KUKWE JA TÖTIKARA 27
¿Ñobätä Jehová jürä ngwandre jabätä?
“Nire nire tä Jehová jürä ngwen jabätä yebe ja ketata bäri kwin kwe” (SAL. 25:14).
KANTIKO 8 Jehová ni kriemikaka
KUKWE NEBÄTÄ JA TÖTIKAIa
1, 2. Salmo 25:14 tä mike gare erere ¿nikwe dre nuaindre ja ketakäre kwin Jehovabe?
¿JA KETAKÄRE töi kwin meden tädre nikwe? Ja taredre aune ja dimikadre kwärikwäri mäkwe niedre. Töi kwin keta kabre nekänti kä jürä ngwandre jabätä ye ñaka nieta. Akwa texto tä mike gare kena erere nire nire tö ja ketai Jehovabe ye rabadre niara jürä ngwen jabätä (ñäkädre Salmo 25:14 yebätä).b
2 Kirabe nita kukwebätä, akwa jankunu Jehová jürä ngwandre jabätä. Jehová jürä ngwandre jabätä, ¿ye dre gärätä? ¿Dre nuaindre kä jürä kwin ye mikakäre nirien bäri?, Ni sribikä kri Abdías, sacerdote kri Jehoiadá aune rei Jehoás käkwe Jehová jürä ngwani jabätä, ¿ye tä dre driere nie?
NGÖBÖ JÜRÄ NGWANDRE JABÄTÄ, ¿YE DRE GÄRÄTÄ?
3. ¿Kä jürä ngwanta jabätä ye tä ni kriemike ño?
3 Kukwe blo rabadre bare nibätä yebätä kä jüräta nemen nibätä ye nierare. Aune ye kwin ñobätä ñan aune ye köböire kukwe kwin dianta nuaindre jai. Ani bämike keteiti, nane ni betadrekä järäte yebätä kä jürä ta nemen nibätä aisete ni ñaka tä niken kä oko ken. Kä jüräta nemen nibätä nane kukwe keteiti käkwe ni nuaindre tare yebätä ye käkwe ni dimikai kämikekä kukwe tare yekänti. Nita ja kete kwin ni iti ben ye riadrete nikän ye jüräta nemen nibätä ye medenbätä, nita ja ngübarebiti ñaka kukwe tare niere ie.
4. ¿Nikwe Jehová mikadre tuin ño jai ie Satana tö?
4 Elifaz niebare Job ie Ngöbö ye abokän ja ngie mikaka, brukwä rubun aune ni käi ñaka jutobätä ye nikwe mikadre era jai ye ie Satana tö (Job 4:18, 19). Kä jürä rabai nibätä aune ñaka Jehová mikai täte ie niara tö. Nikwe käre Jehová jürä ngwandre jabätä ni ñan rakadre ie yekäre, ye kwin.
5. Ngöbö jürä ngwandre jabätä, ¿ye dre gärätä?
5 Nire tä Jehová jürä ngwen jabätä aune tä mike ütiäte jai ye ñaka kukwe blo nuainne, tä ja kete ben ye ñan juankäre ngwarbe. Ni iti käkwe kukwe kwin bämikani ni käne ye abokän Jesús, niara ‘Ngöbö jürä ngwani jabätä’ (Heb. 5:7). Niara ñaka nämäne nikenkä Jehová käne (Is. 11:2, 3). Ñakare aune Rün kwe nämäne tare krubäte kwe, aisete töi nämäne mikabätä täte (Juan 14:21, 31). Ye erere arato Jehová ütiäte krubäte ni kräke ye medenbätä nita niara mike täte, ñobätä ñan aune niara ye ja tare bämikaka, töbätä, kukwe ükatekä kwin aune die tärä. Ne madakäre ni tare krubäte Jehovakwe yebätä nita dre nuainne ye ütiäte kräke. Ni ñaka niara mike täte ngwane, tä nemen ulire krubäte, akwa nita mike täte ngwane käta nemen juto brukwäbätä (Sal. 78:41; Prov. 27:11).
¿DRE NI DIMIKAI NGÖBÖ JÜRÄ NGWEN BÄRI JABÄTÄ?
6. ¿Ngöbö jürä ngwandre bäri jabätä yekäre dre nuaindre? (Salmo 34:11).
