EBIBLIYOTEKE Y'OKU ENTERNETE ya W
Omunara g'Omulanzi
EBIBLIYOTEKE Y'OKU ENTERNETE
Ekihavu
  • EBIBLIA
  • EBITABU
  • EMBUGANANO
  • w25 Omwezi gwa garhano amap. 14-19
  • Ohigirire Kulama omu Vile Yagenderera Kubaho

Nta video eli mw'ebi oli walonza.

Orhubabalire birhagendekere bwinja amango waliri walonza evideo.

  • Ohigirire Kulama omu Vile Yagenderera Kubaho
  • Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2025
  • Enkingo
  • Ebintu Bihuzenye
  • OLANGALIRE OLALA ORHAKAFA AKUKABULIRE
  • OKENGE ABALI BARHUYEREKEZA
  • MUZIGIRANE NKA BANA BA NDA NGUMA N’OKUHANA
  • EBYARHENGERERA AMANGO MAYINJIRE
  • Amaruba Makarhurhabala Kulembera oku Bwimana Kuhika oku Buzinda
    Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2024
  • Esimikiro Ziyerekene k’Omuntu Alangalire Yehova
    Ekaye lye Mbuganano Akasi n’Akalamo k’Omukristu—2023
  • Oku Bwirhohye Oyemere oku Hali eby’Orhenji
    Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2025
  • Okujira Obwira Buli Muguma n’Owindi Kuba Kwinja Emwerhu!
    Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2025
Lola binene
Omunara gʼOmulanzi Gumenyesa Obwami bwa Yehova (gʼOkuyiga)—2025
w25 Omwezi gwa garhano amap. 14-19

MWAZI G’OKUYIGA 21

OLWIMPO 21 Mugenderere Kurhanga Kulonza Obwami

Ohigirire Kulama omu Vile Yagenderera Kubaho

“Rhuli rhwalonza n’obushiru [evile] yayinjire.”​—EBR. 13:14.

EBIRHWAYIGA

Rhwabona nka gurhe ebiderherwe omu Waebrania 13 byakarhurhabala zene n’omu mango mayinjire.

1. Bichi Yesu alilebere oku byakarhengerere omu Yerusalemu omu kagana ka burhanzi?

SIKU zigeke embere afe, Yesu alihere entumwa zage obulebi bwayeneraga burhanzi amango evile ye Yerusalemu eharabiswa. Alihanire omukonge oku lusiku luguma evile ye Yerusalemu yakagorherwe n’abasoda.” (Lu. 21:20) Yesu abwira entumwa zage okw’amango bakabwene abola basoda, bayinjaga kuba eyi basoda be Roma, balikwanene kurhenga omu vile ahola han’aho.​—Lu. 21:21, 22.

2. Bichi entumwa Paulo ayibusaga Abakristu b’Abaebraniya b’omu Yudeya ne Yerusalemu?

2 Myaka migeke embere abasoda be Roma bagorhe e Yerusalemu, Paulo ayandika amaruba maherhe emisi mamenyikene zene nka chitabu cha Waebrania. Mw’amola maruba Paulo alihere Abakristu be Yudeya ne Yerusalemu ehano ly’akamaro, lyakabarhabere bachirheganye oku bibazo byaliri hofi kubahikira. Bichi byaliri hofi kubahikira? E Yerusalemu yaliri hofi kuharabiswa. Echakarhabere abola Bakristu bayokolwe kwaliri kuyemera kuleka enju zabo n’obuchuruzi bwabo. Che charhumaga Paulo ayandika ntya oku bilolere evile ye Yerusalemu: “Rhurhaherhe evile yagenderera kubaho.” Naho ayongera ntya: “Aliko rhuli rhwalonza n’obushiru eyayinjire.”​—Ebr. 13:14.

3.“Evile eherhe emisinji y’okuli,” eli ehe, na bulagurhe rhuhigirire kuyilamamo?

3 Byakashobokana oku bantu banene baliri bashekera Abakristu bachishogaga kurhenga omu Yudeya n’omu Yerusalemu n’okubabona nka bali basire. Aliko esimikiro barholaga yalifumizye akalamo kabo. Zene, hali okw’abantu bakarhubona nka rhuli basire bulala rhurhahebere obulangalire bwerhu omu franga, rhurhanalangalire okw’abantu bakamala ebibazo bili omu gulu. Sasa si, bulagurhe rhwarholere eyola simikiro? Rhumenyere k’Obwami bwa Mungu buli hofi kuharabisa linola gulu. Rhuhigirire kulama omu “vile eherhe emisinji y’okuli,” y’omu mango gayinjire, k’okuderha Obwami bwa Mungu.a (Ebr. 11:10; Mt. 6:33) Mu buli ngingo ya gunola mwazi, rhwayinja rhwalola: 1) Nka gurhe ehano lya Paulo lifuhererwe lyalirhabere Abakristu b’omu kagana ka burhanzi bagenderere ‘kuhigirira kulama omu vile yayinjire,’ 2) okuntu Paulo alibarheganyize oku byakabahikire 3) okuntu ehano lya Paulo lyakarhurhabala zene.

