KUKWE JA TÖTIKARA 36
KANTIKO 103 Nitre ji ngwanka ye ütiäte krubäte
“Niarakwe nitre umbre kärädre ja känti”
“Niarakwe nitre umbre nitre ja ükakrökä ngätäite kärädre jakänti” (SANT. 5:14).
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAI
Nita ja di ribere ja üairebiti ye ngwane kärädre nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte ie ye ütiäte krubäte.
1. ¿Jehová tä obeja jökrä kwe tarere krubäte ye tä bämike ño?
JEHOVÁ tä oveja kwe ye jökrä tarere. Niarakwe nitre jökrä ye kökani Jesús därie yebiti aune nitre umbre mikaninte kwe konkrekasionte ngibiakäre (Hech. 20:28). Nitre umbre yekwe obeja kwe ngibiadre kwin aune taredre ye Jehová tä ribere ietre. Aune niaratre tä Jesús konkrekasion jie ngwanka tä kukwe bien ie mikakäre täte ye erere tätre nuainne. Tätre obeja dimike o kriemike nane kukwe tare ja üairebiti rabadre bare bätä yebätä (Is. 32:1, 2).
2. ¿Nirebätä metrere Jehová töita bäri? (Ezequiel 34:15, 16).
2 Jehová töita obeja jökrä kwebätä akwa, obeja meden tä ja tare nika yebätä töita bäri. Aisete nitre umbre mikani kwe nitre tä ja tare nike ja üairebiti ye dimikakäre (ñäkädre Ezequiel 34:15, 16 yebätä).a Nane nita ja di ribere ja üairebiti ngwane, ¿nikwe dre nuaindre? Nikwe oradre Jehovai aune ni rikadre nitre mikani dirikäre nie aune ni umbre konkrekasionte ye känti ja di käräkäre (Efes. 4:11, 12).
3. ¿Ñobätä kukwe ja tötikara ne käkwe ni jökrä dimikai?
3 Jehová tä nitre umbre yebiti ni dimike ño ja üairebiti aune kukwe ngwantarita ruäre ne ni bike mike gare jai: ¿ñongwane nikwe ja di kärädre nitre umbre yei?, ¿ñobätä nikwe ye nuaindre? Aune ¿nitre umbre ye tä ni dimike ño? Kukwe jökrä ne raba nitre tä dite ja üairebiti ye dimike aune Jehová tä ni dimike ye rabai bäri ütiäte ni kräke ne madakäre, nane ja känenkäre nitre umbre käkwe ni dimikadre ye nikwe ribedi jai ngwane nikwe ja di kärädre ño, kukwe jökrä ne rabai gare nie kukwe ja tötikara ne känti.
ÑONGWANE “JA DI KÄRÄDRE” NITRE UMBRE KONKREKASIONTE IE
4. ¿Kukwe tä tikani Santiago 5:14-16, 19, 20 yekänti tä blite ni iti bren ja üairebiti yebätä ye ñokänti gare nie? (Üai mikadre ñärärä).
4 Jehová tä ni dimike nitre umbre konkrekasion yebiti ye Santiago ni nänkä Jesube käkwe mikani gare. Tikabare kwe ne kwrere: “¿Ni iti bren mun ngätäite ya? Niarakwe nitre umbre nitre ja ükakrökä ngätäite kärädre ja känti” (ñäkädre Santiago 5:14-16, 19, 20 yebätä). Nete ni bren ja üairebiti yebätä blitata. ¿Ñobätä gare nie? Ñobätä ñan aune yete mikata gare ni bren ye ñaka juanta doctor känti ñakare aune ni umbre känändre kwe mikata gare yete. Ne madakäre ni bren ja üairebiti ye ngite kita raba tabiti ye aibe köböire raba nementa käinta meden gärätä. Aisete, ni bren ja ngätärebiti aune ja üairebiti ye bäsi ja erebe mikata gare ñobätä ñan aune ni bren ja ngätärebiti ye raba niken doctor känti raba ja driere ie aune dre nuaindre kwe nieta ie ye erere tä nuainne. Ye erere arato ni bren ja üairebiti ye rabadre niken ni umbre ji ngwanka konkrekasionte känti, ja driere ie aune dre dre mäträi Bibliabiti kwe ye erere nuaindre.
Nita juruaine tare ngrabare ye ngwane nita niken doctor känti ye erere arato nita nemen bren ja üairebiti, ye ngwane nita niken nitre umbre konkrekasion jie ngwanka ye känti. (Parrafo 4 mikadre ñärärä)
5. ¿Dre nuaindre nita ño ja üairebiti mikakäre gare jai?