6 Jehová jürä ngwandre jabätä ye kwin akwa ni ñan tä därere ben ñakare aune nikwe mikadre nirien (ñäkädre Salmo 34:11 yebätä).c Kukwe ruäre biti ni raba nuainne ye abokän jondron dätebare kwe ye mikadretari ñärärä. “Jändrän dätebare Ngöbökwe” ye nita mrusaire ngwane niara töbätä, aune tä ni tarere krubäte tä nemen gare nie ye tä ni mike niara mike bäri ütiäte jai aune tarere bäri (Rom. 1:20). Meri testiko iti kädekata Adrienne ye käkwe niebare: “Jondron dätebare Jehovakwe tita mrusaire ngwane niara töbätä yebätä ti töita nemen niä. Ye ngwane dre tuin kwin tie ye gare Jehovai tä nüke gare tie”. Tita töbiketari kukwe ne kwrerebätä ngwane tita niere: “Tita ja kete kwin Jehovakwe ye kukwe ruäre raba mike kukwe kri te ye ti ñaka tö nuaindi jire”. ¿Ñobätä mä ñaka kä denkä jai bämä ne ngrabare töbikatarikäre jondron dätebare Jehovakwe yebätä? Ne erere nuaindi mäkwe ngwane Jehová rabadi bäri ütiäte mä kräke aune rabai tare krubäte mäkwe (Sal. 111:2, 3).
7. ¿Orasion ye tä ni dimike ño Jehová jürä ngwen jabätä?
7 Kukwe mada käkwe ni dimikai Jehová jürä ngwen jabätä ye abokän käre nikwe oradre ie. Nita blite bäri Ngöböbe ye ngwane tä nemen tuin bäri metre nie. Nita ja di kärere ie kä ngwankäre nüke jai ngwane niara die kri krubäte tä nemen gare nie. Monso kwe biani kwe ni ütiäre yebätä nita debe bien ie ngwane, ni tare krubäte kwe ye tä nüke törö nie. Kukwe ruäre ben nita ja tuin aune nita ja jie ngwamana ie ye ngwane, niara töbätä tä nemen gare nie. Nikwe oradre ne kwrere ngwane, Jehová rabai bäri ütiäte ni kräke aune nita ja mäke ben ni ñaka juan ngwarbe kukwe ngwarbebätä.
8. ¿Nikwe dre nuaindre Jehová jürä ngwankäre käre jabätä?
8 Nikwe Jehová jürä ngwandre jankunu jabätä yekäre nikwe ja tötikadre Bibliabätä, nitre kukwe kwin aune kukwe käme bämikani yebätä nikwe töbikadretari. Kukwe namani bare nitre nimäbätä ani mike gare jai. Käne ani blite nitre nibu Jehová mikaka täte ja ngwani metre yebätä: Ni sribikä rei Acab kräke Abdías aune sacerdote bäri kri Jehoiadá yebätä. Biti nikwe ja kitai rei Jehoás yebätä, niara ye nämäne gobrane Judá, kenanbe ja ngwani kwin kwe biti kämikaninkä kwe Jehovabätä.
ÑAKA KÄ JÜRÄ NGWANDRE JABÄTÄ ABDÍAS ERERE
9. ¿Abdías nämäne Jehová jürä ngwen jabätä yekwe dimikani ño? (1 Reyes 18:3, 12).
9 Abdíasd kädekateta Bibliabätä kenanbe ye ngwane “niara käre nämäne Jehová jürä ngwen krubäte jabätä” mikata gare (ñäkädre 1 Reyes 18:3, 12 yebätä).e ¿Nämäne Ngöbö jürä ngwen jabätä yekwe dimikani ño? Ja ngwen metre aune tö ngwan namani ie. Ye köböire rei käkwe kädekani sribi nuainkäre ja gwirete (Nehemías 7:2 mikadre ñärärä). Ne madakäre niara dimikani kwe ja ngwen dite. ¿Ñobätä? Ñan ñobätä aune rei käme Acab ye ngätäite nünanbare kwe, Acab “kukwe bäri käme nuainbare kwe Jehová okwäkänti, reitre käne ye kräke” (1 Rey. 16:30). Acab nämäne ja mäkäninte Jezabel ben, niaratre nämäne Baal ngöbö ngwarbe ye mike täte aune brukwä nämäne Jehová kräke. Namani ja mike Jehová rüere yebätä kukwe metre mika nämäne täte Israel ye tö namani gaikä, gobran kä ngwitärikri yete. Arato nitre Ngöbö kukwei mikaka metre täte ye bäsi jökrä mürie ketani kwe (1Rey. 18:4). ¡Kä ye ngwane ñaka namani nuäre Jehová mikakäre täte!
