EBIBLIYOTEKE Y'OKU ENTERNETE ya W
Omunara g'Omulanzi
EBIBLIYOTEKE Y'OKU ENTERNETE
Ekihavu
  • EBIBLIA
  • EBITABU
  • EMBUGANANO
  • w21 Omwezi gwe kumi amap. 29-31
  • 1921—Hamagera Myaka 100

Nta video eli mw'ebi oli walonza.

Orhubabalire birhagendekere bwinja amango waliri walonza evideo.

  • 1921—Hamagera Myaka 100
  • Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2021
  • Enkingo
  • Ebintu Bihuzenye
  • ABAHUBIRI BAGWERHE OBUSHIRU
  • EFUNZO LYA MUNTU YENYINE N’ELY’OMULALA
  • ECHITABU CHIHYAHYA!
  • AKASI K’AMANGO MAYINJIRE
  • 1922—Hamagera Myaka Egana
    Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2022
  • 1923—Hamagera Myaka Egana
    Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2023
Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2021
w21 Omwezi gwe kumi amap. 29-31

1921 Hamagera Myaka 100

Omunara g’Omulanzi gwa Lusiku 1, Mwezi gwa 1, 1921 gwalibazize Abanafunzi be Biblia ntya: “Kasi kahe rhukwanene kulangalira gunola mwaka?” Echishubizo chalirhengere omu lwandiko lwa Isaya 61:1, 2, lwabayibusaga akasi kabo k’okuhubiri emyazi minja. Luderhere ntya: “Yehova anshigire amavurha yi menyesa abantu berhonzi emyazi minja . . . , kumenyesa omwaka g’obwinja gwa Yehova, n’olusiku l’okuchihoolera lwa Mungu.”

ABAHUBIRI BAGWERHE OBUSHIRU

Yi bakola akasi kabo, Abanafunzi be Biblia balikwanene bagwarhe obushiru. Balikwanene kumenyesa “emyazi minja” oku bantu berhonzi aliko kandi ‘n’olusiku l’okucha olubanja’ oku bantu babi.

Mwene-werhu Hoskin, walilamire omu Kanada, aliri ahubiri n’obushiru chiro akaba abantu baliri bamupinga. Omu mwaka gwa 1 921, abuganana na muhubiri muguma we dini lya Bametodiste. Mwene-werhu Hoskin ahwanza kuganira naye omu kuderha ntya: “Rhujire enganiro esimisize oku bilolere e Biblia. Na chiro akaba rhurhayunvikene ku bintu biguma, rhwakamala enganiro yerhu n’omurhula rhunagenderere kuba bera.” Aliko birhabaga ntyo. Mwene-werhu Hoskin ashubire derha ntya: “Rhwabaga rhwamaganira kasanzi kageke konyine, oyola [muhubiri] ava afunga omulyango bwenene nawaza oku ebiyo by’amadirisha byarhogera ahashi.”

Oyola muhubiri aderha ntya n’obukali boshi: “Bichi birhuma murhalambagirira abapagani mushambale nabo?” Mwene-werhu Hoskin arhashubizaga chintu, aliko amango aliri arhenga ahola, ayinja achibwira ntya, ‘Nawazaga oku indi nashambala n’Omukristu!’

Amango oyola muhubiri aliri ayigiriza omu kanisa kage olusiku lwakulikiragaho, aderha eby’obubeshi eju ya Mwene-werhu Hoskin. Mwene-werhu ayibukire ntya: “Abwira abantu oku indi mubeshi mubi bwenene wachigerere kuba omu vile n’oku nkwanene kuyirhwa.” Aliko echola chirhamubuzaga, agenderera kuhubiri n’okuganira n’abantu. Aderhere ntya: “Nalisimire bwenene kuhubiri ahola. Bantu baguma baderha ntya eyi banasomerwe, ‘Rhuyinji oku oli muntu wa Mungu!’ n’okumbaza akaba bantabale yi ntakenera chiro chintu n’echiguma.”

EFUNZO LYA MUNTU YENYINE N’ELY’OMULALA

Yi barhabala balala basimisizwe bajire amajambere, Abanafunzi be Biblia bachapisa eprograme omu gazeti Age d’Or.a Haliri ebibazo bye Biblia eju y’emisole abazere balikwanene kuganirako haguma b’abana babo. Abazere “baliri babaza abana babo ebyola bibazo n’okubarhabala kulonza ebishubizo omu Biblia.” Ebibazo bili nka, “Ebiblia ejira bitabu binga?,” byaliyigirize bintu bilebe biyorohere oku bilolere e Biblia. Ebindi bibazo bili nka, “Ka buli Mukristu w’okuli akwanene kuba y’amenyere oku apata amalibuko si?,” byaliri byarheganya emisole babe bahubiri barhagwerhe buba.