OLANGALIRE OLALA ORHAKAFA AKUKABULIRE

4. Bulagurhe e Yerusalemu yaliri y’akamaro oku Bakristu?

4 Evile ye Yerusalemu yaliri y’akamaro oku Bakristu. Echibaga che Chikristu chirhanzi chashimikwagamo omu 33 N.K.Y ne Baraza Lirhambwire lyaliri mw’eyola vile. Olekere nantyo, Bakristu banene baliherhe ezabo-zabo nju, na bintu binene mw’eyola vile. Chiro akabo ntyo, Yesu alihere abanafunzi bage omukonge oku balikwanene kurhenga omu Yerusalemu n’omu Yudea.​—Mt. 24:16.

5. Gurhe Paulo alebere arheganya Abakristu oku byakabahikire?

5 Omu kurheganya Abakristu oku byakabahikire, Paulo alibahirire omurhima bawaze bwenene oku bilolere okuntu Yehova aliri abona evile ye Yerusalemu. Paulo abayibusya oku Yehova arhakachigenderere kuyemera ehekalu, abadahwa, n’enterekero zaliri zahanwa e Yerusalemu. (Ebr. 8:13) Abanene omu bantu balilamire mw’eyola vile barhaliyemerere Masiya. Ehekalu lye Yerusalemu erhakachigenderere kuba santre y’obuharamye bwa Yehova, nantyo yalikwanene kuharabiswa.​—Lu. 13:34, 35.

6. Bulagurhe Abakristu balikenere ehano lili omu Waebrania 13:5, 6 Paulo abahaga ago mango?

6 Amango Paulo ayandikira Abaebraniya, e Yerusalemu yaliri vile esimirwe bwenene na bantu banene. Mwandisi muguma wo Muroma wa mw’agola mango, aliderhere oku e Yerusalemu “ye vile emenyikene bwenene omu vile zoshi z’emashoshokero.” Abayahudi barhengerere omu vile zinene zilengene baliri baja e Yerusalemu oku fete zaliri zajirwa buli mwaka. Ezola fete zaliri zarhuma eyola vile yayingiza efranga zinene. Bakristu baguma-baguma nabo bakaba eyi baliri bapata mw’efranga zinene. Nkabaga echola chi charhumaga Paulo ababwira ntya: “Okuntu mulamire, kurhabaga ey’okusima efranga k’okuli kwabayerekeza, si mutosheke n’ebimunaherhe.” Naho aderha ebinwa biherhe emisi birhengerere omu mandiko, biyerekene ebi Yehova alaganyize buli mukozi wage: “Intakakulekerera haba n’eliguma, intakanafa nakukabulire haba n’akatyu.” (Osome Waebrania 13:5, 6; Kum. 31:6; Zb. 118:6) Abakristu balilamire omu Yerusalemu n’omu Yudeya balikenere ebyola binwa bihebere omurhima. Bulagurhe? Bulala siku zigeke bayusize kupata amola maruba, balikwanene kuleka enju zabo, obuchuruzi bwabo n’ebindi bintu binene baliherhe. Nantyo bakagalire kulwisa ebibazo baliri hofi kuhurana.

7. Bulagurhe rhukwanene kukomeza obulangalire bwerhu mu Yehova zene?

7 Echibyakarhuyigiriza: Bichi byarhuhikira hano hofi? “Amalibuko makulu” marhondera na buzinda linola gulu lyanaharabiswa.” (Mt. 24:21) Kuguma n’Abakristu b’omu kagana ka burhanzi nerhu rhukwanene kuyorha masu n’okuba tayari. (Lu. 21:34-36) Amango m’amalibuko makulu hali oku nji byakarhuhema rhuleke biguma omu bintu byerhu, changwa byoshi; aliko eyi rhunalangalire oku nta mango Yehova nj’alekerera abantu bage. Chiro na zene, embere amalibuko makulu marhondere rhuherhe orozo l’okuyerekana bichi rhuhirire m’obulangalire bwerhu. Ochibaze ntya: ‘Ebijiro, n’emihigo yani biyerekene oku ntalangalire obuchire s’indangalire Mungu olaganyize kw’antabala?’ (1 Tim. 6:17) Kweri ogula mufano gwa Bakristu ba mira gwakarhurhabala rhugale kulembera amango m’amalibuko makulu, chiro akaba oku nji chaba chihe chikomere kulusha byoshi Abakristu bachigerere kuhurana. Bobo si, gurhe nji rhwamenya bwinja-bwinja ebi rhukwanene kujira amango amalibuko makulu nji marhondera?

