Be Hiẹ Nọ Yí Dewe Jlẹdo Mẹdevo lẹ Go Wẹ Ya?

MẸNU to mí mẹ wẹ ma ko mọ mẹde he yọnwhanpẹ, kavi diyin, kavi nọ yawu mọnukunnujẹnumẹ, kavi mẹhe sewé to wehọmẹ hú mí pọ́n? Vlavo mẹdevo lẹ tindo agbasalilo dagbe kavi agbasazọ́n dagbe, yin kọdetọn dagbenọ, kavi taidi mẹhe tindo họntọn susu hú mí. Yé sọgan tindo agbasanu kavi akuẹ susu hú mí, mọto yetọn sọgan to yọyọ hú mítọn, kavi yé sọgan taidi mẹhe do ayajẹ hú mí poun. To ayidido onú ehelẹ go mẹ, be mí nọ yí míde jlẹdo mẹdevo lẹ go wẹ ya? Be míde yiyijlẹdo mẹdevo go ma sọgan yọ́n dapana wẹ ya? Naegbọn Klistiani de sọgan tẹnpọn nado dapana ẹn? Podọ nawẹ mí sọgan tindo pekọ matin míde yiyijlẹdo mẹdepope go gbọn?

Nuhewutu Podọ Whenue Mí Nọ Yí Míde Jlẹdo Mẹdevo Go

Linlẹn tintan he wutu gbẹtọ lẹ sọgan nọ yí yede jlẹdo mẹdevo lẹ go wẹ yindọ ehe nọ gọalọna yé nado tindo kavi yidogọna sisi-mẹdetiti tọn yetọn. E nọ saba vivi na gbẹtọ lẹ nado mọdọ yé yin kọdetọn dagbenọ kẹdẹdi hagbẹ yetọn lẹ. Linlẹn devo wẹ yindọ míde yiyijlẹdo mẹdevo lẹ go nọ yin vivẹnudido nado de jidide matindo do mídetiti go pò, bo yọ́n nuhe go mí pé po dehe go mí ma pé lẹ po. Mí nọ pọ́n nuhe mẹdevo lẹ ko wadotana. Eyin ninọmẹ yetọn taidi mítọn to adà susu mẹ bọ yé ko jẹ yanwle delẹ kọ̀n, mí sọgan lẹndọ mílọsu sọgan jẹ yanwle dopolọ lẹ kọ̀n ga.

Mẹde yijlẹdo ode awetọ go nọ saba wá aimẹ to mẹhe tin to ninọmẹ dopolọ mẹ lẹ ṣẹnṣẹn—yèdọ mẹhe tindo vijinu dopolọ lẹ, he tin to gbẹ́ dopolọ ji, bo tindo nugopipe dopolọ to lẹdo lọ mẹ, bosọ yọ́n yedelẹ. Mí ma nọ yawu yí míde jlẹdo mẹde go gba eyin mí mọdọ vogbingbọn he tin to ewọ po mí po ṣẹnṣẹn klo taun. Nado dọ ẹ to aliho devo mẹ, viyọnnu aflanmẹ paa de na yawu yí ede jlẹdo wehọmẹvigbẹ́ etọn lẹ go kakati nido yin do ajọjlatọ he diyin de go, podọ ajọjlatọ he diyin lọ lọsu ma na yí ede jlẹdo viyọnnu aflanmẹ lọ go gba.

To adà tẹlẹ mẹ wẹ mí nọ yí míde jlẹdo mẹdevo lẹ go te? Nutindo kavi jẹhẹnu depope he nọ yin pinpọn taidi nuhọakuẹ to lẹdo de mẹ—di apajlẹ, nuyọnẹn, whanpẹ, adọkun, avọ̀—sọgan yin nuhe ji nuyijlẹdonugo lọ sinai do. Etomọṣo, mí nọ saba yí míde jlẹdo mẹdevo lẹ go to nuhe mí yiwanna lẹ mẹ. Di apajlẹ, eyin mẹyinyọnẹn mítọn de yiwanna gbákún bo tindo gbákún sinmẹ voovo lẹ, gbákún etọn lẹ sọgan nọma jlo mí eyin mí ma yiwanna gbákún-ṣinṣinyọn sọmọ.