10. Abdías ñaka kä jürä ngwani jire chi jabätä, ¿ye bämikani ño kwe?
10 Abdías ñaka kä jürä ngwani jabätä aune ja ngwani dite kwe, ¿ye bämikani ño kwe? Reina Jezabel namani nitre Ngöbö kukwe niekä ja ngwanka metre Jehovai ye murie kete ngwane. Abdías käkwe nitre kukwe niekä 100 jire ükani kä mäkäte, “ñäkäninbiti 50 jene jene kwe, ñö aune pan biani ietre” arato (1 Rey. 18:13, 14). Jezabelkwe gadre ngwane kämikadre kwe. Metrere ni jökrä erere Abdías bätä kä jürä nämäne. Akwa Jehová aune mräkätre kwe Ngöbö mikaka täte ye nämäne bäri tare kwe ja nire kwe ye kräke yebätä nuainbare kwe.
Ja mräkä iti ñaka tä kä jürä ngwen jabätä, täräkwata ngwankäre ja mräkätre mada ie, kukwe drie ñäkäita yekänti (Párrafo 11 mikadre ñärärä)h
11. ¿Nitre tä Jehová mike täte kä nengwane ye tä ja ngwen ño Abdías erere? (Üai mikadre ñärärä).
11 Kä nengwane ja mräkätre kwati Jehová mikaka täte tä nüne kä jene jene te yekänti kukwe drie ñäkäita. Niaratre tä gobran mike ütiäte jai, akwa Abdías erere tä Jehová aibe mike täte ja brukwä tätebiti (Mat. 22:21). Niaratre tä Jehová jürä ngwen jabätä ye bämikata kwe tä mike täte yebiti aune ñaka tä nitre kä tibienbätä mike täte yebiti (Hech. 5:29). Ye medenbätä, tätre ja ükekrö gätä nuainkäre tiebe (Mat. 10:16, 28). Ja mräkätre tä mrö ja üairebiti ribere jai ye tä bien ietre. Ani blite Henribätä, niara nünanka África, niara käite kukwe drie ye ñäkäibare ngwane ja töi mikani kwe niken täräkwata ye ngwena ja mräkätre kräke. Ta niere: “Tibätä kä jürä krubäte akwa Jehová ütiäte tikrä yekwe ti dimikani kä ngwen nüke jai”. Nikwe Jehová jürä ngwain jabätä ngwane, Henri erere nikwe ja ngwain dite.
JA NGWANDRE METRE JEHOIADÁ ERERE
12. ¿Jehoiadá aune muko kwe nämäne ja ngwen metre Jehovai ye bämikani ño kwe?
12 Sacerdote bäri kri Jehoiadá yekwe käre Jehová jürä ngwani jabätä. Ye köböire ja ngwanbare metre kwe Jehovai aune nitre mada töi mikani kwe kukwe metre ye mike täte. Atalía Jezabel ngängän namani gobrane ja töbiti ribe ñaka nämäne ie ye ngwane. Niara ye brukwä käme krubäte aune niara aibe tö namani gobrain, ye medenbätä rei monsotre rabadre reire ye kämikani kwe aune bräi kwe arato (2 Crón. 22:10, 11). Jehosabeat, Jehoaidá muko ye köböire monso chi namaninte kwäre monso chi ye abokän Jehoás. Niaratre ye käkwe kriemikani aune bukani kwe. Ye köböire rei jatadre David mräkätre yekri ye kriemikani kwe. Jehoiadá ja ngwani metre Jehovai, ñaka Atalía jürä ngwani kwe jabätä (Prov. 29:25).
13. ¿Jehoiadá nämäne ja ngwen metre Jehovai ye bämikaninta ño kwe?
13 Kä nämäne 7 Jehoásbiti ngwane, Jehoiadá nämäne ja ngwen metre Jehovai ye bämikaninta kwe.Kukwe keteiti nuainbare kwe. Kukwe rabadre bare kwin ngwane Jehoás jatani David mräkäkri rabadre reire. Akwa ye ñan rabadre bare kwin ie ngwane Atalía raba kämike. Akwa Jehová köböire kukwe namani bare kwin ie. Nitre ji ngwanka aune levita ye käkwe dimikani, köböire Jehoiadákwe Jehoás kädekani reire aune Atalía kämikamana kwe (2 Crón. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1). Ye bitikäre “kukwe ükaninte kwe Jehová, rei aune juta Israel yebe, niaratre rabai juta Jehovakwe kärekäre niebare kwe” (2 Rey. 11:17). “Arato nitre mikani jukwebätä kwe ne kwe nitre ñan deme ñaka rabadre näin jire gwä” (2 Crón. 23:19).