OKENGE ABALI BARHUYEREKEZA

8. Bwerekezi buhe Yesu alihere abanafunzi bage?

8 Myaka migeke Abaebraniya bamalire kupata amaruba Paulo abayandikiraga, Abakristu babona abasoda be Roma bagorhere evile ye Yerusalemu. Echo chabayereka okw’akasanzi k’okulibirha kahikire bulala evile ye Yerusalemu yaliri hofi kuharabiswa. (Mt. 24:3; Lu. 21:20, 24) Aliko si, ngahe bakalibirhire? Yesu alifire cha kuderha ntya: “Abali e Yudea babe balibirhira oku misozi.” (Lu. 21:21) Eyola eneo yaliri y’emisozi-misozi. Sasa, gurhe bakajire bamenya emisozi bakalibirhireko?

9. Bulagurhe Abakristu bakachibazize misozi ehe bakwanene kulibirhirako? (Olole n’akarte.)

9 Rhulole misozi miguma-miguma Abakristu bakalibirhireko: Emisozi ye Samariya, emisozi ye Galilaya, omusozi Hermoni, emisozi ye Lebanoni, n’emisozi y’oku lwindi lunda l’olwinji Yordani. (Olole oku karte.) Ziguma omu vile zaliri mw’amola maeneo m’emisozi, zalishushire nka zakaba fasi zinja z’okulama zili m’obulanzi. Omufano evile ye Gamla yaliri oku musozi gulungerere bwenene, byanalikomere bwenene okugugerako. Bayahudi baguma baliwazize okw’eyola vile eli fasi nyinja abantu bakalibirhiramo. Aliko eyo vile ye Gamla bwayinja kuba bulambo Abayahudi balwiragako n’Abaroma na bantu banene balilamiremo bafa.b

Akarte kayerekene miguma omu misozi n’evile ze Izraeli y’omu kagana ka burhanzi. Enoro ye Yerusalemu hali emisozi ye Lebanoni, eye Galilaya, eye Samariya, hali chiro n’omusozi Hermoni n’omusozi Tabori. Omu vile z’enoro ye Yerusalemu hali Gamla, Kaizariya, ne Pela. Eside ye Yerusalemu hali emisozi ye Yudeya, eye Abarimu n’evile ye Masada. Akarte kayerekene n’amabarabara abasoda be Roma baliri bageramo amango baliri baja kulwa evita, ne eneo Abayahudi bahezaga omu mwaka gwa 67 N.K.Y kugera omu 73 N.K.Y.

Haliri misozi minene Abakristu bakalibirhireko aliko yoshi erhaliyemererwe kw’eli k’obulanzi (Olole echifungo 9)


10-11. a) Nkabaga gurhe Yehova alihere Abakristu obwerekezi? (Waebrania 13:7, 17) b) Gurhe Abakristu baliyungukire omu kukenga abaliri babayerekeza? (Olole n’efoto.)

10 Bibonekene oku Yehova alihere Abakristu obwerekezi kugerera abaliri bayerekeza omu chibaga. Eusebius musomi muguma w’engani aliyandikire ntya: “Kugerera oburhabale bwa Mungu, abantu baliri omu chibaga che Yerusalemu, balipatire obwerekezi burhengere oku balume bayemererwe Mungu afunuliraga. Balihemerwe . . . barhenge omu chihugo embere evita lirhondere, baje omu vile nguma ye Pereya yaliyirikirwe Pela.” Byalibonekene kwe Pela ye fasi nyinja Abakristu bakanalibirhire. Harhaliri hale ne Yerusalemu n’echola chakarhumire byabayorohera kugerayo. Burhanzi yaliri vile erhali ya Bayahudi, n’ahanene entambala za Bayahudi z’okulwira obuhuru, n’amavita baliri balwa na Baroma marhaliri magerayo.​—Olole oku karte.