Kandi haliri ebibazo bye Biblia n’ebishubizo ku balala balikala bagwerhe obumenyi bunene bwe Biblia. Ebishubizo byakabonekene omu chitabu chirhanzi cha Etude des Écritures. Bantu banene baliyigire binene kugerera ebyola bibazo, aliko Age d’Or ya Siku 21 Mwezi gwa 12, 1921, yamenyesa abantu oku ebyola bibazo birhachigenderera. Bulagurhe?

ECHITABU CHIHYAHYA!

Echitabu La Harpe de Dieu

Akarte kayerekene ebigabi by’okusoma

Akarte kaherhe ebibazo

Bene-berhu baliri bayumangira akasi, barhegeera oku bihemere abanafunzi be Biblia bahyahya bayige e Biblia, kugerera mwazi muguma-muguma omu bulyo burheganyizwe bwinja. Omu Mwezi gwe 11, 1 921 bachapisa echitabu La Harpe de Dieu. Abasimisizwe baliri bayemera echola chitabu, banashuba kuchiyandikisa oku masomo m’okuchiyigiriza e Biblia bonyine kugerera echola chitabu. Amola masomo malirhabere abantu bamenye “omuhigo gwa Mungu g’okuha abantu akalamo k’esiku n’amango.” Gurhe amola masomo maliri majirika?

Amango omuntu aliri ayemera echola chitabu, aliri ahaabwa n’akarte kageke kamuyerekere obukurasa asoma mw’echola chitabu. Eboso likulikireho, aliri ahaabwa akandi karte bamurhumiraga omu maruba kagwerhe ebibazo bilolere emyazi asomere. Oku buzinda bw’akola karte kwaliri echindi chigabi omuntu ahaabirwe ch’eboso ly’ayinjire.

Buli boso mu maboso 12, omwanafunzi aliri ahaabwa akarte kahyahya echibaga ch’omu eneo lyage chamurhumiraga. Ahanene amola makarte maliri marhumwa n’abantu b’omu chibaga balikala bashajire changwa barhakachigalire kuja oku mahubiri manju oku nju. Omufano, Anna. Gardner, walilamire omu Millvale, Pennsylvania, Etats-Unis, aliyibukire ntya: “Amango bakula echitabu La Harpe de Dieu, chahereza mulumuna wani Thayle, orhachigwerhe misi y’okulambagira, akasi kanene, k’okurhumira abantu buli boso amakarte magwerhe ebibazo.” Amango omuntu aliri amala amola masomo, muntu mulebe w’omuchibaga aliri amulambagirira y’amurhabala amenye binene oku bilolere e Biblia.

Thayle Gardner ali omu kinga lyage ly’ebilema

AKASI K’AMANGO MAYINJIRE

Oku buzinda b’ogola mwaka, Mwene-werhu Rutherford arhumira ebibaga amaruba. Maliderhere ntya: “Oburhumwa b’Obwami bwahanirwe mu gunola mwaka bwahikire ku bantu banene kulusha eyindi myaka yoshi yamagera y’echihe ch’okushalula.” Aj’ayongera ntya: “Hachili kasi kanene k’okukola. Muhire abandi omurhima nabo bakole kw’akala kasi kenja bwenene.” Bibonekene bwinja oku Abanafunzi be Biblia balikulikire elyola hano lyage. Omu mwaka gwa 1922, bahubiri n’obushiru emyazi y’Obwami bwenene kulusha amandi mango moshi magerere.

Abera Bagwerhe Obushiru

Abanafunzi be Biblia baliyerekene obuzigire ku buli muguma n’owindi omu kurhabalana. Baliri bera barhagwerhe buba “baburhirwe eju y’amango m’ebibazo” nk’oku engani ekulikire yayerekana.​—Mez. 17:17.

Lwakabiri, Siku 31, Mwezi gwa 5, 1921, mulume muguma w’omwiragula w’omu vile ye Tulsa, Oklahoma, Etats-Unis, ashwekwa omupirizo bulala alirherere omukazi muguma w’omuzungu. Enyuma waho abalume b’abazungu barhalukire 1 000 balwisa echigusho chigeke ch’abantu beragula. Entambala yayenera juba-juba omu eneo bantu banene beragula balilamiremo, eyirikirwe, Greenwood. Nju zirhalukire 1 400 zayoswa na birugu binene byazimbwa n’enyuma y’aho byadwikwa changwa byayoswa. Eripoti ziderhere oku bantu 36 balifire aliko bakaba eyi baligerere ku 300. Ak’ola kavulindi kayinjiyirikwa Kuyirhwa kw’Abantu Banene eju’ y’Erangi Lyabo ly’Omubiri omu Tulsa (Tulsa Race Massacre).