5 Nane ja kite ruin bren nie ja üairebiti ye ngwane, nikwe ja di kärädre ja mräkätre umbre konkrekasionte ye ie yebätä Santiago ni töi mikani kukwe tikabare kwe kapitulo 5 yete ngwane. Akwa, ni ñan rabadrera ja keta Jehovabe ye ngwane batibe ja di kärädre ye ñan ai gärätä ñakare aune nikwe nuaindre jötrö aune käne kukwe jämi nemen bare nibätä ye ngwane. Nikwe ja ngübadrebiti, ñobätä ñan aune Bibliabiti ni töi mikata ñaka ja ngökö akwle nane ja ruin kwin nie Ngöbö okwä känti akwa metrere ñan nemen bare käre (Sant. 1:22). Kukwe ye kwrere namani bare konkrekasion Sardis siklo kena ye ngwane: ja nämä ruin kwin ietre ja üairebiti, akwa ñaka kore niebare Jesukwe (Apoc. 3:1, 2). ¿Nita ño ja üairebiti ye raba nemen gare ño nie? Kukwe keteiti nuain raba ye köböire raba nemen gare nie ye abokän kä juto nämä nibätä nikwe ja ngökani ñöte ye erere ni täbe ja ngwen nengwane (Apoc. 2:4, 5). Aune ni raba kukwe ne kwrere ngwentari jai: “¿Ti nämä ñäke kä jutobiti Bibliabätä aune töbiketaribätä ye erere ti täbe nuainne? ¿Tita ja ükete kwin gätä kräke aune niken gätä jökräbätä tikwe kämikani kena kwrere ngwane? ¿Kukwe drie ye täbe ütiäte ti kräke käne erere? ¿Ja daka aune jondron känänta jakrä ye tuin bäri ütiäte tie?” Kukwe ngwantarita nebätä kukwe mike gare ye köböire medente nita di nekä ye raba nemen gare nie aune ni ñaka töibikadre ngwane raba ni mike kukwe kri te. Ni ñan raba kukwe ne ükete kaibe raba ruin nie ngwane o kukwe ñan tuin kwin Jehová ie nikwe nuainbarera ngwane, nikwe ja di kärädre nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte ie.
6. ¿Ja mikata ngite krubäte ye ngwane dre nuaindre?
6 Metrere, ni iti tä ja mike ngite krubäte ye köböire dianka raba konkrekasion ye ngwane rabadre blite ni umbre konkrekasion ji ngwanka yebe (1 Cor. 5:11-13). Ñobätä ñan aune ni ye tä ja di ribere ja ketakäreta kwin Jehovabe. Aune nita ja töi kwite aune kukwe blo tuainmetre bökän bämikata ye ngwane batibe Jehovata ngite kite ta nibiti (Hech. 26:20). Ni ja mikani ngite ye nita niere ni umbre konkrekasionte ie ye ngwane nita ja töi kwite bökän ye nita bämike.
7. ¿Nire nire dimikadre nitre umbre yekwe arato?
7 Nire ja mikani ngite krubäte ye ñan aibe dimikata nitre umbre yekwe. Ñakare aune tä juto biare yete nire tä di ñakare ja üairebiti ye dimikakäre (Hech. 20:35). Ma di ñan rükai ja tuakäre kukwe blo yebe ruin mäi. Aune kukwe ruäre makwe nuainbare kukwe metre jämi nemen gare mäi ye tä nüketa törö mai, ñodre mä nämäne droga duin, pornografía tuin aune ja mike gure käme ye ñan nemen nuäre ja tuakäre ben mai ngwane mä ñan tä kaibe ja tuin kukwe yebe. Metrere nitre umbre ye käkwe mä dimikai Biblia yebiti aune mäkwe ja drie ie ye ngwane mä kukwe nuain kwekebe kwe. Mä dimikai kwe kukwe ruäre nuainne aune mäta ja di ngwen ñaka kukwe blo nuainne ngwane Jehová täi käre mä kai ngäbiti ye ngwandi törö kwe mäi (Ecl. 4:12). Kukwe blo nüke mä töite akwa mä ñaka tö ja mike ngite ye tä mä töite aune mä ñan tö ngwen au jai ye mäta bämike (1 Cor. 10:12).
8. ¿Kukwe kia kiabätä nikwe ja driedre jökrä nitre umbre ye ie?