Mẹde yiyijlẹdo mẹdevo go nọ fọ́n numọtolanmẹ voovo lẹ dote, yèdọ bẹsọn pekọ tintindo ji jẹ apọṣimẹ ji, podọ sọn sisi tintindo namẹ po ojlo nado hodo apajlẹ mẹde tọn po ji jẹ numọtolanmẹ winyan kavi nukundiọsọmẹ tọn ji. Delẹ to numọtolanmẹ ehelẹ mẹ yin owùnu bosọ jẹagọdo jẹhẹnu Klistiani tọn lẹ.

Mẹde Yijlẹdo Mẹdevo Go to Agbàwhinwhlẹn-Liho

Suhugan mẹhe nọ to kanván nado yiaga hú mẹdevo lẹ tọn wẹ nọ do gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn hia. Yé nọ jlo nado pọnte hú mẹdevo lẹ, bọ yé ma nọ tindo pekọ kakajẹ whenue yé mọdọ yé ko jẹ yanwle yetọn kọ̀n. E ma nọ bọawu nado dogbẹ́ hẹ omẹ mọnkọtọn lẹ gba. Họntọnjiji hẹ yé nọ vẹawu, haṣinṣan hẹ yé nọ sinyẹn. E ma yindọ omẹ mọnkọtọn lẹ ma tindo whiwhẹ kẹdẹ wẹ gba ṣigba yé nọ saba gboawupo nado yí ayinamẹ Biblu tọn gando wanyina gbẹtọ hatọ yetọn go zan, na nuyiwa yetọn lẹ sọgan yawu fọ́n numọtolanmẹ nuvọ́nọ-yinyin kavi winyandomẹ tọn dote to mẹdevo lẹ mẹ.—Matiu 18:1-5; Johanu 13:34, 35.

To linlẹn de mẹ, hinhẹn gbẹtọ lẹ tindo numọtolanmẹ dọ “yé ma penugo” nọ gbleawuna yé. Sọgbe hẹ wekantọ de, “awugbopo mítọn lẹ nọ vẹna mí taun eyin mí mọdọ mẹhe to ninọmẹ dopolọ mẹ hẹ mí lẹ tindo nuhe to jijlo mí.” Gbọnmọ dali, gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn nọ fọ́n nuvẹun, mẹhẹndohomẹ, po homẹgble po dote sọta mẹde na nutindo, adọkun, otẹn, yindidi, dagbenu etọn lẹ po mọmọ po sọyi wutu. Ehe nọ zọ́n bọ agbàwhinwhlẹn lọ nọ zindonukọn madoalọte. Biblu jẹagọdo “agbàwhinwhlẹn finfọ́n dote.”—Galatianu lẹ 5:26, NW.

Gbẹtọ nuvẹunnọ lẹ nọ tẹnpọn nado ze yede yiaga gbọn dide nuwadotana mẹhe yé to agbàwhlẹn hẹ lẹ tọn pò dali. Nuyiwa mọnkọtọn lẹ sọgan taidi onú vlẹkẹsẹ de, ṣigba eyin yé ma yin ayidego bo yin alọhẹndotena, yé sọgan dekọtọn do ylanwiwa sinsinyẹn mẹ. Mì gbọ mí ni gbadopọnna kandai Biblu tọn awe he mẹ nuvẹun yí adà tangan de wà te.

To whenuena Isaki wáwáṣi to Filistininu lẹ ṣẹnṣẹn, e yin didona po “adọkun lẹngbọ lẹ tọn [po], po adọkun kanlin tọn po, po whédo daho po: onú etọn sọ vẹun na Filistininu lẹ.” Enẹ sisẹ yé nado sú dotọ̀ he Ablaham, otọ́ Isaki tọn, ko kùn lẹ, podọ ahọlu yetọn biọ dọ Isaki ni tlọ́n lẹdo lọ mẹ. (Gẹnẹsisi 26:1-3, 12-16) Nuvẹun yetọn hẹn yé nado gọ́ na fifiẹ bo hẹnnugble. Yé masọ sọgan doakọnna ba nado to mimọ dọ Isaki to kọdetọn dagbe tindo to yé ṣẹnṣẹn.

Owhe kanweko lẹ to enẹgodo, Davidi diyin to awhànfunfun mẹ. Yọnnu Islaeli tọn lẹ pà awhàngbigba etọn lẹ to ohàn mẹ dọmọ: “Saulu ko hù fọtọ́n etọn lẹ, Davidi fọtọ́n ao etọn lẹ.” Dile etlẹ yindọ Saulu lọsu yin pipà jẹ obá de mẹ, e pọ́n nuyijlẹdonugo enẹ taidi nuhe demẹpò, bọ nuvẹun fọ́n to ahun etọn mẹ. Bẹsọn gbènẹgbè, e gbẹwanna Davidi bo hẹn ẹn do homẹ. To madẹnmẹ, e tẹnpọn whla tintan nado hù Davidi podọ to godo mẹ e sọ vọ́ tẹnpọn whlasusu nado hù i. Kanyinylan nankọtọn die nuvẹun sọgan hẹnwa!—1 Samuẹli 18:6-11.