Mwene-werhu Richard Hill, aliri Mwanafunzi we Biblia mwiragula walilamire omu Greenwood, ashambere ebyarhengereraga. Aderhere ntya: “Budufu buguma bw’akavulindi, rhwaliri oku mbuganano yerhu nk’okurhwakazaga kuzigana kujira. Embuganano yamalire kuhwa, rhwayunva yi bashurha amasasa omu Tulsa. Amasasa magenderera kulaka kugera ebudufu bwenene.” Lwabere Lwakane, Lusiku 1, Mwezi gwa 6, ebintu byabiha bwenene. “Bantu baguma bayinja n’okurhubwira oku akaba rhulonzeze kulangwa, rhwalikwanene kulibirhira omu nju nguma ya leta yaliyirikirwe Convention Hall.” Bobola Mwene-werhu Hill, mukage n’abana babo barhano balibirhira omu nju ye Convention Hall y’omu Tulsa. Mw’eyola nju mwaliri, abalume n’abakazi beragula bagerere ku 3 000 balilangirwe n’abasoda b’oburhegesi barhumwagwa kumala entambala.

Mw’amola mango, Mwene-werhu Arthur Claus, w’omuzungu, arhola omuhigo gwaliyerekene obushiru. Aderhere ntya: “Amango nyunva oku abantu yi bazimba ebintu n’okuyosa amaju omu Greenwood, narhola omuhigo g’okuja eyola munda yi menya akaba mwira wani Mwene-werhu Hill anakomere.”

Arthur Claus alikoleseze echitabu La Harpe de Dieu, omu kuyigiriza bana 14 e Biblia

Amango ahikaga ahamwa Mwene-werhu Hill, abuganana n’omuturanyi wage muguma w’omuzungu ogwerhe embundi (ebunduki). Oyola muturanyi naye aliri mwira wa Mwene-werhu Hill, anawaza oku Arthur aliri omu bantu baliri balerha akavulindi. Aderha ntya n’obukali: “Bichi oshimbire hano?”

Arthur ayibukire ntya: “Nk’arhasiimaga echishubizo namuhaga bulagurhe naliri ahola, ali anshurha amasasa. Namubwira oku naliri mwira wa Mwene-werhu Hill n’oku naliri nazigana kugera ahamwage.” Arthur n’oyola muturanyi baligalire kulanga ebintu bya mwene-werhu oku bishambo.

Han’ahola, Arthur ayinja kumenya oku Mwene-werhu Hill n’omulala gwage bali omu Convention Hall. Babwira Arthur oku abantu beragula barhakarhenga mw’eyola nju buzira karatasi kasinyizwe na Jenerale Barrett, musoda mukulu waliri alanga ahola. Arthur aderhere ntya: “Byalikomere bwenene oku shambala n’oyola mukulu jenerale. Amango namubwiraga omuhigo gwani, ambaza ntya: ‘Ka walanga abantu b’ogula mulala n’okubaha ebibakenere?’ Nayemera buzira ngangane.”

Arthur aja omu Convention Hall eyanagwerhe akola karatasi omu fune. Akayereka owindi mukulu, waderhega ntya n’okusomerwa: “Akala karatasi kasinyizwe na jenerale yenyine! Oyinji oku we muntu murhanzi wamakula abantu muno zene?” Buzira kulegama, Arthur n’oyola mukulu babona Mwene-werhu Hill n’omulala gwage. Boshi baja omu mutugari gwa Arthur n’okuja emwage.

“Nta muntu walichibwene oku ali w’akamaro kulusha owindi ahakagarhi k’abantu ba Mungu”

Mwene-werhu Claus alijirire koshi agalire yi Mwene-werhu Hill n’omulala gwage babegera. Amango abandi babona obushiru n’obuzigire bwa Mwene-werhu Arthur basomerwa bwenene. Arthur aderhere ntya: “Omuturanyi warhabalaga kulanga ebintu bya Hill ahwanza kusimiswa n’okuli. N’abantu bahwanza kusimiswa n’okuli bulala balibwene oku abantu ba Mungu barhagwerhe kabolo eju y’erangi ly’omubiri na nta muntu walichibwene oku ali w’akamaro kulusha owindi ahakagarhi k’abantu ba Mungu.

a Age d’Or yayirikwa Consolation omu mwaka gwa 1937 kandi yayirikwa Amuka! omu mwaka gwa 1946.

    Ebitabu by’Ekihavu (2014-2025)
    Orhengemo
    Ojemo
    • Ekihavu
    • Orhumire abandi
    • Eby'osima
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amakanuni m'Okukolesa Esite
    • Amakanuni
    • Amakanuni m'Okubika Esiri
    • JW.ORG
    • Ojemo
    Orhumire abandi