Hiẹ Sọgan Mọaleyi sọn Nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe Tọn lẹ Mẹ
MATIN ayihaawe hiẹ yọnẹn dọ nugopipe jọwamọ tọn wẹ nọ deanana kanlin lẹ. Zomọ susu yin awuwlena nado setonuna anademẹ lẹ. Ṣigba gbẹtọvi lẹ yin didá nado yin anadena gbọn nunọwhinnusẹ́n lẹ dali. Nawẹ hiẹ sọgan yin nujikudonọ gando enẹ go gbọn? Eyọn, Jehovah heyin Dowatọ nunọwhinnusẹ́n dodo lẹ tọn lá to whenuena e dá gbẹtọvi tintan lẹ dọmọ: “Gbọ mí ni basi gbẹtọ to boṣiọ mítọn mẹ, to apajlẹ mítọn mẹ.” Gbigbọ wẹ Mẹdatọ lọ yin; e ma tindo agbasalan gbẹtọ tọn di míwlẹ, enẹwutu mí tin to “boṣiọ” etọn mẹ to linlẹn lọ mẹ dọ mí sọgan do mẹhe nkọ e yin hia, bo do jẹhẹnu dagbe etọn lẹ hia jẹ obá de mẹ. Gbẹtọvi lẹ penugo nado deanana gbẹzan yetọn sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n lẹ, enẹ wẹ, sọgbe hẹ nuhe yé yise dọ e yin nujinọtedo nuhe sọgbe wiwà tọn. Susu to nunọwhinnusẹ́n ehelẹ mẹ wẹ Jehovah ko na dotẹnmẹ nado yin kinkàn do Ohó etọn mẹ.—Gẹnẹsisi 1:26; Johanu 4:24; 17:17.
Ṣigba mẹde sọgan dọ dọ ‘nunọwhinnusẹ́n kanweko susu wẹ tin to Biblu mẹ. Yẹn ma sọgan yọ́n yemẹpo gba.’ Nugbo wẹ. Ṣigba lẹnnupọndo nugbo ehe ji: Dile etlẹ yindọ nunọwhinnusẹ́n he wá sọn Jiwheyẹwhe dè lẹpo wẹ yin na ale mítọn, delẹ pẹnzin hugan devo lẹ. Hiẹ sọgan mọ enẹ sọn Matiu 22:37-39 mẹ, fie Jesu dohia te dọ to gbedide po nunọwhinnusẹ́n he zọnpọ hẹ Osẹ́n Mose tọn lẹ po mẹ, delẹ yin nujọnu hugan devo lẹ.
Nunọwhinnusẹ́n tẹlẹ wẹ pẹnzin hugan? Nunọwhinnusẹ́n titengbe Biblu tọn lẹ wẹ dehe gando haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah go tlọlọ lẹ. Eyin mí setonuna ehelẹ, Mẹdatọ lọ nọ lẹzun omẹ tangan lọ he nọ deanana alidohiamẹnu walọ dagbe tọn mítọn. Humọ, nunọwhinnusẹ́n lẹ tin he gando haṣinṣan mítọn hẹ mẹdevo lẹ go. Yíyí yé do yizan mẹ na gọalọna mí nado nọavunte sọta walọ yẹn-whẹ́ tọn, mahopọnna lehe e sọgan yin yiylọdọ.
Mì gbọ mí ni bẹjẹeji po dopo to nugbo titengbe hugan to Biblu mẹ lẹ po. Etẹwẹ nugbo enẹ yin, podọ nawẹ e gando mí go gbọn?
“Gigogán to Wẹkẹ Lẹpo Ji”
Owe Wiwe hẹn ẹn họnwun dọ Jehovah wẹ Mẹdatọ Daho mítọn, yèdọ Jiwheyẹwhe Ganhunupotọ. Mẹdepope ma sọzẹn kavi hugan ẹn gba. Nugbo tangan heyin kinkàndai to Biblu mẹ de wẹ ehe yin.—Gẹnẹsisi 17:1; Yẹwhehodọtọ 12:1.