Enẹwutu eyin míde yiyijlẹdo nugopipe kavi kọdetọn dagbe mẹdevo lẹ tọn go fọ́n numọtolanmẹ he taidi nuvẹun kavi agbàwhinwhlẹn lẹ dote, mí dona ṣọ́ míde! Numọtolanmẹ ehelẹ yin owùnu, bosọ jẹagọdo linlẹn Jiwheyẹwhe tọn. Ṣigba, whẹpo mí nido gbadopọnna lehe yè sọgan nọavunte sọta walọ mọnkọtọn lẹ gbọn, mì gbọ mí ni lẹnnupọndo nudevo he nọ fọ́n mẹde yijlẹdo mẹdevo go dote ji.

Mẹdetiti Gbigbejepọn po Pekọ Tintindo Po

‘Be yẹn yọnnuin, yọnwhanpẹ, penugo, tindo agbasalilo dagbe, jẹna sisi, jẹna owanyi ya? Podọ jẹ obá tẹ mẹ?’ Mí ma nọ saba nọte to mẹpọ́nnu de nukọn bo nọ to kanbiọ ehe nkọtọn lẹ kanse míde gba. Ṣogan, sọgbe hẹ wekantọ de, “to mayọnẹn mẹ, kanbiọ mọnkọtọn lẹ nọ wá ayiha mítọn mẹ bo nọ fọ́n gblọndo he nọ hẹn pekọwa kavi he ma nọ hẹn pekọwa sọmọ lẹ dote to ohò mítọn mẹ.” Mẹhe ma yọ́n nuhe ewọ sọgan wadotana ganji sọgan lẹnnupọndo onú ehelẹ ji matin linlẹn agbàwhinwhlẹn tọn kavi numọtolanmẹ nuvẹun tọn depope. E to ede gbeje pọ́n poun wẹ. Nudepope ma ylan to mọwiwà mẹ dandan gba. Ṣigba, aliho he sọgbe nado wàmọ ma yin míde yiyijlẹdo mẹdevo lẹ go gba.

Nugopipe voovo wẹ mí tindo, sinai do ninọmẹ voovo lẹ ji. Mẹdelẹ na tin bo na sọawuhia taidi mẹhe yọ́n nude wà hugan mí janwẹ. Enẹwutu, kakati nado nọ pọ́n yé po nuvẹun po, mí dona yí nuwiwa mítọn lẹ jlẹdo nujinọtedo dodo Jiwheyẹwhe tọn lẹ go, he nọ namẹ anademẹ dejidego nuhe yin dagbe bo sọgbe tọn. Jehovah tindo ojlo to nuhe dopodopo mítọn yin mẹ. E ma tindo nuhudo nado yí mí jlẹdo mẹdepope go gba. Apọsteli Paulu na mí avase dọmọ: “Gbọ omẹ dopodopo mìtọn ni mọdona azọ́n ede tọn whẹ́, whenẹnu wẹ e na tindo ayajẹ to ede homẹ kẹdẹ, e ma na yin mẹdevo tọn gba.”—Galatianu lẹ 6:4.

Avunteninọ Sọta Nuvẹun

Na gbẹtọ lẹpo wẹ yin mapenọ wutu, e sọgan biọ dọ vivẹnu sinsinyẹn ni yin didó zọnmii nado nọavunte sọta nuvẹun. Onú dopo wẹ e yin nado yọnẹn dọ Owe-wiwe dọna mí dọmọ: “Mì nọ na pipà [kavi gbégbigbò] daho mìnọzo,” ṣigba onú devo pete wẹ e yin nado basi i. Paulu yọ́n ayilinlẹn edetiti tọn nado waylando. Nado hoavùn sọta ẹ, e dona “to nutun bo to awugblena agbasa [etọn], bosọ to hinhẹn ẹn wá taliai mẹ.” (Lomunu lẹ 12:10; 1 Kọlintinu lẹ 9:27) Na míwlẹ, enẹ sọgan biọ dọ mí ni nọavunte sọta linlẹn agbàwhinwhlẹn tọn lẹ bo nọ diọtẹnna yé po linlẹn he nọ jlọmẹdote lẹ po. Mí dona nọ hodẹ̀ bo biọ Jehovah nado gọalọna mí ma nado “lẹn [míde] tọn glanglan hú ehe jẹ [mí] ni lẹn blo.”—Lomunu lẹ 12:3.