8 Nita ja mike ngite kia ye ñan ni rikadre niere jökrä nitre umbre konkrekasionte ie. Ñodre, nikwe ñäkäbare tare ja mräkä iti o ngwai iti ie o ni raba romon kräke. Ni jämi niken blite ni umbre konkrekasion ye ben ye känenkri nikwe kukwe ükadrete ño jabe niebare Jesukwe ye nuaindre kä jäme känänkäre (Mat. 5:23, 24). Arato ni raba kukwe känene ño ni raba ja tare bämike jankunu, ni ngibiare bätärekä aune ja gobraine ye kräke juta Ngöbökwe tä tärä bien ye raba ni dimike. Kukwe jökrä ne erere mäkwe nuaindi, akwa täbe mä kisete ye ngwane mä rabadre blite nitre umbre konkrekasionte yebe. Pablo kukwe tikabare nitre filipenses kräke ye känti kukwe ye kwrere namani bare, ja mräkä umbre konkrekasionte käkwe Evodia aune Síntique dimikadre kukwe ükete jabe ribebare kwe ie. Ni umbre konkrekasion mäkwe yete raba mä dimike arato (Filip. 4:2, 3).
ÑOBÄTÄ NIKWE “JA DI KÄRÄDRE” NITRE UMBRE IE
9. Ni raba nemen ja gaire ja driekäre nitre umbre yei akwa ¿ñobätä nuaindre? (Proverbios 28:13).
9 Kukwe blo nüke ni töite ye kitera ni ganainne ruin nie, nikwe ja mikani ngite krubäte ngwane kä jürä raba nemen nibätä aune nita tödeka ribere jai blitakäre nitre umbre yebe. Ñaka ja gaire ye tuainmetre ja ketebätä ja di ribere nitre umbre ji ngwanka ie ¿ñobätä? Ñan ñobätä aune ni tädre dite aune kwin ja üairebiti yekäre Jehovakwe nitre ye mikaninte aisete nita ja di ribere ietre yebiti nita tö ngwen Jehovai aune ni tö mikai täte ye bämikata. Jehovakwe ni dimikadi yei nita tö ngwen (Sal. 94:18). Aune nikwe ja mikabare ngite kri ye nikwe mikadre gare jökrä nitre umbre ie aune nikwe kukwe käme ye tuainmetre ngwane Jehová raba ni mike tuin bobre jai aune ngite kite ta nibiti yei nita tö ngwen (ñäkädre Proverbios 28:13 yebätä).b
10. ¿Nikwe ja mikabare ngite ye ükadre ngwane dre raba nemen bare nibätä?
10 Nita ja di ribere nitre umbre ye ie ye tä kukwe kwin mike nemen bare nikrä. Akwa, nikwe ja mikabare ngite ye nikwe ükadre ngwane ni raba nemen ja tare nike. Kukwe ye kwrere namani bare rei Davidbätä. Ja mikani ngite kwe ükani kwe ngwane ja tare nikabare kwe ja üairebiti, töi nämäne nike krubäte aune jatani bren (Sal. 32:3-5). Nita nemen bren ja üairebiti ye abokän nita juruaine tare ye kwrere: nikwe ñan ja kräkäi mikadre ye ngwane ni raba nemen kite bäri bren, ye erere nemen bare nibätä ja üairebiti. Ye gare kwin Jehová aisete, tä ni juen “kukwe nikwe ye ükete” nitre umbre yekänti (Is. 1:5, 6, 18).
11. ¿Ja mikata ngite krubäte ükata ngwane dre mada tä nemen bare?
11 Ni mada raba ja tare nike ni köböire nikwe ja mikani ngite ye ükai ngwane. Ye köböire üai deme Ngöbökwe aune kä jäme ñan täi konkrekasion yekwe (Efes. 4:30). Ni mada käkwe ja mikadre ngite rabadre gare nie ngwane nikwe töi mikadre niken nitre umbre yekänti ja di kärere.c Nikwe kukwe ye ükadre ngwane ngite kwe ye raba nemen nibiti arato (Lev. 5:1). Jehová tare nikwe ye käkwe ni töi mikai ñan ni mada käkwe kukwe blo nuainbare ye üke. Ye köböire konkrekasion ye täi merebe aune ni iti käkwe ja mikakäre ngite ye nikwe dimikai ja keteta kwin Ngöbökwe.
NITRE UMBRE TÄ NI DIMIKE ÑO
12. ¿Nitre di ñakare ja üairebiti ye nitre umbre konkrekasionte tä dimike ño?