11 Abakristu balibirhiraga oku misozi balikengere ehano lya Paulo ‘ly’okukenga abali bayerekeza’ n’echola charhuma abantu ba Mungu bafuma. (Osome Waebrania 13:7, 17) Engani eyemezeze oku Mungu arhalikabulire balala “baliri balingiriza evile eherhe emisinji y’okuli”; k’okuderha Obwami bwa Mungu.​—Ebr. 11:10.

Echigusho ch’Abakristu b’omu kagana ka burhanzi bali balambagira omu eneo y’emisozi eyi bahekere n’ebintu byabo.

E Pela yaliri fasi y’obulanzi Abakristu bakalibirhire harhanaliri hale (Olole echifungo 10-11)


12-13. Gurhe Yehova anayerekeza abantu bage omu bihe bikomere?

12 Echibyakarhuyigiriza: Yehova anakolesa abali bayerekeza omu kuntu bahe abantu bage obwerekezi bukwanene. Amandiko mayunjwire mw’emifano eyerekene okuntu Yehova ayinjire ayerekeza abantu bage omu bihe bikomere. (Kum. 31:23; Zb. 77:20) Zene, nerhu yirhwachibonera binene biyerekene oku Yehova yagenderera kukolesa ab’achishogere bayerekeze abantu bage.

13 Omufano, amango obulwala bwe Korona burhondera, ‘bene-berhu bali bayerekeza’ barhondera kuha ebibaga obwerekezi. Baha abashamuka obwerekezi oku bilolere embuganano yi bene-berhu na bali-berhu bagenderera kuharamya Yehova. Hagerere myezi migeke ekorona erhondere, rhwapanga embuganano nkulu erhakayibagirwa yageraga mu ndimi zirhalukire 500 kugerera enternete, eteleviziyo, changwa okuyiyunviriza oku radiyo. Rhurhalisaga kujira embuganano eli nk’eyola. Emipango y’okuhana ebilyo by’ekiroho erhayimanganga. Echola charhuma rhwayorha omu buguma. Rhwakachizera oku chiro rhwahurana ebibazo bili gurhe omu mango mayinjire, Yehova agenderera kurhabala balala bali bayerekeza, barhole esimikiro z’obwengehe. Olekere okulangalira Yehova n’okukenga amarhegeko mage, zindi ngeso zihe zakarhurhabala rhuchirheganye oku malibuko makulu n’okurhola esimikiro z’obwengehe amango m’ebihe bikomere?

MUZIGIRANE NKA BANA BA NDA NGUMA N’OKUHANA

14. Nk’oku biyerekenwe omu Waebrania 13:1-3, ngeso zihe Abakristu balikwanene kuyerekana omu siku zizinda embere e Yerusalemu eharabiswe?

14 Amango amalibuko makulu nji marhondera, nji byarhuhema okuyerekana obuzigire bunene kulusha chiro na zene. Agola mango nji byarhuhema rhukulikire olwiganyo lw’abola Bakristu balilamire omu Yerusalemu n’omu Yudea. Amango moshi baliri bayerekana oku bazigirene. (Ebr. 10:32-34) Aliko ok’okuharibiswa kwe Yerusalemu kwanaliri kwayegera, ku byanalihemere Abakristu bagenderere kuyerekana ‘obuzigire nka bana ba nda nguma n’okuhana’ kandi bwenene.c (Osome Waebrania 13:1-3.) Intyo ku byarhuhema nerhu ok’obuzinda bw’elila gulu libi bunali bwayegera.

15. Bulagurhe Abakristu ba Baebraniya balikwanene kuzigirana nka bana ba nda nguma n’okuyerekana engeso y’okuhana emunda balibirhiraga?

15 Amango abasoda be Roma bagorha e Yerusalemu burhanzi n’okushuba kugaluka, aho han’aho Abakristu bakagalire kulibirhana bintu bigeke byonyine. (Mt. 24:17, 18) Eju y’echola byalibahemere bagende barhabalana oku bali babalama omu misozi, n’emango bagera e Pela balikwanene kugenderera kurhabalana yi bagala kurhondera akalamo kahyahya eyo munda. Nta ngangane, haliri haba obulagirire bunene buhemere okujira echintu juba-juba, n’echola chaliri chaha Abakristu orozo l’okuyerekana obuzigire b’okuli nka bana ba nda nguma omu kusangira ebintu byoshi baliherhe yi barhabalana buli muguma n’owindi.​—Tit. 3:14.