Psalm-kàntọ dopo dọ gando Jehovah go dọmọ: “Hiẹ . . . wẹ Gigogán to wẹkẹ lẹpo ji.” Ahọlu Davidi hohowhenu tọn wlan dọmọ: “Towe wẹ ahọludu, OKLUNỌ E, hiẹ wẹ yè sọ zedaga di ota to popo ji.” Podọ yẹwhegán Jẹlemia he diyin lọ sọ yin whinwhàn nado basi kandai dọmọ: “Mẹde matin jijlẹ hlan we gba, OKLUNỌ E; kiklo wẹ hiẹ, podọ oyín towe sọ yin kiklo to huhlọn mẹ.”—Psalm 83:18; 1 Otannugbo lẹ 29:11; Jẹlemia 10:6.
Nawẹ mí dona yí nugbo he gando Jiwheyẹwhe go enẹlẹ do yizan mẹ to gbẹzan egbesọegbesọ tọn mítọn mẹ gbọn?
Mẹhe dona tin to otẹn tintan mẹ to gbẹzan mítọn mẹ ko họnwun—Mẹdatọ po Ogbẹ̀-Namẹtọ mítọn po wẹ. To whelọnu lo, be e ma na sọgbe nado nọavunte sọta ayilinlẹn depope nado dọ̀n ayidonugo wá mídelẹ ji—yèdọ ayilinlẹn de he sọgan tindo huhlọn to mẹdelẹ mẹ hugan mẹdevo lẹ ya? Nunọwhinnusẹ́n anademẹ nuyọnẹn tọn de wẹ yin nado “nọ wà [onú] popo hlan gigo Jiwheyẹwhe tọn.” (1 Kọlintinu lẹ 10:31) Yẹwhegán Daniẹli ze apajlẹ dagbe de dai gando ehe go.
Kandai whenuho tọn lọ dọna mí dọ odlọ de dotukla Ahọlu Nẹbukadnẹzali Babilọni tọn to ojlẹ de mẹ bọ e sọ dín zẹẹmẹ etọn. To whenuena mẹlẹpo ko jẹflumẹ, Daniẹli dọ nuhe ahọlu jlo nado yọnẹn lọ na ẹn pẹpẹ. Be Daniẹli doawagun to ehe mẹ wẹ ya? Lala, e pagigona ‘Jiwheyẹwhe he tin to olọn mẹ heyin Didehiatọ aṣli lẹ tọn.’ Daniẹli zindonukọn dọmọ: “Yè ma dè aṣli he hia hlan mi na nuyọnẹn depope he yẹn tindo hugan ogbẹ̀nọ depope gba.” Daniẹli yin dawe he tindo nunọwhinnusẹ́n. Abajọ e yin zẹẹmẹ basina whla atọ̀n to owe Daniẹli tọn mẹ taidi “omẹ yiwanna tlala” de to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ.—Daniẹli 2:28, 30; 9:23; 10:11, 19.
Hiẹ na mọaleyi eyin a hodo apajlẹ Daniẹli tọn. To apajlẹ Daniẹli tọn hihodo mẹ, onú titengbe hugan lọ wẹ mẹwhinwhàn mítọn. Mẹnu wẹ dona yin pipà na nuhe hiẹ wà lẹ? Mahopọnna ninọmẹ towe, hiẹ sọgan yinuwa to kọndopọmẹ hẹ nunọwhinnusẹ́n titengbe Biblu tọn lọ dọ, Jehovah wẹ Oklunọ Nupojipetọ. Mọwiwà towe na hẹn we yin “omẹ yiwanna tlala” to nukun etọn mẹ.
Todin mì gbọ mí ni gbadopọnna nunọwhinnusẹ́n tangan awe he sọgan deanana mí to haṣinṣan gbẹtọvi tọn lẹ mẹ. Na gbigbayipe walọ ṣejannabi tọn wutu, haṣinṣan gbẹtọvi tọn ehe yin avùnnukundiọsọmẹnu taun.