12 Nitre umbre konkrekasionte ye käkwe nitre tä di ñakare ja üairebiti ye dimikadre ye Biblia tä niere (1 Tes. 5:14). Ja keta Jehovabe ye mäkwe mikani kukwe kri te ngwane, nitre umbre töbikai kwin kukwe ngwantarikäre mäi aune mä töita ño ye mikakäre gare jai (Prov. 20:5). Aisete, niaratre tä blite mäbe ye ngwane mäkwe ja drie jökrä ie niaratre dimikakäre. Akwa, ruäre ngwane ñan raba nuäre mä kräke ja driekäre ñobätä aune mä nünanbare ño yebätä o mä töi ño o mäkwe ja mikani ngite yebätä mätä nemen jakaire yebätä. Aisete, mäkwe dre niedi yebätä kä jürä mäbätä ngwane mä ñan töbika (Job 6:3). Mäkwe kukwe niei kena ye ngwane ñan kukwe ükaite kwe mä kräke, ñakare aune mä kukwe nuadi bä kabre kwe biti mä kukwe nuainbare ye mikai nüke gare kwetre jai ye erere bätä näin mäträre mäbätä mä dimikakäre (Prov. 18:13). Ño kä diankata obeja ngübakäre ye erere arato kukwe ruäre ye ñan ükaite kenanbe ye nüke gare nitre umbre ie.
13. ¿Dre mada nuaindi nitre umbre yekwe ni dimikakäre? (Üai mikadre ñärärä).
13 Nitre umbre ye ñan kukwe niedi mäi ja rabadre ruin bäri ngite mai yekäre. Ñakare aune, bäri kwin niarakwe oradi mä kräke. Aune orasion ye mä dimikai ye raba mä töi mike niä aune ye köböire kä rabai juto mäbätä. Arato niaratrekwe jondron “kö o aceite ye kekai mä dokwäbiti Jehová käbiti” (Sant. 5:14-16). Aune “aceite” ye abokän Ngöbö kukwei tä Bibliabätä ye gärätä. Aisete, Biblia yebiti niaratre käkwe mä dimikai nekwe mä rabadreta dite ja üairebiti aune mä rabadreta töi jäme bätä mä rabadreta ja kete kwin Jehovabe yekäre (Is. 57:18). Niaratrekwe mäträdi mäbätä ye mä dimikai kukwe kwin nuainenta. Aune nitre umbre yebiti Jehová kukwe ne niedi mäi: “Ji ne ara. Näinbiti” (Is. 30:21).
Nitre umbre ye tä ni dimike aune ni toi mike jäme Biblia yebiti (Parrafo 13 aune 14 mikadre ñärärä)
14. Gálatas 6:1, tä niere erere ni iti tä ngoto gainkä blo ye ngwane ¿nitre umbre tä dimike ño? (Üai mikadre ñärärä).
14 (ñäkädre Gálatas 6:1 yebätä). Ni iti käkwe “rätädre blo” ye abokän ñaka tä kukwe Ngöbökwe yebätä ja jie ngwen ye gärätä. Aune ye abokän ñan tä töbike kwin kukwe nuainkäre o blitakäre kukwe metre garera ie akwa tä ja mikai ngite kri Ngöbö ngwärekri. Akwa, nitre umbre tä ja mräkä ja mikaka ngite ye tarere yebätä tä töi ükete töi jämebiti. Kukwe griego yebiti “ükateta” nieta ngwane jondron mikata ja täte, ye kwrere gärätä arato ni krä tä betekä ja bäre aune ükadreteta nekwe ñan ja tare nikadre bäri. Aisete, ni bren ye krä ükadretekäre doctor tä ja di ngwen ñan ngwankäre ja tare nike bäri, ye erere arato nitre umbre konkrekasionte ye tä ni iti töi ükete ngwane tä nuainne töi jämebiti ñan ngwankäre ja tare nike bäri kukwe yebätä. Ne madakäre, nitre umbre ye tä mäträre ni madabätä ngwane rabadre “ja ngübadrebiti” nieta Bibliakwe, niaratre ngite ye medenbätä kukwe raba nainte ietre arato. Yebätä ja mräkä umbre tä mäträre ye ñaka ja mikadre ütiäte, yekäre rabadre ja töi mike bobre aune ni ja mikaka ngite ye mike tuin bobre jai aune ñaka kukwe blo nuainbare kwe yebätä nierare ñäke ie (1 Ped. 3:8).