Biblu pinplọn po ayihamẹlinlẹnpọn po sọ nọ gọalọ ga. Di apajlẹ, lẹnnupọndo Paladisi sọgodo tọn lọ he Jiwheyẹwhe dopagbe etọn ji. To whenẹnu, mẹlẹpo wẹ na tindo jijọho, agbasalilo, núdùdù susugege, ohọ̀ dagbe lẹ, po azọ́n pekọhẹnwanamẹ tọn po. (Psalm 46:8, 9; 72:7, 8, 16; Isaia 65:21-23) Be mẹdepope na jlo nado whlẹnagbà wẹ ya? Paali. Whẹwhinwhẹ́n depope ma na tin nado wàmọ. Nugbo wẹ dọ, Jehovah ma basi zẹẹmẹ ogbẹ̀ he nkọ mí na zan to whenẹnu tọn na mí to gigọ́mẹ gba, ṣigba mí sọgan donukun dọ mẹlẹpo na penugo nado doafọna yanwle po azọ́n he yé yiwanna lẹ po. Mẹde sọgan plọnnu dogbọn sunwhlẹvu lẹ dali, mẹdevo sọgan wleawuna avọ̀ dagbe lẹ. Naegbọn onú mẹde tọn nado vẹun na omẹ awetọ? Nuwiwa hatọ mítọn lẹ tọn na whàn mí nado wà nususu dogọ, kakati nado whàn mí nado hẹn yé do homẹ. Numọtolanmẹ mọnkọtọn lẹ ma nasọ tin ba.

Eyin ogbẹ̀ he mí to jijlo niyẹn, be mí ma dona vánkan nado tindo jijọ dopolọ todin ya? Mí ko to vivi paladisi gbigbọmẹ tọn de dù, fie nuhahun aihọn ehe tọn susu ma tin te. To whenuena e yindọ gbigbọ agbàwhinwhlẹn tọn depope ma na tin to aihọn yọyọ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, whẹwhinwhẹ́n tin nugbonugbo nado dapana ẹn todin.

Ṣigba, be e ylan nado nọ yí míde jlẹdo mẹdevo lẹ go wẹ ya? Kavi be mọwiwà sọgan sọgbe to ojlẹ delẹ mẹ wẹ ya?

Mẹde Yijlẹdo Mẹdevo Go He Sọgbe Lẹ

Mẹde yijlẹdo mẹdevo go susu ko dekọtọn do nuyiwa homẹgble kavi apọṣimẹ tọn lẹ mẹ, ṣigba e ma dona nọ yinmọ to whepoponu gba. To kọndopọmẹ hẹ ehe, doayi ayinamẹ apọsteli Paulu tọn go he dọmọ: “Mì ni yin mẹhodotọ yé he gbọn yise po homẹfa po dali dugu opagbe lẹ tọn lẹ.” (Heblu lẹ 6:12) Kanvinván nado wleawuna jẹhẹnu he taidi devizọnwatọ nugbonọ hohowhenu Jehovah tọn lẹ tọn sọgan tindo kọdetọn dagbe. Nugbo wẹ dọ enẹ sọgan biọ nado yí mẹde jlẹdo mẹdevo go. Ṣogan, e sọgan gọalọna mí nado mọ apajlẹ he mí sọgan hodo lẹ po fie mí dona basi vọjlado te lẹ po.

Lẹnnupọndo Jonatani ji. To linlẹn de mẹ, e tindo whẹwhinwhẹ́n lẹ nado yin nuvẹunnọ. Taidi visunnu mẹho Ahọlu Sauli Islaeli tọn, Jonatani sọgan ko lẹn to ojlẹ de mẹ nado lẹzun ahọlu, ṣigba Jehovah de sunnu de he e yí owhe 30 do yin mẹho na, yèdọ jọja Davidi. Kakati nado hẹn Davidi do homẹ, Jonatani ze apajlẹ vonọtaun de dai gbọn họntọnjihẹmẹ po godonọnamẹ matin ṣejannabi etọn hlan Davidi taidi ahọlu-dide Jehovah tọn po dali. Na nugbo tọn, gbẹtọ gbigbọnọ de wẹ Jonatani yin. (1 Samuẹli 19:1-4) To vogbingbọnmẹ na otọ́ etọn, he mọ Davidi taidi agbàwhlẹnhẹmẹtọ de, Jonatani mọ alọ Jehovah tọn to whẹho lọ lẹ mẹ bo setonuna ojlo Etọn; e ma yí ede jlẹdo Davidi go bo dọmọ: “Naegbọn Davidi wẹ yin dide bọ e ma yin yẹn?”

