn [Glẹnsigbe] 15 décembre 1953, weda 750.
b Pọ́n Annuaire des Témoins de Jéhovah 1994 tọn, weda 217-18, heyin zinzinjẹgbonu gbọn Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. dali.
Be Hiẹ Flin Ya?
◻ Nawẹ jọja lẹ sọgan yin alọgọna nado pọ́n Jiwheyẹwhe hlan taidi gbẹtọ nujọnu tọn de gbọn?
◻ Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado flin Mẹdatọ towe?
◻ Lẹndai tẹwẹ wepinplọn mítọn dona wazọ́n na?
◻ Naegbọn e do yin onú titengbe nado nọ zán akuẹ mítọn po nuyọnẹn po?
◻ Apajlẹ jọja tẹlẹ tọn wẹ jẹ na mí nado hodo?
[Yẹdide to weda 27]
Be hiẹ ko lẹnnupọn dogbọn nuhewutu hiẹ nọ yì wehọmẹ dali ya?
[Yẹdide to weda 28]
Be hiẹ to pinplọn nado nọ zán akuẹ towe po nuyọnẹn po ya?