Ang Pagtamod sang Iglesia sa Sekso kag Pag-asawahay

ANG sekso kag pag-asawahay mga topiko nga interesado ang bug-os nga kalibutan. Wala na siguro sing iban pa nga butang nga masami ginapangayoan sang mga tawo sing laygay kag tuytoy. Ang Biblia may daku nga masiling tuhoy sa sekso, ayhan kapin pa sa pagdumdom sang kalabanan nga tawo. Kag gani kapin sa pagdumdom man sang daku nga relihion sang Nakatundan nga kalibutan, ang Iglesia Katolika Romana.

Paagi sa gintudlo sini tuhoy sa sekso, naimpluwensiahan sing daku sang Iglesia Katolika ang kabuhi sang minilyon ka sakop niya. Ang kabuhi sang mga pari kag mga madre labi na nga naapektohan. May yara bala maayo kag mapuslanon nga epekto ukon malain ang panudlo sang iglesia? Kamusta kon ipaanggid ang pagtamod sang Iglesia Katolika tuhoy sa sekso sa ginatudlo sang Biblia? Ining serye sang mga artikulo magausisa sining mga butang.

Ang panimuot sang Iglesia Katolika Romana tuhoy sa sekso kag pag-asawahay ginpakita sa A Cath­o­lic Dic­tion­a­ry, nga nagasiling: “Ang mga prinsipio nga nagtiklod sa Iglesia sa pagpatuman sa iya klerigo sang panaad nga indi magminyo amo . . . nga, bangod gintawag sa altar, batunon nila ang kabuhi nga may pagpugong sa kaugalingon [paglikaw sa seksuwal nga paghiusa], nga balaan pa sa pag-asawahay.”

Kon, suno sa Katoliko nga doktrina, ang paglikaw sa seksuwal nga paghiusa, “balaan pa,” paano tamdon ang pag-asawahay? Isa ini ka pamangkot nga madugay na ginpaligban sang mga istoryador. Sa amo, ang A His­to­ry of Chris­ti­an­i­ty, ni Paul John­son, nagapamangkot: “Kon, busa, ang panaad nga indi magminyo labaw, kag ang pag-asawahay kubos, bisan pa suno ini sa kasugoan, wala bala ini nagapahangop nga ang sekso duna nga malaut kag bisan sa konteksto sang pag-asawahay isa ka porma sang lisensiado nga sala?”

Ang pagpamilit ni Papa Juan Paulo II sa dugang pa nga debosyon kay “Birhen Maria” wala sing nahimo sa pagpakanay sang impresyon nga ang pag-asawahay mahigko kon indi gid man sala. Ang doktrina tuhoy sa dayon nga pagkaulay ni Maria nagapadayon sang ideya nga ang seksuwal nga relasyon mahigko. Ang doktrina nagapahangop nga ang pagpamana bisan sa tapos mabun-ag si Jesus naghigko sang dungog ni Maria subong isa ka balaan nga babayi.

Indi katingalahan nga “ang tanhaga sang orihinal nga sala” kag “ang dayon nga pagkaulay ni Maria” ginlakip sa dalagku nga palaligban nga nagatublag sa sinsero nga mga Katoliko. “Gindugang man nila kuntani ang indi pagsayop sang papa, nga ginaduhaduhaan sing lapnag,” siling sang Katoliko nga awtor nga si Jac­ques Du­ques­ne.

Wala sing duhaduha, ang mando sang papa nga daku ang nahimo sa pagpahuyang sang pagtuo sang mga Katoliko sa indi pagsayop sang papa amo ang ensiklikal nga Humanae Vitae. Ginsulat ni Paulo VI sang 1968, ginpalig-on liwat sining dokumento ang opisyal nga doktrina sang Katoliko nga nagadumili sang paggamit sing artipisyal nga paagi sa pagpugong sang pagpamata. Ang En­cy­clo­pæ­dia Bri­tan­ni­ca nagasiling nga “ining ensiklikal nagpautwas sing mga pagpamatok [sa tunga sang mga Katoliko] nga mahimo malaragway subong ang labing masingki nga mga pag-atake sa awtoridad sang panudlo sang papa sa modernong mga tion. Sing kaanggid, ang iya [Paulo VI] malig-on nga tindog sa pagpatuman gihapon sang panaad sang pari nga indi magminyo . . . mabaskog nga ginmulay.”

Maathag nga ang mga pagtamod sang Iglesia Katolika Romana tuhoy sa pag-asawahay kag indi pagminyo sang mga pari nagtuga sing mga palaligban para sa mga Katoliko. Ngaa gintuga sang iglesia ining mga palaligban sa iya kaugalingon? Ano ang nagdul-ong sa sini nga ipatuman sa mga pari kag mga madre ang panaad nga indi magminyo kag ipilit ang dayon nga pagkaulay ni Maria?