15. ¿Kukwe tä nemen ni kisete ye ngwane dre nuaindre?
15 Nitre umbre konkrekasionte ye ie ni raba tö ngwen. Ñobätä ñan aune dre nieta ie ye ñan kädriei ni madabe kwe ye gare kwin nie ñobätä ñan aune niaratre ye tötikanina nekwe rabadre mäträre Biblia yebiti ni ja mikaka ngite yebätä aune töita ño ye ñan aibätä blitadre kwe ne kwe rabadre jankunu ni dimike tribe nikwe ye ngwen (Prov. 11:13; Gál. 6:2). Nitre umbre itire itire ye töi jene akwa meden ben ja ruin bäri kwin nie yebe ni raba blite. Akwa, ni ñan näin nitre umbre itire itire känti nekwe ni tädre kwe nuain ye niedre kwe nie ye ñan ai gärätä. Ni ñan tä ja ngwain nitre tä dre kukwe nuain ye erere mäträdrebätä aune ñan tä kukwe kwin Ngöbökwebätä ye känene metrere (2 Tim. 4:3). Nikwe ja driei ni umbre iti ie ye ngwane nikwe blitabarera ni umbre mada ben o ñakare ño mäträbare kwe nibätä ye ngwentari kwe nie. Aisete, ni umbre ye töi debe näre jabätä ngwane rabai niken ni umbre mada känti ja di käräkäre ie (Prov. 13:10).
NI ITIRE ITIRE IE DRE TÄ NUAINDRE
16. ¿Kukwe meden meden tä ni kisete?
16 Nitre umbre ye tä ni ngübare aune tä mäträre nibätä, akwa nikwe dre diandre jai ye ñan tä niere nie. Köbö kwatire kwatire nita ja ngwen ño aune dre nieta nikwe yebiti nita Jehová tarere aune niarakwe ni kadre ngäbiti ye ie ni tö ye ni raba bämike. Kukwe ne tä ni itire itire kisete niara ye käkwe ni dimikai kukwe kwin den jai aune ja ngwen metre ie (Rom. 14:12). Ye medenbätä, nitre umbre ye tä Biblia yebiti ni dimike Jehová tä töbike ño ye mikakäre nüke gare nie biti tä ni tuenmetre kukwe den akwle jai. Ye köböire nita ja töi tötike “kukwe meden käme aune kukwe meden kwin mike nüke gare jai kukwe kwin diankäre jakrä” (Heb. 5:14).
17. ¿Nikwe ja töi mikadre kwatibe dre nuaindre?
17 ¡Ni abokän obeja ye kwrere Jehovakwe ye kukwe bäri kwin biani kwe nie! Jesús ni “jie ngwanka bäri kwin” ye juani kwe, ni kräke ni kökatarikäre nekwe ni rabadre nüne kärekäre (Juan 10:11). Ne madakäre, nitre umbre konkrekasionte yebiti kukwe käbämikani kwe ne tä mike nemen bare: “Tikwe nitre mikaite mun jie ngwanka niaratre ye käkwe ja ngwain ti töi ño ye ererebätä, aune niaratre ye käkwe mun bukadi kukwe metre yebiti aune mikadi gare kwe munye” (Jer. 3:15). Aisete, nita di ñakare o bren ja üairebiti ye ngwane jötrö ngwarbe nikwe nitre umbre ye “kärädre” ja di mikakäre. Jehovakwe nitre umbre mikaninte ni dimikakäre ye nikwe kadre ngäbiti.
KANTIKO 31 Nändre käre Jehovabe
a Ezequiel 34:15, 16: “Ti ara käkwe obeja bukai aune ti ara käkwe mikai gitete timien nieta Jehová Gobran Kri yekwe. Meden nianinte ye tikwe känäin, meden nikani ji madabiti ye ti jatai ngwenanta, meden träine ye tikwe dänkwä mriaibätä aune meden di ñakare ye tikwe mikaita dite. Akwa köteköte aune dite ye tikwe gaite. Tikwe bukai kukwe tarete”.
b Proverbios 28:13: “Nire kätä ja mika ngite ye üke yekwe kukwe kwin ñaka rabai, akwa nire käkwe mikai gare bätä tuainmetre kwe ni ye rabaita tuin bobre”.
c Kä rikadrera ruäre ta akwa ni ja mikaka ngite ñaka ja driere ni umbre ie tuin nie ngwane, ni tö ja ngwain metre Jehovai yebätä nikwe nuaindre.