16. Gurhe rhwakayerekana obuzigire oku berhu Bakristu balagirire oburhabale bwerhu? (Olole n’efoto.)

16 Echibyakarhuyigiriza: Obuzigire bunarhushunika rhurhabale bene-berhu na bali-berhu amango bakenere oburhabale bwerhu. Banene omu bantu ba Mungu bayerekene obulonza b’okurhabala bene-berhu na bali-berhu bachizindire kulibirha evita n’ebinjira. Mwali-werhu muguma w’omu Ukraine walekaga ahamwage eju y’evita aderhere ntya: “Rhwachibwenere gurhe efune ya Yehaova yiyarhuyerekeza n’okurhurhabala kugerera bene-berhu. Bayinjire barhukaribisa bwinja n’okurhurhabala kurhenga rhuchili omu Ukraine, omu Hongrie, na kugera zene munola Allemagne.” Balala banayerekana engeso y’okuhana ku bene-babo na bali-babo, baba eyi bayemerere bakoleswe na Yehova.​—Mez. 19:17; 2 Ko. 1:3, 4.

Omulume na mukage bakala bashajire bali bakaribisa omulala gwa barefijiye omu mwabo. Ogola mulala guherhe valize nguma n’orhwindi rhuzigo rhugeke.

Abakristu bali omu buhungiro mu ganola mango bakenere oburhabale bwerhu (Olole echifungo 16)


17. Bulagurhe birhuhemere rhube rhwakuza obuzigire nka bana ba nda nguma n’engeso y’okuhana?

17 Nta ngangane, amango m’amalibuko makulu nji byarhuhema rhurhabalane bwenene chiro kulusha na zene. (Hab. 3:16-18) Yehova y’aba arhukomeza okuyerekana obuzigire nka bana ba nda nguma n’engeso y’okuhana, bulala nji zaba ngeso z’akamaro bwenene mw’agola mango.

EBYARHENGERERA AMANGO MAYINJIRE

18. Gurhe rhwakayiganya Abakristu ba Baebraniya b’omu kagana ka burhanzi?

18 Engani eyemezeze bwinja okw’Abakristu balibirhiraga oku misozi baligalire kuyaka echinjira chageraga omu Yerusalemu. Balilibirhire baleka enju zabo, aliko nta mango Yehova abalekerere. Bichi byakarhuyigiriza? Rhurhamenyere bwinja-bwinja gurhe byarhubera omu mango mayinjire. Aliko Yesu arhukomereze oku rhube tayari kukenga. (Lu. 12:40) Kandi rhukwanene kuwaza bwenene oku hano Paulo ayandikiraga Abaebraniya, n’okulola gurhe rhwakalikolesa zene. Na Yehova yewe yenyine alaganyize buli muguma werhu oku arhakafa amulekerere arhakanamukabulira. (Ebr. 13:5, 6) Leka rhuhigirire kulama omu vile yagenderera kubaho; k’okuderha Obwami bwa Mungu n’okusimira esiku n’amango emigisho nji bwalerha.​—Mt. 25:34.

GURHE WAKASHUBIZA?

  • Bulagurhe birhuhemere rhube rhwakomeza obulangalire bwerhu mu Yehova zene?

  • Bulagurhe okukenga nji kwaba kw’akamaro bwenene amango m’amalibuko makulu”?

  • Bulagurhe bili by’akamaro bwenene rhube rhwakuza engeso y’okuhana n’okuzigirana nka bana ba nda nguma mu zinola siku?

OLWIMPO 157 Lero Murhula!

a Omu mango e Biblia yayandikwaga evile yaliri yazigana kurhegekwa n’omwami. Evile eli nk’eyo yakabonekene oku buli bwami.​—Mwa. 14:2.

b Byabaga omu mwaka gwa 67 N.K.Y. ey’Abakristu barhaza legama balibirhire kurhenga e Yerusalemu.

c Echinwa chakoleswaga omu kutafusiri “obuzigire nka bana ba nda nguma” chiderhere obuzigire buba ahakagarhi k’abantu b’omu mulala gwa hofi-hofi, aliko ahala Paulo aliri aderha oku bilolere obuzigire buba ahakagarhi ka bene-berhu na bali-berhu b’omu chibaga.

    Ebitabu by’Ekihavu (2014-2025)
    Orhengemo
    Ojemo
    • Ekihavu
    • Orhumire abandi
    • Eby'osima
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amakanuni m'Okukolesa Esite
    • Amakanuni
    • Amakanuni m'Okubika Esiri
    • JW.ORG
    • Ojemo
    Orhumire abandi