“To Ayiha Whiwhẹ Mẹ”
Ṣejannabinọ lẹ ma nọ saba tindo pekọ gba. Suhugan yetọn nọ jlo gbẹzan he yọnhugan de to afọdopolọji. Na omẹ mọnkọtọn lẹ, ohia madogán tọn wẹ jlẹkajininọ yin. Yé nọ pọ́n homẹfa hlan taidi nuhe dona yin didohia gbọn mẹdevo lẹ kẹdẹ dali. Ṣigba to whenuena e wá jẹ tintin to otẹn tintan mẹ yetọn ji, onú lẹpo wẹ nọ yin alọkẹyi. Be hiẹ lẹndọ hiẹ sọgan yinuwa to aliho devo mẹ ya?
Devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ pannukọn walọ enẹ egbesọegbesọ, ṣigba e ma dona yinuwado yé ji gba. Klistiani he whèwhín lẹ nọ kẹalọyi nunọwhinnusẹ́n lọ dọ e “mayin ewọ he to ede pà wẹ omẹ he yè [kẹalọyi] gba, adavo omẹ he Oklunọ pà.”—2 Kọlintinu lẹ 10:18.
Yíyí nunọwhinnusẹ́n he tin to Filippinu lẹ 2:3, 4 mẹ do yizan mẹ na gọalọ. Wefọ enẹ na we tuli ma nado ‘yí avùn kavi goyiyi ovọ́ do wà nudepope, ṣigba nado nọ lẹn to ayiha whiwhẹ mẹ dọ mẹdevo lẹ yiaga hú we.’ Gbọnmọ dali hiẹ ‘ma na nọ pọ́n onú heyin towe kẹdẹ go, ṣigba na nọ tindo ojlo to onú heyin mẹdevo lẹ tọn mẹ ga.’
Mẹde he tindo walọyizan he sọgbe gando ede go bo pọ́n nujọnu-yinyin ede tọn to aliho he sọgbe mẹ wẹ Gideoni, heyin whẹdatọ de to Heblu hohowhenu tọn lẹ ṣẹnṣẹn. E ma dín nado yin nukọntọ Islaeli tọn. Ṣigba, to whenuena e yin dide do otẹn enẹ mẹ, Gideoni dọ̀n ayidonugo wá nujọnu-mayin ede tọn ji. “Whédo ṣie wẹ hẹntọnọ pete to Manassẹ mẹ, yẹn wẹ sọ yin mẹwhiwhe pete to owhé otọ́ ṣie tọn gbè,” wẹ e dọ.—Whẹdatọ 6:12-16.
Humọ, to whenuena Jehovah na awhàngbigba Gideoni, omẹ Eflaimi tọn lẹ tlọ́nu hẹ ẹ. Nawẹ Gideoni yinuwa gbọn? Be awhàngbigba lọ hẹn ẹn nado doawagun wẹ ya? Lala. E glọnalina nugbajẹmẹji gbọn gblọndo homẹmimiọn tọn de nina dali. “Etẹwẹ yẹn ko wà dinvie to nujlẹdonugo mìtọn mẹ?” Gideoni tindo whiwhẹ ayiha mẹ tọn.—Whẹdatọ 8:1-3.
Nugbo wẹ dọ, whẹho he gando Gideoni go lọ lẹ ko jọ sọn ojlẹ dindẹn die wayi. Ṣogan, e gbẹsọ yin nujọnu nado gbadopọnna kandai lọ. Hiẹ sọgan mọdọ Gideoni tindo jijọ he gbọnvo taun de na nuhe gbayipe to egbehe, podọ e nọgbẹ̀ to kọndopọmẹ hẹ enẹ, na alemọyi edetiti tọn.
Walọyizan ṣejannabi tọn he gbayipe sọgan slokọna lehe mí nọ pọ́n nujọnu-yinyin mídetiti tọn hlan gbọn. Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn basi vọjlado na kọslonanu enẹ, bo plọn mí nujọnu-yinyin mítọn to kọndopọmẹ hẹ Mẹdatọ lọ po mẹdevo lẹ po.
Gbọn tonusisena nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ dali, mí nọ duto walọ yẹn-whẹ́ egbezangbe tọn ji. Numọtolanmẹ po gbẹtọ-yinyin lẹ po masọ nọ dugán do mí ji ba. Lehe nuhe mí plọn gando nunọwhinnusẹ́n dodonọ lẹ go sù sọ, mọwẹ mí nọ jẹakọ ganji hẹ Dowatọ yetọn do niyẹn. Mọwẹ, ayidonugo vonọtaun nina nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ to whenuena mí to Biblu hia họakuẹ taun.—Pọ́n apotin.