14. ¿Dre kwin nuainbare Jehoiadá kräke Jehová mikabätä ütiäte?
14 Jehovakwe niebare: “Nire tä ti mike ütiäte jai ye tikwe mikai ütiäte”, ye erere Jehoiadá nuainbare (1 Sam. 2:30). Ñodre, sacerdote bäri kri käkwe kukwe kwin bämikani ye Jehovakwe tikamana ne kwe ni dimikadre kä nengwane (Rom. 15:4). Jehoiadá krütani ngwane kukwe kwin nuainbare kräke: “niara doboi mikani juta David yekänti rei mada mada yebe, ñobätä ñan aune niarakwe kukwe kwin nuainbare juta Israel aune Jehová kräke” (2 Crón. 24:15, 16).
Nikwe Jehová jürä ngwen jabätä sacerdote Jehoiadá erere ngwane, nikwe ja ngwain metre ja mräkätre ie aune nikwe dimikai (Párrafo 15 mikadre ñärärä)i
15. ¿Dreta nemen gare nie Jehoiadá yebätä? (Üai mikadre ñärärä).
15 Jehoiadá kukwe bämikani ye tä ni dimike Ngöbö jürä ngwen bäri. Nitre umbre ji ngwanka konkrekasionte tätre juto oveja Jehovakwe kriemikakäre aune ja ngwankäre metre (Hech. 20:28). Nitre umbre ie raba nemen gare Jehová jürä ngwandre kwe aune ja ngwandre metre kwe ie ngwane, niaratre yebiti Jehová raba ja töi mike nemen bare aune Jehová ñaka mikaikä mentokwäre. Jehová Jehoiadá mikani tuin ño jai ye erere monsotre bati rabadre ja kite, rabadre nitre umbre ye mike tuin ütiäte jai aune bäri nitre kirabe kukwebätä (Prov. 16:31). Jefe mräkätre ji ngwanka aune nitre levita kukwe bämikani yebätä ja kitadre. Nire tä ni jie ngwen ye ni tätre juto dimikakäre aune mikakäre ütiäte (Heb. 13:17).
ÑAKA JA NGWANDRE JEHOÁS ERERE
16. ¿Jehoás ñaka nämäne dite ja üairebiti ye namani gare ño?
16 Jehoás nämäne bati ye ngwane ja di ngwani Jehová mike täte kwe, Jehoiadá kukwe kwin bämikani niara käne ye köböire (2 Rey. 12:2). Akwa Jehoiadá krütani ye ngwane, Jehoás jatani ja kete reitre ngobo apóstata yebe. Ye köböire niara aune Judá jökrä “jatani jondron üai mike Ngöböre jai” (2 Crón. 24:4, 17, 18). Kukwe ye namani tare krubäte Jehovai akwa yebiti ta “nämäne käre nitre niara kukwe niekä ye juen niara töi ükatekäre ”. Akwa “ñaka mikani täte jire kwe”. Zacarías,f Jehoiadá monsoi niara Jehová kukwe niekä aune sacerdote aune niara ye Jehoás etebakrä. Akwa yebiti ta ñaka kukwe nuani jire kwe. Bätuakäre mada Zacarías kämikamana kwe, Zacarías mräkätre käkwe niara mikani kwäre yebätä ñokwä debe biani jire kwe (2 Crón. 22:11; 24:19-22).
17. ¿Jehoás yebätä dre namani bare?
17 Jehoás ñaka namanina Jehová mike täte ye köböite kukwe tare namani barebätä Jehovakwe niebare erere: “Nire ñaka ti mike ütiäte ye tikwe ñaka mikadi ütiäte” (1 Sam. 2:30). Kä nikani ta ye bitikäre nitre rükä sirio ye käkwe “rükä Jehoaskwe kabre” ye kämikani, Jehoás “nuainbare tare krubäte”. Nitre sirio ye nikaninta mento gwäre ngwane, nitre sribikä Jehoás ben ye ara käkwe niara mürie ketani. Zacarías mürie ketani kwe yebätä. Niara töi käme krubäte ye medenbätä ñaka doboi mikani “rei mada mada dobo mika nämäne ye ngätäite” (2 Crón. 24:23-25).