To Klistiani hatọ lẹ ṣẹnṣẹn, mí ma dona nọ to obu ji, taidi dọ mẹdevo lẹ to tintẹnpọn nado zẹ̀ mí go kavi yí otẹn mítọn gba. Agbàwhinwhlẹn ma sọgbe. Gbekọndopọ, pọninọ po owanyi po wẹ nọ dohiagona Klistiani he whèwhín lẹ, e ma yin agbàwhinwhlẹn. “Owanyi wẹ yin kẹntọ daho nuvẹun tọn,” wẹ nuplọnmẹtọ lẹdo tọn Francesco Alberoni dọ. “Eyin mí yiwanna mẹde, mí nọ jlo nuhe yin dagbe na ẹn, podọ homẹ mítọn nọ hùn eyin e tindo kọdetọn dagbe po ayajẹ po.” Enẹwutu, eyin mẹdepope to agun Klistiani tọn mẹ mọ lẹblanulọkẹyi de yí, nuhe owanyi na sisẹ mí nado wà wẹ nado tindo pekọ to enẹ mẹ. Lehe Jonatani mọ pekọ gbọn niyẹn. Taidi Jonatani, mí na yin didona eyin mí nọgodona mẹhe to devizọnwa po nugbonọ-yinyin po to otẹn azọngban tọn mẹ to titobasinanu Jehovah tọn mẹ lẹ.

Apajlẹ dagbe he Klistiani hatọ lẹ zedai sọgan sọ nọ yin hihodo ga. Míde yiyijlẹdo yé go to aliho he to jlẹkaji de mẹ sọgan whàn mí nado hodo yise yetọn to aliho dagbe mẹ. (Heblu lẹ 13:7) Ṣigba, eyin mí ma tin to aṣeji, apajlẹ mẹde tọn hihodo sọgan lẹzun agbàwhinwhlẹn. Eyin mí mọdọ mẹhe mí jlo nado hodo apajlẹ etọn de ko zẹ̀ mí go bọ mí tẹnpọn nado dè e pò kavi mọhodọdo e go, enẹ ma nasọ yin apajlẹ etọn hihodo ba ṣigba nuvẹun tintindo na ẹn.

Gbẹtọvi mapenọ depope ma sọgan yin apajlẹ he yọ́n hugan gba. Enẹwutu, Owe-wiwe lẹ dọmọ: “Mì yin mẹhodotọ Jiwheyẹwhe tọn di ovi yiwanna lẹ.” Podọ, “Klisti jiya na mí ga, bo yí ohia dai na mí, na míwlẹ nido nọ gbọn afọ etọn ji.” (Efesunu lẹ 5:1, 2; 1 Pita 2:21) Jẹhẹnu Jehovah po Jesu po tọn lẹ—yèdọ owanyi, homẹdagbe, awuvẹmẹ, po whiwhẹ yetọn po—wẹ dona yin nuhe mí nọ vánkan nado hodo apajlẹ etọn. Mí dona nọ yí whenu zan nado yí míde jlẹdo jẹhẹnu, lẹndai, po aliho nuyiwa tọn yetọn lẹ po go. Nuyijlẹdonugo enẹ sọgan hẹn gbẹzan mítọn pọnte, bo na mí anademẹ dejidego, dolilo, po hihọ́ po, bosọ sọgan gọalọna mí nado jẹ ojlẹnu Klistiani sunnu po yọnnu po he whèwhín lẹ tọn kọ̀n. (Efesunu lẹ 4:13) Eyin mí yí ì do basi yanwle nado wà nuhe go mí pé lẹpo nado hodo apajlẹ pipé yetọn, matin ayihaawe mí ma na yawu yin whinwhàn nado yí míde jlẹdo gbẹtọvi hatọ lẹ go.

[Yẹdide to weda 28, 29]

Ahọlu Sauli wleawuna nuvẹun sọta Davidi

[Yẹdide to weda 31]

Jonatani ma pọ́n jọja Davidi taidi agbàwhlẹnhẹmẹtọ de gba