Jehovah dá gbẹtọvi nado yiaga hugan kanlin he nọ yin anadena gbọn nugopipe jọwamọ tọn poun lẹ dali. Hihodo ojlo Jiwheyẹwhe tọn na bẹ nunọwhinnusẹ́n etọn lẹ yíyí do yizan mẹ hẹn. Gbọnmọ dali, mí na penugo bo hẹn alidohiamẹnu walọ dagbe tọn mítọn nado to azọ́nwa ganji, yèdọ alidohiamẹnu de he na deanana mí biọ titonu yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Biblu na mí whẹwhinwhẹ́n nado donukun titonu yọyọ lẹdo aihọn pé de ehe mẹ “dodo nọ nọ̀” to madẹnmẹ.—2 Pita 3:13.
[Apotin/Yẹdide to weda 6]
Nunọwhinnusẹ́n Yọn-na-Yizan Biblu Tọn Delẹ
To whẹndo mẹ:
“Mẹde dín onú etọn titi blo, ṣigba omẹ dopodopo dagbe kọmẹnu etọn tọn.”—1 Kọlintinu lẹ 10:24.
“Owanyi . . . ma nọ dín onú etọn titi.”—1 Kọlintinu lẹ 13:4, 5.
“Na dopodopo mìtọn ni yiwanna asi etọn domọ yèdọ di ede.”—Efesunu lẹ 5:33.
“Mì asi lẹ, mì yin mẹmẹglọ hlan asu mìtọn lẹ.”—Kọlọsinu lẹ 3:18.
“Dotoai na otọ́ towe he ji we, a sọ vlẹ onọ̀ towe, whenuena e poyọnho blo.”—Howhinwhẹn lẹ 23:22.
To wehọmẹ, to azọ́nmẹ, to ajọwiwa mẹ:
“Ojlẹnu oklọ tọn de osùnú de wẹ na OKLUNỌ . . . Mẹylankan to . . . ale oklọ tọn [mọ].”—Howhinwhẹn lẹ 11:1, 18.
“Ewọ he nọ jajo, sọ jajo ba blo, ṣigba ni nọ wakoe.”—Efesunu lẹ 4:28.
“Eyin omẹ depope ma jlo azọ́n na wà, e ma jẹ ni dùnú gba.”—2 Tẹsalonikanu lẹ 3:10.
“Nudepope he mì to wiwà, mì nọ yí ayiha dodo do wà ẹ, kẹdẹdi hlan Oklunọ.”—Kọlọsinu lẹ 3:23.
“[Mí] jlo nado tin to walọ dagbe mẹ to onú lẹpo mẹ.”—Heblu lẹ 13:18.
Walọyizan hlan adọkun:
“Ewọ he whlẹndo nado wàdọkun ma na nọma jiya.”—Howhinwhẹn lẹ 28:20.
“Ewọ he yiwanna fataka, fataka ma na pekọna ẹn.”—Yẹwhehodọtọ 5:10.
Nujọnu-yinyin mẹdetiti tọn gbigbeje pọ́n:
“Na gbẹtọ nado dín gigo ede tọn, mayin gigo.”—Howhinwhẹn lẹ 25:27.
“Gbọ mẹdevo ni pà we, e yin onù hiẹ lọsu tọn blo.”—Howhinwhẹn lẹ 27:2.
“Yẹn dọ . . . hlan omẹ dopodopo he tin to mì ṣẹnṣẹn, dọ e lẹn ede tọn glanglan hú ehe jẹ e ni lẹn blo.”—Lomunu lẹ 12:3.
“Eyin mẹde sọ to ede lẹn nado yin nude, whenuena e mayin nude, e klọ ede.”—Galatianu lẹ 6:3.
[CYẹdide to weda 5]
Daniẹli na pipà he jẹ lọ Jiwheyẹwhe
[Yẹdide to weda 7]
Nuyiwa hẹ mẹdevo lẹ sọgbe hẹ nunọwhinnusẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ yidogọna haṣinṣan dagbe po ayajẹ po
[Asisa Yẹdide tọn]
U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./Robert Bridges