18. Jeremías 17:7, 8, tä niere erere ¿nikwe dre nuaindre ñaka ja ngwankäre Jehoás erere?
18 ¿Kukwe namani bare Jehoásbätä ye tä dre driere nie? Niara ye abokän kri ngätri ñaka nguse krubäte ye kwrere, tädre krö yekäre grä mikadre, sacerdote bäri kri niara dimikadre ye nämäne ribere jai. Jehoiadá krütani ye ngwane, nitre apóstata jatani ja mike kukwe metre Ngöbökwe ye rüere. Ja mräkätre konkrekasionte aune ni mräkä ye tä ni dimike kukwe ja üairebiti ye ñan aibätä nikwe Jehová mikai täte. Jehová tare nikwe aune ütiäte ni kräke ye mikakäre nirien yekäre, ni rabadre ja tötike, töbiketari aune orare kärera niera ye köböire ni täi dite kukwe ja üairebiti (ñäkädre Jeremías 17:7, 8 yebätä;g Col. 2:6, 7).
19. ¿Jehovata dre ngübare nibätä?
19 Jehová ñaka kukwe ribi ribere nuaindre nie. Niara tä dre ribere nie ye mikani gare kwe Eclesiastés 12:13: “Ngöbö metre jürä ngwen jabätä aune kukwe kwe mike täte, ñobätä ñan kukwe ye tä nuaindre ni kä tibienbätä ie”. Nikwe Jehová jürä ngwain jabätä ngwane kukwe tare rakadikä nibätä ngwane nikwe ja ngwain dite, Abdías aune Jehoiadá erere. Nita ja kete Jehovabe ye ñaka juain ngwarbe jire.
KANTIKO 3 Mätä ti dimike aune ti mike tö ngwen
a Kä jürä ngwandre jabätä nieta Bibliabätä ye tä kukwe keta kabre mike gare. Dre nie töta nemen ye ererebätä tä nüke gare ñodre, nita nemen nikenkä, ni mada mikadre ütiäte o ni töita nemen ñan krütare. Kukwe ja tötikara ne käkwe ni dimikai kä jürä meden ngwandre jabätä abokän käkwe ni dimikai ni Rün kä kwinbiti mike täte aune ja ngwen metre ie.
b Salmo 25:14: “Nire nire tä Jehová jürä ngwen jabätä yebe ja ketata bäri kwin kwe aune kukwe ükaninte kwe ye mikata gare kwe ietre”.
c Salmo 34:11: “Jakwe, ngäbäkre tikwe, ti kukwe nuin; Jehová jürä ngwandre ño jabätä ye tikwe driei munye”.
d Ni Ngöbö kukwe niekä Abdías, Biblia tikaka käkwe nünanbare siklo kabre nikani ta bitikäre ye ñan aibätä blitata nete.
e 1Reyes 18:3, 12: “Ne madakäre, Acabkwe Abdías käräbare, ju Acabkwe ye nämäne gare niarai. (Abdías nämäne Jehová jurä ngwen jabätä. Ti näinta ngwane, üai demebiti Jehová näin mä ngwena medenkwäre ñan gare tie aune tikwe niei Acab ie, mä ñan kwain ie ngwane, ti kämikai kwe. Akwa ti sribikä mäkwe, ti nämä bati ngwane tita Jehová mike täte”.
f Nota: “Zacarías ye Baraquías ngobo nieta Mateo 23:35 yete. Jehoiadá kä nämäne ketebu nieta, nitre mada kä nämäne krobu kädekateta Bibliabätä erere (Mt 9:9 aune Mr 2:14 mikadre ñärärä). Baraquías ye Zacarías ruai o mräkätre käne käne nütüta.
g Jeremías 17:7, 8: “Nire tä tö ngwen Jehovai aune tä tö ngwen kwatibe Jehovai ye kräke kukwe kwin tä. Kri tä nökani ñö kräbiti abokän ngätrie tä nemen ñö nente te ye kwrere rabai. Kä rabai ngire ngwane, ñaka juruai ie, ñakare aune käre kä täi jume. Aune kä ngire krubäte näire ngwä täi jankunu aune ñan ja tare nikai kwe”.
h KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Üai mikata tuare nekänti, ja mräkä testiko iti tä niken täräkwata ngwena ja mräkä mada kräke kukwe drie ñäkäita yekänti.
i KUKWE MIKATA GARE ÜAIBÄTÄ: Meri testiko bati tä ja kite meri testiko bäri umbre yebätä kukwe driekäre teléfono yebiti. Testiko brare iti umbre ye ñaka kä jürä ngwen jabätä kukwe driekäre karrito yebiti. Testiko brare iti niena kirabe kukwebätä ye tä ja mräkätre mada kite ju ja ükarakrö ye ngübabitikäre.